Mordovya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (Rusça:Мордовская Автономная Советская Социалистическая Республика, Mordowskaja ASSR), Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk sovyet cumhuriyeti.
Мордовская Автономная Советская Социалистическая Республика Mordowskaja ASSR Mordovya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1934-1990 | |||||||||
Mordovya ÖSSC bayrağı Arma | |||||||||
Mordovya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin sınırları | |||||||||
Başkent | Saransk | ||||||||
Yaygın dil(ler) | Rusça, Mordvince | ||||||||
Hükûmet | Sosyalist devlet | ||||||||
Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
Para birimi | Sovyet rublesi | ||||||||
| |||||||||
Günümüzdeki durumu | Mordovya Cumhuriyeti |
Tarih
1917 Ekim Devrimi ve Rus İç Savaşı döneminde Mordovya bölgesindeki halk büyük çoğunlukla Bolşeviklerin yanında yer almıştır. İç savaşın sona ermesinden sonra Mordovya bölgesi Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ni bir parçası haline geldi. 1925'te yerel bir Sovyet hükûmeti, özerk bölge ve köy meclisleri kuruldu. Sovyet iktidarının ilk dönemlerinde, biri 1922 yılında Erzya lehçesine ve diğeri de 1923 yılında Kiril alfabesi kullanılarak "Moksha" lehçesine dayanan iki yazılı dil geliştirildi. Ardından 16 Temmuz 1928 tarihinde Mordovya Okrugu kuruldu. Daha sonra 10 Ocak 1930'da bu yönetim birimi oblasta çevrilerek 'na dönüştürülmüştür. Mordovya ÖSSC, Kuybişev Oblastı'nda 20 Aralık 1934 tarihinde Mordovya Özerk Oblastı'nın yerine kurulmuştur. Daha sonra Kuybişev Oblastı'ndan ayrılmış ve doğrudan Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmıştır.
Mordovya ÖSSC yönetim kurulu 7 Aralık 1990'da yayınladığı Cumhuriyetin Hukuki Statüsüyle İlgili Bildirgesi isimli deklarasyonla statüsünü "Özerk Sovyet Cumhuriyeti" yerine "Sovyet cumhuriyeti" şeklinde değiştirmiştir. Sovyetler Birliği'nin dağılması'ndan kısa süre önce yasal adını Mordovya Cumhuriyeti olarak ilan edilmiştir.
31 Mart'ta 1992'de Rusya'ya bağlı diğer cumhuriyetler birlikte federal bir anlaşma imzalamıştır.
Kültür
Başkent Saransk Mordovya ÖSSC'nin en büyük şehri olmakla birlikte, siyasi, ekonomik ve kültür merkezi idi. Ülkede Mordovyalı, Rus, Ukraynalı ve Tatarlar en çok bulunan etnik kimlikler idi. Genel olarak Fin-Ogur ve Rusça konuşulmaktaydı.
İklim ve coğrafya
Mordovya ÖSSC'de iklimi karasal iklimdi. Kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları ise sıcak ve kuraktı.
Ülke topraklarının büyük bir kısmı dağlık arazi idi. Bu yüzden dağlarda kış turizmi faaliyetleri yapılmaktaydı. Bu bölgedeki dağlar çok yüksek ve dik yamaçlara sahiptir. Oka, Don ve Volga (İdil) nehirlerinin geçtiği ve kendinde de Alatır, Sura gibi irili ufaklı nehirlerin bulunduğu Mordovya'nın güneybatısında geniş ovalar yer almaktadır. Bu ovalarda Saransk, , Ruzayevka gibi şehirler kurulmuştur.
Ekonomi ve ulaşım
Mordovya ÖSSC'nin ekonomisi endüstri, hayvancılık, kış turizmi ve az oranda da tarıma dayalı idi. Sovyetler'in diğer tüm cumhuriyetlerinde olduğu gibi endüstriye özel bir önem verilmiştir. Ülkede gelişmiş bir ulaşım ağı bulunmaktaydı.
Nüfus
Yıl | Nüfus |
---|---|
1926 | 1.259.000 |
1939 | 1.187.000 |
1959 | 1.001.994 |
1970 | 1.029.562 |
1979 | 990.617 |
1989 | 964.132 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Республика Мордовия 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça), Erişim tarihi: 11 Şubat 2017.
- ^ Büyük Sovyet Ansiklopedisi, 3. Baskı, 1969-1978 (Rusça)
- ^ Значение слова "Мордовская Автономная Советская Социалистическая Республика" в Большой Советской Энциклопедии 12 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça), Erişim tarihi: 11 Şubat 2017.
- ^ Мордовия 3 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça), Erişim tarihi: 11 Şubat 2017.
