Bu madde, uygun değildir.Şubat 2010) ( |
Bu madde olması gerekenden az içermektedir veya içermemektedir.Aralık 2023) ( |
Manabendra Nath Roy (Bengalce: মানবেন্দ্র নাথ রায়) (d. 21 Mart 1887 – ö. 25 Ocak 1954) (gerçek adı: Narendra Nath Bhattacharya), bilinen adıyla M. N. Roy, Bengal kökenli Hint devrimci, teorist ve aktivist. Meksika ve Hindistan Komünist Partileri'nin kurucusu. Hayatına devrimci bir nasyonalist olarak başlamıştır. Daha sonra devrimci bir komünist oluyor. Hayatının son dönemlerinde de Radikal Hümanist olarak hayatına veda ediyor.
İlk dönemleri
Roy 21 Mart 1887 tarihinde, Parganas-Kalküta'da doğmuştur. Babası Dinabandhu Bhattacharya, Kheput Tapınağı’nda rahipti. İlk hanımının ölümünden sonra, Arbelia'da bir okulda Sanskritçe öğretmenliği yapmaya başladı. Burada Sanskritçe’yi öğrenen Roy, Sri Aurobindo Ulusal Koleji'ne devam etti ve ardından Bengal Teknik Enstitüsü’nün bazı kurslarına katıldı. Daha sonra kuzeni ve çocukluk arkadaşı Hari Kaya Chakravarti ile birlikte bir grup kurdular. Bu grupla -bazı arkadaşlarının ve akrabalarının katılımıyla nasyonalist hızlı ve şiddet eylemleri gerçekleştirirler. Bu nasyonalist eylemlerin sonucunda 6 Aralık 1907'de tutuklanırlar. Daha sonra kefaletle serbest bırakılırlar. Birinci Dünya Savaşı yaklaşırken Roy, Kalküta'da görüştüğü Alman subayları ve istihbarat örgütünden; muhtemel bir Alman-İngiliz Savaşı'nda, Hindistan'da İngilizlere karşı ayaklanmak için silah ve mühimmat sözü alır. Savaş başladıktan sonra da Avrupa Hint devrimciler Virendranath Chattopadhyay liderliğinde Alman İmparatorluğu ile işbirliği anlaşması imzaladılar. Fakat bu proje başarısız oldu. Bunun üzerine Roy Asya'da (Endonezya, Japonya, Çin) silah arayışına girdi ve İngiliz İstihbarat Servisi'nin kendisini tespit etmesi üzerine ABD'ne geçmek zorunda kaldı. Amacı, İngiliz emperyalizmine karşı aktivist bir örgütlenmeydi ve bunun için gereken unsurları tedarik etmek için,ne gerekirse yapıyordu.
Uluslararası Devrimci
New York'a yerleşen Roy, burada gelecekteki eşi Evelyn Trent ile tanıştı. New York Halk Kütüphanesi'nde komünizm ile tanıştı. Evelyn bir sosyalistti ve Roy'a bu konuda etkisi büyük olmuştu.
ABD'nin I. Dünya Savaşı'na girmesi ve bütün Alman Dostları'nı casus sayması sonucunda, Roy'un New York Hayatı sıkıntıya girmiştir. Bunun yanında İngiliz İstihbaratı'ndan da rahatsızlığı iyice artan Roy; gidebileceği en yakın ve kolay yere, Meksika'ya geçer. Yanında kız arkadaşı Evelyn de vardır. (Temmuz 1917)
Alman askeri yetkilileri ve istihbaratçıları Roy'a maddi destek veriyorlardı. Meksika'da El Pueblo Gazetesi için yazılar yazmaya başlayan Roy, Cumhurbaşkanı Venustiano Carranza ve diğer liberal düşünürler tarafından büyük takdir görmüştür. 1917'de Roy Meksika'dayken, Rusya'da Ekim Devrimi gerçekleşir. Bu devrim tüm geri kalmış toplumlarda büyük heyecan uyandırır. Nitekim Roy'da anılarında 'devrimci anti-emperyalist nasyonalizmle komünizm arasındaki mesafe kısadır' demiştir.
Aralık 1917'de Meksika'da Sosyalist Parti'yi kuran Roy, daha sonra bunu Meksika Komünist Partisi'ne dönüştürmüştür. Bu parti, Rusya dışında kurulan ilk komünist parti olarak tarihe geçmiştir.
Roy, Meksika'da Bolşevik lider Mihail Borodin ile tanışır. Daha sonra Borodin'in raporu sonucunda Lenin'in Roy'dan haberi olmuş ve onu Temmuz 1920'de Moskova'ya 2. Komintern Kongresi'ne davet etmiştir. Bu davet üzerine Roy, önce Avrupa'nın birçok ülkesine uğradıktan sonra -bu arada Almanya'da silah aramaya devam ediyor.- Moskova'ya geçer. Kongreden önce birkaç hafta Lenin ile birlikte olan Roy, Lenin'le olan ilişkisini geliştirir. Lenin'in güvenini kazanması ve fikri açılımları Lenin karşıtlarının ona 'Tatar'ın yeni müridi' yakıştırmalarına yol açar. Bu arada,Lenin karşıtlarıyla da (Bernstein,Kautski) ilişkileri çok iyi düzeydedir. Bunda Roy'un güven veren bir kişiliğinin olması etken olabilir.
Lenin, Roy'un nasyonalistler ve sömürgeler konusundaki fikirlerini ve formüllerini temel alan çalışmalar yapmıştır. Roy, 2. Komintern'in en önemli figürlerinden birisidir. 2.Komintern'in ana unsuru olan sömürgeler ve doğu halkları meselesi; o dönem için dünyada büyük heyecan uyandıran devrim fikrinin tartışıldığı bir nokta olmuştur.
Lenin tarafından Doğu'da -özellikle Hindistan'da- devrim amacıyla görevlendirilen Roy, Hindistan Komünist Partisi'ni kurar. Burada çeşitli faaliyetler gerçekleştiren Roy, iki eserini de bu dönemde yazmıştır. Bu eserler Hindistan'ın Politik Geleceği (1926) ve Çin'de Devrim ve Karşı Devrim (1930)- büyük yankı uyandırmıştır.
1927 yılına gelinirken Rusya'da Stalin, kendi projesini uygulamaya koymuştu. Stalinizm politikalarıyla birçok devrimcinin olduğu gibi Roy da ters düşüyordu. Özellikle Çin-Rusya ayrışması bu konuda en önemli belirleyici unsur olmuştur. Troçki ve Zinovyev gibi Roy'da Stalinizm karşıtı cephede yer alıyorlar. Bu ayrışma, Aralık 1929 yılında Roy'un Komintern'den kovulması ile kopmaya dönüşüyor.
Yeni Arayışlar
Roy; Aralık 1930'da Mumbai'de, Jawaharlal Nehru ve Subhas Bose gibi liderler ile bir araya geldi. Nehru, Roy için 'Aramızdaki büyük fark beni ona doğru çekti, onun olağanüstü entelektüel kapasitesi ilgimi çekti...' demiştir.
Roy,Temmuz 1931'de bir dizi komployla tutuklandı ve altı yıl hapis yattı. Hapishane döneminde yüzlerce makale, manifestolar ve kitaplar yazdı. Hapisten çıktıktan sonra Nehru'nun davetiyle (Aralık 1936) Nehru ile bir araya geldi. Daha sonra aynı birlikteliği Ghandi ile sürdürmeyerek; Nisan 1937'de koptu.
Radikal Hümanizm
Ellen Gottschalk ile evlenen Roy; fikri açıdan da bir dönüşüm içerisine girmiştir. Yerleştiği Dehra Du'da; demokrasi ve komünizmin hayal kırıklıklarıyla, alternatif bir felsefi hareketin çözüm olabileceğini -radikal hümanizm- ortaya koymuştur. Burada insan merkezli bir siyasi hareket olan 'Yeni Hümanizm' manifestosunu oluşturdu.
Roy, II. Dünya Savaşı dönemlerinde de 'Özgür bir Hindistan'ın ancak özgür bir dünyada olabileceğini' söylemiştir. Bu manifestosu ile ölümüne kadar İngiliz emperyalizmine karşı makaleler yazmaya devam etmiştir.
M. N. Roy 25 Ocak 1954 tarihinde öldü.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Subat 2010 Bu madde olmasi gerekenden az ic baglanti icermektedir veya hic icermemektedir Lutfen bu sayfadan ilgili maddelere ic baglanti vermeye calisin Aralik 2023 Manabendra Nath Roy Bengalce ম নব ন দ র ন থ র য d 21 Mart 1887 o 25 Ocak 1954 gercek adi Narendra Nath Bhattacharya bilinen adiyla M N Roy Bengal kokenli Hint devrimci teorist ve aktivist Meksika ve Hindistan Komunist Partileri nin kurucusu Hayatina devrimci bir nasyonalist olarak baslamistir Daha sonra devrimci bir komunist oluyor Hayatinin son donemlerinde de Radikal Humanist olarak hayatina veda ediyor Ilk donemleriRoy 21 Mart 1887 tarihinde Parganas Kalkuta da dogmustur Babasi Dinabandhu Bhattacharya Kheput Tapinagi nda rahipti Ilk haniminin olumunden sonra Arbelia da bir okulda Sanskritce ogretmenligi yapmaya basladi Burada Sanskritce yi ogrenen Roy Sri Aurobindo Ulusal Koleji ne devam etti ve ardindan Bengal Teknik Enstitusu nun bazi kurslarina katildi Daha sonra kuzeni ve cocukluk arkadasi Hari Kaya Chakravarti ile birlikte bir grup kurdular Bu grupla bazi arkadaslarinin ve akrabalarinin katilimiyla nasyonalist hizli ve siddet eylemleri gerceklestirirler Bu nasyonalist eylemlerin sonucunda 6 Aralik 1907 de tutuklanirlar Daha sonra kefaletle serbest birakilirlar Birinci Dunya Savasi yaklasirken Roy Kalkuta da gorustugu Alman subaylari ve istihbarat orgutunden muhtemel bir Alman Ingiliz Savasi nda Hindistan da Ingilizlere karsi ayaklanmak icin silah ve muhimmat sozu alir Savas basladiktan sonra da Avrupa Hint devrimciler Virendranath Chattopadhyay liderliginde Alman Imparatorlugu ile isbirligi anlasmasi imzaladilar Fakat bu proje basarisiz oldu Bunun uzerine Roy Asya da Endonezya Japonya Cin silah arayisina girdi ve Ingiliz Istihbarat Servisi nin kendisini tespit etmesi uzerine ABD ne gecmek zorunda kaldi Amaci Ingiliz emperyalizmine karsi aktivist bir orgutlenmeydi ve bunun icin gereken unsurlari tedarik etmek icin ne gerekirse yapiyordu Uluslararasi DevrimciNew York a yerlesen Roy burada gelecekteki esi Evelyn Trent ile tanisti New York Halk Kutuphanesi nde komunizm ile tanisti Evelyn bir sosyalistti ve Roy a bu konuda etkisi buyuk olmustu ABD nin I Dunya Savasi na girmesi ve butun Alman Dostlari ni casus saymasi sonucunda Roy un New York Hayati sikintiya girmistir Bunun yaninda Ingiliz Istihbarati ndan da rahatsizligi iyice artan Roy gidebilecegi en yakin ve kolay yere Meksika ya gecer Yaninda kiz arkadasi Evelyn de vardir Temmuz 1917 Alman askeri yetkilileri ve istihbaratcilari Roy a maddi destek veriyorlardi Meksika da El Pueblo Gazetesi icin yazilar yazmaya baslayan Roy Cumhurbaskani Venustiano Carranza ve diger liberal dusunurler tarafindan buyuk takdir gormustur 1917 de Roy Meksika dayken Rusya da Ekim Devrimi gerceklesir Bu devrim tum geri kalmis toplumlarda buyuk heyecan uyandirir Nitekim Roy da anilarinda devrimci anti emperyalist nasyonalizmle komunizm arasindaki mesafe kisadir demistir Aralik 1917 de Meksika da Sosyalist Parti yi kuran Roy daha sonra bunu Meksika Komunist Partisi ne donusturmustur Bu parti Rusya disinda kurulan ilk komunist parti olarak tarihe gecmistir Roy Meksika da Bolsevik lider Mihail Borodin ile tanisir Daha sonra Borodin in raporu sonucunda Lenin in Roy dan haberi olmus ve onu Temmuz 1920 de Moskova ya 2 Komintern Kongresi ne davet etmistir Bu davet uzerine Roy once Avrupa nin bircok ulkesine ugradiktan sonra bu arada Almanya da silah aramaya devam ediyor Moskova ya gecer Kongreden once birkac hafta Lenin ile birlikte olan Roy Lenin le olan iliskisini gelistirir Lenin in guvenini kazanmasi ve fikri acilimlari Lenin karsitlarinin ona Tatar in yeni muridi yakistirmalarina yol acar Bu arada Lenin karsitlariyla da Bernstein Kautski iliskileri cok iyi duzeydedir Bunda Roy un guven veren bir kisiliginin olmasi etken olabilir Lenin Roy un nasyonalistler ve somurgeler konusundaki fikirlerini ve formullerini temel alan calismalar yapmistir Roy 2 Komintern in en onemli figurlerinden birisidir 2 Komintern in ana unsuru olan somurgeler ve dogu halklari meselesi o donem icin dunyada buyuk heyecan uyandiran devrim fikrinin tartisildigi bir nokta olmustur Lenin tarafindan Dogu da ozellikle Hindistan da devrim amaciyla gorevlendirilen Roy Hindistan Komunist Partisi ni kurar Burada cesitli faaliyetler gerceklestiren Roy iki eserini de bu donemde yazmistir Bu eserler Hindistan in Politik Gelecegi 1926 ve Cin de Devrim ve Karsi Devrim 1930 buyuk yanki uyandirmistir 1927 yilina gelinirken Rusya da Stalin kendi projesini uygulamaya koymustu Stalinizm politikalariyla bircok devrimcinin oldugu gibi Roy da ters dusuyordu Ozellikle Cin Rusya ayrismasi bu konuda en onemli belirleyici unsur olmustur Trocki ve Zinovyev gibi Roy da Stalinizm karsiti cephede yer aliyorlar Bu ayrisma Aralik 1929 yilinda Roy un Komintern den kovulmasi ile kopmaya donusuyor Yeni ArayislarRoy Aralik 1930 da Mumbai de Jawaharlal Nehru ve Subhas Bose gibi liderler ile bir araya geldi Nehru Roy icin Aramizdaki buyuk fark beni ona dogru cekti onun olaganustu entelektuel kapasitesi ilgimi cekti demistir Roy Temmuz 1931 de bir dizi komployla tutuklandi ve alti yil hapis yatti Hapishane doneminde yuzlerce makale manifestolar ve kitaplar yazdi Hapisten ciktiktan sonra Nehru nun davetiyle Aralik 1936 Nehru ile bir araya geldi Daha sonra ayni birlikteligi Ghandi ile surdurmeyerek Nisan 1937 de koptu Radikal HumanizmEllen Gottschalk ile evlenen Roy fikri acidan da bir donusum icerisine girmistir Yerlestigi Dehra Du da demokrasi ve komunizmin hayal kirikliklariyla alternatif bir felsefi hareketin cozum olabilecegini radikal humanizm ortaya koymustur Burada insan merkezli bir siyasi hareket olan Yeni Humanizm manifestosunu olusturdu Roy II Dunya Savasi donemlerinde de Ozgur bir Hindistan in ancak ozgur bir dunyada olabilecegini soylemistir Bu manifestosu ile olumune kadar Ingiliz emperyalizmine karsi makaleler yazmaya devam etmistir M N Roy 25 Ocak 1954 tarihinde oldu Kaynakca a b c d e f g Yalcin Kucuk Sirlar 2005 s 17 42 G D Parikh Roy M N in Dictionary of National Biography Calcutta 1974 Vol 3 Manabendra Nath Roy The Future of Indian Politics London R Bishop 1926 Jawaharlal Nehru An Autobiography London 1936 p154 p218