Kanglei mitolojisi veya Manipuri mitolojisi veya Meitei mitolojisi, başlangıçta Meitei halkı tarafından anlatılan ve Antik Meetei folklorunun bir türü tarafından anlatılan anlatı mitlerinin konnusudur. Kanglei mitolojisi, Meitei edebiyatı da dahil olmak üzere Manipur sanatının ve kültürünün temel özelliklerinden birini oluşturur.
Kaynak metinler
Antik Kangleipak krallığında (bugünkü Manipur) hem el yazmasından hem de sözlü folklordan kaynaklar vardır. Sözde el yazmaları, Meitei edebiyatının dini temaları ve tarihi olayları üzerine orijinal açıklamalar olan Puya (Meitei metinleri) olarak bilinir..
Tanrılar
Kanglei Meitei tanrıları, her zaman Kanglei Dünyasında eski zamanlardan beri var olan Meitei diniyle ilişkilendirilir. Geleneksel kültür ve folklor, Meitei halkı tarafından ilkel atalarından günümüze kadar miras kalmıştır.
Mitolojideki başlıca tanrılar şunlardır:
- Atiya Guru Sidaba : O, tüm evrenin Yaratıcı Tanrısıdır ve tüm canlı varlıkların tek besleyicisidir.
- Sanamahi : O, insanlığın ve evin Koruyucu Tanrısıdır. İnsanı Her Şeye Gücü Yeten figüründe yarattı.
- Pakhangba : O bir muhrip ve evrenin hükümdarı. Hem insan hem de yılan gibi bir figür üstlenebilir.
- Leimarel Sidabi : Yüce toprak ana tanrıçası ve yaratıcı Tanrı'nın eşidir.
- Emoinu : O zenginlik ve refah tanrıçasıdır. Efsane, onun başka bir ilahi biçim alan Leimarel'in birebir kopyası olduğunu söylüyor.
Bunlara ek olarak, mitoloji aynı zamanda çok sayıda tanrıyı ve efsanevi yaratıkları da açıklar. Kanglei Meitei efsanevi yaratıkları, hem PuYas hem de Meetei folklorunun geniş anlatılarında bulunur.
İnsanın kökeni
Kanglei Manipuri Mitolojiye göre, yedi klan vardır.
Klan isimleri | Romalılaştırma |
---|---|
ꯃꯉꯥꯡ | Mangang |
ꯂꯨꯋꯥꯡ | Luwang |
ꯈꯨꯃꯟ | Khuman |
ꯑꯉꯣꯝ | Angom |
ꯃꯣꯢꯂꯥꯡ | Moilang |
ꯈꯥ ꯉꯥꯟꯄ | Kha Nganpa |
ꯁꯂꯥꯢ ꯂꯩꯁꯥꯡꯊꯦꯝ | Salai Leishangthem |
Moirang Enkarnasyonları
Lord Nongpok Ningthou ve eşi Tanrıça Panthoibi'nin eski Moirang krallığındaki yedi enkarnasyonunun efsanevi destansı masalları, Kanglei Meitei mitolojisinin en son ve en önemlisi olan Khamba Thoibi enkarnasyonunun ana özellikleridir. Sırasıyla Rab ve Leydi'nin enkarnasyonları aşağıdaki gibidir:
Erkek karakterler | Romalılaştırma | Kadın karakterler | Romalılaştırma |
---|---|---|---|
ꯑꯀꯣꯡꯆꯥꯝꯄ | Akongjamba | ꯐꯧꯑꯣꯢꯕꯤ ꯂꯥꯢꯔꯦꯝꯕꯤ | Phouoibi Lairembi |
ꯍꯦꯟꯖꯨꯅꯍꯥ | Henjunaha | ꯂꯥꯢꯔꯧꯂꯦꯝꯕꯤ | Lairoulembi |
ꯈꯨꯌꯣꯜ ꯍꯥꯎꯕ | Khuyol Haoba | ꯌꯥꯢꯊꯤꯡ ꯀꯣꯅꯨ | Yaithing Konu |
ꯊꯥꯡꯖꯍꯟꯕ | Thangjahanba | ꯇꯣꯅꯨ ꯂꯥꯢꯖꯤꯡꯂꯦꯝꯕꯤ | Tonu Laijinglembi |
ꯈꯨꯕꯣꯝꯕ | Khubomba | ꯄꯤꯗꯣꯅꯨ | Pidonu |
ꯋꯥꯡꯂꯦꯟ ꯄꯨꯡꯇꯤꯡꯍꯩꯕ | Wanglei Pudingheiba | ꯁꯥꯠꯄ ꯆꯅꯨ ꯁꯤꯜꯍꯩꯕꯤ | Satpa Chanu Silheibi |
ꯈꯝꯕ | Khamba | ꯊꯣꯢꯕꯤ | Thoibi |
Karakterler
