Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Mart 2012) |
Manastır Muharebesi, bugünkü Makedonya'daki Manastır şehri yakınlarındaBirinci Balkan Savaşı sırasında 16-19 Kasım 1912 tarihinde gerçekleşmiş bir muharebedir.
| Manastır Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Sırbistan Krallığı |  Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| | Halepli Zeki Paşa (ölü) Cavid Paşa | ||||||
| Güçler | |||||||
| 108,544 | 38,350 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 539 ölü 2121 yaralı | 1,000 ölü 2000 yaralı | ||||||
Muharebe
16-17 Kasım
Kumanova Muharebesi'nde yenilen Vardar ordusu Manastır ve çevresinde tekrar toplanmaya çalışıyordu. Bununla birlikte Pirlepe Muharebesi'ni kaybetmişti. Sırp 1. Ordusu buradaki son Osmanlı savunma hatlarına saldırıya geçtiğinde yoğun Osmanlı topçu ateşine maruz kaldı ve bunun üzerine kendi topçularının cepheye gelmesini bekledi. Osmanlı Vardar Ordusu komutanı Zeki Paşa'nın planı, sol kanattaki 6. Kolordu'yu Serpiçe Oblakova yönünden taarruza kaldırıp Pertilip Han mevziinin arka hatlarından Sırpları kuşatmaktı. Sağ kanat ve merkezdeki 7. Kolordu ve 5. Kolordu da, Osmanlı sol kanadındaki 6. Kolordu'ya savunmada kalıp karşı saldırılar yapıp çevirme harekâtı başarılı olana kadar dayanarak yardım edecekti.
Ancak Osmanlıların aleyhine olan faktörler çoktu düşmanın yavaş ve tedbirli ilerlemesi kuşatma harekâtı yapılmasını da 17 Kasım'a kadar geciktirdi yine 17 Kasım'da yağan yağmur Osmanlı kuvvetlerinin ilerlemesini kaçınılmaz şekilde yavaşlattı, dahası Sırp 1. Ordusu kalabalık ve teçhizat yönünden üstün Osmanlı ordusuna göre önceden kazandığı Kumanova gibi muharebelerle de morali aşırı derecede güçlü durumda idi. Yine Sırplar şehir ve çevresindeki çeşitli Sırp ve Bulgar çeteleri ayaklandırmış ve bu çetelerde Osmanlı hareketleri konusunda bilgi veriyordu, bunun yanında Sırplar Osmanlı sol kanadını izlemeye elverişli hakim mevkiilere de kuvvetlerini yerleştirmişti. Sonuçta bu harekâtın sayıca ve top yönünden Osmanlı Ordusundan katbekat daha fazla Sırp ordusu karşısında başarısız olma riski çok yüksekti.
17 Kasımda 6. kolordu, buna rağmen plana uygun şekilde ilerlemeye çalıştı, ancak Estroveje-Oblakova yakınlarında Sırp Morava tümeninin karşı saldırıları ve ağır Sırp direnişi ile durduruldu. 6 kolorduya yardım olarak 13. tümen de bölgeye gönderilip saldırılara devam edilmesi kararlaştırılmıştı ancak sırpların ayaklandırdığı Manastır'daki Makedon, Sırp, Bulgar çeşitli Hristiyan çeteleri yüzünden; 13. Nizamiye tümeni 6. kolordu komutanı Cavid Paşa tarafından şehre hakim olmak, asayişi sağlamak için geri gönderilmek zorunda kaldı. Bu da Osmanlıları iyice zora düşürdü ve savunma gücünü düşürdü, Sırpların toplanmasına savunmalarını güçlendirmelerine imkân tanıdı. Osmanlı saldırıları da karanlık iyice çökünce 6. kolordunun Lera-Lamna-Sepice yoluna çekilmesi ile başarısız oldu.
18-19 Kasım
Bu başarısız Osmanlı saldırına rağmen ertesi günde 6. Kolordunun plana göre saldırıları sürdü. Ancak Osmanlı ordusu Kumanova muharebesi gibi çeşitli muharebelerde toplarını terk ettiğinden Anadolu bağlantısı kesildiğinden topçu yönünden durumu kötüydü. 18 Kasım'da ulaşan toplarla Sırplar topçu kuvvetleri yönünden Osmanlıdan iyice üstün hale geldiler. Yaklaşık Türk Topçusunun 5 katı büyüklüğünde 200'e yakın topla Sırp topçusu saldırıya başlayıp Osmanlı topçusunu susturdu, zaten sayıca 2 katından fazla askere sahip Sırplar Türk hatlarına baskı yapmaya başladı ve sağ kanattan 7. ve 5. kolordulara büyük bir saldırı başlattı.
Osmanlı Ordusunun 7. kolordusu bozulmaya başlayınca kolordu komutanı Fethi Paşa bir bölük komutanı gibi morali bozulan askerlerinin başında en ön hatlarda Sırplarla çarpışmaya katıldı ancak bu kahramanlığı bir işe yaramadı ve Koçiştepe mevkiinde Sırp tüfek ateşi ile öldürüldü. Türk sağ kanadı çökmeye başlayınca zaten ilerleyemeyen sol kanattan yapılan hücumlar tamamen yarar sağlamaz hale geldi. Sol kanatta iyice gerilemeye başladı ve Osmanlı Ordusu tamamen geri hatlarda savunmaya çekilmek zorunda kaldı, stratejik mevziiler Sırpların eline geçti.
Ardından 18-19 Kasım gecesi Zeki Paşa Sırp Ordusunun şehri alacağını ve yenilginin artık kaçınılmaz olduğunu anlayıp ordusuna güney batı yönüne geri çekilme emri verdi. 19 Kasım Sabahı Sırplar Manastır'a girdiler. Sırplar bunun ardından sembolik açıdan önemli Ohri şehri dahil bütün güneybatı Makedonya'yı ele geçirdi. Vardar ordusundan arta kalan birlikler Arnavutluk'a çekildi.
Savaş sonrası
Osmanlı Ordusunun Kumanova Muharebesindeki hatalarını ısrarla sürdürmesi, savunma harekâtı yerine kendisinde silah ve teçhizat yönünden üstün Sırp Kuvvetlerini çevirme harekâtına girişmesi kaybedilen topların yerinin doldurulamaması ve Ordudaki moral bozukluğu savaşın Osmanlı aleyhine sonuçlanmasındaki etkenlerden biridir. Bunun yanında 9 Kasımda Yunan ordusuna kurşun bile atmadan teslim edilen Selanik şehri yüzünden zaten Sırp kuvvetlerin üstüne serbest kalan 35.000 Yunan askerinin de Vardar Ordusuna karşı Manastır'a gönderilmesi de söz konusuydu. Manastır Muharebesi sonrası, Makedonya'da 5 asır süren Osmanlı hakimiyeti sona erdi. Sırp 1. Ordusu Birinci Balkan Savaşında savaşmayı sürdürdü. Bu noktada bazı Sırplar 1. Ordunun Vardar ovası boyunca Selanik'e kadar ilerlemesini istiyorlardı. Voyvoda Putnik bunu reddetti. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile çıkabilecek bir savaş Adriyatik'teki Sırp varlığını tehdit ediyordu. Sonrasında Bulgarlar ve Yunanlar Selanik'te idi ve Sırp güçleri bu bölgedeki karmaşık bir durumdan sıyrılmıştı.
Kaynakça
- ^ Macedonia: warlords and rebels in the Balkans - Page 29 by John Phillips
- ^ Hall, Richard C., The Balkan Wars, 1912-1913, (Routledge, 2000), 51.
- ^ Hall, 51.
- ^ a b Hall, 52.
- ^ Dupuy, R. Ernest, and Trevor N. Dupuy, The Harper Encyclopedia of Military History, 4th Ed.,(HarperCollins Publishers, 1993), 1016.
- ^ Hall, 50-51.
- ^ a b NYTimes Battle Raging At Monastır başlıklı 16 Kasım 1912 tarihli haber Yazıda Sırpların 100.000 kişi ve ağır toplarında dahil olduğu 200 topla Manastır'a saldırdığı belirtilirken Türklerin gücü 45.000 asker ve 40 top olarak gösterilmektedir.
- ^ a b Makedonca Vikipedi
- ^ a b c Erickson, Edward J. (2003). Defeat in Detail: The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913. Greenwood Publishing Group. sayfa:191-192
- ^ a b Hall, 45-68.
- ^ "Nytimes 19 Kasım 1912 tarihli haber". 12 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Mart 2012 Manastir Muharebesi bugunku Makedonya daki Manastir sehri yakinlarindaBirinci Balkan Savasi sirasinda 16 19 Kasim 1912 tarihinde gerceklesmis bir muharebedir Manastir MuharebesiTarih16 Kasim 19 Kasim 1912BolgeManastir Sancagi Manastir Vilayeti Osmanli Imparatorlugu bugun Manastir yakinlari Makedonya SonucSirp zaferiTaraflarSirbistan KralligiOsmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerHalepli Zeki Pasa olu Cavid PasaGucler108 54438 350Kayiplar539 olu 2121 yarali1 000 olu 2000 yaraliBitola da Sirp MezarligiSavasta olen bir askerin cesediMuharebe16 17 Kasim Kumanova Muharebesi nde yenilen Vardar ordusu Manastir ve cevresinde tekrar toplanmaya calisiyordu Bununla birlikte Pirlepe Muharebesi ni kaybetmisti Sirp 1 Ordusu buradaki son Osmanli savunma hatlarina saldiriya gectiginde yogun Osmanli topcu atesine maruz kaldi ve bunun uzerine kendi topcularinin cepheye gelmesini bekledi Osmanli Vardar Ordusu komutani Zeki Pasa nin plani sol kanattaki 6 Kolordu yu Serpice Oblakova yonunden taarruza kaldirip Pertilip Han mevziinin arka hatlarindan Sirplari kusatmakti Sag kanat ve merkezdeki 7 Kolordu ve 5 Kolordu da Osmanli sol kanadindaki 6 Kolordu ya savunmada kalip karsi saldirilar yapip cevirme harekati basarili olana kadar dayanarak yardim edecekti Ancak Osmanlilarin aleyhine olan faktorler coktu dusmanin yavas ve tedbirli ilerlemesi kusatma harekati yapilmasini da 17 Kasim a kadar geciktirdi yine 17 Kasim da yagan yagmur Osmanli kuvvetlerinin ilerlemesini kacinilmaz sekilde yavaslatti dahasi Sirp 1 Ordusu kalabalik ve techizat yonunden ustun Osmanli ordusuna gore onceden kazandigi Kumanova gibi muharebelerle de morali asiri derecede guclu durumda idi Yine Sirplar sehir ve cevresindeki cesitli Sirp ve Bulgar ceteleri ayaklandirmis ve bu cetelerde Osmanli hareketleri konusunda bilgi veriyordu bunun yaninda Sirplar Osmanli sol kanadini izlemeye elverisli hakim mevkiilere de kuvvetlerini yerlestirmisti Sonucta bu harekatin sayica ve top yonunden Osmanli Ordusundan katbekat daha fazla Sirp ordusu karsisinda basarisiz olma riski cok yuksekti 17 Kasimda 6 kolordu buna ragmen plana uygun sekilde ilerlemeye calisti ancak Estroveje Oblakova yakinlarinda Sirp Morava tumeninin karsi saldirilari ve agir Sirp direnisi ile durduruldu 6 kolorduya yardim olarak 13 tumen de bolgeye gonderilip saldirilara devam edilmesi kararlastirilmisti ancak sirplarin ayaklandirdigi Manastir daki Makedon Sirp Bulgar cesitli Hristiyan ceteleri yuzunden 13 Nizamiye tumeni 6 kolordu komutani Cavid Pasa tarafindan sehre hakim olmak asayisi saglamak icin geri gonderilmek zorunda kaldi Bu da Osmanlilari iyice zora dusurdu ve savunma gucunu dusurdu Sirplarin toplanmasina savunmalarini guclendirmelerine imkan tanidi Osmanli saldirilari da karanlik iyice cokunce 6 kolordunun Lera Lamna Sepice yoluna cekilmesi ile basarisiz oldu 18 19 Kasim Bu basarisiz Osmanli saldirina ragmen ertesi gunde 6 Kolordunun plana gore saldirilari surdu Ancak Osmanli ordusu Kumanova muharebesi gibi cesitli muharebelerde toplarini terk ettiginden Anadolu baglantisi kesildiginden topcu yonunden durumu kotuydu 18 Kasim da ulasan toplarla Sirplar topcu kuvvetleri yonunden Osmanlidan iyice ustun hale geldiler Yaklasik Turk Topcusunun 5 kati buyuklugunde 200 e yakin topla Sirp topcusu saldiriya baslayip Osmanli topcusunu susturdu zaten sayica 2 katindan fazla askere sahip Sirplar Turk hatlarina baski yapmaya basladi ve sag kanattan 7 ve 5 kolordulara buyuk bir saldiri baslatti Osmanli Ordusunun 7 kolordusu bozulmaya baslayinca kolordu komutani Fethi Pasa bir boluk komutani gibi morali bozulan askerlerinin basinda en on hatlarda Sirplarla carpismaya katildi ancak bu kahramanligi bir ise yaramadi ve Kocistepe mevkiinde Sirp tufek atesi ile olduruldu Turk sag kanadi cokmeye baslayinca zaten ilerleyemeyen sol kanattan yapilan hucumlar tamamen yarar saglamaz hale geldi Sol kanatta iyice gerilemeye basladi ve Osmanli Ordusu tamamen geri hatlarda savunmaya cekilmek zorunda kaldi stratejik mevziiler Sirplarin eline gecti Ardindan 18 19 Kasim gecesi Zeki Pasa Sirp Ordusunun sehri alacagini ve yenilginin artik kacinilmaz oldugunu anlayip ordusuna guney bati yonune geri cekilme emri verdi 19 Kasim Sabahi Sirplar Manastir a girdiler Sirplar bunun ardindan sembolik acidan onemli Ohri sehri dahil butun guneybati Makedonya yi ele gecirdi Vardar ordusundan arta kalan birlikler Arnavutluk a cekildi Savas sonrasiOsmanli Ordusunun Kumanova Muharebesindeki hatalarini israrla surdurmesi savunma harekati yerine kendisinde silah ve techizat yonunden ustun Sirp Kuvvetlerini cevirme harekatina girismesi kaybedilen toplarin yerinin doldurulamamasi ve Ordudaki moral bozuklugu savasin Osmanli aleyhine sonuclanmasindaki etkenlerden biridir Bunun yaninda 9 Kasimda Yunan ordusuna kursun bile atmadan teslim edilen Selanik sehri yuzunden zaten Sirp kuvvetlerin ustune serbest kalan 35 000 Yunan askerinin de Vardar Ordusuna karsi Manastir a gonderilmesi de soz konusuydu Manastir Muharebesi sonrasi Makedonya da 5 asir suren Osmanli hakimiyeti sona erdi Sirp 1 Ordusu Birinci Balkan Savasinda savasmayi surdurdu Bu noktada bazi Sirplar 1 Ordunun Vardar ovasi boyunca Selanik e kadar ilerlemesini istiyorlardi Voyvoda Putnik bunu reddetti Avusturya Macaristan Imparatorlugu ile cikabilecek bir savas Adriyatik teki Sirp varligini tehdit ediyordu Sonrasinda Bulgarlar ve Yunanlar Selanik te idi ve Sirp gucleri bu bolgedeki karmasik bir durumdan siyrilmisti Kaynakca Macedonia warlords and rebels in the Balkans Page 29 by John Phillips Hall Richard C The Balkan Wars 1912 1913 Routledge 2000 51 Hall 51 a b Hall 52 Dupuy R Ernest and Trevor N Dupuy The Harper Encyclopedia of Military History 4th Ed HarperCollins Publishers 1993 1016 Hall 50 51 a b NYTimes Battle Raging At Monastir baslikli 16 Kasim 1912 tarihli haber Yazida Sirplarin 100 000 kisi ve agir toplarinda dahil oldugu 200 topla Manastir a saldirdigi belirtilirken Turklerin gucu 45 000 asker ve 40 top olarak gosterilmektedir a b Makedonca Vikipedi a b c Erickson Edward J 2003 Defeat in Detail The Ottoman Army in the Balkans 1912 1913 Greenwood Publishing Group ISBN 0 275 97888 5 sayfa 191 192 a b Hall 45 68 Nytimes 19 Kasim 1912 tarihli haber 12 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2012