Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Wikimedia Commons'ta Mangışlak Yarımadası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Mangışlak Yarımadası Kazakistan'nın güneybatısında, Hazar denizi'nin doğu kıyısında bir bölgedir. Bu bölge Kazakistanın Mangistav Eyaleti'nin sınırları içinde, en büyük şehri Aktau (Türkçe: Akdağ; Kazakca: Ақтау, Aqtaw; Rusça: Актау, Aktau), 1992 yilina kadar Shevchenko (Rusça: Шевченко)'dır. Kara-Tau (Kara-Dağ) sıradağları hariç, Yarımada deniz seviyesinin altındadır; Batyr havzası ortalama 130 metre deniz seviyesinden altındadır. Yarımadada Ham petrol, Doğalgaz, Mangan ve Kömür madenleri bulunur. Çöl iklimi olan yarımadada bitki örtüsü azdır, bu yüzden çok sayıda küçük ve büyük baş hayvancılığa elverişli değildir.
Eski Çağ'da İskitler tarafından ilk kez Aktau bölgesinde yerleşildi.
Kaşgarlı Mahmud, Divân-ı Lügati't-Türk'te; "مان قشلاغ Man kışlak" "Oğuz ülkesinde bir yer adı." şeklinde tanımlar. Çuvaldar boyu, 10. yüzyılda diğer Oğuz boylarıyla birlikte yurtlarından Mangışlak/Siyahkûh Yarımadasına göç etti. Bir kısım Çavuldur mensubu, Mangışlak’ta kalırken, bir kısmı Selçuklular'la birlikte Anadolu’ya geldi. Bunlardan Emir Çavuldur, Sultan Alparslan’ın; Çavuldur Caka da Danişmend Gâzi'nin Anadolu fetihlerine komutan olarak iştirak ettiler. Bu akınlarla gelen Çavuldurlardan Anadolu’ya gelip yerleşenler de oldu. Kurdukları köylere, boylarının adlarını verdiler. Bu isimle Anadolu’da, 16. yüzyılda on altı, 20. yüzyıl ortalarında on yedi köyün varlığı tespit edilmiştir. Mangışlak Yarımadasında kalan Çavuldur boyu mensupları ise, 16. yüzyılda Kalmukların baskısıyla Kafkasya’nın kuzeyine göç ettiler.
Coğrafya
Bundan yaklaşık olarak 250 milyon yıl önce Paratethys Okyanusu Karadeniz, Hazar denizini ve Aral gölünü kaplardı. Karadeniz, Hazar denizi ve Aral gölü eski Paleo-Tethys bir artığı Okyanus'ta kalanlardır. Mangışlak Yarımadası Kretase Döneminden kalmadır.
İklim
Vadesi yetmiş çok geniş topraklarda çok çeşitli iklimlere sahiptir.Kuzey 'da kışlar çok uzun ve soğuktur. Yarımada'da hakim iklim kışları çok soğuk ve yazları yumuşaktır.Ortalama sıcaklık;
- Ocak'ta -3 °C
- Temmuz'da +26 °C'dir.
Yıllık yağış ortalaması ise 150 mm civarındadır.
Büyük Şehirler
- Aktau (Шевченко)
- Beyneu (Бейнеу)
- Uzen (Узень)
- Mangistav (Мангышлак)
- Zhetybai (Жетыбай)
- Fort-Shevchenko (Форт-Шевченко)
- Shetpe (Шетпе)
- Eralyevo (Ералиево)
- Tauchyk (Таучик)
- Bautino (Баутино)
- Akshukur (Акшукур)
Notlar
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 465.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Mangışlak Yarımadası'nda Yabani Hayvanlar11 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Wikimedia Commons ta Mangislak Yarimadasi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Mangislak Yarimadasi Kazakistan nin guneybatisinda Hazar denizi nin dogu kiyisinda bir bolgedir Bu bolge Kazakistanin Mangistav Eyaleti nin sinirlari icinde en buyuk sehri Aktau Turkce Akdag Kazakca Aktau Aqtaw Rusca Aktau Aktau 1992 yilina kadar Shevchenko Rusca Shevchenko dir Kara Tau Kara Dag siradaglari haric Yarimada deniz seviyesinin altindadir Batyr havzasi ortalama 130 metre deniz seviyesinden altindadir Yarimadada Ham petrol Dogalgaz Mangan ve Komur madenleri bulunur Col iklimi olan yarimadada bitki ortusu azdir bu yuzden cok sayida kucuk ve buyuk bas hayvanciliga elverisli degildir Eski Cag da Iskitler tarafindan ilk kez Aktau bolgesinde yerlesildi Kasgarli Mahmud Divan i Lugati t Turk te مان قشلاغ Man kislak Oguz ulkesinde bir yer adi seklinde tanimlar Cuvaldar boyu 10 yuzyilda diger Oguz boylariyla birlikte yurtlarindan Mangislak Siyahkuh Yarimadasina goc etti Bir kisim Cavuldur mensubu Mangislak ta kalirken bir kismi Selcuklular la birlikte Anadolu ya geldi Bunlardan Emir Cavuldur Sultan Alparslan in Cavuldur Caka da Danismend Gazi nin Anadolu fetihlerine komutan olarak istirak ettiler Bu akinlarla gelen Cavuldurlardan Anadolu ya gelip yerlesenler de oldu Kurduklari koylere boylarinin adlarini verdiler Bu isimle Anadolu da 16 yuzyilda on alti 20 yuzyil ortalarinda on yedi koyun varligi tespit edilmistir Mangislak Yarimadasinda kalan Cavuldur boyu mensuplari ise 16 yuzyilda Kalmuklarin baskisiyla Kafkasya nin kuzeyine goc ettiler CografyaBundan yaklasik olarak 250 milyon yil once Paratethys Okyanusu Karadeniz Hazar denizini ve Aral golunu kaplardi Karadeniz Hazar denizi ve Aral golu eski Paleo Tethys bir artigi Okyanus ta kalanlardir Mangislak Yarimadasi Kretase Doneminden kalmadir IklimVadesi yetmis cok genis topraklarda cok cesitli iklimlere sahiptir Kuzey da kislar cok uzun ve soguktur Yarimada da hakim iklim kislari cok soguk ve yazlari yumusaktir Ortalama sicaklik Ocak ta 3 C Temmuz da 26 C dir Yillik yagis ortalamasi ise 150 mm civarindadir Buyuk SehirlerAktau Shevchenko Beyneu Bejneu Uzen Uzen Mangistav Mangyshlak Zhetybai Zhetybaj Fort Shevchenko Fort Shevchenko Shetpe Shetpe Eralyevo Eralievo Tauchyk Tauchik Bautino Bautino Akshukur Akshukur Notlar Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 465 KaynakcaDis baglantilarMangislak Yarimadasi nda Yabani Hayvanlar11 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca