Mehmed Şemseddin Paşa (d. 1855 Kuzey-Batı Kafkasya'nın Ubıh Bölgesi - ö.1917, İstanbul), Osmanlı Devleti döneminde önemli görevlerde bulunan Çerkes - Ubıh kökenli bir devlet adamıdır.
Mehmed Şemseddin Paşa | |
---|---|
Osmanlı Dönemi Devlet Adamı | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1855 Çerkesya, Ubıh Bölgesi |
Ölüm | 1917 İstanbul, Türkiye |
Ödülleri |
Hayatı
Çerkeslerin Ubıh Kabilesi'ne mensup olan Mehmed Şemseddin Paşa, Hacızade Osman Bey'in oğludur. 1855 tarihinde Kuzey-Batı Kafkasya'da Ubıh memleketinde doğdu. Ailesi 1864 yılında Kafkasya'dan önce Samsun'a, daha sonra da İstanbul'a göç etti. Eğitimine çocukluğuna adım attığı Kafkasya'da başlayan Mehmed Şemseddin, İstanbul'daki Hafız Paşa Sıbyan Mektebi'ni bitirdikten sonra Fatih ve Beşiktaş Rüşdiye Mekteplerinde okudu. Mekteb-i Sultani (Galatasaray Lisesi)'den mezun olduktan sonra 1880 yılında Mülkiye Mektebi’ni birincilikle bitirdiği için doğrudan saray kâtipliğine tayin oldu. 1880-1882 yıllarında birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf rütbeleri aldı. Bir sene sonra da Osmanî nişanları aldı.
Devlet Kariyeri
- 1884'te Atina elçiliği başkâtipliğine tayin edildi. Yunan meselesinde yabancı devlet elçileriyle beraber Osmanlı elçisi Feridun Bey’in Atina’yı terk etmesiyle konsolosluk hizmetinde bulundu.
- 1887 de Hariciye Nezareti Elçilik Müdüriyetine yükseldi.
- 1888 de Fas hükümetine ilişkin müzakere için Madrid’de toplanacak konferansa delege tayin olunduysa da konferans dağıldığından gidemedi.
- 1891 de gümüş Girit madalyası ve 1892'de de Mecidiye Nişanı aldı.
- Abbas Hilmi Paşa’nın Mısır Hidivliği'ne tayini üzerine Ferman-ı Ali’yi bildirmeye memur edilen heyet ile beraber 1892 de Mısır’a gitti ve yirmi iki gün sonra döndü.
- 1893 yılında Bükreş Elçiliğine tayin edildi. Daha sonra elçiliğe Şakir Paşanın atanması üzerine, Romanya Kralı, Şemseddin Bey’in de kalması şartıyla Şakir Paşa'nın elçiliğini kabul edebileceğini bildirdi. Şakir Paşanın memuriyeti kabul edildi fakat Şemseddin Bey de bir sene müddetle tam maaş alarak görevine devam etti.
- 1895'te Romanya hükümetinden birinci derece "Etval dö Romani" nişanı alarak Bükreş’ten ayrıldı. Aynı yıl Tahran elçiliğine tayin oldu ve 1896 da bir üst rütbe verildi.
- 1896 da İran hükûmetinden murassa şir ve hurşid nişanları aldı. Münif Paşanın elçiliğe tayini üzerine 1896 de geri döndü.
- 1897 de Van Valiliğine tayin edildi ve aynı yıl Valilikten istifa etti.
- İran şahı Muzaffereddin Şah İstanbul’a gelişinde Şemseddin Paşayı Tahran Elçiliğine yeniden istemesi üzerine 1898 de ikinci defa Tahran elçiliğine tayin edildi ve birinci derece Osmaniye Nişanı rütbesi verildi.
- 1908 de Meşrutiyet ilan edilince kurulan yeni kabinede Vakıflar Bakanı oldu.
- 1909 yılında emekliliğini istedi.
- Trablusgarp ve Bingazi’nin muhtariyet ile idare edilmeye başlaması üzerine 1912 yılında beş sene müddet ve Vezirlik rütbesi ile Libya ya Sultan Mehmet Reşat tarafından, Sultan Nâib-i “Sultan vekili” olarak tayin edildi.
Sosyal Hayatı
Mehmed Şemseddin Paşa Türkçe, Arapça ve Fransızca okuyup yazabiliyordu. Farsça ve Almancaya da aşina olup Çerkesçe de biliyordu. Evkaf Nazırı iken Millet Meclisinde Arap mebuslarının sataşmasına, Arapça güzel bir cevap vermiş ve bu olay üzerine yapımcı Saffet Nezihi Bey "İzah ve intizah" adlı bir de komedi yazmıştı. Şemseddin Paşa Mısır Fevkalade Komiseri Çerkes Rauf Paşanın damadı, Çerkes Teavun (yardım) Cemiyetinin üyesi ve Türkiye'de ilk kez Latin harfleri ile yayınlanan Guaze gazetesinin yönetici ve yazarı idi. Kitap halindeki eserleri: Hesb’ı Nazari ve Çerkes Hatt’ı Umumidir. 1917 yılında İstanbul’da öldü.
