Ahmet Mesrur Durum (d. 6 Mayıs 1873- ö. 18 Aralık 1952), Türk heykeltıraş, ressam, para, pul ve madalya modelcisi.
İlk Türk heykeltıraşlarındandır. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk madeni paralarının, pek çok pulun ve Türkiye tarihi için büyük anlamı olan İstiklal Madalyası'nın tasarımlarını yapmış sanatçıdır.
Yaşamı
1873 yılında vilayet muhasebecisi olan babasının görev yapmakta olduğu Bosna'da doğdu. Ahmet İzzet Ebu Şeneb Bey, annesi Nafia Hanım'dır. Doğduğunda Ahmet Mesrur adı verilen sanatçı, Soyadı Kanunu ile Durum soyadını alıncaya kadar Mesrur İzzet olarak tanındı.
Emirgan Rüştüyesi'nden sonra öğrenimine 1886’da girdiği Tıbbiye İdadisi’nde ve ardından Tıbbiye Mülkiyesi’nde devam etti. Ancak bir süre sonra Tıbbiye’den ayrılıp Sanayi Nefise Mektebi Heykel bölümüne geçti. Bölümün ilk öğrencilerinden birisiydi. 1894 yılında mezuniyet sınavlarına hazırlanırken yaptığı heykeller İstanbul depreminde yıkılınca sınav tekrarlandı ve okulu birincilikle bitirdi. Bu başarısı üzerine devlet tarafından Paris'e eğitim amacıyla gönderilme hakkı kazandı ama annesinin vefatı üzerine bu tasarıyı gerçekleştiremedi.
1892'de kurulan Yıldız Çini Fabrikası (Porselen Fabrika-i Hümayun)'nda model yardımcısı olarak çalışmaya başladı. Bir yandan da sanat çalışmalarına devam etti ve 1902’de Pera Passage Oriental’deki II. İstanbul Salonu Sergisi’ne katıldı. 1909 yılında kurulan Osmanlı Ressamlar Cemiyeti'nin kurucuları arasında yer aldı.
Abdülhamid dönemi sonrasında bir süre kapalı kaldıktan sonra 1911’de tekrar çalışmaya başlayan Yıldız Çini Fabrikası'nda 1914 yılında yılında müdür oldu. Müdürlüğü döneminde fabrikada bir çinicilik mektebi kurdu. modelcilik de yapan sanatçı, I. Dünya Savaşı sonrasında Yıldız Çini Fabrikası'ndaki görevinden ayrılmak zorunda kaldı. Kapalıçarşı'da bir dükkânda antika ticareti ve porselen tamiri üzerine çalıştı. Pul, para, madalya resimleri ve modelleri yaptı.
1921 yılında Ayşe Raciha Hanım ile evlendi, bu evlilikten Mustafa Metin (d. 1922), Saliha Sema (d. 1925) ve Saliha Semra (d. 1927) adında üç çocuğu dünyaya geldi.
Sanatçı, Cumhuriyetin ilk yıllarında devlet için çalıştı ve genç devletin ilk madeni paralarının, birçok pulun ve madalyanın tasarımını yaptı. İstiklal madalyası için 1923 yılında İstanbul Darphane Müdürlüğü tarafından düzenlenen yarışmayı kazandı. Diğer tasarımları arasında 1924 yılında tedavüle çıkan 100 para, 5 ve 10 kuruş, 1925’te piyasaya sürülen ve “manda gözü” tabir edilen 25 kuruş, Bursa Sergisi Madalyası, Belediye Madalyası, Abide-i Hürriyet Madalyası, İzmir Dokuz Eylül Sergisi Madalyası, İstanbul 1930 yılı ikinci yerli mallar sergisi madalyası, Bursa 10 Temmuz 1933 Yerli Mallar Sergisi Madalyası ve Ulusal Ekonomi Artırma Kurumu Madalyası vardır.
Soyadı Kanunu çıktığında “Durum” soyadını alan İzzet Bey'in yapıtları arasında heykeller, resimler, porselen vazolar da bulunur. Hayatının bir kısmını Kapalıçarşı'da antikacılık yaparak geçirdi. Bilgili bir antikacı ve koleksiyoncu olan İzzet Bey, eski eserlerin restorasyonunda ustaydı.
18 Aralık 1952’de hayatını kaybetti. Mezar taşında “İstiklal Madalyası’nın heykeltıraşı” yazmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c d e Uzun, Derya. "Sanatsal Göstergeler Bağlamında Az Tanınan Bir Heykeltraş ve İstiklal Madalyası Tasarımcısı Mesrur İzzet". Ankara Üniversitesi Basımevi, 2013. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020.
- ^ a b c Şen, Nükhet. "Çok Yönlü Bir Sanatçı Mesrur İzzet Bey" (PDF). Anadolu Jet dergisi, Eylül 2018. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020.
- ^ . 1 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmet Mesrur Durum d 6 Mayis 1873 o 18 Aralik 1952 Turk heykeltiras ressam para pul ve madalya modelcisi Ilk Turk heykeltiraslarindandir Turkiye Cumhuriyeti nin ilk madeni paralarinin pek cok pulun ve Turkiye tarihi icin buyuk anlami olan Istiklal Madalyasi nin tasarimlarini yapmis sanatcidir Yasami1873 yilinda vilayet muhasebecisi olan babasinin gorev yapmakta oldugu Bosna da dogdu Ahmet Izzet Ebu Seneb Bey annesi Nafia Hanim dir Dogdugunda Ahmet Mesrur adi verilen sanatci Soyadi Kanunu ile Durum soyadini alincaya kadar Mesrur Izzet olarak tanindi Emirgan Rustuyesi nden sonra ogrenimine 1886 da girdigi Tibbiye Idadisi nde ve ardindan Tibbiye Mulkiyesi nde devam etti Ancak bir sure sonra Tibbiye den ayrilip Sanayi Nefise Mektebi Heykel bolumune gecti Bolumun ilk ogrencilerinden birisiydi 1894 yilinda mezuniyet sinavlarina hazirlanirken yaptigi heykeller Istanbul depreminde yikilinca sinav tekrarlandi ve okulu birincilikle bitirdi Bu basarisi uzerine devlet tarafindan Paris e egitim amaciyla gonderilme hakki kazandi ama annesinin vefati uzerine bu tasariyi gerceklestiremedi 1892 de kurulan Yildiz Cini Fabrikasi Porselen Fabrika i Humayun nda model yardimcisi olarak calismaya basladi Bir yandan da sanat calismalarina devam etti ve 1902 de Pera Passage Oriental deki II Istanbul Salonu Sergisi ne katildi 1909 yilinda kurulan Osmanli Ressamlar Cemiyeti nin kuruculari arasinda yer aldi Abdulhamid donemi sonrasinda bir sure kapali kaldiktan sonra 1911 de tekrar calismaya baslayan Yildiz Cini Fabrikasi nda 1914 yilinda yilinda mudur oldu Mudurlugu doneminde fabrikada bir cinicilik mektebi kurdu modelcilik de yapan sanatci I Dunya Savasi sonrasinda Yildiz Cini Fabrikasi ndaki gorevinden ayrilmak zorunda kaldi Kapalicarsi da bir dukkanda antika ticareti ve porselen tamiri uzerine calisti Pul para madalya resimleri ve modelleri yapti 1921 yilinda Ayse Raciha Hanim ile evlendi bu evlilikten Mustafa Metin d 1922 Saliha Sema d 1925 ve Saliha Semra d 1927 adinda uc cocugu dunyaya geldi Sanatci Cumhuriyetin ilk yillarinda devlet icin calisti ve genc devletin ilk madeni paralarinin bircok pulun ve madalyanin tasarimini yapti Istiklal madalyasi icin 1923 yilinda Istanbul Darphane Mudurlugu tarafindan duzenlenen yarismayi kazandi Diger tasarimlari arasinda 1924 yilinda tedavule cikan 100 para 5 ve 10 kurus 1925 te piyasaya surulen ve manda gozu tabir edilen 25 kurus Bursa Sergisi Madalyasi Belediye Madalyasi Abide i Hurriyet Madalyasi Izmir Dokuz Eylul Sergisi Madalyasi Istanbul 1930 yili ikinci yerli mallar sergisi madalyasi Bursa 10 Temmuz 1933 Yerli Mallar Sergisi Madalyasi ve Ulusal Ekonomi Artirma Kurumu Madalyasi vardir Soyadi Kanunu ciktiginda Durum soyadini alan Izzet Bey in yapitlari arasinda heykeller resimler porselen vazolar da bulunur Hayatinin bir kismini Kapalicarsi da antikacilik yaparak gecirdi Bilgili bir antikaci ve koleksiyoncu olan Izzet Bey eski eserlerin restorasyonunda ustaydi 18 Aralik 1952 de hayatini kaybetti Mezar tasinda Istiklal Madalyasi nin heykeltirasi yazmaktadir Kaynakca a b c d e Uzun Derya Sanatsal Gostergeler Baglaminda Az Taninan Bir Heykeltras ve Istiklal Madalyasi Tasarimcisi Mesrur Izzet Ankara Universitesi Basimevi 2013 Erisim tarihi 5 Agustos 2020 a b c Sen Nukhet Cok Yonlu Bir Sanatci Mesrur Izzet Bey PDF Anadolu Jet dergisi Eylul 2018 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Agustos 2020 1 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2011