Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Manas Han – Türk, Altay ve özellikle Kırgız mitolojisinde söylencesel hakan. Manas Destanı'nın başkişisidir. Kırgızların bir ulus haline gelmelerinde büyük bir etkisi olmuştur. Hatta destanın kendisi bile Kırgızları bir araya getiren ortak bilinç aşılayan bir etkendir.
Manas Destanı' nda adı çoğu zaman Manas, Er-Manas nadiren de Manas Han olarak geçer. Manas, basit bir kabile reisidir. Babasının adı Yakup Han' dır. Kırk yiğidi vardır ve bu yiğitlerin kendi aralarında da bir hiyerarşi vardır. Manas’ın karısı Kanıkay Hanım’ın da savaşçı Kırk Kız’ı (yardımcıları) vardır. Doğarken elinde bir kan pıhtısı vardır. Anasının karnında on ay kalmıştır. Anadolu'da söylenen ve karşısındakinin kendisini üstün görmesini vurgulayan “Sen on aylık mısın?” sorusu ile bu durum ilginç bir benzerliğe sahiptir. Pek çok söylence kahramanı gibi o da bir günde bir yaşına yedi günde yedi yaşına gelir. Altı yaşındayken güreşmeye başlar. İlerleyen yıllarda büyük bir savaşçı olur. Öldükten sonra tekrar dirilir. Oğlunun adı Semetey'dir. Manasçılar tarafından destanı ezberlenir ve nesilden nesile aktarılır.
Kanıkey
Kanıkey Hanım, Manas'ın karısı olan ve Türk, Altay ve özellikle Kırgız destanlarında adı geçen söylencesel hanım. Kanıkey veya Kenikey olarak da bilinir. Manas Han’ın karısıdır. Savaşçı Kırk Kız yardımcısı vardır. Oğluna kız arayan Manas’ın babası ondan daha iyi bir eş bulamadığını ifade eder. Kanıkey Hatun iyi bir binicidir, savaşçıdır. Kocasına yerinde öğütler verir. Manas öldüğünde İlaç yaparak kocasını diriltir. İyi bir eşin ne kadar önemli olduğu bu şekilde simgeselleştirilmiştir. Sadıktır, kocasının ismine gölge düşürmez. Sözcük, soyluluk anlamı içerir. Moğolca Hanı/Kanı sözcüğü eş anlamına gelir.
Etimoloji
(Ban/Man/Yan) kökünden türemiştir. Heybetli, görkemli anlamına gelir. Ayrıca bu sözcük huy, mizaç karakter demektir. Türkçede Yağan/Yağna, Moğolca Zağan, Tuvaca Çağan sözcükleri ile aynı kökten gelir ve bunların tamamı fil demektir. Eski Altaycada öğrenmek anlamı da kökün içinde mevcuttur.
Kaynakça
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Manas Han Turk Altay ve ozellikle Kirgiz mitolojisinde soylencesel hakan Manas Destani nin baskisisidir Kirgizlarin bir ulus haline gelmelerinde buyuk bir etkisi olmustur Hatta destanin kendisi bile Kirgizlari bir araya getiren ortak bilinc asilayan bir etkendir Manas Heykeli yandan gorunum Biskek Kirgizistan Manas Destani nda adi cogu zaman Manas Er Manas nadiren de Manas Han olarak gecer Manas basit bir kabile reisidir Babasinin adi Yakup Han dir Kirk yigidi vardir ve bu yigitlerin kendi aralarinda da bir hiyerarsi vardir Manas in karisi Kanikay Hanim in da savasci Kirk Kiz i yardimcilari vardir Dogarken elinde bir kan pihtisi vardir Anasinin karninda on ay kalmistir Anadolu da soylenen ve karsisindakinin kendisini ustun gormesini vurgulayan Sen on aylik misin sorusu ile bu durum ilginc bir benzerlige sahiptir Pek cok soylence kahramani gibi o da bir gunde bir yasina yedi gunde yedi yasina gelir Alti yasindayken guresmeye baslar Ilerleyen yillarda buyuk bir savasci olur Oldukten sonra tekrar dirilir Oglunun adi Semetey dir Manascilar tarafindan destani ezberlenir ve nesilden nesile aktarilir KanikeyKanikey Hanim Manas in karisi olan ve Turk Altay ve ozellikle Kirgiz destanlarinda adi gecen soylencesel hanim Kanikey veya Kenikey olarak da bilinir Manas Han in karisidir Savasci Kirk Kiz yardimcisi vardir Ogluna kiz arayan Manas in babasi ondan daha iyi bir es bulamadigini ifade eder Kanikey Hatun iyi bir binicidir savascidir Kocasina yerinde ogutler verir Manas oldugunde Ilac yaparak kocasini diriltir Iyi bir esin ne kadar onemli oldugu bu sekilde simgesellestirilmistir Sadiktir kocasinin ismine golge dusurmez Sozcuk soyluluk anlami icerir Mogolca Hani Kani sozcugu es anlamina gelir Etimoloji Ban Man Yan kokunden turemistir Heybetli gorkemli anlamina gelir Ayrica bu sozcuk huy mizac karakter demektir Turkcede Yagan Yagna Mogolca Zagan Tuvaca Cagan sozcukleri ile ayni kokten gelir ve bunlarin tamami fil demektir Eski Altaycada ogrenmek anlami da kokun icinde mevcuttur KaynakcaTurk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Turk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz