Mehir, mehr veya mihr İslam hukukunda erkeğin evlenirken kadına verdiği veya vermeyi taahhüt ettiği para, mal veya menfaat hediyesidir. Mehir, kadının mal varlığına dâhil olur ve üzerinde dilediği tasarrufta bulunabilir. Ehl-i Sünnet'in ameldeki dört mezhebinde de kabul edilmiştir.
Türleri
Mehir, evlilik akdi (nikâh) esnasında belirlenip belirlenmemesine göre ikiye ayrılır:
- Mehr-i müsemmâ: "Belirlenmiş, tayin edilmiş mehir" demektir. Tarafların dinî nikâhtan önce konuşarak üzerinde anlaştıkları mehirdir.
- Mehr-i misl/misil: "Benzer mehir" demektir. Dinî nikâh esnasında mehir miktarının belirlenmemesi veya geçersiz sayılması hâlinde müstakbel gelinin baba soyundan bir kadına, böyle biri yoksa emsâlleri arasında dengi olan bir kadına verilmiş mehirden örnek alınarak tayin edilen mehirdir.
Mehir, ödeme zamanına göre de ikiye ayrılır:
- Mehr-i mu'accel: "Acelesi olan mehir" demektir. Dinî nikâh sırasında veya evvelinde peşin ödenen mehirdir. Kadın, mehr-i muacceli almadan kocanın evine gitmeme hakkına sahiptir.
- Mehr-i müeccel: "Tecil edilmiş, ertelenmiş mehir" demektir. Dinî nikâh esnasında belirlenip ödenmesi sonraya bırakılan mehirdir. Bu mehir için bir ödeme tarihi belirlenmişse o tarihte mehrin kadına ödenmesi gerekir. Şâyet ödeme tarihi belirlenmemişse herhangi bir zamanda da ödenebilir. Boşanma veya kocanın ölümü hâllerinde nikâh sona erdiğinde mehr-i müeccel, muacceliyyet kesbeder (mehr-i mu'accel gibi olur) ve hemen peşin olarak ödenmesi gerekir. Boşanma halinde bu mehri koca öder; ölüm hâlinde ise mirasından ödenir.
Kazanılması
Kadın üç durumda mehrin tamamına hak kazanır.
1) Zifaf: Cinsel birleşmenin gerçekleşmesi (cimâ) durumunda kadın, mehrin tamamına hak kazanır.
2) Halvet-i sahîha: Eşlerin kimsenin göremeyeceği veya ansızın gelemeyeceği bir yerde bir süre yalnız kalmaları demektir. Bu durumda da kadın, mehrin tamamına hak kazanır.
3) Eşlerden birinin ölümü: Eşlerden birinin ölümü halinde mehir kesinleşir. Ölen, kadın ise mirasçıları mehri talep edebilir. Ölen, koca ise -zifaf gerçekleşmemiş olsa bile- kadın mehrin tamamına sahip olur. Eğer akit esnasında mehir tespit edilmemiş ve eşlerden biri zifaftan önce ölmüşse kadın mehr-i misile hak kazanır.
Evlilik zifaftan veya halvet-i sahihadan önce kocanın fiiliyle sona ererse kadın kararlaştırılan mehrin (mehr-i müsemma) yarısını alır. Eğer bir mehir tespit edilmemişse sadece müta denen teselli hediyesi ile yetinmek zorunda kalır. Evlenme zifaftan veya halvet-i sahihadan önce kadının kusuruyla sona ererse kadın mehrin tamamını kaybeder.
Konusu ve Miktarı
Satışı ve kullanılması yasak olamayan her şey (nakit para, ticari mal, ev, arsa, köle, cariye, at, elbise vb. diğer mallar) mehir olarak tespit edilebilir. İslam dininin mütekavvim mal olarak kabul etmediği alkollü içecekler, domuz vb. malların mehir olarak tespiti durumunda ise kadın mehr-i misile hak kazanır.
İslam hukukçuları mehrin ne kadar olabileceği konusunda bir üst sınır tespit etmemişlerdir. Buna karşılık mehrin alt sınırı konusunda mezhepler farklı görüşe sahiptir. Hanefi hukukçulara göre mehir olarak verilebilecek en düşük miktar on dirhem gümüş, Malikilere göre ise de alt sınır üç dirhem gümüştür. Şafii ve Hanbeli hukukçular ise mehre bir alt sınır kabul etmemişlerdir.
Evliliğe Etkisi
Ehl-i Sünnet itikadının ameldeki dört mezhebi de mehrin, kadının hakkı olduğunu kabul etmekle birlikte evlilik akdi üzerindeki etkisi konusunda farklı görüşlere sahiptir. Mâlikî mezhebinde mehir, nikâh akdinin sıhhat şartı kabul edilmiş ve mehir tespit edilmeden yapılacak evlenmeler gayrisahîh (geçersiz) sayılmıştır. Hanefî, Şâfî'î ve Hanbelî mezhepleri ise mehri nikâhın şartlarından biri değil, kaçınılmaz bir sonucu olarak kabul etmişlerdir. Bu amelî mezheplere göre nikâh akdi sırasında mehirden hiç bahsedilmemiş hattâ hiç mehir verilmeyeceği açıkça söylenmiş olsa bile, nikâh akdi kurulur fakat kadın mehr-i misile hak kazanır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . Diyanet İşleri Başkanlığı. 12 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022.
Dış bağlantılar
- Cin, Halil-Akyılmaz, Gül,Türk Hukuk Tarihi, Konya 2008
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehir mehr veya mihr Islam hukukunda erkegin evlenirken kadina verdigi veya vermeyi taahhut ettigi para mal veya menfaat hediyesidir Mehir kadinin mal varligina dahil olur ve uzerinde diledigi tasarrufta bulunabilir Ehl i Sunnet in ameldeki dort mezhebinde de kabul edilmistir TurleriMehir evlilik akdi nikah esnasinda belirlenip belirlenmemesine gore ikiye ayrilir Mehr i musemma Belirlenmis tayin edilmis mehir demektir Taraflarin dini nikahtan once konusarak uzerinde anlastiklari mehirdir Mehr i misl misil Benzer mehir demektir Dini nikah esnasinda mehir miktarinin belirlenmemesi veya gecersiz sayilmasi halinde mustakbel gelinin baba soyundan bir kadina boyle biri yoksa emsalleri arasinda dengi olan bir kadina verilmis mehirden ornek alinarak tayin edilen mehirdir Mehir odeme zamanina gore de ikiye ayrilir Mehr i mu accel Acelesi olan mehir demektir Dini nikah sirasinda veya evvelinde pesin odenen mehirdir Kadin mehr i muacceli almadan kocanin evine gitmeme hakkina sahiptir Mehr i mueccel Tecil edilmis ertelenmis mehir demektir Dini nikah esnasinda belirlenip odenmesi sonraya birakilan mehirdir Bu mehir icin bir odeme tarihi belirlenmisse o tarihte mehrin kadina odenmesi gerekir Sayet odeme tarihi belirlenmemisse herhangi bir zamanda da odenebilir Bosanma veya kocanin olumu hallerinde nikah sona erdiginde mehr i mueccel muacceliyyet kesbeder mehr i mu accel gibi olur ve hemen pesin olarak odenmesi gerekir Bosanma halinde bu mehri koca oder olum halinde ise mirasindan odenir KazanilmasiKadin uc durumda mehrin tamamina hak kazanir 1 Zifaf Cinsel birlesmenin gerceklesmesi cima durumunda kadin mehrin tamamina hak kazanir 2 Halvet i sahiha Eslerin kimsenin goremeyecegi veya ansizin gelemeyecegi bir yerde bir sure yalniz kalmalari demektir Bu durumda da kadin mehrin tamamina hak kazanir 3 Eslerden birinin olumu Eslerden birinin olumu halinde mehir kesinlesir Olen kadin ise mirascilari mehri talep edebilir Olen koca ise zifaf gerceklesmemis olsa bile kadin mehrin tamamina sahip olur Eger akit esnasinda mehir tespit edilmemis ve eslerden biri zifaftan once olmusse kadin mehr i misile hak kazanir Evlilik zifaftan veya halvet i sahihadan once kocanin fiiliyle sona ererse kadin kararlastirilan mehrin mehr i musemma yarisini alir Eger bir mehir tespit edilmemisse sadece muta denen teselli hediyesi ile yetinmek zorunda kalir Evlenme zifaftan veya halvet i sahihadan once kadinin kusuruyla sona ererse kadin mehrin tamamini kaybeder Konusu ve MiktariSatisi ve kullanilmasi yasak olamayan her sey nakit para ticari mal ev arsa kole cariye at elbise vb diger mallar mehir olarak tespit edilebilir Islam dininin mutekavvim mal olarak kabul etmedigi alkollu icecekler domuz vb mallarin mehir olarak tespiti durumunda ise kadin mehr i misile hak kazanir Islam hukukculari mehrin ne kadar olabilecegi konusunda bir ust sinir tespit etmemislerdir Buna karsilik mehrin alt siniri konusunda mezhepler farkli goruse sahiptir Hanefi hukukculara gore mehir olarak verilebilecek en dusuk miktar on dirhem gumus Malikilere gore ise de alt sinir uc dirhem gumustur Safii ve Hanbeli hukukcular ise mehre bir alt sinir kabul etmemislerdir Evlilige EtkisiEhl i Sunnet itikadinin ameldeki dort mezhebi de mehrin kadinin hakki oldugunu kabul etmekle birlikte evlilik akdi uzerindeki etkisi konusunda farkli goruslere sahiptir Maliki mezhebinde mehir nikah akdinin sihhat sarti kabul edilmis ve mehir tespit edilmeden yapilacak evlenmeler gayrisahih gecersiz sayilmistir Hanefi Safi i ve Hanbeli mezhepleri ise mehri nikahin sartlarindan biri degil kacinilmaz bir sonucu olarak kabul etmislerdir Bu ameli mezheplere gore nikah akdi sirasinda mehirden hic bahsedilmemis hatta hic mehir verilmeyecegi acikca soylenmis olsa bile nikah akdi kurulur fakat kadin mehr i misile hak kazanir Ayrica bakinizCeyiz Islam da kadinKaynakca Diyanet Isleri Baskanligi 12 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mayis 2022 Dis baglantilarCin Halil Akyilmaz Gul Turk Hukuk Tarihi Konya 2008