Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Merdivenköy, Erzurum ilinin Aşkale ilçesine bağlı bir mahalledir.
| Merdivenköy | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum ilinin Türkiye'deki konumu | |
  Merdivenköy Merdivenköy'ün Erzurum'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Aşkale |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2021) | 440 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25500 |
Tarihçe
Köyün eski ismi ''Nerdüban''dır. Bu Farsça bir ad olup günümüz diliyle Merdiven demektir. Bugün halen daha Farsçada merdivene nerduban denmektedir. Köy başbakanlık Osmanlı arşiv belgelerinde ve Klasik dönem tarih kitaplarında yazdığına göre Safevi Devletinin Doğu Anadolu'da yaptığı Sünni katliamından hissesini almış ve öyle ki tarihi Selçuklu veya İlhanlıya kadar giden tarihi Camii, Mescit, Türbe, Zaviyeler ve Evler yakılıp yıkılmıştır. Daha sonra Irakeyn Seferine giden Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman savaşlar başta olmak üzere çeşitli nedenlerden ötürü yakılıp yıkılan Erzurum'u ve civarını görünce üzülmüş ve bölgeyi yeniden canlandırmaya girişmiştir. Kanuni Sultan Süleyman Han Erzurum'da yıkılan ve harap olan tüm mescitleri, camileri, türbeleri, hanları, hamamları ve diğer sosyal ve manevi yapıları yeniden ayağa kaldırmış ve onartmıştır. Daha sonra Cinis'e uğrayan Sultan buradaki ve yan köy olan Merdiven'deki Camii, Türbe, Zaviye ve Mescitleri de yeniden onartmıştır.
Başbakanlık Osmanlı Arşiv'inde yer alan belgelere göre köyde harap halde olan 'Nerdüban Köyü Camii' yeniden onartılmış 1540 senesinde köyün 720 akçe'ye sahip bir çiftliği camiye vakf edilmiştir. Ayrıca cami görevlisi olan imam'a günlük 2 akçe verildiği yazılıdır.
1591 senesinde de camiye ve vakfiyesine ait kayıt mevcuttur. Yine arşiv belgelerinde köyde o dönemde bir mescitte olduğu yazmaktadır.
Köyde 16. yüzyıldan 3 zaviye mevcuttur. Tabi zamanla zaviye sayısının arttığı görülmektedir. Yapılan çalışma ve araştırmalara göre köyde şuanlık bilinen ilk zaviye ve türbe Kandil Baba Türbesi ve Zaviyesidir. Abdurrahim Şerif Beygü bu zatın bir Türkmen Evliyası olduğunu yazmaktadır. Ayrıca Osmanlı dönemi 'Hüseyin' defterinde Mehmet Şeyh, Şeyh Mehmet olarak geçtiğini yazmaktadır. Gerek depremler, gerek Safevi ve gerekse Ermeni güçleri ile yaşanan çatışmalar nedeniyle türbe bugunkü yerini kaybetmiştir aynı kayboluştan zaviye de yerini almıştır.
Yine tarihi birçok kaynakta ve eserde köyde 'Kandil Baba' olarak bilinen büyük bir evliyanın medfun olduğu belirtilmektedir. Yukarıda da bahsi geçtiği üzere köyde gerek Osmanlı öncesi döneme ait gerekse Osmanlı dönemine ait çok sayıda vakfiye vardır. Köydeki tarihi Camii, Mescit, Türbeler, Ziyaretler, Zaviyeler ve Tekkeler başta savaş ve saldırılar olmak üzere bazı nedenlerden ötürü yıkılmıştır.
Ermeniler tarafından köyde çok büyük zulüm, talan, katliam ve kıyım yapılmıştır. Arşiv kayıtlarında Ermeni çetelerin köyden 60 erkeği alarak Cinis'e götürdükleri ve yine diğer çevre köylerden de topladıkları erkeklerle beraber bunları Cinis'e getirerek bura halkıyla beraber kimisini köydeki konakta kimisini de tarihi Cinis Camiinde şehit ettikleri yazılıdır. Camidekileri camiyle beraber yakmışlardı ki bu da belgelerde yazmaktadır.
Cinis'te şehit edilenler hariç birde 30'un üzerinde kişi Merdiven Köyünde şehit edilmiştir Ermeni çeteleri tarafından. Cinis, Merdiven, Tazegül, Abdalcık ve Karabıyık köylerinde yapılan katliamlarda 587 Müslüman Türk Ermenilerce öldürülmüştür. Tarihe 'Cinis Katliamı' olarak geçen bu olay bu bölgede yapılan en büyük katliamdır. Bu köylere böyle bir zulmün reva görülmesinin tek bir nedeni var o da bu köylerin Müslüman Türk köyü olmasıdır.
Merdiven Köyü Ermeniler tarafından en büyük katliamın yapıldığı üçüncü Müslüman Türk Köyüdür. Tabi bu köylerin ahalileriyle beraber tarihi eseleride Ermenilerin zulümlerine uğramıştır.
Köy'de Bestanlı Aşiretinden hanelerde vardı ki bunlar arşiv kayıtlarında 'Hayme Nişin' olarak geçmektedir. Yani çadırda yaşadıkları belirtilir ki bu aile yörük taifesinden olup sonradan buraya yerleşmişlerdir günümüzde bu aile "Fırat" soy ismini almıştır. Yine köyde Alemdaroğulları sülalesi de olup bu sülale bugün dört soy isim taşımaktadır; Bayraktar, Atalay, Aktaş ve Tuaç.
Ve yine köyde Sarıbeyoğulları sülalesi de vardır bu sülale de dört soy isim almıştır; Sarıoğlu, Çimen, Karaduman ve Tozan. Yine köyde İspirlioğulları sülalesi de olup bunlarda 2 soyisme sahiptirler; Sibirlioğlu ve Zorba. Ve yine köyde Mamahatunlular sülalesi de olup bunlarda bugün üç soy isme sahiptir; Tungut, Kuca ve Tünk.
Merdivenköy; idari bölüm olarak daha önceleri köy iken, 2012 yılındaki yasa değişikliğinden sonra mahalle olmuştur.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 69 km, Aşkale ilçe merkezine 16 km uzaklıktadır. Mahalle, Aşkale'nin güneydoğusunda olup, 
/
numaralı Erzincan-Erzurum (Aşkale-Aziziye) devlet/uluslararası yoluna 10,4 km.'lik bir köy yoluyla bağlıdır.
Nüfus
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | ||
|---|---|---|
| 2021 | 440 | |
| 2020 | 455 | |
| 2019 | 458 | |
| 2018 | 483 | |
| 2017 | 484 | |
| 2016 | 500 | |
| 2015 | 524 | |
| 2014 | 537 | |
| 2013 | 552 | |
| 2012 | 564 | |
| 2011 | 583 | |
| 2010 | 561 | |
| 2009 | 581 | |
| 2008 | 613 | |
| 2007 | 589 | |
| 2000 | 604 | |
| 1990 | 691 | |
| 1985 | 803 | |
| 1965 | 727 | |
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Doğu Anadolu'da Sünni Katliamı Yapan Safeviler".[]
- ^ . 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ XVI. YÜZYILDA ERZURUM EYALETİNDE VAKIFLAR (DOKTURA TEZİ), ÜMİT KILIÇ, 2005, Merdiven Köyü Camii.
- ^ Kuruluşundan Osmanlı Fethine Kadar Erzurum, Dr. Savaş Eğilmez,Merdivenköy Şeyh Mehmet Tekkesi.
- ^ Erzurum Tarihi Anıtları Kitabeleri, Abdurrahim Şerif Beygü, Merdiven Köyü Türbe.
- ^ Aşkale ve Çevresinde Müslüman Türk Soykırımı.
- ^ Cinis Köyü'ndeki Müslüman Türk Soykırımı.
- ^ Aşkale ve Çevresinde Müslüman Türk Sorkırımı.
- ^ Erzurum'da Türk Nüfus.
- ^ Başbakanlık Osmanlı Arşivi Erzurum Nüfus Defteri.
- ^ Başbakanlık Osmanlı Arşivleri Erzurum Nüfus Arşivi.
- ^ (PDF). Resmigazete.gov.tr. 12 Kasım 2012. 24 Aralık 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020.
- ^ a b "Merdivenköy Mahallesi". YerelNet.org.tr. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Aralık 2022.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Merdivenköy, Aşkale için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
 | Türkiye'deki bir mahalle ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Merdivenkoy Erzurum ilinin Askale ilcesine bagli bir mahalledir MerdivenkoyMahalleMahallenin haritadaki yeriErzurum ilinin Turkiye deki konumuMerdivenkoyMerdivenkoy un Erzurum daki konumuUlke TurkiyeIlErzurumIlceAskaleCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiNufus 2021 440Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu442Il plaka kodu25Posta kodu25500TarihceKoyun eski ismi Nerduban dir Bu Farsca bir ad olup gunumuz diliyle Merdiven demektir Bugun halen daha Farscada merdivene nerduban denmektedir Koy basbakanlik Osmanli arsiv belgelerinde ve Klasik donem tarih kitaplarinda yazdigina gore Safevi Devletinin Dogu Anadolu da yaptigi Sunni katliamindan hissesini almis ve oyle ki tarihi Selcuklu veya Ilhanliya kadar giden tarihi Camii Mescit Turbe Zaviyeler ve Evler yakilip yikilmistir Daha sonra Irakeyn Seferine giden Osmanli Padisahi Kanuni Sultan Suleyman savaslar basta olmak uzere cesitli nedenlerden oturu yakilip yikilan Erzurum u ve civarini gorunce uzulmus ve bolgeyi yeniden canlandirmaya girismistir Kanuni Sultan Suleyman Han Erzurum da yikilan ve harap olan tum mescitleri camileri turbeleri hanlari hamamlari ve diger sosyal ve manevi yapilari yeniden ayaga kaldirmis ve onartmistir Daha sonra Cinis e ugrayan Sultan buradaki ve yan koy olan Merdiven deki Camii Turbe Zaviye ve Mescitleri de yeniden onartmistir Basbakanlik Osmanli Arsiv inde yer alan belgelere gore koyde harap halde olan Nerduban Koyu Camii yeniden onartilmis 1540 senesinde koyun 720 akce ye sahip bir ciftligi camiye vakf edilmistir Ayrica cami gorevlisi olan imam a gunluk 2 akce verildigi yazilidir 1591 senesinde de camiye ve vakfiyesine ait kayit mevcuttur Yine arsiv belgelerinde koyde o donemde bir mescitte oldugu yazmaktadir Koyde 16 yuzyildan 3 zaviye mevcuttur Tabi zamanla zaviye sayisinin arttigi gorulmektedir Yapilan calisma ve arastirmalara gore koyde suanlik bilinen ilk zaviye ve turbe Kandil Baba Turbesi ve Zaviyesidir Abdurrahim Serif Beygu bu zatin bir Turkmen Evliyasi oldugunu yazmaktadir Ayrica Osmanli donemi Huseyin defterinde Mehmet Seyh Seyh Mehmet olarak gectigini yazmaktadir Gerek depremler gerek Safevi ve gerekse Ermeni gucleri ile yasanan catismalar nedeniyle turbe bugunku yerini kaybetmistir ayni kaybolustan zaviye de yerini almistir Yine tarihi bircok kaynakta ve eserde koyde Kandil Baba olarak bilinen buyuk bir evliyanin medfun oldugu belirtilmektedir Yukarida da bahsi gectigi uzere koyde gerek Osmanli oncesi doneme ait gerekse Osmanli donemine ait cok sayida vakfiye vardir Koydeki tarihi Camii Mescit Turbeler Ziyaretler Zaviyeler ve Tekkeler basta savas ve saldirilar olmak uzere bazi nedenlerden oturu yikilmistir Ermeniler tarafindan koyde cok buyuk zulum talan katliam ve kiyim yapilmistir Arsiv kayitlarinda Ermeni cetelerin koyden 60 erkegi alarak Cinis e goturdukleri ve yine diger cevre koylerden de topladiklari erkeklerle beraber bunlari Cinis e getirerek bura halkiyla beraber kimisini koydeki konakta kimisini de tarihi Cinis Camiinde sehit ettikleri yazilidir Camidekileri camiyle beraber yakmislardi ki bu da belgelerde yazmaktadir Cinis te sehit edilenler haric birde 30 un uzerinde kisi Merdiven Koyunde sehit edilmistir Ermeni ceteleri tarafindan Cinis Merdiven Tazegul Abdalcik ve Karabiyik koylerinde yapilan katliamlarda 587 Musluman Turk Ermenilerce oldurulmustur Tarihe Cinis Katliami olarak gecen bu olay bu bolgede yapilan en buyuk katliamdir Bu koylere boyle bir zulmun reva gorulmesinin tek bir nedeni var o da bu koylerin Musluman Turk koyu olmasidir Merdiven Koyu Ermeniler tarafindan en buyuk katliamin yapildigi ucuncu Musluman Turk Koyudur Tabi bu koylerin ahalileriyle beraber tarihi eseleride Ermenilerin zulumlerine ugramistir Koy de Bestanli Asiretinden hanelerde vardi ki bunlar arsiv kayitlarinda Hayme Nisin olarak gecmektedir Yani cadirda yasadiklari belirtilir ki bu aile yoruk taifesinden olup sonradan buraya yerlesmislerdir gunumuzde bu aile Firat soy ismini almistir Yine koyde Alemdarogullari sulalesi de olup bu sulale bugun dort soy isim tasimaktadir Bayraktar Atalay Aktas ve Tuac Ve yine koyde Saribeyogullari sulalesi de vardir bu sulale de dort soy isim almistir Sarioglu Cimen Karaduman ve Tozan Yine koyde Ispirliogullari sulalesi de olup bunlarda 2 soyisme sahiptirler Sibirlioglu ve Zorba Ve yine koyde Mamahatunlular sulalesi de olup bunlarda bugun uc soy isme sahiptir Tungut Kuca ve Tunk Merdivenkoy idari bolum olarak daha onceleri koy iken 2012 yilindaki yasa degisikliginden sonra mahalle olmustur CografyaMahalle Erzurum il merkezine 69 km Askale ilce merkezine 16 km uzakliktadir Mahalle Askale nin guneydogusunda olup numarali Erzincan Erzurum Askale Aziziye devlet uluslararasi yoluna 10 4 km lik bir koy yoluyla baglidir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2021 4402020 4552019 4582018 4832017 4842016 5002015 5242014 5372013 5522012 5642011 5832010 5612009 5812008 6132007 5892000 6041990 6911985 8031965 727Kaynakca a b c d e f g h i j k l m n o p Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dogu Anadolu da Sunni Katliami Yapan Safeviler olu kirik baglanti 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi XVI YUZYILDA ERZURUM EYALETINDE VAKIFLAR DOKTURA TEZI UMIT KILIC 2005 Merdiven Koyu Camii Kurulusundan Osmanli Fethine Kadar Erzurum Dr Savas Egilmez Merdivenkoy Seyh Mehmet Tekkesi Erzurum Tarihi Anitlari Kitabeleri Abdurrahim Serif Beygu Merdiven Koyu Turbe Askale ve Cevresinde Musluman Turk Soykirimi Cinis Koyu ndeki Musluman Turk Soykirimi Askale ve Cevresinde Musluman Turk Sorkirimi Erzurum da Turk Nufus Basbakanlik Osmanli Arsivi Erzurum Nufus Defteri erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Basbakanlik Osmanli Arsivleri Erzurum Nufus Arsivi erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim PDF Resmigazete gov tr 12 Kasim 2012 24 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2020 a b Merdivenkoy Mahallesi YerelNet org tr 21 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2022 Arsivlenmis kopya 16 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Aralik 2022 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarMerdivenkoy Askale icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo MicrosoftTurkiye deki bir mahalle ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz