Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mercalli şiddet ölçeği, bir depremin şiddetini ölçmek için kullanılan . Depremin yeryüzüne, insanlara, cisimlere ve yapılara olan etkisini I ile XII arasında bir ölçek ile nicelendirir; I hissedilmez, XII ise tam yıkım demektir. Değerler depreme olan uzaklığa ve yerin fiziksel özelliklerine bağlı olarak değişir, en yüksek şiddet depremin merkezi civarında olur. Depremi yaşamış olan kişilerden veriler toplanır ve onların bulunduğu yer hakkında bir şiddet değeri elde edilir.
Tarih
Mercalli (Şiddet) ölçeği, yaygın kullanılan ve daha basit, on basamaklı olan kaynaklanır. 1884 ve 1906 yıllarında İtalyan volkan bilimcisi bu ölçeği değiştirmiştir. 1902'de on basamaklı Mercalli ölçeği İtalyan fizikçisi Adolfo Cancani tarafından 12 basamaklı olarak genişletilmiştir. Alman jeofizikçisi Heinrich Sieberg tarafından tamamen yeniden yazılmış ve Mercalli-Cancani-Sieberg (MCS) ölçeği olarak adlandırılmıştır. MCS ölçeği daha sonra 1931'de Harry O. Wood ve Frank Neumann tarafından değiştirilmiş ve İngilizce Mercalli-Wood-Neumann (MWN) ölçeği olarak yayımlanmıştır. (Richter ölçeğinin kurucusu) tarafından geliştirilen bu ölçek günümüzde "Değiştirilmiş Mercalli Şiddet Ölçeği" (İngilizce Modified Mercalli Intensity Scale (MMI) veya kısaca Modified Mercalli Scale (MM)) olarak adlandırılır.
Değiştirilmiş Mercalli şiddet ölçeği
Değiştirilmiş (Modifiye) Mercalli Şiddet ölçeğinin alt basamakları genelde kişilerin bir depremi nasıl algıladığıyle ilişkilidir. Ölçekteki daha yüksek sayılar gözlemlenen yapısal hasara dayalıdır. Sağdaki tablo Değiştirilmiş Mercalli Şiddet ölçeğindeki basamaklar için yaklaşık bir fikir verir. Soldaki tablo, bir depremin merkezinde hissedilen Değiştirilmiş Mercall Şiddet değerlerini göstermektedir.
| Richter Büyüklüğü | Tipik maksimum Değiştirilmiş Mercall Şiddeti |
|---|---|
| 1.0 - 3.0 | I |
| 3.0 - 3.9 | II - III |
| 4.0 - 4.9 | IV - V |
| 5.0 - 5.9 | VI - VII |
| 6.0 - 6.9 | VII - VIII |
| 7.0+ | IX veya daha yüksek |
| I. Aletsel | Çoğu kişi tarafından, eğer elverişli şartlarda değilseler, hissedilmez. |
|---|---|
| II. Zayıf | En iyi şartlarda, genelde binaların üst katlarında, birkaç kişi tarafından hissedilir. Asılı hassas cisimler sallanabilir. |
| III. Hafif | Kapalı mekânlarda, özellikle binaların üst katlarındaki kişiler tarafından hissedilebilir. Çoğu kişi bunun deprem olduğunun farkına varmaz. Hareketsiz otomobiller hafif sallanabilir. Geçen bir kamyonun titreşimlerine benzer. Deprem süresi tahmin edilir. |
| IV. Orta | Hem kapalı mekânlarda hem dışarıda hissedilir. Gece bazı kişiler uyanır. Tabak-çanaklar, pencereler, kapılar oynar; duvarların çatırtılar gelir. Ağır bir kamyon binaya çarpmış gibi gelir. Duran otomobiller hissedilir şekilde yalpalar. Tabak-çanaklar ve pencere camları takırdar. |
| V. Oldukça güçlü | Açık havada çoğu kişi tarafında hissedilir, elverişli olmayan şartlardaki bazı kişiler hissetmeyebilir. Tabak-çanaklar ve pencere camları kırılabilir, büyük çanlar çalabilir. Evin yakınından büyük bir tren geçiyor gibi titreşimler hissedilir. |