- ^ Закон Республики Мордовия от 25.01.1994 № 1203-XII «О внесении изменений в Конституцию (Основной Закон) Мордовской Советской Социалистической Республики» 12 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça), Erişim tarihi: 11 Şubat 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mordovya Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Rusca Mordovskaya Avtonomnaya Sovetskaya Socialisticheskaya Respublika Mordowskaja ASSR Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ne bagli ozerk sovyet cumhuriyeti Mordovskaya Avtonomnaya Sovetskaya Socialisticheskaya Respublika Mordowskaja ASSR Mordovya Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti1934 1990Mordovya OSSC bayragi ArmaMordovya Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin sinirlariBaskentSaranskYaygin dil ler Rusca MordvinceHukumetSosyalist devletTarihce Kurulusu1934 Dagilisi1990Para birimiSovyet rublesiOnculler ArdillarMordovyaGunumuzdeki durumuMordovya CumhuriyetiTarih1917 Ekim Devrimi ve Rus Ic Savasi doneminde Mordovya bolgesindeki halk buyuk cogunlukla Bolseviklerin yaninda yer almistir Ic savasin sona ermesinden sonra Mordovya bolgesi Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ni bir parcasi haline geldi 1925 te yerel bir Sovyet hukumeti ozerk bolge ve koy meclisleri kuruldu Sovyet iktidarinin ilk donemlerinde biri 1922 yilinda Erzya lehcesine ve digeri de 1923 yilinda Kiril alfabesi kullanilarak Moksha lehcesine dayanan iki yazili dil gelistirildi Ardindan 16 Temmuz 1928 tarihinde Mordovya Okrugu kuruldu Daha sonra 10 Ocak 1930 da bu yonetim birimi oblasta cevrilerek na donusturulmustur Mordovya OSSC Kuybisev Oblasti nda 20 Aralik 1934 tarihinde Mordovya Ozerk Oblasti nin yerine kurulmustur Daha sonra Kuybisev Oblasti ndan ayrilmis ve dogrudan Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ne baglanmistir Mordovya OSSC yonetim kurulu 7 Aralik 1990 da yayinladigi Cumhuriyetin Hukuki Statusuyle Ilgili Bildirgesi isimli deklarasyonla statusunu Ozerk Sovyet Cumhuriyeti yerine Sovyet cumhuriyeti seklinde degistirmistir Sovyetler Birligi nin dagilmasi ndan kisa sure once yasal adini Mordovya Cumhuriyeti olarak ilan edilmistir 31 Mart ta 1992 de Rusya ya bagli diger cumhuriyetler birlikte federal bir anlasma imzalamistir KulturBaskent Saransk Mordovya OSSC nin en buyuk sehri olmakla birlikte siyasi ekonomik ve kultur merkezi idi Ulkede Mordovyali Rus Ukraynali ve Tatarlar en cok bulunan etnik kimlikler idi Genel olarak Fin Ogur ve Rusca konusulmaktaydi Iklim ve cografyaMordovya OSSC de iklimi karasal iklimdi Kislari soguk ve kar yagisli yazlari ise sicak ve kurakti Ulke topraklarinin buyuk bir kismi daglik arazi idi Bu yuzden daglarda kis turizmi faaliyetleri yapilmaktaydi Bu bolgedeki daglar cok yuksek ve dik yamaclara sahiptir Oka Don ve Volga Idil nehirlerinin gectigi ve kendinde de Alatir Sura gibi irili ufakli nehirlerin bulundugu Mordovya nin guneybatisinda genis ovalar yer almaktadir Bu ovalarda Saransk Ruzayevka gibi sehirler kurulmustur Ekonomi ve ulasimMordovya OSSC nin ekonomisi endustri hayvancilik kis turizmi ve az oranda da tarima dayali idi Sovyetler in diger tum cumhuriyetlerinde oldugu gibi endustriye ozel bir onem verilmistir Ulkede gelismis bir ulasim agi bulunmaktaydi NufusYil Nufus1926 1 259 0001939 1 187 0001959 1 001 9941970 1 029 5621979 990 6171989 964 132Ayrica bakinizMordvinlerKaynakca Respublika Mordoviya 11 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Erisim tarihi 11 Subat 2017 Buyuk Sovyet Ansiklopedisi 3 Baski 1969 1978 Rusca Znachenie slova Mordovskaya Avtonomnaya Sovetskaya Socialisticheskaya Respublika v Bolshoj Sovetskoj Enciklopedii 12 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Erisim tarihi 11 Subat 2017 Mordoviya 3 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Erisim tarihi 11 Subat 2017 Zakon Respubliki Mordoviya ot 25 01 1994 1203 XII O vnesenii izmenenij v Konstituciyu Osnovnoj Zakon Mordovskoj Sovetskoj Socialisticheskoj Respubliki 12 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Erisim tarihi 11 Subat 2017