Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mukatil bin Süleyman (y. 700,Belh - ö. 767, Basra), Tabiin dönemi hadis alimi ve müfessir. Kur'an'ı tefsir eden ilk kişilerden birisi olmakla birlikte, kaleme aldığı bu tefsir günümüze ulaşmış ve tefsirin anlaşılması açısından bir prototip özelliği sergilemiştir.
Tam ismi Ebu’l-Hasan Mukâtil b. Süleyman el-Ezdi el-Horasani el Belhi'dir ki 702 yılında Belh şehrinde doğmuştur. Eğitimini Merv'de tamamladıktan sonra Irak'a geçmiş, Basra'ya yerleşmiştir. Daha sonra Bağdat'a giderek orada hadis üzerine çalışmış ve hadis rivayet etmiş, sonra Basra’ya tekrar geri dönerek ömrünün sonuna kadar bu şehirde kalmıştır.
Yaşamı
Mukâtil b. Süleymân (tam adı; Mukâtil b. Süleyman b. Beşîr el-Ezdi el-Belhî el-Mervezî el-Horasânî), yaklaşık olarak hicri 80 yılında doğmuş ve H. 150 yılında, Basra’da hayatını kaybetmiştir. Hayatının ilk yarısını Horasan, ikinci yarısını ise Irak’ta geçirmiştir. Hayatının kısa bir döneminde Mekke ve Beyrut’ta yaşamıştır. Yaşamının erken dönemlerini Horasan bölgesinde bulunan ve doğduğu şehir olan Belh’te geçirdikten sonra Merv’e geçmiştir ve burada evlenmiştir. Ardından Irak bölgesinde ilmi ve siyasi açıdan önemli bir yere sahip olan Basra’ya geçmiştir. Basra’da geçirdiği süre boyunca Emevi halifeleriyle yakın bir ilişki içerisinde bulunmuş ve hilafetin Abbasilere geçmesiyle Abbasi devletinin başkenti olarak kurulan Bağdat’a geçmiştir. Bağdat’ta Abbasi halifeleriyle yakın ilişkilerde bulunmuş ve danışman pozisyonunda bulunmuştur. Burada ilmi mahiyeti ile ün salan bir bilgin olmuştur.
Mirası
Günümüze ulaşan en eski ve tam tefsir kitabını kaleme almıştır: Muhammed, Sahabe ve Tâbiîn dönemlerinde yapılan tefsir faaliyetleri yalnızca kelime tefsiri şeklinde yapılıyordu. Bu sebeple Kur’ân baştan sonra tefsir edilmemiş ve hoş görülmemiştir. Zamanla Kur’ân’ın nüzul zamanı, zemini ve bağlamından uzaklaşılma gösterildikçe, ayetlerin tamamının tefsir edilmesine ihtiyaç duyulmuştur. Mukâtil b. Süleyman’ın tefsirinin de bu ihtiyacı karşılama amacıyla yapılmış olması muhtemel görünmektedir. Günümüze ulaşan en eski kaynak olan Tefsîru Mukâtil b. Süleyman, Kur’ân’ın tam tefsirini içeren en eski ve ilk eserlerden biri olarak kabul edilmektedir. Kaleme aldığı eserinde, farklı görüşleri sıraladıktan sonra bu görüşler arasından bir tercih yapmak yerine, ayetlerle ilgili yalnızca kendince en uygun gördüğü yorumları basit, kısa ve öz bir biçimde vermeyi tercih etmiş ve mushaf sırasına göre tefsir etmiştir. Kur’ân’ı tefsir ederken kaynak olarak Peygamber, Sahabe, Tâbiîn ve Ehli Kitap’tan gelen rivayetlerden faydalanmıştır. Ve Selef-i Sâlihîn’in metodu olan Kur’ân’ın Kur’ân’la tefsirini kullanmıştır. İsrailiyyat’a da oldukça önem vermiştir. Çıkarımsal tefsiri sebebiyle, muhtelif kaynaklarda ilk akla dayalı metodu kullanan müfessir olduğu öne sürülmektedir. Örneğin; El-Şuara 26/215'da Peygamber’e hitapla “Onlara kanatlarını indir.” ayetini “Onlara yumuşak davran” şeklinde yorumlaması dirayet metodunu kullandığını işaret etmektedir. Tefsirinde belirgin şekilde herhangi bir mezhebe atıf ya da bir mezhebin savunuculuğunu üstlenmemesi haiz olduğu önemli bir özelliktir. Ayetleri tefsir ederken fikrî tartışmalara girmeden doğrudan kendi yorumunu vermesi, herhangi bir mezhebin açıkça savunuculuğunu yapma veya tenkit etme gibi bir durum içine girmediğinin önemli bir göstergesidir.
Eleştiriler
Mukâtil bin Süleyman, din bilimlerinin hadis ve tefsir alanlarında çalışmalar yapmış bir bilgindir. Tefsir alanında olmasa da hadis alanında çok ciddi eleştiriler almıştır.
Hadis biliminde otorite olan iki alim Buhari ve Nesâî onun hadis haberlerini kabul etmemiş, Nesâî 'Hadis uydurdukları bilinen yalancılar Medine'de İbn-i Ebi Yahya, Bağdat'ta , Horasan'da Mukatil bin Süleyman ve Şam'da 'dir,' diye yazmıştır. Yine pek çok alim de onu hadis konusunda 'güvenilir' olmadığından dolayı eleştirmiştir.
Tefsir alanında ise tüm biyografi yazarları onun otorite olduğu konusunda hemfikirdir. Yazmış olduğu isimli kitabı İslam dünyasında yazılmış ilk tam tefsir kitabı özelliği taşımaktadır. Bu kitap üzerine Şafii 'İnsanlar tefsirde Mukâtil'e muhtaçtırlar' demiştir. Fakat bu tefsir kitabında yer alan hadislerin kaynaksız olmasından hatta yazarının hadis uydurma alışkanlığı bulunduğundan dolayı bazı alimler tarafından şiddetli eleştiri almıştır.
Eserleri
- , Kur'an terimleri sözlüğüdür.
- , tefsiri üzerine yazılmıştır.
Kaynakça
- ^ a b Mukâtil b. Süleymân, Tefsîru Mukâtil b. Süleymân, 5: 24.
- ^ a b Süleymân, Kur’ân Terimleri Sözlüğü (el-Eşbâh ve’n-Nezâir fi’l- Qur’âni’l-Kerîm), 60.
- ^ a b c d e Usta, Esra (1 Ocak 2018). "ERKEN DÖNEM TEFSİR FAALİYETLERİNİN BİR ÖRNEĞİ OLARAK TEFSİRU MUKATİL B. SÜLEYMAN". İlahiyat Araştırmaları Merkezi.
- ^ a b Tohe, Achmad. Muqatil ibn Sulayman: A neglected figure in the early history of Qur'ānic commentary. Diss. Boston University, 2015. p. 71
- ^ a b John Wansbrough, "The Sectarian Milieu" 2006 (original 1978)
- ^ Mukâtil b. Süleymân, Tefsîru Mukâtil b. Süleymân, tah. Abdullah Mahmut Şehhate (Beyrut: Müessesetu’t -Târîhi’l-Arabî, 2002), 5: 23.
- ^ Mehmet Akif Koç, Tefsirde Bir Kaynak İncelemesi (es-Salebī (427/1036) Tefsirinde Mukātil B. Süleymān (150/767) Rivayetleri), (Ankara: Kitābiyyāt, 2005), 36.
- ^ M. Fevzi Hamurcu, Mukâtil b. Süleyman ve İlk Fıkhî Tefsir, (Ankara: Fecr Yay., 2009), 23.
- ^ Mukâtil b. Süleymân, Kur’ân Terimleri Sözlüğü (el-Eşbâh ve’n-Nezâir fi’l-Qur’âni’l-Kerîm), tah. Abdullâh Mahmûd Şehhâte, terc. M. Beşir Eryarsoy, (İstanbul: İşaret Yay., 2016), 59.
- ^ Süleymân, Tefsîru Mukâtil b. Süleymân, 5:24.
- ^ Süleymân, Tefsîru Mukâtil b. Süleymân,5: 33.
- ^ M. Plessner, “Mukâtil”, İslam Ansiklopedisi, c. 8 (İstanbul: Maarif Yay., 1960), 567. ; Koç, Tefsirde Bir Kaynak İncelemesi, 33.
- ^ Süleymân, Tefsîru Mukâtil b. Süleymân, 5: 35.
- ^ Süleymân, Kur’ân Terimleri Sözlüğü (el-Eşbâh ve’n-Nezâir fi’l-Qur’âni’l-Kerîm), 78, 79, 81, 84.
- ^ Süleymân, Kur’ân Terimleri Sözlüğü (el-Eşbâh ve’n-Nezâir fi’l-Qur’âni’l-Kerîm), 85.
- ^ Süleymân, Tefsîru Mukâtil b. Süleymân,5: 57.
- ^ Süleymân, Kur’ân Terimleri Sözlüğü (el-Eşbâh ve’n-Nezâir fi’l-Qur’âni’l-Kerîm), 72
- ^ Celil Kiraz, “Mukâtil b. Süleyman'ın Muhkem Ve Müteşâbih Anlayışı”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 26 (2011/1): 109.
- ^ Süleymân, Tefsîru Mukâtil b. Süleymân,5: 15-19, 57-60.
- ^ Süleymân, Tefsîru Mukâtil b. Süleymân,5: 60.
- ^ Türker, “Mukâtil b. Süleyman’ın Kuran’ı Te’vil Yöntemi”, 44
- ^ Süleymân, Tefsîru Mukâtil b. Süleymân, 5: 59.
- ^ Türker, “Mukâtil b. Süleyman”, 135.
- ^ Süleymân, Tefsîru Mukâtil b. Süleymân,3: 281.
- ^ Cerrahoğlu, “Tefsirde Mukâtil b. Süleyman ve Eserleri”, 14-22.
- ^ Prof. Dr. İsmail CERRAHOĞLU. "Tefsirde Mukatil İbn Süleyman Eserleri". ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. Cilt XXI.
- ^ Recueil, s.164
- ^ Cerrahoğlu, s.5
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mukatil bin Suleyman y 700 Belh o 767 Basra Tabiin donemi hadis alimi ve mufessir Kur an i tefsir eden ilk kisilerden birisi olmakla birlikte kaleme aldigi bu tefsir gunumuze ulasmis ve tefsirin anlasilmasi acisindan bir prototip ozelligi sergilemistir Tam ismi Ebu l Hasan Mukatil b Suleyman el Ezdi el Horasani el Belhi dir ki 702 yilinda Belh sehrinde dogmustur Egitimini Merv de tamamladiktan sonra Irak a gecmis Basra ya yerlesmistir Daha sonra Bagdat a giderek orada hadis uzerine calismis ve hadis rivayet etmis sonra Basra ya tekrar geri donerek omrunun sonuna kadar bu sehirde kalmistir YasamiMukatil b Suleyman tam adi Mukatil b Suleyman b Besir el Ezdi el Belhi el Mervezi el Horasani yaklasik olarak hicri 80 yilinda dogmus ve H 150 yilinda Basra da hayatini kaybetmistir Hayatinin ilk yarisini Horasan ikinci yarisini ise Irak ta gecirmistir Hayatinin kisa bir doneminde Mekke ve Beyrut ta yasamistir Yasaminin erken donemlerini Horasan bolgesinde bulunan ve dogdugu sehir olan Belh te gecirdikten sonra Merv e gecmistir ve burada evlenmistir Ardindan Irak bolgesinde ilmi ve siyasi acidan onemli bir yere sahip olan Basra ya gecmistir Basra da gecirdigi sure boyunca Emevi halifeleriyle yakin bir iliski icerisinde bulunmus ve hilafetin Abbasilere gecmesiyle Abbasi devletinin baskenti olarak kurulan Bagdat a gecmistir Bagdat ta Abbasi halifeleriyle yakin iliskilerde bulunmus ve danisman pozisyonunda bulunmustur Burada ilmi mahiyeti ile un salan bir bilgin olmustur MirasiGunumuze ulasan en eski ve tam tefsir kitabini kaleme almistir Muhammed Sahabe ve Tabiin donemlerinde yapilan tefsir faaliyetleri yalnizca kelime tefsiri seklinde yapiliyordu Bu sebeple Kur an bastan sonra tefsir edilmemis ve hos gorulmemistir Zamanla Kur an in nuzul zamani zemini ve baglamindan uzaklasilma gosterildikce ayetlerin tamaminin tefsir edilmesine ihtiyac duyulmustur Mukatil b Suleyman in tefsirinin de bu ihtiyaci karsilama amaciyla yapilmis olmasi muhtemel gorunmektedir Gunumuze ulasan en eski kaynak olan Tefsiru Mukatil b Suleyman Kur an in tam tefsirini iceren en eski ve ilk eserlerden biri olarak kabul edilmektedir Kaleme aldigi eserinde farkli gorusleri siraladiktan sonra bu gorusler arasindan bir tercih yapmak yerine ayetlerle ilgili yalnizca kendince en uygun gordugu yorumlari basit kisa ve oz bir bicimde vermeyi tercih etmis ve mushaf sirasina gore tefsir etmistir Kur an i tefsir ederken kaynak olarak Peygamber Sahabe Tabiin ve Ehli Kitap tan gelen rivayetlerden faydalanmistir Ve Selef i Salihin in metodu olan Kur an in Kur an la tefsirini kullanmistir Israiliyyat a da oldukca onem vermistir Cikarimsal tefsiri sebebiyle muhtelif kaynaklarda ilk akla dayali metodu kullanan mufessir oldugu one surulmektedir Ornegin El Suara 26 215 da Peygamber e hitapla Onlara kanatlarini indir ayetini Onlara yumusak davran seklinde yorumlamasi dirayet metodunu kullandigini isaret etmektedir Tefsirinde belirgin sekilde herhangi bir mezhebe atif ya da bir mezhebin savunuculugunu ustlenmemesi haiz oldugu onemli bir ozelliktir Ayetleri tefsir ederken fikri tartismalara girmeden dogrudan kendi yorumunu vermesi herhangi bir mezhebin acikca savunuculugunu yapma veya tenkit etme gibi bir durum icine girmediginin onemli bir gostergesidir ElestirilerMukatil bin Suleyman din bilimlerinin hadis ve tefsir alanlarinda calismalar yapmis bir bilgindir Tefsir alaninda olmasa da hadis alaninda cok ciddi elestiriler almistir Hadis biliminde otorite olan iki alim Buhari ve Nesai onun hadis haberlerini kabul etmemis Nesai Hadis uydurduklari bilinen yalancilar Medine de Ibn i Ebi Yahya Bagdat ta Horasan da Mukatil bin Suleyman ve Sam da dir diye yazmistir Yine pek cok alim de onu hadis konusunda guvenilir olmadigindan dolayi elestirmistir Tefsir alaninda ise tum biyografi yazarlari onun otorite oldugu konusunda hemfikirdir Yazmis oldugu isimli kitabi Islam dunyasinda yazilmis ilk tam tefsir kitabi ozelligi tasimaktadir Bu kitap uzerine Safii Insanlar tefsirde Mukatil e muhtactirlar demistir Fakat bu tefsir kitabinda yer alan hadislerin kaynaksiz olmasindan hatta yazarinin hadis uydurma aliskanligi bulundugundan dolayi bazi alimler tarafindan siddetli elestiri almistir Eserleri Kur an terimleri sozlugudur tefsiri uzerine yazilmistir Kaynakca a b Mukatil b Suleyman Tefsiru Mukatil b Suleyman 5 24 a b Suleyman Kur an Terimleri Sozlugu el Esbah ve n Nezair fi l Qur ani l Kerim 60 a b c d e Usta Esra 1 Ocak 2018 ERKEN DONEM TEFSIR FAALIYETLERININ BIR ORNEGI OLARAK TEFSIRU MUKATIL B SULEYMAN Ilahiyat Arastirmalari Merkezi a b Tohe Achmad Muqatil ibn Sulayman A neglected figure in the early history of Qur anic commentary Diss Boston University 2015 p 71 a b John Wansbrough The Sectarian Milieu 2006 original 1978 Mukatil b Suleyman Tefsiru Mukatil b Suleyman tah Abdullah Mahmut Sehhate Beyrut Muessesetu t Tarihi l Arabi 2002 5 23 Mehmet Akif Koc Tefsirde Bir Kaynak Incelemesi es Salebi 427 1036 Tefsirinde Mukatil B Suleyman 150 767 Rivayetleri Ankara Kitabiyyat 2005 36 M Fevzi Hamurcu Mukatil b Suleyman ve Ilk Fikhi Tefsir Ankara Fecr Yay 2009 23 Mukatil b Suleyman Kur an Terimleri Sozlugu el Esbah ve n Nezair fi l Qur ani l Kerim tah Abdullah Mahmud Sehhate terc M Besir Eryarsoy Istanbul Isaret Yay 2016 59 Suleyman Tefsiru Mukatil b Suleyman 5 24 Suleyman Tefsiru Mukatil b Suleyman 5 33 M Plessner Mukatil Islam Ansiklopedisi c 8 Istanbul Maarif Yay 1960 567 Koc Tefsirde Bir Kaynak Incelemesi 33 Suleyman Tefsiru Mukatil b Suleyman 5 35 Suleyman Kur an Terimleri Sozlugu el Esbah ve n Nezair fi l Qur ani l Kerim 78 79 81 84 Suleyman Kur an Terimleri Sozlugu el Esbah ve n Nezair fi l Qur ani l Kerim 85 Suleyman Tefsiru Mukatil b Suleyman 5 57 Suleyman Kur an Terimleri Sozlugu el Esbah ve n Nezair fi l Qur ani l Kerim 72 Celil Kiraz Mukatil b Suleyman in Muhkem Ve Mutesabih Anlayisi Suleyman Demirel Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi sy 26 2011 1 109 Suleyman Tefsiru Mukatil b Suleyman 5 15 19 57 60 Suleyman Tefsiru Mukatil b Suleyman 5 60 Turker Mukatil b Suleyman in Kuran i Te vil Yontemi 44 Suleyman Tefsiru Mukatil b Suleyman 5 59 Turker Mukatil b Suleyman 135 Suleyman Tefsiru Mukatil b Suleyman 3 281 Cerrahoglu Tefsirde Mukatil b Suleyman ve Eserleri 14 22 Prof Dr Ismail CERRAHOGLU Tefsirde Mukatil Ibn Suleyman Eserleri ANKARA UNIVERSITESI ILAHIYAT FAKULTESI DERGISI Cilt XXI Recueil s 164 Cerrahoglu s 5