Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mariana Çukuru (Challenger Çukuru), Dünya üzerinde bilinen en derin noktadır. Büyük Okyanus'ta, Guam Adası'nın güney batısında, Japonya ve Endonezya arasında, iki ülkeye de aşağı yukarı eşit uzaklıkta yer alır. Yapılan son ölçümlere göre en derin noktası yaklaşık 10.994 metredir. Uzunluğu 2.542 kilometre genişliği ise 69 kilometredir.
Okyanusal nitelikte iki plakanın çarpıştığı sınırda derin çukurlar oluşabilir. Mariana çukuru da, ile 'nın çarpışması sonucu oluşmuş bir çukurdur ve iki plaka sınırındadır.
Suyun içine atılan 1 kilogram kütleli metalin tabana ulaşması, yaklaşık olarak 1 saat sürer. Ancak, suyun yoğunluğu ve metalin özkütlesi de hesaba katıldığında, tabana ulaşma süresi artıp azalabilir. Dip noktasındaki basınç ise yeryüzündeki basınca göre yaklaşık 1000 kat daha fazladır.
Mariana Çukuru'nda hayat belirtileri vardır. Yapılan araştırmalar, aşırı basınçlı ve soğuk ortamda yaşayabilen birçok mikroorganizma, balık ve yengeç türünü ortaya çıkarmıştır. Buradaki yaşamın temel dayanağı, 300 dereceye ulaşan ve buradan çıkan sülfürü metabolize edebilen bakterilerdir. Bu kadar derinde yaşayan balık türlerinin hayatları yüzlerce yılı bulabilmektedir. Buradaki canlıların, çok eski prehistorik dönemlerden bu yana aynı kaldığı düşünülmektedir.
23 Ocak 1960'ta, İsviçreli bilim insanı Jacques Piccard ile Amerika Birleşik Devletleri Donanması'ndan Teğmen Donald Walsh, Trieste Batiskapı içinde Mariana Çukuru'na inebilmeyi başaran ilk insanlar olmuşlardır. İlk anda 11.521 metre (37,799 feet)'lik bir derinliğe inildiği hesaplanmış, ancak 1995 yılında yapılan ölçümlerde doğru derinliğin 10.916 metre (35,814 feet) olduğu anlaşılmıştır. Derin noktaya iniş yaklaşık 3 saat 15 dakika sürmüş, burada 20 dakikalık bir sürenin ardından tekrar yüzeye çıkılmasıyla toplamda 5 saatlik bir sürede dalış ve yüzeye çıkış tamamlanmıştır.
25 Mart 2012'de, Kanadalı yönetmen James Cameron “Dikey Torpil ()” adlı özel denizaltısıyla Mariana Çukuru’na tek başına inmeyi başardı. 156 dakikada dünyanın tabanına inen, 3 saat incelemelerde bulunan Cameron, beklenenden daha kısa sürede, 70 dakikada yüzeye çıktı. Cameron tarafından bizzat tasarlanıp Avustralyalı mühendislerce inşa edilen denizaltı, Çukur’da bulunan metrekare başına 7.250 tonun üzerindeki basınca dayanıklıdır.
13 Mayıs 2019'da Amerikalı deniz altı kâşifi Victor Vescovo, Pasifik Okyanusu'nda yer alan Mariana Çukuru'na daldı. Dipteki yüksek basınca dayanacak şekilde üretilen dalış aracıyla 10 bin 927 metre derine inen ve çukurun dibinde 4 saat kalan Vescovo, incelemeleri sırasında deniz canlıları ile renkli kayalık yapıların yanı sıra plastik poşet ve şeker ambalajları buldu.
Kaynakça
- ^ "Mariana Çukuru keşif dönemi". 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2015.
- ^ "Oceans' deepest depth re-measured". 14 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2011.
- ^ "James Cameron, Mariana Çukuru'na dalış". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2015.
- ^ Cameron, James (8 Mart 2012). . National Geographic Society. 26 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2019.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Mariana Çukuru ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- – .
- Mariana Çukuru dalışı (23 Ocak 1960) 17 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Trieste
- Mariana Çukuru dalışı (50. yıl) 3 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Trieste – Capt Don Walsh.
