Anadolu sarı akrebi ya da halk arasında kısaca Sarı akrep (Mesobuthus gibbosus), Buthidae familyasından insan sağlığı açısından tehlikeli bir akrep türü. Anadolu'nun en yaygın akrep türüdür.
Anadolu sarı akrebi | ||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
Mesobuthus gibbosus (Brullé, 1832) |
Morfoloji
Küçük boylu akrepler olup, ortalama 56 mm uzunluğundadır. Vücut sarımsı kahverengi; beyazımsı krem renginde; telson açık sarımsı kahverengi; iğne kızılımsı kahverengidir. Karapaksta antero-lateral karinalar ile postero-median karinalar birleşerek lir şeklinde yapı göstermez ve mid-median karinalar ile postero median karinalar boyuna düz bir çizgi halinde birleşmiştir. II. ve III. kuyruk segmentlerinin ventro-median karinalarını oluşturan granüller posteriore doğru büyümez. Hareketli parmak 12, sabit parmak 11 eğik granül sırası taşır; IV. kuyruk segmenti 10 tam karinalı; tarak organı diş sayısı dişilerde 19-23, erkeklerde 26-32 arasındadır.
Metasomanın 4. segmenti 10 oluklu olup bu yönüyle 8 oluklu olan Mesobuthus eupeus ve Mesobuthus caucasicus türlerinden ayırt edilir.
Biyolojisi
Gececil bir tür olup; daha çok Diptera, Orthoptera, Hemiptera, Blattodea (Hamamböceği), Chilopoda ve Araneae gruplarına ait eklembacaklı türleri ile beslenir. Ayrıca bu türün genç ve erginlerinde yamyamlığa rastlanır. Avlanmak için hem otur-bekle, hem de gezmek suretiyle avlanma taktiği uyguladığı gözlemlenmiştir. Yapılan denemelerde 7 ay kadar açlığa dayandığı görülmüştür. Doğum, yaz aylarında olup, bir süre sırtta gezdirilen yavruların sayısı, 30-50 kadar, bazen 60'a kadar ulaşır.
Rakımı 800 m den yüksek bölgelerde en aktif dönemi Ağustos ayıdır.
Habitat
Bozkır ve ormanlık alanlarda bulunur. Daha çok açık alanlarda, özellikle steplerde, yerleşim bölgelerinde, binalarda ve harabelerde; ayrıca kurumuş dere yataklarında, maki ve çam ormanları kenarlarında, bazen orman içlerindeki açıklıklarda taşlar altında görülür . Dikey dağılımı, 0–1500 m'ler arasıdır.
Alt türleri
Türkiye'deki alttürü Mesobuthus gibbosus anatolicus olarak tanımlanır. Türkçe adı da bu alt türe dayanır.
Tehlikesi
Tehlikeli akrepler olsa da zehri ölümcül değildir. Halk sağlığı açısından zehirleri önemlidir. Ancak daha çok kusma, sancı, yüksek ateş vs. şeklinde 24 saat kadar süren etkileri görülür. Eve yakın yaşama eğilimindedir.
Yayılımı
Balkanlar ve Türkiye'de dağılış gösteren İran-Turan kökenli Mesobuthus cinsinin batıdaki temsilcisidir. Türkiye'de 'nin batısında; Karadeniz sahil şeridi dışında kalan bölgelerde yaygındır. Trakya'da da son zamanlarda bulunmuştur.
Kaynakça
- Halil koç ve Ersen Aydın Yağmur (2007)[], Dağmarmara (Turgutlu-Manisa) Yöresinde Dağılış Gösteren Mesobuthus gibbosus (Scorpiones: Buthidae)'un Yüzey Aktivitesinin Çukur Belirlenmesi, Ekoloji, 17, 65, 60-64, 2007
- , Dilek Yarımadası Milli Parkı (Söke-Kuşadası, Aydın) Akrep (Scorpiones) Faunası, Ekolojii 17, 65, 52-59, 2007
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Anadolu sari akrebi ya da halk arasinda kisaca Sari akrep Mesobuthus gibbosus Buthidae familyasindan insan sagligi acisindan tehlikeli bir akrep turu Anadolu nun en yaygin akrep turudur Anadolu sari akrebiBiyolojik siniflandirmaUst alem EukaryotaAlem AnimaliaAlt alem EumetazoaSube ArthropodaAlt sube ChelicerataSinif ArachnidaTakim ScorpionesAlt takim Infra takim Ust familya Familya ButhidaeCins MesobuthusTur M gibbosusIkili adlandirmaMesobuthus gibbosus Brulle 1832 MorfolojiKucuk boylu akrepler olup ortalama 56 mm uzunlugundadir Vucut sarimsi kahverengi beyazimsi krem renginde telson acik sarimsi kahverengi igne kizilimsi kahverengidir Karapaksta antero lateral karinalar ile postero median karinalar birleserek lir seklinde yapi gostermez ve mid median karinalar ile postero median karinalar boyuna duz bir cizgi halinde birlesmistir II ve III kuyruk segmentlerinin ventro median karinalarini olusturan granuller posteriore dogru buyumez Hareketli parmak 12 sabit parmak 11 egik granul sirasi tasir IV kuyruk segmenti 10 tam karinali tarak organi dis sayisi disilerde 19 23 erkeklerde 26 32 arasindadir Metasomanin 4 segmenti 10 oluklu olup bu yonuyle 8 oluklu olan Mesobuthus eupeus ve Mesobuthus caucasicus turlerinden ayirt edilir BiyolojisiGececil bir tur olup daha cok Diptera Orthoptera Hemiptera Blattodea Hamambocegi Chilopoda ve Araneae gruplarina ait eklembacakli turleri ile beslenir Ayrica bu turun genc ve erginlerinde yamyamliga rastlanir Avlanmak icin hem otur bekle hem de gezmek suretiyle avlanma taktigi uyguladigi gozlemlenmistir Yapilan denemelerde 7 ay kadar acliga dayandigi gorulmustur Dogum yaz aylarinda olup bir sure sirtta gezdirilen yavrularin sayisi 30 50 kadar bazen 60 a kadar ulasir Rakimi 800 m den yuksek bolgelerde en aktif donemi Agustos ayidir HabitatBozkir ve ormanlik alanlarda bulunur Daha cok acik alanlarda ozellikle steplerde yerlesim bolgelerinde binalarda ve harabelerde ayrica kurumus dere yataklarinda maki ve cam ormanlari kenarlarinda bazen orman iclerindeki acikliklarda taslar altinda gorulur Dikey dagilimi 0 1500 m ler arasidir Alt turleriTurkiye deki altturu Mesobuthus gibbosus anatolicus olarak tanimlanir Turkce adi da bu alt ture dayanir TehlikesiTehlikeli akrepler olsa da zehri olumcul degildir Halk sagligi acisindan zehirleri onemlidir Ancak daha cok kusma sanci yuksek ates vs seklinde 24 saat kadar suren etkileri gorulur Eve yakin yasama egilimindedir YayilimiBalkanlar ve Turkiye de dagilis gosteren Iran Turan kokenli Mesobuthus cinsinin batidaki temsilcisidir Turkiye de nin batisinda Karadeniz sahil seridi disinda kalan bolgelerde yaygindir Trakya da da son zamanlarda bulunmustur KaynakcaHalil koc ve Ersen Aydin Yagmur 2007 olu kirik baglanti Dagmarmara Turgutlu Manisa Yoresinde Dagilis Gosteren Mesobuthus gibbosus Scorpiones Buthidae un Yuzey Aktivitesinin Cukur Belirlenmesi Ekoloji 17 65 60 64 2007 Dilek Yarimadasi Milli Parki Soke Kusadasi Aydin Akrep Scorpiones Faunasi Ekolojii 17 65 52 59 2007