Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Merv Kuşatması (Farsça: محاصره مرو) Nisan 1221'de Harezmşahlar’ın Moğollar tarafından istilası sırasında gerçekleşmiştir. 1219 yılında Moğol İmparatorluğu'nun hükümdarı Cengiz Han, Şah Alâeddin Muhammed tarafından yönetilen Harezmşahlar Devleti'ni işgal etti. Şah, büyük şehirlerini tek tek savunmayı ve ordusunu çeşitli garnizonlarda konuşlandırmak üzere bölmeyi planlarken Moğollar, Harezmşahlar Devleti'nin kalbi Horasan'ın etrafındaki birbiri ardına şehirleri kuşattı.
| Merv Kuşatması | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Harezmşahlar’ın Moğollar tarafından istilası | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Moğol İmparatorluğu |  Harezmşahlar Devleti | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Cengiz Han Tuluy | Davud (vali) | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 30,000 ila 50,000 | 12,000 | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| Bilinmiyor | Garnizonun büyük bir kısmı | ||||||||
Merv şehri, o zamanlar geniş Harezmşahlar Devleti'nin bir parçası olan Horasan'ın önemli bir öğrenim, ticaret ve kültür merkeziydi. Cengiz Han'ın oğlu Tuluy tarafından yönetilen ve sayılarının 30,000 ila 50,000 arasında olduğu tahmin edilen bir Moğol kuvveti, kuzeydeki eski imparatorluk başkenti Köhne Ürgenç'ı tahrip ettikten sonra Karakum Çölü'nden geçmiştir. Birçok tarihçiye göre, Merv'i savunanlar 7 ila 10 gün içinde Moğollara teslim olmuştur.
Tarihi kayıtlar, daha önce imparatorluğun kuşatma altındaki diğer şehirlerinden kaçan mülteciler de dahil olmak üzere Merv'in tüm nüfusunun öldürüldüğünü iddia etmektedir. Moğolların 700,000 kişiyi katlettiği söylenirken İranlı tarihçi Cuveyni bu sayının 1.300.000'den fazla olduğu söylemektedir ki bu da Merv'i dünya tarihinde en kanlı şekilde ele geçirilen yerleşim yerlerinden biri yapmaktadır.
Arka plan
Merv, daha önce "Margiana'daki Antiokhia" ve "Marw al-Şahijan" olarak bilinen, Horasan'da tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan büyük bir İran şehriydi. Zengin tarihi boyunca çeşitli siyasi yapıların başkenti olan Merv, 9. yüzyılın başlarında Halife el-Me'mun'un merkezi ve İslam Halifeliği'nin başkenti oldu. 11. ve 12. yüzyıllarda Merv, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun başkentiydi. Bu dönemde Merv, İslam bilimi ve kültürünün başlıca merkezlerinden biri haline geldi ve ünlü şairler, müzisyenler, hekimler, matematikçiler ve astronomlar yetiştirdi.
Büyük Pers bilgini Ömer Hayyam da dahil olmak üzere, birçok kişi Merv'deki gözlemevinde çalıştı. Persli coğrafyacı ve gezgin İstahrî, Merv için "İran'ın tüm ülkeleri içinde, bu insanlar yetenekleri ve eğitimleri ile ünlüydüler" diye yazmıştır. Arap coğrafyacı Yâkût el-Hamevî, Merv'de 10 büyük kütüphane olduğunu söylemiştir. 12. ve 13. yüzyıllarda, Moğol istilasından önce, Merv dünyanın en büyük şehri ve nüfusunun 500,000 kadar olduğu tahmin edilir. Bu dönemde Merv "Marw al-Şahijan" (Büyük Merv) olarak bilinir ve sık sık "doğu İslam dünyasının başkenti" olarak anılırdı.
Kuşatma
Merv'deki garnizon yaklaşık 12,000 kişiden oluşuyordu ve şehir, doğu Harezm'den gelen mültecilerle doluydu.
Nisan 1221'de, Cengiz Han'ın oğlu Tuluy, şehri altı gün boyunca kuşattı. Yedinci gün, şehre saldırdı. Ancak garnizon saldırıyı geri püskürttü ve Moğollara karşı kendi karşı saldırısını başlattı. Ancak şehre geri çekilmek zorunda kaldılar. Ertesi gün, şehrin valisi, Tuluy'un vatandaşların hayatlarının bağışlanacağı vaadi üzerine şehri teslim etti. Ancak şehir teslim edilir edilmez, Tuluy, teslim olan herkesi katletti; bu katliam belki de Gurganc'takinden daha büyük bir ölçekteydi. Arap tarihçi Ali İbnü'l-Esîr, olayları Merv mültecilerinin anlatısına dayanarak şöyle anlatmıştır:
Cengiz Han, altın bir tahtta oturdu ve yakalanan askerlerin önüne getirilmesini emretti. Askerler önüne getirildiğinde, infaz edildiler ve halk bunu izleyip ağladı. Sıradan insanlara gelince, erkekler, kadınlar ve çocukları ayırdılar. O gün çığlıkların, ağlamaların ve feryatların unutulamayacağı bir gündü. Zengin insanları alıp dövdüler ve her türlü işkenceyle acı çektirdiler... Sonra şehri ateşe verdiler ve Sultan Sencer'ın türbesini yakıp mezarını hazine bulmak ümidiyle için kazdılar. "Bu insanlar bize direndiler" bahanesiyle hepsini öldürdüler. Sonra Cengiz Han, ölülerin sayılmasını emretti ve yaklaşık 700,000 ceset bulundu.
Bir Pers tarihçisi olan Alâeddin Atâ Melik Cüveynî, bu sayının 1,300,000'den fazla olduğunu belirtmektedir. Fetheden ordunun her bir askeri, "üç ila dört yüz kişiyi infaz etmekle görevlendirilmişti" ve bu askerlerin birçoğu, Merv'e düşmanlık besleyen Serahs'tan gelen Müslüman askerlerdi. Merv'in neredeyse tüm nüfusu ve Harezmşahlar Devleti'nin diğer bölgelerinden gelen tüm mülteciler de katledildi ve bu, dünya tarihindeki en kanlı şehir fetihlerinden biri oldu.
Sonuç
Bir süre sonra 1221'de Celâleddin Harezmşah, Wilan yakınlarında bir Moğol ordusuna saldırdı ve Cengiz Han, Shikhikhutug komutasında 30,000 kişilik bir ordu gönderdi. Celâleddin'in uyguladığı taktikler sonucunda Moğol ordusu iki gün süren bir savaşta yok edildi. Harezmliler, Shikhikhutug'un Pervan Muharebesi'ndeki yenilgisinin haberinin imparatorluk genelinde yayılmasının ardından bir isyan başlattılar. Celâleddin'in Moğol ordusuna karşı arka arkaya kazandığı zaferlerden ilham alan Kuş Tegin Pehlivan, Merv'de bir isyan başlattı ve burayı başarıyla ele geçirdi, ardından Buhara'ya da başarıyla sonuçlanan saldırılar düzenledi.
Kaynakça
- Özel
- ^ Naimark, Norman (2017). Genocide A World History. Oxford University Press. s. 21. ISBN .
The city of Merv fell in February 1221 to Tolui, Genghis Khan's youngest son, who is said to have massacred 700,000 persons while sparing some eighty craftsmen.
- ^ Goldstein, Joshua (2011). Winning the War on War The Decline of Armed Conflict Worldwide. Penguin Publishing Group. ss. 45-63. ISBN .
- ^ Bonner, Jay (2017). Islamic Geometric Patterns Their Historical Development and Traditional Methods of Construction. Springer New York. s. 115. ISBN .
- ^ Alāʼ al-Dīn ʻAṭā Malik Juvaynī, History of the World Conqueror, J.A. Boyle, transl., pp.163-4 (Harvard Univ. Press. 1968).
- ^ Sourdel, Dominique. "Al-Maʾmūn, Abbāsid caliph". Encyclopedia Britannica. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2021.
Al-Maʾmūn, having become caliph of the entire ʿAbbāsid empire, decided to continue to reside at Merv, assisted by his faithful Iranian vizier al-Faḍl.
- ^ Starr, Frederick (2015). Lost Enlightenment. Central Asia's Golden Age from the Arab Conquest to Tamerlane. Princeton University Press. s. 425.
Sanjar's capital at Merv was not the ancient center around the ErkKala but a ...
- ^ Chandler, Tertius (2013). 3000 Years of Urban Growth. Elsevier Science. s. 232.
Hence under 125000 and probably under 100000—as Merv rose very fast as a Seljuk capital
- ^ Brummel, Paul (2005). Turkmenistan. . s. 7.
The Seljuks were to establish a mighty empire stretching right to the Mediterranean, with Merv as its capital.
- ^ Tharoor, Kanishk (12 Ağustos 2016). "Lost cities #5: how the magnificent city of Merv was razed – and never recovered". The Guardian. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2019.
- ^ Cambridge History of Iran, Vol. V, Ch. 4, "Dynastic and Political History of the Il-Khans" (John Andrew Boyle), s.313 (1968).
- ^ Stubbs, Kim. "Facing the Wrath of Khan." Military History, May, 2006. p. 30–37.
- ^ Jaques 2007, s. 778.
- ^ Sverdrup 2017, s. 29, 163, 168.
- Genel
- Barthold, Vasily (1968). Turkestan Down to the Mongol Invasion. Second. Londra: Oxford University Press, Luzac & Co. OCLC 4523164.
- (2015). A History of the Khorezmian State Under the Anushteginids, 1097-1231 Государство Хорезмшахов-Ануштегинидов: 1097-1231 [A History of the Khorezmian State under the Anushteginids, 1097-1231]. Mustafayev, Shahin; Welsford, Thomas tarafından çevrildi. Moskova: Nauka. ISBN .
- Golden, Peter (2009). "Inner Asia c.1200". The Cambridge History of Inner Asia. Cilt The Chinggisid Age. ss. 9-25. doi:10.1017/CBO9781139056045.004. ISBN .
- Jackson, Peter (2009). "The Mongol Age in Eastern Inner Asia". The Cambridge History of Inner Asia. Cilt The Chinggisid Age. ss. 26-45. doi:10.1017/CBO9781139056045.005. ISBN .
- May, Timothy (2018). "The Mongols outside Mongolia". The Mongol Empire. Edinburgh: Edinburgh University Press. ss. 44-75. ISBN . JSTOR 10.3366/j.ctv1kz4g68.11.
- Rossabi, Morris (1994). "All the Khan's Horses" (PDF). Natural History. Erişim tarihi: 3 Şubat 2022.
- Smith, John Masson (1975). "Mongol Manpower and Persian Population". Journal of the Economic and Social History of the Orient. 18 (3). ss. 271-299. doi:10.2307/3632138. JSTOR 3632138.
- Sverdrup, Carl (2010). France, John; J. Rogers, Clifford; DeVries, Kelly (Ed.). "Numbers in Mongol Warfare". Journal of Medieval Military History. Cilt VIII. Boydell and Brewer. ss. 109-117. ISBN . JSTOR 10.7722/j.ctt7zstnd.6.
- Sverdrup, Carl (2013). "Sübe'etei Ba'atur, Anonymous Strategist". Journal of Asian History. 47 (1). Harrassowitz Verlag. ss. 33-49. doi:10.13173/jasiahist.47.1.0033. JSTOR 10.13173/jasiahist.47.1.0033.
- Sverdrup, Carl (2017). The Mongol Conquests: The Military Campaigns of Genghis Khan and Sübe'etei. Warwick: Helion & Company. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Merv Kusatmasi Farsca محاصره مرو Nisan 1221 de Harezmsahlar in Mogollar tarafindan istilasi sirasinda gerceklesmistir 1219 yilinda Mogol Imparatorlugu nun hukumdari Cengiz Han Sah Alaeddin Muhammed tarafindan yonetilen Harezmsahlar Devleti ni isgal etti Sah buyuk sehirlerini tek tek savunmayi ve ordusunu cesitli garnizonlarda konuslandirmak uzere bolmeyi planlarken Mogollar Harezmsahlar Devleti nin kalbi Horasan in etrafindaki birbiri ardina sehirleri kusatti Merv KusatmasiHarezmsahlar in Mogollar tarafindan istilasiTarihNisan 1221BolgeMerv gunumuzde TurkmenistanMervKusatmanin Turkmenistan haritasi uzerindeki yeriSonucMogol zaferiTaraflarMogol ImparatorluguHarezmsahlar DevletiKomutanlar ve liderlerCengiz Han TuluyDavud vali Gucler30 000 ila 50 00012 000KayiplarBilinmiyorGarnizonun buyuk bir kismi Merv sehri o zamanlar genis Harezmsahlar Devleti nin bir parcasi olan Horasan in onemli bir ogrenim ticaret ve kultur merkeziydi Cengiz Han in oglu Tuluy tarafindan yonetilen ve sayilarinin 30 000 ila 50 000 arasinda oldugu tahmin edilen bir Mogol kuvveti kuzeydeki eski imparatorluk baskenti Kohne Urgenc i tahrip ettikten sonra Karakum Colu nden gecmistir Bircok tarihciye gore Merv i savunanlar 7 ila 10 gun icinde Mogollara teslim olmustur Tarihi kayitlar daha once imparatorlugun kusatma altindaki diger sehirlerinden kacan multeciler de dahil olmak uzere Merv in tum nufusunun olduruldugunu iddia etmektedir Mogollarin 700 000 kisiyi katlettigi soylenirken Iranli tarihci Cuveyni bu sayinin 1 300 000 den fazla oldugu soylemektedir ki bu da Merv i dunya tarihinde en kanli sekilde ele gecirilen yerlesim yerlerinden biri yapmaktadir Arka planMerv daha once Margiana daki Antiokhia ve Marw al Sahijan olarak bilinen Horasan da tarihi Ipek Yolu uzerinde yer alan buyuk bir Iran sehriydi Zengin tarihi boyunca cesitli siyasi yapilarin baskenti olan Merv 9 yuzyilin baslarinda Halife el Me mun un merkezi ve Islam Halifeligi nin baskenti oldu 11 ve 12 yuzyillarda Merv Buyuk Selcuklu Imparatorlugu nun baskentiydi Bu donemde Merv Islam bilimi ve kulturunun baslica merkezlerinden biri haline geldi ve unlu sairler muzisyenler hekimler matematikciler ve astronomlar yetistirdi Buyuk Pers bilgini Omer Hayyam da dahil olmak uzere bircok kisi Merv deki gozlemevinde calisti Persli cografyaci ve gezgin Istahri Merv icin Iran in tum ulkeleri icinde bu insanlar yetenekleri ve egitimleri ile unluyduler diye yazmistir Arap cografyaci Yakut el Hamevi Merv de 10 buyuk kutuphane oldugunu soylemistir 12 ve 13 yuzyillarda Mogol istilasindan once Merv dunyanin en buyuk sehri ve nufusunun 500 000 kadar oldugu tahmin edilir Bu donemde Merv Marw al Sahijan Buyuk Merv olarak bilinir ve sik sik dogu Islam dunyasinin baskenti olarak anilirdi KusatmaMerv deki garnizon yaklasik 12 000 kisiden olusuyordu ve sehir dogu Harezm den gelen multecilerle doluydu Nisan 1221 de Cengiz Han in oglu Tuluy sehri alti gun boyunca kusatti Yedinci gun sehre saldirdi Ancak garnizon saldiriyi geri puskurttu ve Mogollara karsi kendi karsi saldirisini baslatti Ancak sehre geri cekilmek zorunda kaldilar Ertesi gun sehrin valisi Tuluy un vatandaslarin hayatlarinin bagislanacagi vaadi uzerine sehri teslim etti Ancak sehir teslim edilir edilmez Tuluy teslim olan herkesi katletti bu katliam belki de Gurganc takinden daha buyuk bir olcekteydi Arap tarihci Ali Ibnu l Esir olaylari Merv multecilerinin anlatisina dayanarak soyle anlatmistir Cengiz Han altin bir tahtta oturdu ve yakalanan askerlerin onune getirilmesini emretti Askerler onune getirildiginde infaz edildiler ve halk bunu izleyip agladi Siradan insanlara gelince erkekler kadinlar ve cocuklari ayirdilar O gun cigliklarin aglamalarin ve feryatlarin unutulamayacagi bir gundu Zengin insanlari alip dovduler ve her turlu iskenceyle aci cektirdiler Sonra sehri atese verdiler ve Sultan Sencer in turbesini yakip mezarini hazine bulmak umidiyle icin kazdilar Bu insanlar bize direndiler bahanesiyle hepsini oldurduler Sonra Cengiz Han olulerin sayilmasini emretti ve yaklasik 700 000 ceset bulundu Bir Pers tarihcisi olan Alaeddin Ata Melik Cuveyni bu sayinin 1 300 000 den fazla oldugunu belirtmektedir Fetheden ordunun her bir askeri uc ila dort yuz kisiyi infaz etmekle gorevlendirilmisti ve bu askerlerin bircogu Merv e dusmanlik besleyen Serahs tan gelen Musluman askerlerdi Merv in neredeyse tum nufusu ve Harezmsahlar Devleti nin diger bolgelerinden gelen tum multeciler de katledildi ve bu dunya tarihindeki en kanli sehir fetihlerinden biri oldu SonucBir sure sonra 1221 de Celaleddin Harezmsah Wilan yakinlarinda bir Mogol ordusuna saldirdi ve Cengiz Han Shikhikhutug komutasinda 30 000 kisilik bir ordu gonderdi Celaleddin in uyguladigi taktikler sonucunda Mogol ordusu iki gun suren bir savasta yok edildi Harezmliler Shikhikhutug un Pervan Muharebesi ndeki yenilgisinin haberinin imparatorluk genelinde yayilmasinin ardindan bir isyan baslattilar Celaleddin in Mogol ordusuna karsi arka arkaya kazandigi zaferlerden ilham alan Kus Tegin Pehlivan Merv de bir isyan baslatti ve burayi basariyla ele gecirdi ardindan Buhara ya da basariyla sonuclanan saldirilar duzenledi KaynakcaOzel Naimark Norman 2017 Genocide A World History Oxford University Press s 21 ISBN 9780199765263 The city of Merv fell in February 1221 to Tolui Genghis Khan s youngest son who is said to have massacred 700 000 persons while sparing some eighty craftsmen Goldstein Joshua 2011 Winning the War on War The Decline of Armed Conflict Worldwide Penguin Publishing Group ss 45 63 ISBN 9781101549087 Bonner Jay 2017 Islamic Geometric Patterns Their Historical Development and Traditional Methods of Construction Springer New York s 115 ISBN 9781441902177 Alaʼ al Din ʻAṭa Malik Juvayni History of the World Conqueror J A Boyle transl pp 163 4 Harvard Univ Press 1968 Sourdel Dominique Al Maʾmun Abbasid caliph Encyclopedia Britannica 7 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2021 Al Maʾmun having become caliph of the entire ʿAbbasid empire decided to continue to reside at Merv assisted by his faithful Iranian vizier al Faḍl Starr Frederick 2015 Lost Enlightenment Central Asia s Golden Age from the Arab Conquest to Tamerlane Princeton University Press s 425 Sanjar s capital at Merv was not the ancient center around the ErkKala but a Chandler Tertius 2013 3000 Years of Urban Growth Elsevier Science s 232 Hence under 125000 and probably under 100000 as Merv rose very fast as a Seljuk capital Brummel Paul 2005 Turkmenistan s 7 The Seljuks were to establish a mighty empire stretching right to the Mediterranean with Merv as its capital Tharoor Kanishk 12 Agustos 2016 Lost cities 5 how the magnificent city of Merv was razed and never recovered The Guardian 29 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2019 Cambridge History of Iran Vol V Ch 4 Dynastic and Political History of the Il Khans John Andrew Boyle s 313 1968 Stubbs Kim Facing the Wrath of Khan Military History May 2006 p 30 37 Jaques 2007 s 778 Sverdrup 2017 s 29 163 168 GenelBarthold Vasily 1968 Turkestan Down to the Mongol Invasion Second Londra Oxford University Press Luzac amp Co OCLC 4523164 2015 A History of the Khorezmian State Under the Anushteginids 1097 1231 Gosudarstvo Horezmshahov Anushteginidov 1097 1231 A History of the Khorezmian State under the Anushteginids 1097 1231 Mustafayev Shahin Welsford Thomas tarafindan cevrildi Moskova Nauka ISBN 978 9943 357 21 1 Golden Peter 2009 Inner Asia c 1200 The Cambridge History of Inner Asia Cilt The Chinggisid Age ss 9 25 doi 10 1017 CBO9781139056045 004 ISBN 9781139056045 Jackson Peter 2009 The Mongol Age in Eastern Inner Asia The Cambridge History of Inner Asia Cilt The Chinggisid Age ss 26 45 doi 10 1017 CBO9781139056045 005 ISBN 9781139056045 May Timothy 2018 The Mongols outside Mongolia The Mongol Empire Edinburgh Edinburgh University Press ss 44 75 ISBN 9780748642373 JSTOR 10 3366 j ctv1kz4g68 11 Rossabi Morris 1994 All the Khan s Horses PDF Natural History Erisim tarihi 3 Subat 2022 Smith John Masson 1975 Mongol Manpower and Persian Population Journal of the Economic and Social History of the Orient 18 3 ss 271 299 doi 10 2307 3632138 JSTOR 3632138 Sverdrup Carl 2010 France John J Rogers Clifford DeVries Kelly Ed Numbers in Mongol Warfare Journal of Medieval Military History Cilt VIII Boydell and Brewer ss 109 117 ISBN 9781843835967 JSTOR 10 7722 j ctt7zstnd 6 Sverdrup Carl 2013 Sube etei Ba atur Anonymous Strategist Journal of Asian History 47 1 Harrassowitz Verlag ss 33 49 doi 10 13173 jasiahist 47 1 0033 JSTOR 10 13173 jasiahist 47 1 0033 Sverdrup Carl 2017 The Mongol Conquests The Military Campaigns of Genghis Khan and Sube etei Warwick Helion amp Company ISBN 978 1913336059