- Mariana Çukuru – Maps (Google). 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- NOAA – Ocean Explorer8 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- NOAA – Ocean Explorer – Multimedia 12 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – (podcast13 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .).
- NOAA – Ocean Explorer – Video Playlist 26 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – (2004–2006).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mariana Cukuru Challenger Cukuru Dunya uzerinde bilinen en derin noktadir Buyuk Okyanus ta Guam Adasi nin guney batisinda Japonya ve Endonezya arasinda iki ulkeye de asagi yukari esit uzaklikta yer alir Yapilan son olcumlere gore en derin noktasi yaklasik 10 994 metredir Uzunlugu 2 542 kilometre genisligi ise 69 kilometredir Mariana Cukuru Okyanusal nitelikte iki plakanin carpistigi sinirda derin cukurlar olusabilir Mariana cukuru da ile nin carpismasi sonucu olusmus bir cukurdur ve iki plaka sinirindadir Suyun icine atilan 1 kilogram kutleli metalin tabana ulasmasi yaklasik olarak 1 saat surer Ancak suyun yogunlugu ve metalin ozkutlesi de hesaba katildiginda tabana ulasma suresi artip azalabilir Dip noktasindaki basinc ise yeryuzundeki basinca gore yaklasik 1000 kat daha fazladir Mariana Cukuru nda hayat belirtileri vardir Yapilan arastirmalar asiri basincli ve soguk ortamda yasayabilen bircok mikroorganizma balik ve yengec turunu ortaya cikarmistir Buradaki yasamin temel dayanagi 300 dereceye ulasan ve buradan cikan sulfuru metabolize edebilen bakterilerdir Bu kadar derinde yasayan balik turlerinin hayatlari yuzlerce yili bulabilmektedir Buradaki canlilarin cok eski prehistorik donemlerden bu yana ayni kaldigi dusunulmektedir 23 Ocak 1960 ta Isvicreli bilim insani Jacques Piccard ile Amerika Birlesik Devletleri Donanmasi ndan Tegmen Donald Walsh Trieste Batiskapi icinde Mariana Cukuru na inebilmeyi basaran ilk insanlar olmuslardir Ilk anda 11 521 metre 37 799 feet lik bir derinlige inildigi hesaplanmis ancak 1995 yilinda yapilan olcumlerde dogru derinligin 10 916 metre 35 814 feet oldugu anlasilmistir Derin noktaya inis yaklasik 3 saat 15 dakika surmus burada 20 dakikalik bir surenin ardindan tekrar yuzeye cikilmasiyla toplamda 5 saatlik bir surede dalis ve yuzeye cikis tamamlanmistir 25 Mart 2012 de Kanadali yonetmen James Cameron Dikey Torpil adli ozel denizaltisiyla Mariana Cukuru na tek basina inmeyi basardi 156 dakikada dunyanin tabanina inen 3 saat incelemelerde bulunan Cameron beklenenden daha kisa surede 70 dakikada yuzeye cikti Cameron tarafindan bizzat tasarlanip Avustralyali muhendislerce insa edilen denizalti Cukur da bulunan metrekare basina 7 250 tonun uzerindeki basinca dayaniklidir 13 Mayis 2019 da Amerikali deniz alti kasifi Victor Vescovo Pasifik Okyanusu nda yer alan Mariana Cukuru na daldi Dipteki yuksek basinca dayanacak sekilde uretilen dalis araciyla 10 bin 927 metre derine inen ve cukurun dibinde 4 saat kalan Vescovo incelemeleri sirasinda deniz canlilari ile renkli kayalik yapilarin yani sira plastik poset ve seker ambalajlari buldu Kaynakca Mariana Cukuru kesif donemi 16 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2015 Oceans deepest depth re measured 14 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Aralik 2011 James Cameron Mariana Cukuru na dalis 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2015 Cameron James 8 Mart 2012 National Geographic Society 26 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2012 Arsivlenmis kopya 14 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2019 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Mariana Cukuru ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Mariana Cukuru dalisi 23 Ocak 1960 17 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Trieste Mariana Cukuru dalisi 50 yil 3 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Trieste Capt Don Walsh Mariana Cukuru Maps Google 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde NOAA Ocean Explorer8 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde NOAA Ocean Explorer Multimedia 12 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde podcast13 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde NOAA Ocean Explorer Video Playlist 26 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2004 2006