Mehmet Bayrak (d. 1948, Sarız, Kayseri), Kürt yazar, Türkolog ve Kürdologdur. Özellikle Kürtler ile Alevi, Kızılbaş, Ahl-e Haqq, ve Êzîdî inançlarıyla ilgili eserleriyle tanınır.
Özgeçmişi
Ailesi, Alevi-Kızılbaş toplumunda önemli bir role sahip olan Aşireti ve Ocağı’ndandır. Dallıkavak köyünde ilkokulu okuduktan sonra, Ortaokul ve Lise eğitimini Kayseri’de tamamladı. 1970’te Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Bölümü’nü bitirdi. İlk çalışmaları Türkoloji alanında oldu. 1971 yılından başlayarak çeşitli gazete ve dergilerde, Türk edebiyatına ve kültürüne ilişkin yazıları yayımlandı.
1976 yılından başlayarak çeşitli dergilerde Kürdoloji alanında, kendi adıyla ya da takma imzalarla yazılar da yayımladı. 1990-91 yıllarından itibaren Kürdoloji alanında kitap yayınına başladı. Kürdoloji alanında çıkan birçok eseri Türkiye’de toplatıldı ve hakkında davalar açıldı.
Prof. Dr. Martin van Bruinessen, Mehmet Bayrak'ın çalışmalarından "Alevilik ve Kürtler" için şunları söylüyor: ... Güzel bir derleme yapıp Almanya'da "Alevilik ve Kürtler" (İnceleme-Araştırma-Belgeler) kitabını yayınladı (1997). O yıllarda, Alevilik üzerine yüzlerce kitap yayınlandı ve Kürt Aleviliği ile Türk Aleviliği arasındaki fark ve benzerlikler üzerine çok tartışmalar oldu. Bayrak'ın kitabı, bu tartışmalara en değerli kaynakları getirdi...
Mehmet Bayrak'ın 1988/1989 yıllarında çıkardığı dolayı, gerek yazar, gerekse derginin sahibi ve yayın yönetmeni olarak hakkında 30 dava açıldı. Dergiyi çıkarırken, defalarca gözaltına alındı ve 2 defa tutuklandı. Tutukluluğu sırasında bir toplu dayak ve işkenceden dolayı neredeyse hayatını kaybediyordu. Helsinki Wach’ın, gördüğü işkenceye ilişkin raporu, uluslararası kamuoyunda ve Türkiye’de büyük yankı yaratmıştı. 1994 yılında, Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi’nce 10 yıl 6 ay ağır hapis cezasına çarptırıldı. 1994 yılında yurtdışına çıkmak zorunda kalıncaya kadar, Kürdoloji alanında 20’ye yakın kitap yayımladı. 1995 yılı başlarında, verilen cezalar dolayısıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne dava açıldı ve bu dava 2002 yılında Türkiye’nin tazminata mahkûm olmasıyla sona erdi.
Eserleri
- Tevfik Fikret ve Devrim, Ankara: Yorum Yayınevi, 1973.
- Köy Enstitülü Yazarlar- Ozanlar (inceleme- antoloji), Ankara: Töb-Der Yayınları, 1978.
- Halk Hareketleri ve Çağdaş Destanlar (araştırma), Ankara: Yorum Yayınevi, 1984.
- Eşkıyalık ve Eşkıya Türküleri (inceleme- antoloji), Ankara: Yorum Yayınevi, 1985.
- Pir Sultan Abdal (inceleme-araştırma), Ankara: Yorum Yayınları, 1986.
- Halk Gülmecesi (inceleme- örnekleme), Ankara: Yorum Yayınları, 1987.
- Kürt Halk Türküleri (Kılam û Stranên Kurdî), Ankara: Öz-Ge, 1991.
- Kürtler ve Ulusal- Demokratik Mücadeleleri, 1993 Özge Yayınları.
- Kürdoloji Belgeleri-I, Öz-Ge Yayınları, 1994, .
- Öyküleriyle Halk Anlatı Türküler, Ankara 1996, .
- Alevilik ve Kürtler, Öz-ge, 1997.
- Kürt Sorunu ve Demokratik Çözüm, 1999.
- Köy Enstitüleri ve köy edebiyatı, Ankara: Özge, 2000, .
- Kürt Müziği, Dansları ve Şarkılar = Mûzik, dans û şarqı̂yên Kurdı, Ankara: Özge, 2002, .
- Gravürlerle Kürtler (Bi Gravuran Kurd), Ankara: Özge Yayınları, 2002, .
- Gecmişten günümüze Kürt Kadını, Ankara: Özge Yayınları, 2002, .
- Orta Çağ’dan Modern Çağ’a Alevilik, Öz-ge Yayınevi, 2004, .
- Kürdoloji Belgeleri-II, Ankara: Öz-Ge Yayınları, 2004, .
- Alevi- Bektaşi Edebiyatında Ermeni Aşıkları (Aşuğlar), Ankara: Öz-Ge Yayınları, 2005, .
- İçtoroslar'da Alevi-Kürt aşiretler: Sinemilli ve komşu aşiretlerin tarihi, edebiyatı, Ankara: Özge, 2006, .
- Gravür, fotoğraf ve kartpostallarla Osmanlı'da Kürt kadını = Bi gravur, wêne û kartpostalan jinên Kurd di serdema Osmanî de, Ankara: Özge, 2007, .
- Kürtler'e vurulan kelepçe: Şark ıslahat planı, Ankara: Öz-Ge, 2009, .
- Alevilik-Kürdoloji-Türkoloji yazıları, 1973–2009, Ankara: Özge, 2009, .
- DERSİM KOÇGİRİ KATLİAMI, Ankara: Öz-Ge, 2010, .
- ALEVİ KATLİAMLARI, Öz-ge Yayınları, 2011, .
- Kürt ve Alevi tarihinde Horasan: tarih-etnoloji-müzik-edebiyat, Öz-ge Yayınları, 2013, .
- KÜRTLER ve ULUSAL-DEMOKRATİK MÜCADELELERİ, 2013.
- KÜRTLERE VURULAN KELEPÇE ŞARK ISLAHAT PLANI, 2013.
- TABULAR YIKILIRKEN, 2014.
- EZİDİ - KIZILBAŞ - YARESAN KÜRTLER, 2014.
Hakkında yayımlanan
- Firaz Baran: Karanlığa süzülen ışık Mehmet Bayrak : belgesel biyografi. Özge Yayınları, Ankara 2008, .
Kaynakça
Dış bağlantılar
- http://www.radikal.com.tr/turkiye/mehmet_bayraka_gore_turkiye_teokratik_bir_devlet-909456 13 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.ozgur-gundem.com/index.php?authorName=Mehmet%20BAYRAK&authorID=232&module=nuce&action=yazar_haberleri 18 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.hrw.org/reports/pdfs/t/turkey/turkey2916.pdf 18 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Bayrak d 1948 Sariz Kayseri Kurt yazar Turkolog ve Kurdologdur Ozellikle Kurtler ile Alevi Kizilbas Ahl e Haqq ve Ezidi inanclariyla ilgili eserleriyle taninir OzgecmisiAilesi Alevi Kizilbas toplumunda onemli bir role sahip olan Asireti ve Ocagi ndandir Dallikavak koyunde ilkokulu okuduktan sonra Ortaokul ve Lise egitimini Kayseri de tamamladi 1970 te Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Turkoloji Bolumu nu bitirdi Ilk calismalari Turkoloji alaninda oldu 1971 yilindan baslayarak cesitli gazete ve dergilerde Turk edebiyatina ve kulturune iliskin yazilari yayimlandi 1976 yilindan baslayarak cesitli dergilerde Kurdoloji alaninda kendi adiyla ya da takma imzalarla yazilar da yayimladi 1990 91 yillarindan itibaren Kurdoloji alaninda kitap yayinina basladi Kurdoloji alaninda cikan bircok eseri Turkiye de toplatildi ve hakkinda davalar acildi Prof Dr Martin van Bruinessen Mehmet Bayrak in calismalarindan Alevilik ve Kurtler icin sunlari soyluyor Guzel bir derleme yapip Almanya da Alevilik ve Kurtler Inceleme Arastirma Belgeler kitabini yayinladi 1997 O yillarda Alevilik uzerine yuzlerce kitap yayinlandi ve Kurt Aleviligi ile Turk Aleviligi arasindaki fark ve benzerlikler uzerine cok tartismalar oldu Bayrak in kitabi bu tartismalara en degerli kaynaklari getirdi Mehmet Bayrak in 1988 1989 yillarinda cikardigi dolayi gerek yazar gerekse derginin sahibi ve yayin yonetmeni olarak hakkinda 30 dava acildi Dergiyi cikarirken defalarca gozaltina alindi ve 2 defa tutuklandi Tutuklulugu sirasinda bir toplu dayak ve iskenceden dolayi neredeyse hayatini kaybediyordu Helsinki Wach in gordugu iskenceye iliskin raporu uluslararasi kamuoyunda ve Turkiye de buyuk yanki yaratmisti 1994 yilinda Ankara Devlet Guvenlik Mahkemesi nce 10 yil 6 ay agir hapis cezasina carptirildi 1994 yilinda yurtdisina cikmak zorunda kalincaya kadar Kurdoloji alaninda 20 ye yakin kitap yayimladi 1995 yili baslarinda verilen cezalar dolayisiyla Avrupa Insan Haklari Mahkemesi ne dava acildi ve bu dava 2002 yilinda Turkiye nin tazminata mahkum olmasiyla sona erdi EserleriTevfik Fikret ve Devrim Ankara Yorum Yayinevi 1973 Koy Enstitulu Yazarlar Ozanlar inceleme antoloji Ankara Tob Der Yayinlari 1978 Halk Hareketleri ve Cagdas Destanlar arastirma Ankara Yorum Yayinevi 1984 Eskiyalik ve Eskiya Turkuleri inceleme antoloji Ankara Yorum Yayinevi 1985 Pir Sultan Abdal inceleme arastirma Ankara Yorum Yayinlari 1986 Halk Gulmecesi inceleme ornekleme Ankara Yorum Yayinlari 1987 Kurt Halk Turkuleri Kilam u Stranen Kurdi Ankara Oz Ge 1991 Kurtler ve Ulusal Demokratik Mucadeleleri 1993 Ozge Yayinlari Kurdoloji Belgeleri I Oz Ge Yayinlari 1994 ISBN 975 7861 02 2 Oykuleriyle Halk Anlati Turkuler Ankara 1996 ISBN 975 7272 09 4 Alevilik ve Kurtler Oz ge 1997 Kurt Sorunu ve Demokratik Cozum 1999 Koy Enstituleri ve koy edebiyati Ankara Ozge 2000 ISBN 975 7861 04 9 Kurt Muzigi Danslari ve Sarkilar Muzik dans u sarqi yen Kurdi Ankara Ozge 2002 ISBN 975 7861 06 5 Gravurlerle Kurtler Bi Gravuran Kurd Ankara Ozge Yayinlari 2002 ISBN 975 7861 08 1 Gecmisten gunumuze Kurt Kadini Ankara Ozge Yayinlari 2002 ISBN 975 7861 07 3 Orta Cag dan Modern Cag a Alevilik Oz ge Yayinevi 2004 ISBN 975 7861 09 X Kurdoloji Belgeleri II Ankara Oz Ge Yayinlari 2004 ISBN 975 7861 10 3 Alevi Bektasi Edebiyatinda Ermeni Asiklari Asuglar Ankara Oz Ge Yayinlari 2005 ISBN 975 7861 11 1 Ictoroslar da Alevi Kurt asiretler Sinemilli ve komsu asiretlerin tarihi edebiyati Ankara Ozge 2006 ISBN 975 7861 13 8 Gravur fotograf ve kartpostallarla Osmanli da Kurt kadini Bi gravur wene u kartpostalan jinen Kurd di serdema Osmani de Ankara Ozge 2007 ISBN 978 975 7861 14 0 Kurtler e vurulan kelepce Sark islahat plani Ankara Oz Ge 2009 ISBN 978 975 7861 17 1 Alevilik Kurdoloji Turkoloji yazilari 1973 2009 Ankara Ozge 2009 ISBN 978 975 7861 16 4 DERSIM KOCGIRI KATLIAMI Ankara Oz Ge 2010 ISBN 978 975 7861 19 5 ALEVI KATLIAMLARI Oz ge Yayinlari 2011 ISBN 978 975 7861 20 1 Kurt ve Alevi tarihinde Horasan tarih etnoloji muzik edebiyat Oz ge Yayinlari 2013 ISBN 978 975 7861 21 8 KURTLER ve ULUSAL DEMOKRATIK MUCADELELERI 2013 KURTLERE VURULAN KELEPCE SARK ISLAHAT PLANI 2013 TABULAR YIKILIRKEN 2014 EZIDI KIZILBAS YARESAN KURTLER 2014 Hakkinda yayimlananFiraz Baran Karanliga suzulen isik Mehmet Bayrak belgesel biyografi Ozge Yayinlari Ankara 2008 ISBN 978 975 7861 15 7 Kaynakca Arsivlenmis kopya 18 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Aralik 2014 Arsivlenmis kopya 14 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Aralik 2014 Arsivlenmis kopya 21 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Aralik 2014 Dis baglantilarhttp www radikal com tr turkiye mehmet bayraka gore turkiye teokratik bir devlet 909456 13 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www ozgur gundem com index php authorName Mehmet 20BAYRAK amp authorID 232 amp module nuce amp action yazar haberleri 18 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www hrw org reports pdfs t turkey turkey2916 pdf 18 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde