Maliye, kamu maliyesi veya kamu ekonomisi, devletin mali faaliyetlerini inceleyen ve bu faaliyetlerin neden ve sonuçlarını araştıran bilim dalıdır. Kamu maliyesi, devletin gelirlerinin ve harcamalarının ekonomik faaliyetler üzerindeki etkilerini incelemektedir.
Etimoloji
Maliye, kavramsal olarak finansla aynı anlamda olmasına rağmen, amaç ve uygulama yönünden kazandığı anlam itibarıyla farklı kullanılmaktadır. Maliye; İngilizcede "public finance", Fransızcada ise "finance publique" olarak kullanılmaktadır. Maliye kelimesi ise dilimize Tanzimattan önceki yıllarda girmiştir. Kelimenin kökü ise "mal" teriminden kaynaklanmaktadır. 1837 yılında kurulan Umur-ı Maliye Nezareti(Maliye Bakanlığı) ile "maliye" kelimesi Türkçeye yerleşmiş ve yaygınlaşmıştır.
Tarihçe
Maliye'nin bir bilim olarak ortaya çıkışı, insanlık tarihi açısından yeni sayılır. 17. ve 18. yüzyılda Avrupa'daki gelişmelere bağlı olarak ortaya çıkan "maliye", özellikle 1929 ekonomik buhranı ile önemi artarak ekonomi ve hukuku da içinde barındıran bir disiplin halini aldı. Klasik liberal politikalardaki piyasalara devlet müdahalesinin olmaması anlayışı -özellikle 1929 yılında yaşanan ekonomik buhranla birlikte- ekonomik sorunların maliye politikaları ile çözülmesi gerekliliği fikri nedeniyle etkinliğini yitirdi. Bu gelişmeler maliye biliminin önemini arttırdı.
Maliye'ye yönelik en ayrıntılı tanımlama Henry Carter Adams'a aittir. Bu tanıma göre, kamu maliyesinin mali mevzuat ve mali yönetim ilkeleri ile kamu gelir kaynaklarını ilgilendirdiğini, kamu harcamalarını, bütçeyi, mali kuruluşları, devlet mallarını, vergilemeyi ve devlet borçlanmasını kapsadığını ortaya koymaktadır.
Maliye, gelişim süreci içerisinde pek çok bilim insanı tarafından bağımsız bir disiplin olarak ele alınmış olmasına rağmen, gibi bazı bilim adamlarınca maliye kamu hukuku içerisinde ele alınmıştır.
Türk Tarihinde
Türklerin İslamiyet'e ilk geçişleri döneminde Müslüman ülkelerde devletin malî işlerini göre "Beyt-ül mal" bulunmaktaydı. Devletin görevlerini icra edbilmesi için gerekli olan gelirleri toplayan ve giderlerin yapılmasını sağlayan Beytülmal'ın gelir ve giderleri devlet yönetiminin başı tarafından kontrol edilmekteydi. Osmanlı Devleti döneminde devletin tüm malî işlemlerinin görüldüğü bir kuruma dönüşen malîye teşkilatı 1442 yılında ilk defa kuruluşundan bu yana kurumsal yapısı ile devlet kurumları arasında önemli bir yere oturmuştur. 1837 yılında ise Umur-ı Maliye Nezareti olarak ilk Maliye Bakanlığı kurulmuştur.
Kamu Maliyesinin Amaçları
- Kaynak dağılımında etkinliğin sağlanması
- İktisadi istikrarın sağlanması
- Bölüşümde etkinliğin sağlanması
- İktisadi kalkınmanın sağlanması
- Regülasyon fonksiyonu
- Ekonomik istikrarın (tam istihdam + enflasyon) sağlanması
Kamu Maliyesinin Araçları
- Maliye politikası
- Borç politikası
- Borç yönetimi politikası araçları
- İktisadi araçlar (dış ticaret, istihdam, ücret politikaları)
İç bağlantılar
Konuyla ilgili yayınlar
- Adams, Henry Carter (1888). The science of finance; an investigation of public expenditures and public revenues. ISBN .
Kaynakça
Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Maliye kamu maliyesi veya kamu ekonomisi devletin mali faaliyetlerini inceleyen ve bu faaliyetlerin neden ve sonuclarini arastiran bilim dalidir Kamu maliyesi devletin gelirlerinin ve harcamalarinin ekonomik faaliyetler uzerindeki etkilerini incelemektedir EtimolojiMaliye kavramsal olarak finansla ayni anlamda olmasina ragmen amac ve uygulama yonunden kazandigi anlam itibariyla farkli kullanilmaktadir Maliye Ingilizcede public finance Fransizcada ise finance publique olarak kullanilmaktadir Maliye kelimesi ise dilimize Tanzimattan onceki yillarda girmistir Kelimenin koku ise mal teriminden kaynaklanmaktadir 1837 yilinda kurulan Umur i Maliye Nezareti Maliye Bakanligi ile maliye kelimesi Turkceye yerlesmis ve yayginlasmistir TarihceMaliye nin bir bilim olarak ortaya cikisi insanlik tarihi acisindan yeni sayilir 17 ve 18 yuzyilda Avrupa daki gelismelere bagli olarak ortaya cikan maliye ozellikle 1929 ekonomik buhrani ile onemi artarak ekonomi ve hukuku da icinde barindiran bir disiplin halini aldi Klasik liberal politikalardaki piyasalara devlet mudahalesinin olmamasi anlayisi ozellikle 1929 yilinda yasanan ekonomik buhranla birlikte ekonomik sorunlarin maliye politikalari ile cozulmesi gerekliligi fikri nedeniyle etkinligini yitirdi Bu gelismeler maliye biliminin onemini arttirdi Maliye ye yonelik en ayrintili tanimlama Henry Carter Adams a aittir Bu tanima gore kamu maliyesinin mali mevzuat ve mali yonetim ilkeleri ile kamu gelir kaynaklarini ilgilendirdigini kamu harcamalarini butceyi mali kuruluslari devlet mallarini vergilemeyi ve devlet borclanmasini kapsadigini ortaya koymaktadir Maliye gelisim sureci icerisinde pek cok bilim insani tarafindan bagimsiz bir disiplin olarak ele alinmis olmasina ragmen gibi bazi bilim adamlarinca maliye kamu hukuku icerisinde ele alinmistir Turk Tarihinde Turklerin Islamiyet e ilk gecisleri doneminde Musluman ulkelerde devletin mali islerini gore Beyt ul mal bulunmaktaydi Devletin gorevlerini icra edbilmesi icin gerekli olan gelirleri toplayan ve giderlerin yapilmasini saglayan Beytulmal in gelir ve giderleri devlet yonetiminin basi tarafindan kontrol edilmekteydi Osmanli Devleti doneminde devletin tum mali islemlerinin goruldugu bir kuruma donusen maliye teskilati 1442 yilinda ilk defa kurulusundan bu yana kurumsal yapisi ile devlet kurumlari arasinda onemli bir yere oturmustur 1837 yilinda ise Umur i Maliye Nezareti olarak ilk Maliye Bakanligi kurulmustur Kamu Maliyesinin AmaclariKaynak dagiliminda etkinligin saglanmasi Iktisadi istikrarin saglanmasi Bolusumde etkinligin saglanmasi Iktisadi kalkinmanin saglanmasi Regulasyon fonksiyonu Ekonomik istikrarin tam istihdam enflasyon saglanmasiKamu Maliyesinin AraclariMaliye politikasi Borc politikasi Borc yonetimi politikasi araclari Iktisadi araclar dis ticaret istihdam ucret politikalari Ic baglantilarMaliye bolumuKonuyla ilgili yayinlarAdams Henry Carter 1888 The science of finance an investigation of public expenditures and public revenues ISBN 978 1345674675 Kaynakca Jain P C 1974 The Economics of Public Finance a b 23 MALIYE SEMPOZYUMU Maliye Bakanligi Erisim tarihi 2 Temmuz 2013 olu kirik baglanti Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz