Meredisi Kilisesi veya Meradisi Kilisesi (Gürcüce: მერედისის ეკლესია veya მერადისის ეკლესია), Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı Gölebakan köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Günümüzde tamamen ortadan kalkmıştır.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Gölebakan, Çıldır |
Koordinatlar | 41°03′05″K 43°07′53″D / 41.05139°K 43.13139°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Tamamen yıkılmış |
Mimari | |
Mimari tür | Kilise |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | Orta Çağ |
Özellikler | |
Malzemeler | Kesme taş |
Tarihçe
Meredisi Kilisesi'nin bulunduğu Meredisi köyü, tarihsel Çrdili bölgesinde bulunuyordu. Çrdili ise, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Meredisi, Meredis-i Süfla (Aşağı Meredisi) ve Meradis-i Ulya (Yukarı Meredisi) iki ayrı köy olarak kaydedilmişti. Meredisi Kilisesi'nin Osmanlıların eline geçmesiyle cemaatsiz kaldığı bu kayıttan anlaşılmaktadır. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili 1902 yılında köyü ziyaret ettiğinde Meredisi Kilisesi neredeyse tamamen yıkılmıştı. Kilisenin taşları köyldeki evlerin, özellikle Senemoğlu'nun malikanesinin inşasında kullanılmıştı.
Mimari
Günümüzde ortadan kalkmış olan Meredisi Kilisesi, köyün kuzeybatı kısmında yer alıyordu. Takaişvili'nin verdiği bilgiye göre, kilisenin iri kesme taşlardan inşa edilmişti. Senemoğlu'nun malikanesinin eşliğinde ve kapı çerçevelerinde kullanılmış olan taşlarda Hutsuri karakterleriyle yazılmış Gürcüce yazıtlar bulunuyordu. Yazıtlar, çok büyük kabartmalı harflerden oluşuyor ve paleografik özellikleri itibarıyla Kumurdo Kilisesi'ndeki yazıtlarla benzerlik gösteriyordu. Büyük ölçüde tahrip olmuş bir yazıtı Takaişvili kayda geçirmiş ve yapının temeline bakarak Meredisi Kilisesi'nin büyük bir yapı olamayacağını belirtmiştir.
Yazıt
ე(რისთავთ)ერისთ(ა)ვს გ(იორგ)ი, ძე რევ(ი)ს(ა), რ(ო)მ(ელმა)ნ აღვ(ა)შენე ეკლ(ესია) თ(ე)ვდ(ო)რჲსა.
- Çeviri: "Eristavilerin eristavisi… Giorgi, Reva'nın oğlu... bu kiliseyi inşa eden kişi".
Kaynakça
- ^ a b c Ekvtime Takaişvili, Материалы по археологии Кавказа, собранные экспедициями Московского археологического общества : Выпуск XII veya Христианские памятники, Moskova, 1909, s. 55-56.
- ^ a b Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 215, .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958) s. 406". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2023.
- ^ Такайшвили, Е. (1909). Христианские памятники: Материалы по археологии Кавказа, собранные экспедициями Московского археологического общества. Москва : Типография Г. Лисснера и Д. Собко (Rusça). The National Parliamentary Library of Georgia. ss. 55-56 (76-77). 16 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Meredisi Kilisesi veya Meradisi Kilisesi Gurcuce მერედისის ეკლესია veya მერადისის ეკლესია Ardahan ilinin Cildir ilcesine bagli Golebakan koyunde Orta Cag dan kalma Gurcu kilisesidir Gunumuzde tamamen ortadan kalkmistir Meredisi KilisesiTemel bilgilerKonumGolebakan CildirKoordinatlar41 03 05 K 43 07 53 D 41 05139 K 43 13139 D 41 05139 43 13139InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumTamamen yikilmisMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanmaOrta CagOzelliklerMalzemelerKesme tasTarihceMeredisi Kilisesi nin bulundugu Meredisi koyu tarihsel Crdili bolgesinde bulunuyordu Crdili ise Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biriydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ikinci yarisinda Gurculerden ele gecirmistir 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde Meredisi Meredis i Sufla Asagi Meredisi ve Meradis i Ulya Yukari Meredisi iki ayri koy olarak kaydedilmisti Meredisi Kilisesi nin Osmanlilarin eline gecmesiyle cemaatsiz kaldigi bu kayittan anlasilmaktadir Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili 1902 yilinda koyu ziyaret ettiginde Meredisi Kilisesi neredeyse tamamen yikilmisti Kilisenin taslari koyldeki evlerin ozellikle Senemoglu nun malikanesinin insasinda kullanilmisti MimariGunumuzde ortadan kalkmis olan Meredisi Kilisesi koyun kuzeybati kisminda yer aliyordu Takaisvili nin verdigi bilgiye gore kilisenin iri kesme taslardan insa edilmisti Senemoglu nun malikanesinin esliginde ve kapi cercevelerinde kullanilmis olan taslarda Hutsuri karakterleriyle yazilmis Gurcuce yazitlar bulunuyordu Yazitlar cok buyuk kabartmali harflerden olusuyor ve paleografik ozellikleri itibariyla Kumurdo Kilisesi ndeki yazitlarla benzerlik gosteriyordu Buyuk olcude tahrip olmus bir yaziti Takaisvili kayda gecirmis ve yapinin temeline bakarak Meredisi Kilisesi nin buyuk bir yapi olamayacagini belirtmistir Yazitე რისთავთ ერისთ ა ვს გ იორგ ი ძე რევ ი ს ა რ ო მ ელმა ნ აღვ ა შენე ეკლ ესია თ ე ვდ ო რჲსა Ceviri Eristavilerin eristavisi Giorgi Reva nin oglu bu kiliseyi insa eden kisi Kaynakca a b c Ekvtime Takaisvili Materialy po arheologii Kavkaza sobrannye ekspediciyami Moskovskogo arheologicheskogo obshestva Vypusk XII veya Hristianskie pamyatniki Moskova 1909 s 55 56 a b Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 215 ISBN 9789941478178 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 406 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2023 Takajshvili E 1909 Hristianskie pamyatniki Materialy po arheologii Kavkaza sobrannye ekspediciyami Moskovskogo arheologicheskogo obshestva Moskva Tipografiya G Lissnera i D Sobko Rusca The National Parliamentary Library of Georgia ss 55 56 76 77 16 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2023