Kanglei Meitei mitolojisiyle ilişkili karakterlerin alfabetik sıraya göre listesi:
A
- Atingkok Maru Sidaba
C
- Chothe Thangwai Pakhangba
D
- Meitei mitolojisindeki ejderhalar
E
- Ereima
H
- Hiyangthang Lairembi
I
- Imoinu Ahongbi
- Ipudhou Thangjing
- Irai Leima
K
- Kangla Sha
- Keibu Keioiba
- Koubru
- Kounu
L
- Lai Khutshangbi
- Lainingthou Sanamahi
- Leimarel Sidabi
M
- Marjing
- Meitei tanrıları
P
- Pakhangba
- Panthoibi
- Poubi Lai
N
- Nongpok Ningthou
- Nongshaba
- Nongthang Leima
S
- Salailen Sidaba
T
- Thongalel
U
- Uçek Langmeidong
- Umang Lai
W
- Wangbren
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
Dış bağlantılar
- https://www.lapolo.in/blog/manipuri-mythology-polo/ 7 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.apamnapat.com/entities/Chitrangada.html 6 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2317260 24 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- https://pib.gov.in/newsite/PrintRelease.aspx?relid=123469 5 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- https://www.thevetterindia.com/101103/lai-haraoba-help-manipur-become-sports-superpower/amp/[]
- http://cstm.cnki.net/stmt/TitleBrowse/KnowledgeNet/CDYA201110005030?db=STMI8515[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kanglei mitolojisi veya Manipuri mitolojisi veya Meitei mitolojisi baslangicta Meitei halki tarafindan anlatilan ve Antik Meetei folklorunun bir turu tarafindan anlatilan anlati mitlerinin konnusudur Kanglei mitolojisi Meitei edebiyati da dahil olmak uzere Manipur sanatinin ve kulturunun temel ozelliklerinden birini olusturur Ejderha Lordu Pakhangba yi tasvir eden Kangleipak Antik BayragiKangla Sha Kangla Kalesi Manipur Hindistan daki ejderhalarKaynak metinlerInsanin mitolojik kokenine iliskin bir Meitei el yazmasi Antik Kangleipak kralliginda bugunku Manipur hem el yazmasindan hem de sozlu folklordan kaynaklar vardir Sozde el yazmalari Meitei edebiyatinin dini temalari ve tarihi olaylari uzerine orijinal aciklamalar olan Puya Meitei metinleri olarak bilinir TanrilarKanglei Meitei tanrilari her zaman Kanglei Dunyasinda eski zamanlardan beri var olan Meitei diniyle iliskilendirilir Geleneksel kultur ve folklor Meitei halki tarafindan ilkel atalarindan gunumuze kadar miras kalmistir Sanamahizmin sembolu Mitolojideki baslica tanrilar sunlardir Atiya Guru Sidaba O tum evrenin Yaratici Tanrisidir ve tum canli varliklarin tek besleyicisidir Sanamahi O insanligin ve evin Koruyucu Tanrisidir Insani Her Seye Gucu Yeten figurunde yaratti Pakhangba O bir muhrip ve evrenin hukumdari Hem insan hem de yilan gibi bir figur ustlenebilir Leimarel Sidabi Yuce toprak ana tanricasi ve yaratici Tanri nin esidir Emoinu O zenginlik ve refah tanricasidir Efsane onun baska bir ilahi bicim alan Leimarel in birebir kopyasi oldugunu soyluyor Bunlara ek olarak mitoloji ayni zamanda cok sayida tanriyi ve efsanevi yaratiklari da aciklar Kanglei Meitei efsanevi yaratiklari hem PuYas hem de Meetei folklorunun genis anlatilarinda bulunur Insanin kokeniKanglei Manipuri Mitolojiye gore yedi klan vardir Klan isimleri Romalilastirmaꯃꯉ ꯡ Mangangꯂ ꯋ ꯡ Luwangꯈ ꯃꯟ Khumanꯑꯉ ꯝ Angomꯃ ꯢꯂ ꯡ Moilangꯈ ꯉ ꯟꯄ Kha Nganpaꯁꯂ ꯢ ꯂ ꯁ ꯡꯊ ꯝ Salai LeishangthemMoirang EnkarnasyonlariLord Nongpok Ningthou ve esi Tanrica Panthoibi nin eski Moirang kralligindaki yedi enkarnasyonunun efsanevi destansi masallari Kanglei Meitei mitolojisinin en son ve en onemlisi olan Khamba Thoibi enkarnasyonunun ana ozellikleridir Sirasiyla Rab ve Leydi nin enkarnasyonlari asagidaki gibidir Erkek karakterler Romalilastirma Kadin karakterler Romalilastirmaꯑꯀ ꯡꯆ ꯝꯄ Akongjamba ꯐ ꯑ ꯢꯕ ꯂ ꯢꯔ ꯝꯕ Phouoibi Lairembiꯍ ꯟꯖ ꯅꯍ Henjunaha ꯂ ꯢꯔ ꯂ ꯝꯕ Lairoulembiꯈ ꯌ ꯜ ꯍ ꯎꯕ Khuyol Haoba ꯌ ꯢꯊ ꯡ ꯀ ꯅ Yaithing Konuꯊ ꯡꯖꯍꯟꯕ Thangjahanba ꯇ ꯅ ꯂ ꯢꯖ ꯡꯂ ꯝꯕ Tonu Laijinglembiꯈ ꯕ ꯝꯕ Khubomba ꯄ ꯗ ꯅ Pidonuꯋ ꯡꯂ ꯟ ꯄ ꯡꯇ ꯡꯍ ꯕ Wanglei Pudingheiba ꯁ ꯠꯄ ꯆꯅ ꯁ ꯜꯍ ꯕ Satpa Chanu Silheibiꯈꯝꯕ Khamba ꯊ ꯢꯕ ThoibiKarakterlerKanglei Meitei mitolojisiyle iliskili karakterlerin alfabetik siraya gore listesi A Atingkok Maru SidabaC Chothe Thangwai PakhangbaD Meitei mitolojisindeki ejderhalarE EreimaH Hiyangthang LairembiI Imoinu Ahongbi Ipudhou Thangjing Irai LeimaK Kangla Sha Keibu Keioiba Koubru KounuL Lai Khutshangbi Lainingthou Sanamahi Leimarel SidabiM Marjing Meitei tanrilariP Pakhangba Panthoibi Poubi LaiN Nongpok Ningthou Nongshaba Nongthang LeimaS Salailen SidabaT ThongalelU Ucek Langmeidong Umang LaiW WangbrenAyrica bakinizKaynakca Arsivlenmis kopya 26 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 26 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 26 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 26 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2020 Dis baglantilarhttps www lapolo in blog manipuri mythology polo 7 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www apamnapat com entities Chitrangada html 6 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde https papers ssrn com sol3 papers cfm abstract id 2317260 24 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde https pib gov in newsite PrintRelease aspx relid 123469 5 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde https www thevetterindia com 101103 lai haraoba help manipur become sports superpower amp olu kirik baglanti http cstm cnki net stmt TitleBrowse KnowledgeNet CDYA201110005030 db STMI8515 olu kirik baglanti