Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1232'den 1233'e kadar süren Kaifeng Kuşatması'nda Moğol İmparatorluğu, 'nın başkenti Kaifeng'i ele geçirmiştir. Moğollar ve Curçenler, 1211'de Curçenlerin Moğolların vasallık teklifini reddetmesinden başlayarak yaklaşık yirmi yıldır savaşta bulunmaktaydı. Ögeday Han; biri kendisi, diğeri ise kardeşi Tuluy tarafından yönetilen iki orduyla Kaifeng'i kuşatmak üzere yola çıkmıştır. Kuvvetlerin komutanlığı; ordular tamamen bir araya gelince, kuşatmayı yöneten Subutay'a verilmiştir. Moğollar, 8 Nisan 1232'de Kaifeng surlarına ulaşmıştır.
| Kaifeng Kuşatması | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Moğolların Kin Hanedanı'nı Fethi | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
| Moğol İmparatorluğu | |||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Cui Li | Subutay Tuluy Ögeday Tang Qing (ölü) | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 300,000 asker | 15,000 atlı | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| Kesin rakamlar bilinmemekle birlikte hemen hemen hepsi | çok ağır: birçok Moğol öldü veya yaralandı | ||||||||
Kuşatma, şehri kaynaklardan yoksun bırakmış ve şehir sakinlerini kıtlık ve hastalık sarmıştır. Jurchen askerleri; şehri ve barut bombalarıyla savunmuş, birçok Moğol'u öldürmüş ve diğerlerini de ağır şekilde yaralamıştır. Jurchenler bir barış anlaşması düzenlemeye çalışmış; ancak bir Moğol diplomatın öldürülmesi, çabalarını boşa çıkarmıştır. , şehirden Caizhou kasabasına kaçmış; şehir, imparatorun sadık adamlarını idam eden ve derhal Moğollara teslim olan General 'nin komutası altına alınmıştır. Moğollar 29 Mayıs 1233'te Kaifeng'e girmiş ve şehri yağmalamıştır. Hanedan, Aizong'un intiharından ve 1234'te sonra düşmüştür.
Kuşatmanın arka planı
Cengiz Han 1206'da Kağanlığını ilan etmişti. Moğollar, Cengiz'in önderliğinde birleşerek bozkırların rakip kabilelerini yenmişti. Aynı dönemde Çin, üç ayrı devlete bölünmüştü. Kuzeyde Curçen Kin Hanedanı, Mançurya'yı ve Huai Nehri'nin kuzeyindeki tüm Çin'i kontrol altına almıştı. Tangut Batı Şia Hanedanı, batı Çin'in bazı kısımlarını yönetirken, Song Hanedanı güneyde hüküm sürüyordu. Moğollar, 1210'da Batı Şia'ya boyun eğdirmişti. Aynı yıl Moğollar, Kin'in vasallığından vazgeçmişti. Kin ve Moğollar arasındaki düşmanlıklar artıyordu. Moğollar, Curçen bölgesinin refahına göz dikmişti. Ayrıca Kin'e; Cengiz'in öncüllerinden biri olan 'ye suikast düzenlemekten ve Kin imparatoru 'nin, henüz bir Curçen prensiyken Cengiz'e karşı kaba davranışlarından dolayı kin beslemiş olabilirler.
Moğollar, Kin'i bir kıtlığın vurduğunu öğrenmiş ve 1211'de Kin'i işgal etmişti. Biri Cengiz komutasındaki iki ordu Moğol ordusu, Curçen topraklarına gitmişti. Kin, ordularını kurmuş ve şehirlerini Moğol istilasına karşı güçlendirmişti. Moğol stratejisi, küçük yerleşim yerlerini ele geçirmeye ve büyük şehirlerin tahkimatlarını görmezden gelmeye dayanmaktaydı. 1212'de toprakları yağmalamışlar ve geri çekilmişlerdi. Ertesi yıl Moğollar geri dönmüşler ve 1213'te Kin'in başkenti 'yu kuşatmışlardı. Moğollar, 'nde şehrin duvarlarını geçememiş, ancak Kin imparatorunu haraç ödemesi için korkutmuştu. 1214'te geri çekilmişlerdi. Yılın ilerleyen zamanlarında, başka bir kuşatmadan korkan Kin Hanedanı, başkentlerini Zhongdu'dan Kaifeng'e taşımıştı. Moğollar, Kin Hanedanı'nın şehirden kaçtığını öğrendiklerinde 1215'te Zhongdu'yu bir kez daha kuşatmıştı. Şehir, 31 Mayıs'ta düşmüş ve 1216'da Kin topraklarının büyük bir kısmı Moğol kontrolü altına girmişti.
Bu arada Kin, birden fazla isyanla boğuşmaktaydı. Mançurya'da liderliğindeki Kitanlar, Kin'den bağımsızlıklarını ilan etmişler ve Moğollarla ittifak kurmuşlardı. Yelü, 1213'te Moğollara bağlı bir kukla hükümdar olarak tahta çıkmış ve Liao Hanedanı'nın imparatoru unvanını almıştı. Yelü'ye karşı, 'nun komutasındaki Curçen seferi başarılı olmamıştı. Kin Hanedanı'nın, çöküşün eşiğinde olduğunu anlayan Wannu, isyan etmiş ve 1215'te kendini kralı ilan etmişti. Daha güneyde, Shandong'da, Yang Anguo'nun 1214'teki isyanıyla başlayarak birçok isyan patlak vermişti. İsyancılar, 1215'ten itibaren giydikleri üniformaların renginden dolayı olarak bilinmekteydi. 1215'te Zhongdu'nun düşmesinden sonra Moğollar, Kin'e karşı savaş girişimlerini azaltmış ve yönlerini Orta Asya'nın işgal hazırlıklarına çevirmişti. Curçenler, 1217'de Song'u işgal ederek Moğollara karşı toprak kayıplarını telafi etmeye çalışmıştı. Saldırı sonuçsuz kalmış, bu yüzden Kin barış için müzakere etmek istemiş, ancak Song teklifleri reddetmişti. 1218'de Curçen diplomatlarının Song'a gitmeleri yasaklanmıştı. Curçenlere karşı Moğol savaşı yatışmış, ancak durmamıştı ve 1220'lerin başlarında general Mukali'nin komutası altında devam etmişti. Mukali 1223'te hastalıktan ölmüş ve Moğolların Kin'e karşı seferleri yara almıştı. Kin, Song ile barışa razı olmuş; ancak Song, Jin'e karşı Kırmızı Önlüklüler isyanına yardım etmeye devam etmişti. Cengiz Han 1227'de hastalanmış ve ölmüştü. Ögeday onun halefiydi ve 1230'da Kin'e karşı olan savaşı devam ettirmişti.
Kaifeng Kuşatması
1230'da daha sonra Bianjing olarak adlandırılan, Kin'in başkenti Kaifeng'i ele geçirmek için iki Moğol ordusu gönderildi. Planlar, bir ordunun şehre kuzeyden yaklaşması, ikincisinin de güneyden saldırmasıydı. Ögeday Han, Şansi merkezli ordunun başındaydı ve kardeşi Tuluy, Şensi'de bulunan ordunun komutanıydı. Bir hastalık Ögeday ve Tuluy'u aciz bıraktı ve seferdeki rollerinden vazgeçtiler. Ögeday daha sonra sağlığına kavuştu, ancak Tulut ertesi yıl öldü.Subutay; iki ordu 1231'in sonlarında ve 1232'nin başlarında birleştiğinde birleşik Moğol kuvvetlerine liderlik etti. Moğollar, 28 Ocak 1232'de Sarı Irmak'a ulaştılar ve 6 Şubat'ta Kaifeng çevresinde toplanmaya başladılar. 8 Nisan'da şehri kuşattılar.
Curçenler, bir barış anlaşması müzakere ederek kuşatmayı sona erdirmeye çalıştı. 1232 yazında anlaşmaya yönelik bir miktar ilerleme kaydedildi, ancak Moğol diplomat Tang Qing'in ve maiyetinin Curçenler tarafından öldürülmesi daha fazla görüşmeyi imkânsız hale getirdi. Kin umutsuzluğa kapıldı. Kaifeng'i savunmak ya da ön saflarda Moğollara karşı savaşmak için imparatorluktaki mevcut erkeklerin çoğunu askere aldılar. Müzakereler sürerken, bir veba şehrin ahalisini harap ediyordu. Açlık iyice yayılmıştı. Kaifeng'de depolanan erzak, insanlardan zorla alınanlarla bile tükeniyordu. Şehrin siyasi parçalanışı, bir iç tehdit olduğuna dair temelsiz korkular yarattı. Şehrin birkaç sakini, hain oldukları şüphesiyle idam edildi.