Kaynakça
- Özel
- ^ BOA {Başkanlık Osmanlı Arşivi}, DH.SAİD.d 10 / 959
- Genel
- BOA [Başkanlık Osmanlı Arşivi, DH.SAİD.d 10/959]
- Evkaf-ı Hümayun Nezaretinin Tarihçe-i Teşkilatı ve Nüzzarın Teracüm-ü Ahvali Şehzadebaşı Evkaf-ı İslamiye Matbaası İstanbul 1919. s.212-215
- İzzet Aydemir, Muhaceretteki Çerkes Aydınları, Nart Yayıncılık, Ankara 1991 s. 85-86-124
- Alaettin Gövsa, Türk Meşhurları Ansiklopedisi, İstanbul 1946,s.367
- Guaze Gazetesi, İstanbul, Nisan 1911,sayı:1 - 3
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmed Semseddin Pasa d 1855 Kuzey Bati Kafkasya nin Ubih Bolgesi o 1917 Istanbul Osmanli Devleti doneminde onemli gorevlerde bulunan Cerkes Ubih kokenli bir devlet adamidir Mehmed Semseddin PasaOsmanli Donemi Devlet AdamiKisisel bilgilerDogum 1855 Cerkesya Ubih BolgesiOlum 1917 Istanbul TurkiyeOdulleriHayatiCerkeslerin Ubih Kabilesi ne mensup olan Mehmed Semseddin Pasa Hacizade Osman Bey in ogludur 1855 tarihinde Kuzey Bati Kafkasya da Ubih memleketinde dogdu Ailesi 1864 yilinda Kafkasya dan once Samsun a daha sonra da Istanbul a goc etti Egitimine cocukluguna adim attigi Kafkasya da baslayan Mehmed Semseddin Istanbul daki Hafiz Pasa Sibyan Mektebi ni bitirdikten sonra Fatih ve Besiktas Rusdiye Mekteplerinde okudu Mekteb i Sultani Galatasaray Lisesi den mezun olduktan sonra 1880 yilinda Mulkiye Mektebi ni birincilikle bitirdigi icin dogrudan saray katipligine tayin oldu 1880 1882 yillarinda birinci ikinci ucuncu ve dorduncu sinif rutbeleri aldi Bir sene sonra da Osmani nisanlari aldi Devlet Kariyeri 1884 te Atina elciligi baskatipligine tayin edildi Yunan meselesinde yabanci devlet elcileriyle beraber Osmanli elcisi Feridun Bey in Atina yi terk etmesiyle konsolosluk hizmetinde bulundu 1887 de Hariciye Nezareti Elcilik Muduriyetine yukseldi 1888 de Fas hukumetine iliskin muzakere icin Madrid de toplanacak konferansa delege tayin olunduysa da konferans dagildigindan gidemedi 1891 de gumus Girit madalyasi ve 1892 de de Mecidiye Nisani aldi Abbas Hilmi Pasa nin Misir Hidivligi ne tayini uzerine Ferman i Ali yi bildirmeye memur edilen heyet ile beraber 1892 de Misir a gitti ve yirmi iki gun sonra dondu 1893 yilinda Bukres Elciligine tayin edildi Daha sonra elcilige Sakir Pasanin atanmasi uzerine Romanya Krali Semseddin Bey in de kalmasi sartiyla Sakir Pasa nin elciligini kabul edebilecegini bildirdi Sakir Pasanin memuriyeti kabul edildi fakat Semseddin Bey de bir sene muddetle tam maas alarak gorevine devam etti 1895 te Romanya hukumetinden birinci derece Etval do Romani nisani alarak Bukres ten ayrildi Ayni yil Tahran elciligine tayin oldu ve 1896 da bir ust rutbe verildi 1896 da Iran hukumetinden murassa sir ve hursid nisanlari aldi Munif Pasanin elcilige tayini uzerine 1896 de geri dondu 1897 de Van Valiligine tayin edildi ve ayni yil Valilikten istifa etti Iran sahi Muzaffereddin Sah Istanbul a gelisinde Semseddin Pasayi Tahran Elciligine yeniden istemesi uzerine 1898 de ikinci defa Tahran elciligine tayin edildi ve birinci derece Osmaniye Nisani rutbesi verildi 1908 de Mesrutiyet ilan edilince kurulan yeni kabinede Vakiflar Bakani oldu 1909 yilinda emekliligini istedi Trablusgarp ve Bingazi nin muhtariyet ile idare edilmeye baslamasi uzerine 1912 yilinda bes sene muddet ve Vezirlik rutbesi ile Libya ya Sultan Mehmet Resat tarafindan Sultan Naib i Sultan vekili olarak tayin edildi Sosyal Hayati Mehmed Semseddin Pasa Turkce Arapca ve Fransizca okuyup yazabiliyordu Farsca ve Almancaya da asina olup Cerkesce de biliyordu Evkaf Naziri iken Millet Meclisinde Arap mebuslarinin satasmasina Arapca guzel bir cevap vermis ve bu olay uzerine yapimci Saffet Nezihi Bey Izah ve intizah adli bir de komedi yazmisti Semseddin Pasa Misir Fevkalade Komiseri Cerkes Rauf Pasanin damadi Cerkes Teavun yardim Cemiyetinin uyesi ve Turkiye de ilk kez Latin harfleri ile yayinlanan Guaze gazetesinin yonetici ve yazari idi Kitap halindeki eserleri Hesb i Nazari ve Cerkes Hatt i Umumidir 1917 yilinda Istanbul da oldu KaynakcaOzel BOA Baskanlik Osmanli Arsivi DH SAID d 10 959 GenelBOA Baskanlik Osmanli Arsivi DH SAID d 10 959 Evkaf i Humayun Nezaretinin Tarihce i Teskilati ve Nuzzarin Teracum u Ahvali Sehzadebasi Evkaf i Islamiye Matbaasi Istanbul 1919 s 212 215 Izzet Aydemir Muhaceretteki Cerkes Aydinlari Nart Yayincilik Ankara 1991 s 85 86 124 Alaettin Govsa Turk Meshurlari Ansiklopedisi Istanbul 1946 s 367 Guaze Gazetesi Istanbul Nisan 1911 sayi 1 3