Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Murtaza, Orhan Kemal'in 1952’de yayımlanan ünlü romanı.
 Orhan Kemal'in 1952 yılında yayımlanan romanının Cem Yayınevinden çıkan bir baskısı | |
| Yazar | Orhan Kemal |
|---|---|
| Ülke | Türkiye |
| Konu | Murtaza'nın hayat hikâyesi |
| Tür | Sosyal Roman |
| Yayım | 1952 (1. Basım) |
| Yayımcı | Everest Yayınevi |
| Sayfa | 438 (cep baskı) |
Türk edebiyatının önemli eserlerinden biri olan roman, yazıldığı günden beri defalarca filmlere, oyunlara konu olan Bekçi Murtaza karakterinin öyküsünü kara mizahla yüklü bir dille anlatır. Olaylar, 1941-1947 arasındaki bir zamanda Adana’nın fakir bir işçi mahallesinde geçmektedir. Eser, otorite ile doğru kavramı arasında sıkışıp kalan, doğruculuğundan ödün vermemek için çabaladıkça daha çözümsüz durumlara düşen, bu arada gittikçe insanı anlatmaktan uzaklaşıp salt ilkelerini savunan bireyin başına gelenlerin acıklı bir güldürüsüdür.
Murtaza, ilk olarak 1952 yılında Vatan gazetesinde tefrika edildi. Orhan Kemal’in tefrika ettiği ilk romandır. Eser, aynı yıl Varlık Yayınları’ndan 180 sayfalık kitap olarak çıktı ve büyük ilgi gördü. İkinci baskı Varlık Yayınları arasında 1957, üçüncü baskı ise Cem Yayınları arasında 1964 yılında yayımlandı. Orhan Kemal, kitabın 180 safyalık haliyle ancak “büyük hikâye” kabul edilebileceğini, roman kabul edilemeyeceğini düşünüyordu. Bu yüzden eserin birinci ve üçüncü bölümlerini genişletti. Genişletilmiş dördüncü baskı 1969 yılında Cem Yayınları tarafından yayımlandı.
Orhan Kemal, Murtaza’nın devamı olan bir roman daha yazmaya başlamış ancak tamamlamaya ömrü yetmemiştir.
Kitap 1986 yılında başrolünde Müjdat Gezen'in oynadığı bir filmde sinemaya aktarılmıştır.
Özeti
Kitabın kahramanı Murtaza Yunanistan’dan mübadeleyle Çukurova’ya gelmiş bir muhacirdir. Kolağası Hasan dayısı gibi asker olup savaşarak şehit olmak en büyük isteğiydi. Mübadele yapıldıktan sonra Çukurova’ya gelen muhacirler topraklarını satıp konaklar evler alacak kadar zengin olmuşlardır. Murtaza ve onun gibi düşünenler ise ezan seslerine kavuştukları için şükretmiş mal mülk istememişlerdir. Murtaza mal mülk istemese de ailesi istemiştir. Erkek kardeşi zengin olmayı başarmıştır. Annesi parasızlıktan ölmüştür. Kız kardeşiyle Murtaza İstanbul’a gelmişlerdir. Murtaza Çukurova’da bir kızı tanımış beğenmiştir. Kızı beğenmesinin asıl nedeni kızın babasının da Murtaza gibi düşünüp zengin olma derdine düşmemesidir. Murtaza daha sonra bu kızla evlenmiştir.
Murtaza hep erkek çocuğunun olmasını istedi, onun dayısına benzemesini ve onun gibi asker olup savaşlarda şehit olmasını istedi. Kız çocuklarından sonra erkek çocuğu oldu adını da Hasan koydu. Hasan istediği gibi dayısına benzemedi. Futbola düşkün oldu babasının istediği gibi askeri okula gitmedi sanat okuluna gitti. Murtaza da umudunu yeni doğan çocuğu Hasan’a sakladı. Murtaza yeni doğan çocuğunun da ismini Hasan koymuştu. Murtaza küçük oğlu Hasan’ın istediği gibi olduğunu sanıyordu. Oysa Hasan babasını kandırıyordu. Babası büyüyünce hangi okula gideceksin diye sorduğunda Kuleli Askeri Lisesi dediğinde Murtaza çok seviniyordu dünyalar onun oluyordu. Aslında Hasan babasını kandırıyor babasından para alabilmek için öyle söylüyordu.
Murtaza bunu anlamıyordu. Murtaza çalışmaya başladığı fabrikada işçiler tarafından sevilmedi. Çünkü işçiler işten kaytarıyor işlerini aksatıyorlardı. Murtaza’da onlara engel olduğu için işçiler onu sevmediler, onlar da mahalledekiler gibi türlü oyunlara başvurup işten atılması için çalıştılar ama başarılı olamadılar. Çünkü fen müdürü Murtaza’ya güveniyor ona tam yetki veriyordu. Öyle ki hemşerisi Nuh bile buna şaşırıyordu. Bunun nedeni ise fabrikanın bozulan disiplininin Murtaza’nın sayesinde düzelmesiydi. Murtaza’nın küçük oğlu Hasan babasını kandırmakla kalmadı ve bir gün bakkaldan ekmek çaldı. Murtaza bunu duyunca çok üzüldü adeta yıkıldı. Bakkal mahkemede Hasan’ı affedip cezasını iptal ettirecekti ama Murtaza oğlunun bu yaptığını ona hiç yakıştıramadı ve onu affetmedi mahkemede hakime cezasını çekmesi gerektiğini söyleyip salonu terk etti.
Kaynakça
- ^ . 21 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2014.
- ^ "Ülkü Eliuz, Orhan Kemal'in Murtaza Romanında Yapı, Turkish Studies Cilt 3-4, Yaz 2008" (PDF). 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Ocak 2014.
- ^ "Bahri Atar, Murtaza, Okuryazar.com, 03.08.2011, Erişim tarihi:20.10.2014". 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Murtaza Orhan Kemal in 1952 de yayimlanan unlu romani MurtazaOrhan Kemal in 1952 yilinda yayimlanan romaninin Cem Yayinevinden cikan bir baskisiYazarOrhan KemalUlkeTurkiyeKonuMurtaza nin hayat hikayesiTurSosyal RomanYayim1952 1 Basim YayimciEverest YayineviSayfa438 cep baski Turk edebiyatinin onemli eserlerinden biri olan roman yazildigi gunden beri defalarca filmlere oyunlara konu olan Bekci Murtaza karakterinin oykusunu kara mizahla yuklu bir dille anlatir Olaylar 1941 1947 arasindaki bir zamanda Adana nin fakir bir isci mahallesinde gecmektedir Eser otorite ile dogru kavrami arasinda sikisip kalan dogruculugundan odun vermemek icin cabaladikca daha cozumsuz durumlara dusen bu arada gittikce insani anlatmaktan uzaklasip salt ilkelerini savunan bireyin basina gelenlerin acikli bir guldurusudur Murtaza ilk olarak 1952 yilinda Vatan gazetesinde tefrika edildi Orhan Kemal in tefrika ettigi ilk romandir Eser ayni yil Varlik Yayinlari ndan 180 sayfalik kitap olarak cikti ve buyuk ilgi gordu Ikinci baski Varlik Yayinlari arasinda 1957 ucuncu baski ise Cem Yayinlari arasinda 1964 yilinda yayimlandi Orhan Kemal kitabin 180 safyalik haliyle ancak buyuk hikaye kabul edilebilecegini roman kabul edilemeyecegini dusunuyordu Bu yuzden eserin birinci ve ucuncu bolumlerini genisletti Genisletilmis dorduncu baski 1969 yilinda Cem Yayinlari tarafindan yayimlandi Orhan Kemal Murtaza nin devami olan bir roman daha yazmaya baslamis ancak tamamlamaya omru yetmemistir Kitap 1986 yilinda basrolunde Mujdat Gezen in oynadigi bir filmde sinemaya aktarilmistir OzetiKitabin kahramani Murtaza Yunanistan dan mubadeleyle Cukurova ya gelmis bir muhacirdir Kolagasi Hasan dayisi gibi asker olup savasarak sehit olmak en buyuk istegiydi Mubadele yapildiktan sonra Cukurova ya gelen muhacirler topraklarini satip konaklar evler alacak kadar zengin olmuslardir Murtaza ve onun gibi dusunenler ise ezan seslerine kavustuklari icin sukretmis mal mulk istememislerdir Murtaza mal mulk istemese de ailesi istemistir Erkek kardesi zengin olmayi basarmistir Annesi parasizliktan olmustur Kiz kardesiyle Murtaza Istanbul a gelmislerdir Murtaza Cukurova da bir kizi tanimis begenmistir Kizi begenmesinin asil nedeni kizin babasinin da Murtaza gibi dusunup zengin olma derdine dusmemesidir Murtaza daha sonra bu kizla evlenmistir Murtaza hep erkek cocugunun olmasini istedi onun dayisina benzemesini ve onun gibi asker olup savaslarda sehit olmasini istedi Kiz cocuklarindan sonra erkek cocugu oldu adini da Hasan koydu Hasan istedigi gibi dayisina benzemedi Futbola duskun oldu babasinin istedigi gibi askeri okula gitmedi sanat okuluna gitti Murtaza da umudunu yeni dogan cocugu Hasan a sakladi Murtaza yeni dogan cocugunun da ismini Hasan koymustu Murtaza kucuk oglu Hasan in istedigi gibi oldugunu saniyordu Oysa Hasan babasini kandiriyordu Babasi buyuyunce hangi okula gideceksin diye sordugunda Kuleli Askeri Lisesi dediginde Murtaza cok seviniyordu dunyalar onun oluyordu Aslinda Hasan babasini kandiriyor babasindan para alabilmek icin oyle soyluyordu Murtaza bunu anlamiyordu Murtaza calismaya basladigi fabrikada isciler tarafindan sevilmedi Cunku isciler isten kaytariyor islerini aksatiyorlardi Murtaza da onlara engel oldugu icin isciler onu sevmediler onlar da mahalledekiler gibi turlu oyunlara basvurup isten atilmasi icin calistilar ama basarili olamadilar Cunku fen muduru Murtaza ya guveniyor ona tam yetki veriyordu Oyle ki hemserisi Nuh bile buna sasiriyordu Bunun nedeni ise fabrikanin bozulan disiplininin Murtaza nin sayesinde duzelmesiydi Murtaza nin kucuk oglu Hasan babasini kandirmakla kalmadi ve bir gun bakkaldan ekmek caldi Murtaza bunu duyunca cok uzuldu adeta yikildi Bakkal mahkemede Hasan i affedip cezasini iptal ettirecekti ama Murtaza oglunun bu yaptigini ona hic yakistiramadi ve onu affetmedi mahkemede hakime cezasini cekmesi gerektigini soyleyip salonu terk etti Kaynakca 21 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2014 Ulku Eliuz Orhan Kemal in Murtaza Romaninda Yapi Turkish Studies Cilt 3 4 Yaz 2008 PDF 1 Subat 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Ocak 2014 Bahri Atar Murtaza Okuryazar com 03 08 2011 Erisim tarihi 20 10 2014 1 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2014