Mary Ball (1812–1898) İrlandalı bir doğa bilimci ve entomologtur. Odonata üzerine yaptığı çalışmalarla ve Corixidae familyasına ait suda yaşayan böceklerde stridülasyonu keşfetmesiyle tanınır.
Mary Ball | |
---|---|
Doğum | 1812 Cobh, County Cork |
Ölüm | 1898 Dublin, İrlanda |
Meslek | Entomolog |
Yaşamının ilk yılları
Mary Ball, ticaretle uğraşan protestan bir ailede, Bob Stawell Ball ve eşi Mary née Green'in ikinci kızı olarak 1812'de County Cork'a bağlı Cobh yakınlarında doğmuştur. Doğumundan kısa bir süre sonra da ailesiyle birlikte Cork County, Youghal'a taşınmıştır. Mary Ball'ın kardeşi Anne de tanınmış bir algologtur.
Mary Ball'ın eğitimi hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak mikroskoba ulaşımının zor olmayacağı düşünülmektedir. Hatta diğer kardeşi Robert ile incelemek üzere böcek topladığı tahmin edilmektedir. Hatta o dönemde James Stephens'ın 1829'da yayınlanan Systematic Catalogue of British Insects (İngiliz Böcekleri Sistematik Kataloğu) kitabının bir kopyasına sahip olduğu bilinmektedir.
Zooloji Çalışmaları
1833'te Mary, Belfast'taki doğa bilimci William Thompson ile yazışmaya başladı. Böcek koleksiyonu o zamanlar dah da genişledi ve görünürlüğü de artmaya başladı. Thompson, küçük sarmal salyangoz Rissoa balliae de dahil olmak üzere, onun onuruna yaklaşık yirmi tür yumuşakça ve kabuklu hayvana onun ismini verdi.
Ball, kabukluları ve böcekleri toplayarak ülkenin en iyi yumuşakçalar koleksiyonlarından biri olarak kabul edilen bir koleksiyon oluşturmuş olmasına rağmen ölümünden sonra tüm koleksiyonu imha edildi. En ilginç keşiflerinden birisi ise John Curtis'in 1 Ağustos 1836 tarihli British Entomology - Folio 608 Locusta christii adlı kitabında yer alan göçmen çekirge örneğidir. Curtis, kitabında bu örneği şöyle betimlemiştir: "Başka bir örnek, geçen eylül ayında Ardmore'da yakalandı. Waterford ilçesinde Bayan M. Ball, Dublin'den Bay Robert Ball tarafından incelenmem için nazikçe bana iletilmiştir. Şekillendirilenle aynı cinsiyettendir ancak elytra (kanat örtüsü) çok daha beneklidir".
Mary Ball'un Odonata'sı, Dublin'e yaptığı ziyarette Belçikalı entomolog Michel Edmond de Selys-Longchamps tarafından incelenmiştir. Entomoloji koleksiyonları şu anda Dublin'deki Doğa Tarihi Müzesi'nde ve Trinity College'in, Dublin'deki Zooloji Müzesi'nde bulunmaktadır.
Yayınlanan çalışmaları
Çalışmalarını kendi ismiyle yayınlamamıştır. Bilinen üç eseri de erkek kardeşi Robert'ın ismiyle basılmıştır.
- "On the sounds produced by the Notonectidae under water" Annals and Magazine of Natural History 16: 129. (1846)
- "On the noises produced by one of the Notonectidae Report of the British Association for the Advancement of Science". Notices and abstracts of communications Cambridge Meeting, June 1845: 64–65. Ball, R. (1846).
- "Corixa striata, Curtis". Annals and Magazine of Natural History 17: 135–136. (18--)
Ayrıca kelebekler ve güveler üzerine gözlemleri, Alexander Henry Haliday'in İrlandada bulunan lepidopteralar üzerine yaptığı çalışmada alıntılanmıştır.
Yaşamının son yılları
Babasının, akıl hocası olarak tanımladığı William Thompson'ın ve erkek kardeşi Robert'ın art arda ölmesinden sonra, Ball entomolojiyi bırakmış ve eğrelti otu yetiştiriciliğine başlamıştır. Son yıllarını Dublin'de kız kardeşi Anne ile yaşayarak geçirmiş ve 1898 yılında 86 yaşındayken yaşamını yitirmiştir.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i Stars, shells, and bluebells : women scientists and pioneers. Internet Archive. Dublin : Women in Technology and Science. 1997. ISBN .
- ^ a b c d Creese, Mary R. S. (2004). Ladies in the laboratory II : West European women in science, 1800-1900 : a survey of their contributions to research. Thomas M. Creese. Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN . OCLC 1249706112.
- ^ a b c . australianroyalty.net.au. 14 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2023.
- ^ a b Chesney, Helena C.G. (2002). Mary Ball (1812–1898). Oxford University Press. Erişim tarihi: 20 Mart 2023.
- ^ The biographical dictionary of women in science : pioneering lives from ancient times to the mid-20th century. Marilyn Bailey Ogilvie, Joy Dorothy Harvey. New York: Routledge. 2000. ISBN . OCLC 40776839. 2 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mary Ball 1812 1898 Irlandali bir doga bilimci ve entomologtur Odonata uzerine yaptigi calismalarla ve Corixidae familyasina ait suda yasayan boceklerde stridulasyonu kesfetmesiyle taninir Mary BallDogum1812 Cobh County CorkOlum1898 Dublin IrlandaMeslekEntomologYasaminin ilk yillariMary Ball ticaretle ugrasan protestan bir ailede Bob Stawell Ball ve esi Mary nee Green in ikinci kizi olarak 1812 de County Cork a bagli Cobh yakinlarinda dogmustur Dogumundan kisa bir sure sonra da ailesiyle birlikte Cork County Youghal a tasinmistir Mary Ball in kardesi Anne de taninmis bir algologtur Mary Ball in egitimi hakkinda kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte orta sinif bir ailenin cocugu olarak mikroskoba ulasiminin zor olmayacagi dusunulmektedir Hatta diger kardesi Robert ile incelemek uzere bocek topladigi tahmin edilmektedir Hatta o donemde James Stephens in 1829 da yayinlanan Systematic Catalogue of British Insects Ingiliz Bocekleri Sistematik Katalogu kitabinin bir kopyasina sahip oldugu bilinmektedir Zooloji Calismalari1833 te Mary Belfast taki doga bilimci William Thompson ile yazismaya basladi Bocek koleksiyonu o zamanlar dah da genisledi ve gorunurlugu de artmaya basladi Thompson kucuk sarmal salyangoz Rissoa balliae de dahil olmak uzere onun onuruna yaklasik yirmi tur yumusakca ve kabuklu hayvana onun ismini verdi Ball kabuklulari ve bocekleri toplayarak ulkenin en iyi yumusakcalar koleksiyonlarindan biri olarak kabul edilen bir koleksiyon olusturmus olmasina ragmen olumunden sonra tum koleksiyonu imha edildi En ilginc kesiflerinden birisi ise John Curtis in 1 Agustos 1836 tarihli British Entomology Folio 608 Locusta christii adli kitabinda yer alan gocmen cekirge ornegidir Curtis kitabinda bu ornegi soyle betimlemistir Baska bir ornek gecen eylul ayinda Ardmore da yakalandi Waterford ilcesinde Bayan M Ball Dublin den Bay Robert Ball tarafindan incelenmem icin nazikce bana iletilmistir Sekillendirilenle ayni cinsiyettendir ancak elytra kanat ortusu cok daha beneklidir Mary Ball un Odonata si Dublin e yaptigi ziyarette Belcikali entomolog Michel Edmond de Selys Longchamps tarafindan incelenmistir Entomoloji koleksiyonlari su anda Dublin deki Doga Tarihi Muzesi nde ve Trinity College in Dublin deki Zooloji Muzesi nde bulunmaktadir Yayinlanan calismalariCalismalarini kendi ismiyle yayinlamamistir Bilinen uc eseri de erkek kardesi Robert in ismiyle basilmistir On the sounds produced by the Notonectidae under water Annals and Magazine of Natural History 16 129 1846 On the noises produced by one of the Notonectidae Report of the British Association for the Advancement of Science Notices and abstracts of communications Cambridge Meeting June 1845 64 65 Ball R 1846 Corixa striata Curtis Annals and Magazine of Natural History 17 135 136 18 Ayrica kelebekler ve guveler uzerine gozlemleri Alexander Henry Haliday in Irlandada bulunan lepidopteralar uzerine yaptigi calismada alintilanmistir Yasaminin son yillariBabasinin akil hocasi olarak tanimladigi William Thompson in ve erkek kardesi Robert in art arda olmesinden sonra Ball entomolojiyi birakmis ve egrelti otu yetistiriciligine baslamistir Son yillarini Dublin de kiz kardesi Anne ile yasayarak gecirmis ve 1898 yilinda 86 yasindayken yasamini yitirmistir Kaynakca a b c d e f g h i Stars shells and bluebells women scientists and pioneers Internet Archive Dublin Women in Technology and Science 1997 ISBN 978 0 9531953 0 5 a b c d Creese Mary R S 2004 Ladies in the laboratory II West European women in science 1800 1900 a survey of their contributions to research Thomas M Creese Lanham Md Scarecrow Press ISBN 978 1 4616 0581 2 OCLC 1249706112 a b c australianroyalty net au 14 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2023 a b Chesney Helena C G 2002 Mary Ball 1812 1898 Oxford University Press Erisim tarihi 20 Mart 2023 The biographical dictionary of women in science pioneering lives from ancient times to the mid 20th century Marilyn Bailey Ogilvie Joy Dorothy Harvey New York Routledge 2000 ISBN 0 415 92038 8 OCLC 40776839 2 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2023