Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mirali Türbesi (Azerice: Mirəli türbəsi) Füzuli ilçesine bağlı Kurdlar ve Aşağı Veyselli köyleri arasındaki Orta Çağ'dan kalma nekropolün yakınında bulunan tarihi ve mimari bir anıttır. Anıtın kime ithaf edildiği, mimarı ve banisinin kim olduğu ve kesin inşa tarihi hakkında bilgi bulunmamaktadır. Anıt, Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'nun 2 Ağustos 2001 tarihli kararıyla 132 numara ile ulusal öneme sahip taşınmaz tarihi ve kültürel anıtlar listesine dahil edilmiştir.
| Mirali Türbesi | |
|---|---|
 | |
| Yerel ad | |
| Konum | Aşağı Veyselli, Füzuli, Azerbaycan |
Mirali türbesi, konik taş kubbeyle örtülü silindirik bir şekle sahiptir. Silindirin yüzeyi zamanla altın rengini almış sağlam bir taşla kaplanmıştır. Türbenin kubbesinin yapımında da taş kullanılmıştır ve duvar düzgün sıralar halinde inşa edilmiştir.
Tarihi
Türbeninn ne yeraltında ne de yerüstündeki bölümlerinde tarihini, mimarını ya da kime ithaf edildiğini gösteren herhangi bir yazıt bulunmamaktadır. Ivan Şebliki, belirtiyor ki "mimari form, malzeme seçimindeki hassasiyet ve inşaatta kullanılan cilalı taşın özelliklerinin, yapının en geç 13-14. yüzyıllarda inşa edildiğini gösteriyor."
Türbe, mimari özellikleri itibarıyla Cebrayıl ilçesinin Şıhlar köyündeki Şih Baba türbesine benzemektedir.
Anıtı inceleyen Şeblikin, türbenin yapımına ilişkin Füzuli'nin Kurdlar köyündeki yerlilerden mezarın inşasıyla ilgili efsaneyi şöyle kaydetmiştir:
| “ | Mil-Mugan ovasında ünlü bir usta, çırağıyla birlikte Peygamber'in türbesinin yapımıyla uğraşmaktadır. O sırada çıraktan Veysallı köyü yakınlarında bir türbe inşa etmesini isterler. Çırak, ustasının onayını almadan bu görevi üstlenir. Genç çırak, gündüzleri Peygamber'in türbesi üzerindeki çalışmalarını tamamladıktan sonra geceleri Mir Ali türbesi üzerinde çalışmaya başlar ve gece boyunca inşaatı yürütür. Gündüzleri ise ustasının yanında Peygamber'in türbesinin yapımına yardım etmek için geri döner. Bir süre sonra Mirali türbesinin inşaatı nihayet sona erer. Muhteşem yeni kubbeyle ilgili haberler her yere yayılır ve ustanın kulağına kadar ulaşır. Usta yeni binayı görmek için yola çıkar. Mekâna vardığında uzun süre sessizce durur ve güzel eseri gözlemler. Eserin karakterini, tarzını ve diğer ayırt edici özelliklerini değerlendiren usta, anıtın mimarının kim olduğunu anlar. Karanlık kıskançlık ve öfke, ustanın zihnine ve kalbine girerek çırağın ellerini kesmesine yol açar. | ” |
İvan Şebliki, bu efsanenin bölgede yaygın olduğunu ve farklı dönemlerde farklı anıtlarla ilişkilendirilerek farklı dönemlerde farklı anıtlara atfedildiğini ve farklı rivayetlerle anlatıldığını belirtiyor. Örneğin Mtsheta şehrindeki Svetitshoveli Katedrali'nin yapım efsanesi de mimarın ellerinin kesilmesini yansıtmaktadır. Nizamı-i Gencevi'nin "Yedi Güzel" şiirinde, muhteşem bir bina inşa eden yetenekli mimar Simnar, binadan atılarak öldürülür. Şeki Hanları Sarayı'nın mimarı da inşaatı tamamladıktan sonra kör edilir.
Konumu
Türbe, eski topografik haritalarda "Argali-gumbaz" adı altında işaretlenmiştir.
Dağ etekleri arasında yer alan yüksek bir zirvenin tepesine inşa edilen türbe, uzaktan bakıldığında sanki zirvenin doğal uzantısıyla kusursuz bir uyum içindeymiş gibi göze çarpıyor. Özellikle gün batımı sırasında, beyaz taşlardan inşa edilen mezar, dağların karanlık arka planına karşı dikkat çekerek parıldıyor gibi görünüyor. Güneşli günlerde, mezarın sert silueti, mavi gökyüzünün arka planında neşeli renklere bürünür.
Türbenin orijinal formu, hatlarının keskinliği, güzel silueti, orantılı parçaları ve detayların inceliği ilk bakışta dikkat çekmektedir. Türbenin inşa edildiği tepenin üst kısmındaki geniş alanda geniş bir mezarlık bulunmaktadır. Türbe ve mezarlığın bulunduğu tepe, Füzuli'nin Kurdlar ve Aşağı Veyselli köyleri arasında yer almaktadır.
Mimari özellikleri
Yer üstü kısmı
Mirali Türbesi, taş levhalarla kaplı silindirik bir şekle sahiptir. Silindirin yüzeyi zamanla altın rengini almış sağlam bir taşla kaplanmıştır. Kaplama taşları üst düzey bir cilalama işleminden geçmiştir ve taşların hizalanmasına özel dikkat gösterilerek ek yerleri neredeyse görünmez hale getirilmiştir.
Türbenin gövdesinin çevresi 15 metre 75 santimetredir ve yer üstü kısmının duvarlarının kalınlığı 80 santimetreye eşittir. Türbenin gövdesi üç kat tabakadan oluşan bir taş temel üzerinde yükselmektedir; gövdenin alt tabakasının türbenin gövdesine göre çıkıntısı 30 santimetredir. Temelin toplam yüksekliği 45 cm'dir.
Türbenin gövdesi düzgün bir yatay düzene sahiptir; taş sıralarının yükseklikleri farklıdır: 34, 38, 44, 41, 37 cm vb. Sadece bir sıra duvar - kapı aralığıyla aynı yükseklikte olan sıra - taşların yüksekliği 14 cm'dir. Türbenin kornişine kadar toplamda yirmi iki sıra taş örgüsü vardır.
Silindirin hacmi, üst kısımda türbenin genel gövdesinden hafifçe dışarı taşan kornişlerle tamamlanmıştır. Kornişin üzerinde türbenin kubbesi yer almaktadır. Bununla birlikte, kubbe hattına doğrudan bir geçiş olmaksızın, korniş ve konik kubbe hassas bir çizgi halinde devam ederek uzaktan bakıldığında kornişin vurgulanmasını sağlar. Bu zarif tasarım çözümü, türbenin sade ve özlü formlarla ifade edilen sofistike ve narin mimarisini vurgulamaktadır.
Türbenin toprak üstü kısmının kuzey tarafında, inşa edilen kapı açıklığı standart dışı boyutlara sahiptir: 55 cm x 155 cm. Giriş üstten kemer benzeri bir taşla tamamlanır; kemerin üst kısmı, aynı formları içeriden tekrarlayan bütün bir taşla oluşturulur. Giriş kısmı oldukça karmaşık bir süsleme sistemine sahip bir çerçeve ile çevrelenmiştir ve kompozisyonun tamamında türbe hacminin 30 cm ötesine uzanan bir taçkapı bulunmaktadır.
Taçkapının genişliği 175 cm, yüksekliği 395 cm'dir. Kapı eşiği mevcut zemin yüzeyinden 115 cm yükseklikte yer almaktadır. Mezarın yer üstündeki kısmına giriş için herhangi bir merdiven bulunmamaktadır ve I.P. Sheblykin ilk kayıtlarda herhangi bir merdivenin varlığından söz edilmediğini bildirmektedir.
Türbenin güney tarafında, orta eksen üzerindeki ana girişin hemen önünde, içeri girdikçe genişleyen dar bir dış pencere mekânı bulunmaktadır. Pencere yeri dıştan onuncu taş tabakasından başlamakta ve on birinci taş tabakasının tamamını kaplamaktadır. İçeride ise pencere zeminden 297 cm yükseklikten başlar ve iki taş sırası boyunca uzanır. Pencerenin önündeki alan, bu tür yüksek pencereler için tipik olan geleneksel eğimli forma sahiptir ve mümkün olduğunca fazla ışığın girmesine izin verecek şekilde tasarlanmıştır.
Türbenin dış duvarları, at, keçi, deve, nokta ve çizgi figürleri, insan figürleri, çocuk tasvirleri, bebekler ve kuşlar da dahil olmak üzere, hepsi taş oyma tekniğiyle yapılmış ve yaklaşık olarak ortalama bir insan boyunu kaplayan çeşitli oymalarla süslenmiştir. Ivan Sheblykin bu oymaların eski dini inançlarla ilgili olduğunu öne sürmektedir.
Kubbe
Türbenin kubbesinin yapımında da taş kullanılmış ve taşlar eşit sıralar halinde döşenmiştir. Taşların yönlendirilmesi o kadar hassas ve doğru bir şekilde yapılmıştır ki, bugüne kadar tavandan hiçbir sızıntı olmamıştır. Araştırmacı I.P. Sheblykin, 1933 yılındaki gözlemlerine dayanarak, türbenin duvarlarında ve kubbesinde herhangi bir sızıntı veya rutubet olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını belirtmektedir.
Konik kubbenin üst kısmına gelince, bozulduğu için orijinal olarak nasıl tamamlandığı tam olarak bilinmemektedir. Daha sonra, Sovyet döneminde, türbenin tamamlayıcı üst kısmı konuya uygun bir şekilde restore edilmiştir. Kubbenin yapımında kullanılan taşlar zamanla pembemsi-turuncu bir ton almış, bazı bölümler mavimsi-yeşil ve bazen de sarımsı bir renk almıştır.
Yeraltı kısmı
Mirali Türbesi'nin yeraltı kısmı içten 375 cm çapında düzenli bir daire şeklindedir. Yeraltı odasının yapımında büyük hacimli taşlar kullanılmıştır ve bu taşlardaki oyma kalitesi, türbenin yer üstü kısmının yapımında kullanılan taşlara göre çok daha zayıftır. Tabakalar eşit yatay çizgiler halinde döşenmiştir. Duvarın güney tarafında, pencerenin hemen altında, görülmesi zor olan ince şişkin bir çerçeve gözlemlenmektedir. Çerçevenin üst kısmı bir kemerle tamamlanmıştır. Zamanla çerçevenin içi aşınmış ve belirsiz ve okunamayan şişkin çizimlerle dolmuştur. Pencerenin üstündeki ikinci taş sırasından itibaren duvar, sıraların öne doğru eğiminden dolayı taşa dönüşmektedir. Ortasında bir çıkıntı bulunan zemin, konik tavanın eğriliğini yansıtmaktadır. Zeminin ortasında, tamamı parlak siyah renkte cilalanmış taşlarla çevrili 50 cm çapında bir boşluk bulunmaktadır.
Yeraltı odasının girişi, türbenin giriş kapısının yan tarafında bulunan, nişi andıran dikdörtgen bir şekilde düzenlenmiştir. Bu dikdörtgen şeklin üst kısmı 98x55 cm ölçülerindedir. Bu daralma, kubbenin üst kısmındaki iki taş lento ile sağlanmıştır. Buna ek olarak, türbenin duvarına aşağıya doğru inen dört lento daha inşa edilmiştir. Bu lentolardan sadece ikisi günümüze ulaşmış olup, diğer iki lentonun yuvaları duvarda korunmuştur. Açıklığın üst kısmından yeraltı odasının zeminine kadar olan yükseklik 3 metrede tutarlıdır. Her bir lento farklı yüksekliğe sahiptir: 38, 35, 29, 30 ve 29 cm. Merdivenlerin kenarları, yeraltı odasının girişi ve çevredeki yığma taşlar, yüzyıllar boyunca anıtı ziyaret edenlerin ayakları tarafından cilalanmıştır.
Mezarın yeraltı kısmı, 446x449 cm ölçülerinde, kemer benzeri taş tavanlarla örtülü kolları olan düzenli bir haç şeklinde bir plana sahiptir. Haçın her bir kolu kemer benzeri taş tavanlarla örtülüdür.Kemerlerin yerden yüksekliği 186 cm, zemin boyunca geçen kemerin açıklığı ise 225 cm'dir. Haçın orta kısmı konik bir kubbe ile örtülüdür. Konik kubbenin üst kısmına kadar yükselen orta kısmın yeraltı odasının zemininden yüksekliği 327 cm'dir. Duvarların, kemerlerin ve kubbenin inşasında özenle cilalanmış büyük taşlar kullanılmıştır. Çeşitli yüksekliklerde taşlar kullanıldığı için taşların seçimi dikkat çekicidir: 25, 34, 33, 32, 29 ve 40 cm.
Yeraltı odasının zemini açık gri renkli, iyi yontulmuş taş levhalarla döşenmiştir. Zeminin ortasında üzerinde yazı bulunmayan küçük dikey bir levha bulunmaktadır. Zeminin ortasında, araştırmacılar tarafından türbedeki kişinin gömüldüğü yeri gösterdiğine inanılan, üzerinde yazıt bulunmayan küçük bir dikey levha yer almaktadır.
Kaynakça
- ^ Aslanova, Fəridə (2002). . Azərbaycan Arxeologiyası. 4 (№ 1–2.). ss. 104-106. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2024.
- ^ (PDF) (Azerice). mct.gov.az. 2 Ağustos 2001. 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023.
- ^ a b c d e f Şeblıkin 1943, s. 84.
- ^ Şeblıkin 1943, s. 85.
- ^ a b Şeblıkin 1943, s. 86.
- ^ a b Şeblıkin 1943, s. 81.
- ^ a b c d e f Şeblıkin 1943, s. 82.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o Şeblıkin 1943, s. 83.
- ^ Salamzadə & Məmmədzadə 1979, s. 22.
- ^ Salamzadə 1952, s. 245.
Kaynak
- Şeblıkin, İvan (1943). [Nizami dövrü Azərbaycan memarlığının abidələri] (Rusça). Bakı: SSCB Bilimler Akademisi, Azerbaycan Millî İlimler Akademisi, AMEA Tarix və Etnologiya İnstitutu. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Salamzadə, Əbdülvahab (1952). Архитектура мавзолеев Азербайджана ХІІ-ХѴ вв [XII–XV əsrlərdə Azərbaycan məqbərələrinin memarlığı.] (Rusça). Баку: Гос. арх. изд-во.
- Salamzadə, Əbdülvahab; Məmmədzadə, Kamil (1979). Arazboyu abidələr (Rusça). Bakı: AzSSR EA Memarlıq və İncəsənət İnstitutu, Tarix İnstitutu, "Elm" Nəşriyyatı.
- Salamzadə, Əbdülvahab (1958). Azərbaycanın memarlıq abidələri (Rusça). Bakı: Azərbaycan Nəşriyyatı.
- İsmayılov, Qüdrət (1981). Abidələr, xatirələr, düşüncələr (Rusça). Bakı: Gənclik nəşriyyatı.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mirali Turbesi Azerice Mireli turbesi Fuzuli ilcesine bagli Kurdlar ve Asagi Veyselli koyleri arasindaki Orta Cag dan kalma nekropolun yakininda bulunan tarihi ve mimari bir anittir Anitin kime ithaf edildigi mimari ve banisinin kim oldugu ve kesin insa tarihi hakkinda bilgi bulunmamaktadir Anit Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu nun 2 Agustos 2001 tarihli karariyla 132 numara ile ulusal oneme sahip tasinmaz tarihi ve kulturel anitlar listesine dahil edilmistir Mirali TurbesiYerel adKonumAsagi Veyselli Fuzuli Azerbaycan Mirali turbesi konik tas kubbeyle ortulu silindirik bir sekle sahiptir Silindirin yuzeyi zamanla altin rengini almis saglam bir tasla kaplanmistir Turbenin kubbesinin yapiminda da tas kullanilmistir ve duvar duzgun siralar halinde insa edilmistir Tarihi1940 larin basinda Mirali Turbesi Ivan Sebliki nin Nizami Donemi Azerbaycan Mimari Anitlari 1943 kitabinda yayinlanmis siyah beyaz bir fotograf Turbeninn ne yeraltinda ne de yerustundeki bolumlerinde tarihini mimarini ya da kime ithaf edildigini gosteren herhangi bir yazit bulunmamaktadir Ivan Sebliki belirtiyor ki mimari form malzeme secimindeki hassasiyet ve insaatta kullanilan cilali tasin ozelliklerinin yapinin en gec 13 14 yuzyillarda insa edildigini gosteriyor Turbe mimari ozellikleri itibariyla Cebrayil ilcesinin Sihlar koyundeki Sih Baba turbesine benzemektedir Aniti inceleyen Seblikin turbenin yapimina iliskin Fuzuli nin Kurdlar koyundeki yerlilerden mezarin insasiyla ilgili efsaneyi soyle kaydetmistir Mil Mugan ovasinda unlu bir usta ciragiyla birlikte Peygamber in turbesinin yapimiyla ugrasmaktadir O sirada ciraktan Veysalli koyu yakinlarinda bir turbe insa etmesini isterler Cirak ustasinin onayini almadan bu gorevi ustlenir Genc cirak gunduzleri Peygamber in turbesi uzerindeki calismalarini tamamladiktan sonra geceleri Mir Ali turbesi uzerinde calismaya baslar ve gece boyunca insaati yurutur Gunduzleri ise ustasinin yaninda Peygamber in turbesinin yapimina yardim etmek icin geri doner Bir sure sonra Mirali turbesinin insaati nihayet sona erer Muhtesem yeni kubbeyle ilgili haberler her yere yayilir ve ustanin kulagina kadar ulasir Usta yeni binayi gormek icin yola cikar Mekana vardiginda uzun sure sessizce durur ve guzel eseri gozlemler Eserin karakterini tarzini ve diger ayirt edici ozelliklerini degerlendiren usta anitin mimarinin kim oldugunu anlar Karanlik kiskanclik ve ofke ustanin zihnine ve kalbine girerek ciragin ellerini kesmesine yol acar Ivan Sebliki bu efsanenin bolgede yaygin oldugunu ve farkli donemlerde farkli anitlarla iliskilendirilerek farkli donemlerde farkli anitlara atfedildigini ve farkli rivayetlerle anlatildigini belirtiyor Ornegin Mtsheta sehrindeki Svetitshoveli Katedrali nin yapim efsanesi de mimarin ellerinin kesilmesini yansitmaktadir Nizami i Gencevi nin Yedi Guzel siirinde muhtesem bir bina insa eden yetenekli mimar Simnar binadan atilarak oldurulur Seki Hanlari Sarayi nin mimari da insaati tamamladiktan sonra kor edilir KonumuTurbe eski topografik haritalarda Argali gumbaz adi altinda isaretlenmistir Dag etekleri arasinda yer alan yuksek bir zirvenin tepesine insa edilen turbe uzaktan bakildiginda sanki zirvenin dogal uzantisiyla kusursuz bir uyum icindeymis gibi goze carpiyor Ozellikle gun batimi sirasinda beyaz taslardan insa edilen mezar daglarin karanlik arka planina karsi dikkat cekerek parildiyor gibi gorunuyor Gunesli gunlerde mezarin sert silueti mavi gokyuzunun arka planinda neseli renklere burunur Turbenin orijinal formu hatlarinin keskinligi guzel silueti orantili parcalari ve detaylarin inceligi ilk bakista dikkat cekmektedir Turbenin insa edildigi tepenin ust kismindaki genis alanda genis bir mezarlik bulunmaktadir Turbe ve mezarligin bulundugu tepe Fuzuli nin Kurdlar ve Asagi Veyselli koyleri arasinda yer almaktadir Mimari ozellikleriYer ustu kismi Mirali turbesinin toprak ustu kismi Salamzade tarafindan cizilen temel plani Mirali Turbesi tas levhalarla kapli silindirik bir sekle sahiptir Silindirin yuzeyi zamanla altin rengini almis saglam bir tasla kaplanmistir Kaplama taslari ust duzey bir cilalama isleminden gecmistir ve taslarin hizalanmasina ozel dikkat gosterilerek ek yerleri neredeyse gorunmez hale getirilmistir Turbenin govdesinin cevresi 15 metre 75 santimetredir ve yer ustu kisminin duvarlarinin kalinligi 80 santimetreye esittir Turbenin govdesi uc kat tabakadan olusan bir tas temel uzerinde yukselmektedir govdenin alt tabakasinin turbenin govdesine gore cikintisi 30 santimetredir Temelin toplam yuksekligi 45 cm dir Turbenin govdesi duzgun bir yatay duzene sahiptir tas siralarinin yukseklikleri farklidir 34 38 44 41 37 cm vb Sadece bir sira duvar kapi araligiyla ayni yukseklikte olan sira taslarin yuksekligi 14 cm dir Turbenin kornisine kadar toplamda yirmi iki sira tas orgusu vardir Silindirin hacmi ust kisimda turbenin genel govdesinden hafifce disari tasan kornislerle tamamlanmistir Kornisin uzerinde turbenin kubbesi yer almaktadir Bununla birlikte kubbe hattina dogrudan bir gecis olmaksizin kornis ve konik kubbe hassas bir cizgi halinde devam ederek uzaktan bakildiginda kornisin vurgulanmasini saglar Bu zarif tasarim cozumu turbenin sade ve ozlu formlarla ifade edilen sofistike ve narin mimarisini vurgulamaktadir Turbenin toprak ustu kisminin kuzey tarafinda insa edilen kapi acikligi standart disi boyutlara sahiptir 55 cm x 155 cm Giris ustten kemer benzeri bir tasla tamamlanir kemerin ust kismi ayni formlari iceriden tekrarlayan butun bir tasla olusturulur Giris kismi oldukca karmasik bir susleme sistemine sahip bir cerceve ile cevrelenmistir ve kompozisyonun tamaminda turbe hacminin 30 cm otesine uzanan bir tackapi bulunmaktadir Tackapinin genisligi 175 cm yuksekligi 395 cm dir Kapi esigi mevcut zemin yuzeyinden 115 cm yukseklikte yer almaktadir Mezarin yer ustundeki kismina giris icin herhangi bir merdiven bulunmamaktadir ve I P Sheblykin ilk kayitlarda herhangi bir merdivenin varligindan soz edilmedigini bildirmektedir Turbenin guney tarafinda orta eksen uzerindeki ana girisin hemen onunde iceri girdikce genisleyen dar bir dis pencere mekani bulunmaktadir Pencere yeri distan onuncu tas tabakasindan baslamakta ve on birinci tas tabakasinin tamamini kaplamaktadir Iceride ise pencere zeminden 297 cm yukseklikten baslar ve iki tas sirasi boyunca uzanir Pencerenin onundeki alan bu tur yuksek pencereler icin tipik olan geleneksel egimli forma sahiptir ve mumkun oldugunca fazla isigin girmesine izin verecek sekilde tasarlanmistir Turbenin dis duvarlari at keci deve nokta ve cizgi figurleri insan figurleri cocuk tasvirleri bebekler ve kuslar da dahil olmak uzere hepsi tas oyma teknigiyle yapilmis ve yaklasik olarak ortalama bir insan boyunu kaplayan cesitli oymalarla suslenmistir Ivan Sheblykin bu oymalarin eski dini inanclarla ilgili oldugunu one surmektedir Kubbe Turbenin kubbesinin yapiminda da tas kullanilmis ve taslar esit siralar halinde dosenmistir Taslarin yonlendirilmesi o kadar hassas ve dogru bir sekilde yapilmistir ki bugune kadar tavandan hicbir sizinti olmamistir Arastirmaci I P Sheblykin 1933 yilindaki gozlemlerine dayanarak turbenin duvarlarinda ve kubbesinde herhangi bir sizinti veya rutubet olduguna dair bir kanit bulunmadigini belirtmektedir Konik kubbenin ust kismina gelince bozuldugu icin orijinal olarak nasil tamamlandigi tam olarak bilinmemektedir Daha sonra Sovyet doneminde turbenin tamamlayici ust kismi konuya uygun bir sekilde restore edilmistir Kubbenin yapiminda kullanilan taslar zamanla pembemsi turuncu bir ton almis bazi bolumler mavimsi yesil ve bazen de sarimsi bir renk almistir Yeralti kismi Mirali Turbesi nin yeralti odasinin temel planiTurbenin girisi Mirali Turbesi nin yeralti kismi icten 375 cm capinda duzenli bir daire seklindedir Yeralti odasinin yapiminda buyuk hacimli taslar kullanilmistir ve bu taslardaki oyma kalitesi turbenin yer ustu kisminin yapiminda kullanilan taslara gore cok daha zayiftir Tabakalar esit yatay cizgiler halinde dosenmistir Duvarin guney tarafinda pencerenin hemen altinda gorulmesi zor olan ince siskin bir cerceve gozlemlenmektedir Cercevenin ust kismi bir kemerle tamamlanmistir Zamanla cercevenin ici asinmis ve belirsiz ve okunamayan siskin cizimlerle dolmustur Pencerenin ustundeki ikinci tas sirasindan itibaren duvar siralarin one dogru egiminden dolayi tasa donusmektedir Ortasinda bir cikinti bulunan zemin konik tavanin egriligini yansitmaktadir Zeminin ortasinda tamami parlak siyah renkte cilalanmis taslarla cevrili 50 cm capinda bir bosluk bulunmaktadir Yeralti odasinin girisi turbenin giris kapisinin yan tarafinda bulunan nisi andiran dikdortgen bir sekilde duzenlenmistir Bu dikdortgen seklin ust kismi 98x55 cm olculerindedir Bu daralma kubbenin ust kismindaki iki tas lento ile saglanmistir Buna ek olarak turbenin duvarina asagiya dogru inen dort lento daha insa edilmistir Bu lentolardan sadece ikisi gunumuze ulasmis olup diger iki lentonun yuvalari duvarda korunmustur Acikligin ust kismindan yeralti odasinin zeminine kadar olan yukseklik 3 metrede tutarlidir Her bir lento farkli yukseklige sahiptir 38 35 29 30 ve 29 cm Merdivenlerin kenarlari yeralti odasinin girisi ve cevredeki yigma taslar yuzyillar boyunca aniti ziyaret edenlerin ayaklari tarafindan cilalanmistir Mezarin yeralti kismi 446x449 cm olculerinde kemer benzeri tas tavanlarla ortulu kollari olan duzenli bir hac seklinde bir plana sahiptir Hacin her bir kolu kemer benzeri tas tavanlarla ortuludur Kemerlerin yerden yuksekligi 186 cm zemin boyunca gecen kemerin acikligi ise 225 cm dir Hacin orta kismi konik bir kubbe ile ortuludur Konik kubbenin ust kismina kadar yukselen orta kismin yeralti odasinin zemininden yuksekligi 327 cm dir Duvarlarin kemerlerin ve kubbenin insasinda ozenle cilalanmis buyuk taslar kullanilmistir Cesitli yuksekliklerde taslar kullanildigi icin taslarin secimi dikkat cekicidir 25 34 33 32 29 ve 40 cm Yeralti odasinin zemini acik gri renkli iyi yontulmus tas levhalarla dosenmistir Zeminin ortasinda uzerinde yazi bulunmayan kucuk dikey bir levha bulunmaktadir Zeminin ortasinda arastirmacilar tarafindan turbedeki kisinin gomuldugu yeri gosterdigine inanilan uzerinde yazit bulunmayan kucuk bir dikey levha yer almaktadir Kaynakca Aslanova Feride 2002 Azerbaycan Arxeologiyasi 4 1 2 ss 104 106 1 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2024 PDF Azerice mct gov az 2 Agustos 2001 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Ocak 2023 a b c d e f Seblikin 1943 s 84 Seblikin 1943 s 85 a b Seblikin 1943 s 86 a b Seblikin 1943 s 81 a b c d e f Seblikin 1943 s 82 a b c d e f g h i j k l m n o Seblikin 1943 s 83 Salamzade amp Memmedzade 1979 s 22 Salamzade 1952 s 245 KaynakSeblikin Ivan 1943 Nizami dovru Azerbaycan memarliginin abideleri Rusca Baki SSCB Bilimler Akademisi Azerbaycan Milli Ilimler Akademisi AMEA Tarix ve Etnologiya Institutu 7 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Salamzade Ebdulvahab 1952 Arhitektura mavzoleev Azerbajdzhana HII HѴ vv XII XV esrlerde Azerbaycan meqberelerinin memarligi Rusca Baku Gos arh izd vo Salamzade Ebdulvahab Memmedzade Kamil 1979 Arazboyu abideler Rusca Baki AzSSR EA Memarliq ve Incesenet Institutu Tarix Institutu Elm Nesriyyati Salamzade Ebdulvahab 1958 Azerbaycanin memarliq abideleri Rusca Baki Azerbaycan Nesriyyati Ismayilov Qudret 1981 Abideler xatireler dusunceler Rusca Baki Genclik nesriyyati