| VI. Güçlü | Herkesçe hissedilir; çoğu kişi korku içindedir ve dışarı koşar, dengesiz şekilde yürür. Pencereler, tabak-çanak ve bardaklar kırılır; kitaplar raflardan düşer; bazı ağır mobilyalar oynar veya devrilir; bazı yerlerde duvardan veya tavandan alçı dökülür. Hafif yapı hasarı. |
| VII. Çok güçlü | Ayakta durmak zordur; mobilyalar kırılır; iyi tasarlanmış ve inşa edilmiş yapılarda hasar ihmal edilebilir düzeydedir; alelade ama iyi yapılmış yapılarda hafif ve orta derece hasar; kötü tasarlanmış veya inşa edilmiş yapılarda önemli hasar; bazı bacalar kırılır; hareket halinde arabalardaki kişiler tarafından hissedilir. |
| VIII. Yıkıcı | Özel tasarlanmış yapılarda hafif hasar; alelade büyük yapılarda önemli hasar ve kısmi çökme. Kötü yapılmış yapılarda büyük hasar. Ev ve fabrika bacaları, sütunlar, abideler, duvarlar yıkılır. Kuyu suları bulanma yaşar. Sürücüler sallantı sebebiyle araç süremez hâle gelir. Ağır mobilyalar yerinden oynar. |
| IX. Çok yıkıcı | Genel panik; özel tasarlanmış yapılarda önemli hasar, bu yapıların çoğunun iskeletleri eğilir. Zemin sıvılaşmaya başlar. Alelade binalarda büyük hasar, kısmen çöküntü. Bazı binalar temellerinden oynar. Eski köprü ve altyapılar büyük hasar alır. Yumuşak zeminlerde sığ yarıklar oluşur. Sarsıntı sırasında ufuk çizgisinden deprem dalgaları hafifçe görülebilir. |
| X. Yoğun | İyi inşa edilmiş ahşap binalar yıkılır; çoğu tuğla yapı temeliyle beraber yıkılır. Nehir kıyılarında ve dik yamaçlarda ciddi heyelanlar ve su taşkınları yaşanır. Eski ve alelade altyapılar artık kullanılamaz hâldedir. Açık alanda sarsıntı anında ayakta durmak oldukça zorlaşır. Raylar eğrilir. |
| XI. Aşırı | Büyük yıkım. Afet bölgesinin zemininde değişiklik başlar. Tuğla yapıların tamamına yakını çöker. Özel tasarlanmış yapıların bir kısmı temellerinden oynar. Köprüler çok büyük oranda yıkılır. Yollar ve kaldırımlar çok büyük hasar alır. Bazı ana yollar ulaşıma kapanır. Yeraltı boruları ve altyapıların büyük bir kısmı kullanılamaz hâle gelir. İletişim sistemlerinde büyük aksaklıklar meydana gelir. Yeryüzünde derin çatlaklar meydana gelir. Yumuşak zeminlerde toprak çökmeleri ve arazi kaymaları net bir şekilde görülebilir. Sarsıntı sırasında deprem dalgaları ufuk çizgisinden çıplak gözle ciddi oranda görülebilir. Raylar ve betonarme pistler kullanılamaz hâle gelir. Deprem bölgesindeki zeminde sıvılaşma en üst düzeyde olur. |
| XII. Afetsel | Tam yıkım. Afet bölgesinin yeryüzü şekli tamamıyla değişir. Sağlam bina, köprü, yol vb. neredeyse hiçbir yapı kalmaz. Özel tasarlanmış ve sağlam inşa edilmiş ayakta kalmayı başarabilen yapıların neredeyse hepsi artık kullanılamaz hâldedir. Altyapı hatları ve iletişim sistemleri tamamıyla devre dışı kalır. Asfalt pistler çok büyük hasar alır. Modern otoyol ve kara yollarının büyük bir kısmı ulaşıma kapanır. Yeryüzü ufuk çizgisinden bakıldığında deniz dalgalarını andıracak şekilde dalgalanır. Sarsıntı sırasında ufuk ve yataylık kavramı yok olur. Hiçbir cisim yerinde kalamaz. |
Fiziksel niceliklerle bağıntı
Mercalli ölçeği, nesnel ölçümlere göre tanımlı değildir (sarsıntı genliği, sarsıntı sıklığı, azami hız, azami ivme gibi). İnsanlar tarafından algılanabilen sarsıntılar ve yapı hasarları, düşük şiddetli olaylarda azami ivme ile, yüksek şiddetli olaylarda ise azami hız ile bağıntı gösterir.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mercalli siddet olcegi bir depremin siddetini olcmek icin kullanilan Depremin yeryuzune insanlara cisimlere ve yapilara olan etkisini I ile XII arasinda bir olcek ile nicelendirir I hissedilmez XII ise tam yikim demektir Degerler depreme olan uzakliga ve yerin fiziksel ozelliklerine bagli olarak degisir en yuksek siddet depremin merkezi civarinda olur Depremi yasamis olan kisilerden veriler toplanir ve onlarin bulundugu yer hakkinda bir siddet degeri elde edilir TarihMercalli Siddet olcegi yaygin kullanilan ve daha basit on basamakli olan kaynaklanir 1884 ve 1906 yillarinda Italyan volkan bilimcisi bu olcegi degistirmistir 1902 de on basamakli Mercalli olcegi Italyan fizikcisi Adolfo Cancani tarafindan 12 basamakli olarak genisletilmistir Alman jeofizikcisi Heinrich Sieberg tarafindan tamamen yeniden yazilmis ve Mercalli Cancani Sieberg MCS olcegi olarak adlandirilmistir MCS olcegi daha sonra 1931 de Harry O Wood ve Frank Neumann tarafindan degistirilmis ve Ingilizce Mercalli Wood Neumann MWN olcegi olarak yayimlanmistir Richter olceginin kurucusu tarafindan gelistirilen bu olcek gunumuzde Degistirilmis Mercalli Siddet Olcegi Ingilizce Modified Mercalli Intensity Scale MMI veya kisaca Modified Mercalli Scale MM olarak adlandirilir Degistirilmis Mercalli siddet olcegiDegistirilmis Modifiye Mercalli Siddet olceginin alt basamaklari genelde kisilerin bir depremi nasil algiladigiyle iliskilidir Olcekteki daha yuksek sayilar gozlemlenen yapisal hasara dayalidir Sagdaki tablo Degistirilmis Mercalli Siddet olcegindeki basamaklar icin yaklasik bir fikir verir Soldaki tablo bir depremin merkezinde hissedilen Degistirilmis Mercall Siddet degerlerini gostermektedir Richter Buyuklugu Tipik maksimum Degistirilmis Mercall Siddeti1 0 3 0 I3 0 3 9 II III4 0 4 9 IV V5 0 5 9 VI VII6 0 6 9 VII VIII7 0 IXveya daha yuksekI Aletsel Cogu kisi tarafindan eger elverisli sartlarda degilseler hissedilmez II Zayif En iyi sartlarda genelde binalarin ust katlarinda birkac kisi tarafindan hissedilir Asili hassas cisimler sallanabilir III Hafif Kapali mekanlarda ozellikle binalarin ust katlarindaki kisiler tarafindan hissedilebilir Cogu kisi bunun deprem oldugunun farkina varmaz Hareketsiz otomobiller hafif sallanabilir Gecen bir kamyonun titresimlerine benzer Deprem suresi tahmin edilir IV Orta Hem kapali mekanlarda hem disarida hissedilir Gece bazi kisiler uyanir Tabak canaklar pencereler kapilar oynar duvarlarin catirtilar gelir Agir bir kamyon binaya carpmis gibi gelir Duran otomobiller hissedilir sekilde yalpalar Tabak canaklar ve pencere camlari takirdar V Oldukca guclu Acik havada cogu kisi tarafinda hissedilir elverisli olmayan sartlardaki bazi kisiler hissetmeyebilir Tabak canaklar ve pencere camlari kirilabilir buyuk canlar calabilir Evin yakinindan buyuk bir tren geciyor gibi titresimler hissedilir VI Guclu Herkesce hissedilir cogu kisi korku icindedir ve disari kosar dengesiz sekilde yurur Pencereler tabak canak ve bardaklar kirilir kitaplar raflardan duser bazi agir mobilyalar oynar veya devrilir bazi yerlerde duvardan veya tavandan alci dokulur Hafif yapi hasari VII Cok guclu Ayakta durmak zordur mobilyalar kirilir iyi tasarlanmis ve insa edilmis yapilarda hasar ihmal edilebilir duzeydedir alelade ama iyi yapilmis yapilarda hafif ve orta derece hasar kotu tasarlanmis veya insa edilmis yapilarda onemli hasar bazi bacalar kirilir hareket halinde arabalardaki kisiler tarafindan hissedilir VIII Yikici Ozel tasarlanmis yapilarda hafif hasar alelade buyuk yapilarda onemli hasar ve kismi cokme Kotu yapilmis yapilarda buyuk hasar Ev ve fabrika bacalari sutunlar abideler duvarlar yikilir Kuyu sulari bulanma yasar Suruculer sallanti sebebiyle arac suremez hale gelir Agir mobilyalar yerinden oynar IX Cok yikici Genel panik ozel tasarlanmis yapilarda onemli hasar bu yapilarin cogunun iskeletleri egilir Zemin sivilasmaya baslar Alelade binalarda buyuk hasar kismen cokuntu Bazi binalar temellerinden oynar Eski kopru ve altyapilar buyuk hasar alir Yumusak zeminlerde sig yariklar olusur Sarsinti sirasinda ufuk cizgisinden deprem dalgalari hafifce gorulebilir X Yogun Iyi insa edilmis ahsap binalar yikilir cogu tugla yapi temeliyle beraber yikilir Nehir kiyilarinda ve dik yamaclarda ciddi heyelanlar ve su taskinlari yasanir Eski ve alelade altyapilar artik kullanilamaz haldedir Acik alanda sarsinti aninda ayakta durmak oldukca zorlasir Raylar egrilir XI Asiri Buyuk yikim Afet bolgesinin zemininde degisiklik baslar Tugla yapilarin tamamina yakini coker Ozel tasarlanmis yapilarin bir kismi temellerinden oynar Kopruler cok buyuk oranda yikilir Yollar ve kaldirimlar cok buyuk hasar alir Bazi ana yollar ulasima kapanir Yeralti borulari ve altyapilarin buyuk bir kismi kullanilamaz hale gelir Iletisim sistemlerinde buyuk aksakliklar meydana gelir Yeryuzunde derin catlaklar meydana gelir Yumusak zeminlerde toprak cokmeleri ve arazi kaymalari net bir sekilde gorulebilir Sarsinti sirasinda deprem dalgalari ufuk cizgisinden ciplak gozle ciddi oranda gorulebilir Raylar ve betonarme pistler kullanilamaz hale gelir Deprem bolgesindeki zeminde sivilasma en ust duzeyde olur XII Afetsel Tam yikim Afet bolgesinin yeryuzu sekli tamamiyla degisir Saglam bina kopru yol vb neredeyse hicbir yapi kalmaz Ozel tasarlanmis ve saglam insa edilmis ayakta kalmayi basarabilen yapilarin neredeyse hepsi artik kullanilamaz haldedir Altyapi hatlari ve iletisim sistemleri tamamiyla devre disi kalir Asfalt pistler cok buyuk hasar alir Modern otoyol ve kara yollarinin buyuk bir kismi ulasima kapanir Yeryuzu ufuk cizgisinden bakildiginda deniz dalgalarini andiracak sekilde dalgalanir Sarsinti sirasinda ufuk ve yataylik kavrami yok olur Hicbir cisim yerinde kalamaz Fiziksel niceliklerle baginti Mercalli olcegi nesnel olcumlere gore tanimli degildir sarsinti genligi sarsinti sikligi azami hiz azami ivme gibi Insanlar tarafindan algilanabilen sarsintilar ve yapi hasarlari dusuk siddetli olaylarda azami ivme ile yuksek siddetli olaylarda ise azami hiz ile baginti gosterir Kaynakca Magnitude Intensity Comparison USGS 23 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Association of Bay Area Governments 30 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi ShakeMap Scientific Background USGS 25 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan Dis baglantilar Ingilizce