Şehrin savunması hemen çökmedi. Şehir düşmeden önce, Kin aylarca direndi. Curçen imparatoruna 1232'nin sonlarında kaçma fırsatı verildi ve maiyetindeki bir kısım saray görevlisiyle birlikte ayrıldı. Şehrin yönetimini General Cui Li'ye bıraktı ve 26 Şubat 1233'te Henan'daki Guide şehrine, ardından 3 Ağustos'ta Caizhou'ya ulaştı. İmparatorun geri çekilmesi, şehri savunan askerlerin moralini bozdu. İmparatorun ayrılmasının ardından Cui, şehirde kalan imparatorun sadık adamlarının idamını emretti. Kuşatmayı uzatmanın intihar olduğunu anladı ve Moğollara teslim olmayı teklif etti. Cui, Kaifeng'in kapılarını açtı ve 29 Mayıs'ta Moğolların şehre girmesine izin verildi. Daha sonra, komutası altındaki birinin karısına hakaret ettiği için savaş dışında kişisel bir anlaşmazlıkta öldürüldü.
Moğollar; şehir düştüğünde şehri yağmaladılar, ancak o dönemdeki çoğu kuşatmaya göre alışılmamış bir şekilde ticarete izin verdiler. Şehrin en zengin sakinleri, kritik olarak ihtiyaç duyulan gıda malzemeleri için lüks eşyalarını Moğol askerlerine sattı. Şehirde ikamet eden kraliyet ailesinin erkek üyeleri yakalanarak idam edildi. dahil tüm imparatorluk cariyeleri yakalandı ve kuzeye götürüldü.
Askeri teknoloji
Tarihçi , savaşla ilgili değerlendirmesinde kuşatmanın askeri teknoloji tarihçileri için önemli olduğunu gözlemlemiştir. Tarihçiler; kuşatmanın ayrıntılarının çoğunu, kuşatılmış şehirde yaşayan bir Kin yetkilisi tarafından derlenen savaşın kapsamlı bir hesabına dayanarak bilinmektedir. Curçenler, trebüşelerle itilen patlayıcıları düşman ordusuna ateşlemiştir. Savaşın eşzamanlı bir kaydı, bombaların fırlatıldığı süreci anlatmaktadır. Önce bir asker sigortayı ateşlemiş, trebüşenin ipi çekilerek bomba havaya fırlatılmıştır. Bomba, indiği anda büyük bir patlama meydana getirmiş ve zırhları delebilecek derecede hasar vermiştir. Patlama; bazen savaş alanının çimlerinde, ilk patlamadan sağ kurtulsa bile bir askeri ölümüne yakabilecek bir ateşe yol açmıştır. Bombalar, modern patlayıcılardan daha ilkeldi ve bombaları bazen patlamayı başaramamışlar veya çok erken patlatmışlardı. Moğol askerleri bombalara karşı; tepeden atılan patlayıcılardan korunmak için sığır derisinden yapılmış kalkanlar kullanarak ve şehre giden hendekler kazarak karşılık vermişlerdir. Curçen resmi raporunda, tarihçi Stephen Turnbull tarafından sağlanan bir çeviride şöyle yazmaktadır:
| “ | Bu nedenle Moğol askerleri, yaklaşma hendeklerini ve surların altındaki adamları örtmek için sığır derisinden kalkanlar yaptılar ve oyuklar gibi kazdılar; her biri bir adamı barındıracak kadar büyüktü, bu şekilde yukarıdaki birliklerin bu konuda hiçbir şey yapamayacağını umuyorlardı. Ancak birisi gök gürültüsü bombalarını demir zincirlere indirme tekniğini önerdi. Bunlar Moğolların sığınak yaptığı siperlere ulaştığında bombalar patlatıldı, bunun sonucunda sığır derisi ve saldıran askerler paramparça oldu ve geride tek bir iz bile kalmadı. | „ |
Kin'in piyadeleri silahlanmıştı. Ateş mızrakları, bir barut tüpünün bağlı olduğu mızraklardır. Karışım; barutun yanı sıra kükürt, kömür, güherçile, öğütülmüş porselen ve demir talaşları içermektedir. Mızraktan çıkan alev üç metre mesafeye ulaşmıştır. Silahı ateşleyen ısıtılmış kav, savaşta Curçen askerleri tarafından taşınan küçük bir demir kutuda saklanmıştır. Barut bir kez tüketildiğinde, ateş mızrağı normal bir mızrak gibi kullanılabilir veya yeni bir barut tüpüyle yeniden doldurulabilirdi.
Kin'in bombaları ve ateş mızrakları, Moğolların Curçenlerle karşı karşıya gelmekten çekindiği tek iki silahtı. Curçen'in barut dağıtımı kapsamlıydı, ancak Moğolların bu noktadan önce Curçenlerden barutu alıp almadıkları kesin değildir. Herbert Franke, barutun her iki milletin de cephaneliğinde olduğunu iddia etmektedir, ancak Turnbull bunu yalnızca Curçenlerin kullandığına inanmaktadır. Moğollar, mancınıklarına Kin tahkimatlarına ateşlenen büyük taşlar veya barut bombaları yüklemişlerdir. Yaylım ateşi; şehirde can kaybına neden olmuş ve Curçen mancınıklarını kullanan askerler üzerinde psikolojik bir etki yaratmıştır.
Kuşatmanın tarihsel önemi
Kaifeng kuşatması; Kin Hanedanı'nı zayıflatmış, ancak tamamen yok etmemiştir. Hanedanlığın sondan bir önceki imparatoru İmparator Aizong; yakalanmaktan kurtulmuş, ancak kuşatmadan sonra yoksul kalmıştır. Diplomatlarını komşu Song Hanedanlığı'ndan yardım istemek için göndermiştir. Kin düştüğünde Moğolların Song'u işgal edeceği konusunda uyarmışlar ve Song'dan malzeme istemişlerdir, ancak Song bu teklifi reddetmiştir. Kin'e karşı yapmış olan Song; Curçenlere, on yıllar önce kuzey Çin'i ele geçirmelerinden dolayı içerlemişti. Song, Kin'e yardım etmek yerine Moğollarla ittifak kurmuştur. Askeri olarak işbirliği yapmışlar ve hâlâ Kin tarafından kontrol edilen son şehirleri ele geçirmişlerdir. Aralık 1233'te Moğollar, Aizong'un Kaifeng'den kaçtığı 'yu kuşatmışlardır. İmparator kuşatma altındaki kasabadan kaçamamış ve intihara başvurmuştur. 9 Şubat 1234'te Moğollar, Caizhou'nun savunmasını kırmıştır. Aynı kasabada yaşamakta olan İmparator Aizong'un halefi , kısa süre sonra savaşta öldürülmüştür. Saltanatı, 9 Şubat'tan 10 Şubat'taki ölümüne kadar toplamda iki günden az sürmüştür. Böylece Kin hanedanı, Caizhou'nun düşüşüyle sona ermiştir.
Kin hanedanının sona ermesinden bir yıl sonra; başlamasıyla, İmparator Aizong'un tahmini doğru çıkmıştır.
Kaynakça
- ^ Holcombe 2011, ss. 135–136.
- ^ Lane 2004, s. 45.
- ^ Franke 1994, s. 233.
- ^ a b Allsen 1994, s. 350.
- ^ Franke 1994, s. 251.
- ^ Franke 1994, s. 252.
- ^ a b c Allsen 1994, s. 351.
- ^ Lane 2004, s. 46.
- ^ Franke 1994, s. 254.
- ^ a b Allsen 1994, s. 352.
- ^ Franke 1994, ss. 254–259.
- ^ Franke 1994, ss. 257–258.
- ^ Franke 1994, s. 258.
- ^ Franke 1994, ss. 254–256.
- ^ a b Franke 1994, s. 259.
- ^ Allsen 1994, ss. 357–360.
- ^ Allsen 1994, s. 360.
- ^ Allsen 1994, s. 365.
- ^ Allsen 1994, s. 366.
- ^ Allsen 1994, s. 370.
- ^ a b c d e f g h Franke 1994, s. 263.
- ^ a b Allsen 1994, s. 372.
- ^ a b Franke 1994, s. 264.
- ^ a b c d e f g Turnbull 2003, s. 33.
- ^ a b c Franke 1994, s. 264.
- ^ "列傳第二 后妃下 (Biographies 2, Imperial wives and concubines [lower volume])". 金史 [] (Çince). 64.
- ^ Needham 1987, s. 172.
- ^ a b c d e Franke 1994, ss. 263–264.
- ^ Turnbull 2003, ss. 33–35.
- ^ Turnbull 2003, s. 35.
- ^ Mote 1999, s. 248.
- ^ Mote 1999, s. 215.
- ^ Franke 1994, s. 265.
Bibliyografya
- (1994). "The rise of the Mongolian empire and Mongolian rule in north China". Denis C. Twitchett; Herbert Franke; John King Fairbank (Ed.). The Cambridge History of China: Volume 6, Alien Regimes and Border States, 710–1368. Cambridge University Press. ss. 321-413. ISBN .
- (1994). "The Chin Dynasty". ; Herbert Franke; (Ed.). The Cambridge History of China: Volume 6, Alien Regimes and Border States, 710–1368. Cambridge University Press. ss. 215-320. ISBN .
- Holcombe, Charles (2011). A History of East Asia: From the Origins of Civilization to the Twenty-First Century. Cambridge University Press. ISBN .
- Lane, George (2004). Genghis Khan and Mongol Rule. Greenwood Publishing Group. ISBN .
- (1999). Imperial China: 900–1800. Harvard University Press. ISBN .
- Needham, Joseph (1987). Science and Civilisation in China: Military technology: The Gunpowder Epic, Volume 5, Part 7. Cambridge University Press. ISBN .
- Turnbull, Stephen (2003). Genghis Khan and the Mongol Conquests 1190–1400. Osprey Publishing. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1232 den 1233 e kadar suren Kaifeng Kusatmasi nda Mogol Imparatorlugu nin baskenti Kaifeng i ele gecirmistir Mogollar ve Curcenler 1211 de Curcenlerin Mogollarin vasallik teklifini reddetmesinden baslayarak yaklasik yirmi yildir savasta bulunmaktaydi Ogeday Han biri kendisi digeri ise kardesi Tuluy tarafindan yonetilen iki orduyla Kaifeng i kusatmak uzere yola cikmistir Kuvvetlerin komutanligi ordular tamamen bir araya gelince kusatmayi yoneten Subutay a verilmistir Mogollar 8 Nisan 1232 de Kaifeng surlarina ulasmistir Kaifeng KusatmasiMogollarin Kin Hanedani ni FethiTarih12 Nisan 1232 29 Mayis 1233BolgeKaifeng Kuzey CinSonucMogol zaferi Imparator Aizong Caizhou ya kactiCografi DegisikliklerKaifeng Mogollar tarafindan ele gecirildiTaraflarMogol ImparatorluguKomutanlar ve liderlerCui LiSubutay Tuluy Ogeday Tang Qing olu Gucler300 000 asker15 000 atliKayiplarKesin rakamlar bilinmemekle birlikte hemen hemen hepsicok agir bircok Mogol oldu veya yaralandi Kusatma sehri kaynaklardan yoksun birakmis ve sehir sakinlerini kitlik ve hastalik sarmistir Jurchen askerleri sehri ve barut bombalariyla savunmus bircok Mogol u oldurmus ve digerlerini de agir sekilde yaralamistir Jurchenler bir baris anlasmasi duzenlemeye calismis ancak bir Mogol diplomatin oldurulmesi cabalarini bosa cikarmistir sehirden Caizhou kasabasina kacmis sehir imparatorun sadik adamlarini idam eden ve derhal Mogollara teslim olan General nin komutasi altina alinmistir Mogollar 29 Mayis 1233 te Kaifeng e girmis ve sehri yagmalamistir Hanedan Aizong un intiharindan ve 1234 te sonra dusmustur Kusatmanin arka planiCengiz Han 1206 da Kaganligini ilan etmisti Mogollar Cengiz in onderliginde birleserek bozkirlarin rakip kabilelerini yenmisti Ayni donemde Cin uc ayri devlete bolunmustu Kuzeyde Curcen Kin Hanedani Mancurya yi ve Huai Nehri nin kuzeyindeki tum Cin i kontrol altina almisti Tangut Bati Sia Hanedani bati Cin in bazi kisimlarini yonetirken Song Hanedani guneyde hukum suruyordu Mogollar 1210 da Bati Sia ya boyun egdirmisti Ayni yil Mogollar Kin in vasalligindan vazgecmisti Kin ve Mogollar arasindaki dusmanliklar artiyordu Mogollar Curcen bolgesinin refahina goz dikmisti Ayrica Kin e Cengiz in oncullerinden biri olan ye suikast duzenlemekten ve Kin imparatoru nin henuz bir Curcen prensiyken Cengiz e karsi kaba davranislarindan dolayi kin beslemis olabilirler Cengiz in halefi Ogeday HanCengiz Han Kin elcilerini kabul ediyor Mogollar Kin i bir kitligin vurdugunu ogrenmis ve 1211 de Kin i isgal etmisti Biri Cengiz komutasindaki iki ordu Mogol ordusu Curcen topraklarina gitmisti Kin ordularini kurmus ve sehirlerini Mogol istilasina karsi guclendirmisti Mogol stratejisi kucuk yerlesim yerlerini ele gecirmeye ve buyuk sehirlerin tahkimatlarini gormezden gelmeye dayanmaktaydi 1212 de topraklari yagmalamislar ve geri cekilmislerdi Ertesi yil Mogollar geri donmusler ve 1213 te Kin in baskenti yu kusatmislardi Mogollar nde sehrin duvarlarini gecememis ancak Kin imparatorunu harac odemesi icin korkutmustu 1214 te geri cekilmislerdi Yilin ilerleyen zamanlarinda baska bir kusatmadan korkan Kin Hanedani baskentlerini Zhongdu dan Kaifeng e tasimisti Mogollar Kin Hanedani nin sehirden kactigini ogrendiklerinde 1215 te Zhongdu yu bir kez daha kusatmisti Sehir 31 Mayis ta dusmus ve 1216 da Kin topraklarinin buyuk bir kismi Mogol kontrolu altina girmisti Bu arada Kin birden fazla isyanla bogusmaktaydi Mancurya da liderligindeki Kitanlar Kin den bagimsizliklarini ilan etmisler ve Mogollarla ittifak kurmuslardi Yelu 1213 te Mogollara bagli bir kukla hukumdar olarak tahta cikmis ve Liao Hanedani nin imparatoru unvanini almisti Yelu ye karsi nun komutasindaki Curcen seferi basarili olmamisti Kin Hanedani nin cokusun esiginde oldugunu anlayan Wannu isyan etmis ve 1215 te kendini krali ilan etmisti Daha guneyde Shandong da Yang Anguo nun 1214 teki isyaniyla baslayarak bircok isyan patlak vermisti Isyancilar 1215 ten itibaren giydikleri uniformalarin renginden dolayi olarak bilinmekteydi 1215 te Zhongdu nun dusmesinden sonra Mogollar Kin e karsi savas girisimlerini azaltmis ve yonlerini Orta Asya nin isgal hazirliklarina cevirmisti Curcenler 1217 de Song u isgal ederek Mogollara karsi toprak kayiplarini telafi etmeye calismisti Saldiri sonucsuz kalmis bu yuzden Kin baris icin muzakere etmek istemis ancak Song teklifleri reddetmisti 1218 de Curcen diplomatlarinin Song a gitmeleri yasaklanmisti Curcenlere karsi Mogol savasi yatismis ancak durmamisti ve 1220 lerin baslarinda general Mukali nin komutasi altinda devam etmisti Mukali 1223 te hastaliktan olmus ve Mogollarin Kin e karsi seferleri yara almisti Kin Song ile barisa razi olmus ancak Song Jin e karsi Kirmizi Onlukluler isyanina yardim etmeye devam etmisti Cengiz Han 1227 de hastalanmis ve olmustu Ogeday onun halefiydi ve 1230 da Kin e karsi olan savasi devam ettirmisti Kaifeng KusatmasiCami ut Tevarih ten 1211 deki Kin ve Mogollar arasindaki savas 1230 da daha sonra Bianjing olarak adlandirilan Kin in baskenti Kaifeng i ele gecirmek icin iki Mogol ordusu gonderildi Planlar bir ordunun sehre kuzeyden yaklasmasi ikincisinin de guneyden saldirmasiydi Ogeday Han Sansi merkezli ordunun basindaydi ve kardesi Tuluy Sensi de bulunan ordunun komutaniydi Bir hastalik Ogeday ve Tuluy u aciz birakti ve seferdeki rollerinden vazgectiler Ogeday daha sonra sagligina kavustu ancak Tulut ertesi yil oldu Subutay iki ordu 1231 in sonlarinda ve 1232 nin baslarinda birlestiginde birlesik Mogol kuvvetlerine liderlik etti Mogollar 28 Ocak 1232 de Sari Irmak a ulastilar ve 6 Subat ta Kaifeng cevresinde toplanmaya basladilar 8 Nisan da sehri kusattilar Curcenler bir baris anlasmasi muzakere ederek kusatmayi sona erdirmeye calisti 1232 yazinda anlasmaya yonelik bir miktar ilerleme kaydedildi ancak Mogol diplomat Tang Qing in ve maiyetinin Curcenler tarafindan oldurulmesi daha fazla gorusmeyi imkansiz hale getirdi Kin umutsuzluga kapildi Kaifeng i savunmak ya da on saflarda Mogollara karsi savasmak icin imparatorluktaki mevcut erkeklerin cogunu askere aldilar Muzakereler surerken bir veba sehrin ahalisini harap ediyordu Aclik iyice yayilmisti Kaifeng de depolanan erzak insanlardan zorla alinanlarla bile tukeniyordu Sehrin siyasi parcalanisi bir ic tehdit olduguna dair temelsiz korkular yaratti Sehrin birkac sakini hain olduklari suphesiyle idam edildi Sehrin savunmasi hemen cokmedi Sehir dusmeden once Kin aylarca direndi Curcen imparatoruna 1232 nin sonlarinda kacma firsati verildi ve maiyetindeki bir kisim saray gorevlisiyle birlikte ayrildi Sehrin yonetimini General Cui Li ye birakti ve 26 Subat 1233 te Henan daki Guide sehrine ardindan 3 Agustos ta Caizhou ya ulasti Imparatorun geri cekilmesi sehri savunan askerlerin moralini bozdu Imparatorun ayrilmasinin ardindan Cui sehirde kalan imparatorun sadik adamlarinin idamini emretti Kusatmayi uzatmanin intihar oldugunu anladi ve Mogollara teslim olmayi teklif etti Cui Kaifeng in kapilarini acti ve 29 Mayis ta Mogollarin sehre girmesine izin verildi Daha sonra komutasi altindaki birinin karisina hakaret ettigi icin savas disinda kisisel bir anlasmazlikta olduruldu Mogollar sehir dustugunde sehri yagmaladilar ancak o donemdeki cogu kusatmaya gore alisilmamis bir sekilde ticarete izin verdiler Sehrin en zengin sakinleri kritik olarak ihtiyac duyulan gida malzemeleri icin luks esyalarini Mogol askerlerine satti Sehirde ikamet eden kraliyet ailesinin erkek uyeleri yakalanarak idam edildi dahil tum imparatorluk cariyeleri yakalandi ve kuzeye goturuldu Askeri teknolojiTarihci savasla ilgili degerlendirmesinde kusatmanin askeri teknoloji tarihcileri icin onemli oldugunu gozlemlemistir Tarihciler kusatmanin ayrintilarinin cogunu kusatilmis sehirde yasayan bir Kin yetkilisi tarafindan derlenen savasin kapsamli bir hesabina dayanarak bilinmektedir Curcenler trebuselerle itilen patlayicilari dusman ordusuna ateslemistir Savasin eszamanli bir kaydi bombalarin firlatildigi sureci anlatmaktadir Once bir asker sigortayi ateslemis trebusenin ipi cekilerek bomba havaya firlatilmistir Bomba indigi anda buyuk bir patlama meydana getirmis ve zirhlari delebilecek derecede hasar vermistir Patlama bazen savas alaninin cimlerinde ilk patlamadan sag kurtulsa bile bir askeri olumune yakabilecek bir atese yol acmistir Bombalar modern patlayicilardan daha ilkeldi ve bombalari bazen patlamayi basaramamislar veya cok erken patlatmislardi Mogol askerleri bombalara karsi tepeden atilan patlayicilardan korunmak icin sigir derisinden yapilmis kalkanlar kullanarak ve sehre giden hendekler kazarak karsilik vermislerdir Curcen resmi raporunda tarihci Stephen Turnbull tarafindan saglanan bir ceviride soyle yazmaktadir Bu nedenle Mogol askerleri yaklasma hendeklerini ve surlarin altindaki adamlari ortmek icin sigir derisinden kalkanlar yaptilar ve oyuklar gibi kazdilar her biri bir adami barindiracak kadar buyuktu bu sekilde yukaridaki birliklerin bu konuda hicbir sey yapamayacagini umuyorlardi Ancak birisi gok gurultusu bombalarini demir zincirlere indirme teknigini onerdi Bunlar Mogollarin siginak yaptigi siperlere ulastiginda bombalar patlatildi bunun sonucunda sigir derisi ve saldiran askerler paramparca oldu ve geride tek bir iz bile kalmadi Kin in piyadeleri silahlanmisti Ates mizraklari bir barut tupunun bagli oldugu mizraklardir Karisim barutun yani sira kukurt komur guhercile ogutulmus porselen ve demir talaslari icermektedir Mizraktan cikan alev uc metre mesafeye ulasmistir Silahi atesleyen isitilmis kav savasta Curcen askerleri tarafindan tasinan kucuk bir demir kutuda saklanmistir Barut bir kez tuketildiginde ates mizragi normal bir mizrak gibi kullanilabilir veya yeni bir barut tupuyle yeniden doldurulabilirdi Kin in bombalari ve ates mizraklari Mogollarin Curcenlerle karsi karsiya gelmekten cekindigi tek iki silahti Curcen in barut dagitimi kapsamliydi ancak Mogollarin bu noktadan once Curcenlerden barutu alip almadiklari kesin degildir Herbert Franke barutun her iki milletin de cephaneliginde oldugunu iddia etmektedir ancak Turnbull bunu yalnizca Curcenlerin kullandigina inanmaktadir Mogollar manciniklarina Kin tahkimatlarina ateslenen buyuk taslar veya barut bombalari yuklemislerdir Yaylim atesi sehirde can kaybina neden olmus ve Curcen manciniklarini kullanan askerler uzerinde psikolojik bir etki yaratmistir Kusatmanin tarihsel onemiKaifeng kusatmasi Kin Hanedani ni zayiflatmis ancak tamamen yok etmemistir Hanedanligin sondan bir onceki imparatoru Imparator Aizong yakalanmaktan kurtulmus ancak kusatmadan sonra yoksul kalmistir Diplomatlarini komsu Song Hanedanligi ndan yardim istemek icin gondermistir Kin dustugunde Mogollarin Song u isgal edecegi konusunda uyarmislar ve Song dan malzeme istemislerdir ancak Song bu teklifi reddetmistir Kin e karsi yapmis olan Song Curcenlere on yillar once kuzey Cin i ele gecirmelerinden dolayi icerlemisti Song Kin e yardim etmek yerine Mogollarla ittifak kurmustur Askeri olarak isbirligi yapmislar ve hala Kin tarafindan kontrol edilen son sehirleri ele gecirmislerdir Aralik 1233 te Mogollar Aizong un Kaifeng den kactigi yu kusatmislardir Imparator kusatma altindaki kasabadan kacamamis ve intihara basvurmustur 9 Subat 1234 te Mogollar Caizhou nun savunmasini kirmistir Ayni kasabada yasamakta olan Imparator Aizong un halefi kisa sure sonra savasta oldurulmustur Saltanati 9 Subat tan 10 Subat taki olumune kadar toplamda iki gunden az surmustur Boylece Kin hanedani Caizhou nun dususuyle sona ermistir Kin hanedaninin sona ermesinden bir yil sonra baslamasiyla Imparator Aizong un tahmini dogru cikmistir Kaynakca Holcombe 2011 ss 135 136 Lane 2004 s 45 Franke 1994 s 233 a b Allsen 1994 s 350 Franke 1994 s 251 Franke 1994 s 252 a b c Allsen 1994 s 351 Lane 2004 s 46 Franke 1994 s 254 a b Allsen 1994 s 352 Franke 1994 ss 254 259 Franke 1994 ss 257 258 Franke 1994 s 258 Franke 1994 ss 254 256 a b Franke 1994 s 259 Allsen 1994 ss 357 360 Allsen 1994 s 360 Allsen 1994 s 365 Allsen 1994 s 366 Allsen 1994 s 370 a b c d e f g h Franke 1994 s 263 a b Allsen 1994 s 372 a b Franke 1994 s 264 a b c d e f g Turnbull 2003 s 33 a b c Franke 1994 s 264 列傳第二 后妃下 Biographies 2 Imperial wives and concubines lower volume 金史 Cince 64 Needham 1987 s 172 a b c d e Franke 1994 ss 263 264 Turnbull 2003 ss 33 35 Turnbull 2003 s 35 Mote 1999 s 248 Mote 1999 s 215 Franke 1994 s 265 Bibliyografya 1994 The rise of the Mongolian empire and Mongolian rule in north China Denis C Twitchett Herbert Franke John King Fairbank Ed The Cambridge History of China Volume 6 Alien Regimes and Border States 710 1368 Cambridge University Press ss 321 413 ISBN 978 0 521 24331 5 1994 The Chin Dynasty Herbert Franke Ed The Cambridge History of China Volume 6 Alien Regimes and Border States 710 1368 Cambridge University Press ss 215 320 ISBN 978 0 521 24331 5 Holcombe Charles 2011 A History of East Asia From the Origins of Civilization to the Twenty First Century Cambridge University Press ISBN 978 0 521 51595 5 Lane George 2004 Genghis Khan and Mongol Rule Greenwood Publishing Group ISBN 978 0 313 32528 1 1999 Imperial China 900 1800 Harvard University Press ISBN 978 0 674 01212 7 Needham Joseph 1987 Science and Civilisation in China Military technology The Gunpowder Epic Volume 5 Part 7 Cambridge University Press ISBN 978 0 521 30358 3 Turnbull Stephen 2003 Genghis Khan and the Mongol Conquests 1190 1400 Osprey Publishing ISBN 978 1 84176 523 5