Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mümine Hatun Türbesi Azerbaycan Cumhuriyeti, NÖC, Nahçıvan şehrinde bulunan ve "Atabey Kubbesi" olarak da bilinen İldenizliler dönemine ait tarihi-mimari bir anıttır. Türbe, Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından dünya çapında önemli bir anıt olarak tescil edilmiştir. 1998 yılında Mümine Hatun Türbesi diğer Nahçıvan türbeleriyle birlikte UNESCO Rezerv listesine alındı.
Möminə Xatun Türbəsi | |
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Türbe |
| Konum | Nahçıvan, Azerbaycan |
| Koordinatlar | 39°12′46″K 45°24′20″D / 39.21278°K 45.40556°D |
| Tamamlanma | 1186 |
| Yükseklik | 25 metre |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Ecemi Nahçıvani |
1186 yılında Mimar Acemi Nahçıvani tarafından yaptırılan türbenin orijinal yüksekliği 34 metre olmasına rağmen çadır benzeri kubbesi günümüze ulaşmamış; bu nedenle zamanımızda türbe 25 metre yüksekliğindedir (zamanımıza ulaşmayan çadır benzeri kubbesiz).. Mümine Hatun Türbesi Atabeyler Mimari Külliyesi'nden günümüze ulaşan tek anıttır.
Mümine Hatun türbesinin genel yapısı, bir mahzen ve sekizgen şeklinde bir kuleden oluşmaktadır. Acemi, mahzen ve dış kısım dışında, kulenin iç kısmında karmaşıklıktan kaçındı ve sayı ve bütünlüğü tercih etti. Türbenin alçak platformu ongen şeklindedir ve büyük cilalı diyorit levhalarla kaplıdır. Türbenin kule benzeri prizmatik yapısının saf geometrik güzelliğini bozmamak için mimar, giriş buzağı kapısı ile doğu yüzünü özel yapı ve süslemelerle diğer yüzlerden keskin bir şekilde ayırmamıştır. Kulenin dikdörtgen bir girişi, üzerinde kufi çizgilerle bir tuğla yazıt bulunan sığ sivri bir kemerin içine yerleştirilmiştir.
Tarihi
İnşa kitabesinde verilen bilgilere göre, türbenin uzun gövdesinin "Salih Malik, büyük galip Şemseddin Nusret el-İslam ve Cihan Pehlevan atabey el-Müslimin Cihan Pehlevan, Ebu Cafer Muhammed ibn Atabay Eldeniz ... dünyanın ve dinin şanı, İslam'ın ve Müslümanların onuru Mümine Hatun anısına yapılmasını emretti...." Mimari tarih araştırmacısı Ajdar Alasgarzade, ana kemer çerçevesinin üzerindeki anıtın yapım tarihinin "Muharrem 582" (miladi 1186) baharında olduğunu açıklamıştır.
Türbenin yanındaki başkemer kitabesine ve tarihi kaynaklara ilişkin bilgilere göre, "...mezarın Muhammed Cihan Pehlevan'ın ölümünden biraz önce bitirildiği ve başkemerin ölümünden sonra yapıldığı sonucuna varılmıştır. C. Giyasi, Muhammed Cihan Pehlevi'nin kendisinin de bu mezara gömüldüğünü varsaymaktadır". Araştırmacı Cafer Giyasi bu fikre yerel halk arasında "Atabey Kubbesi" anıtının adının verilmesinin, türbenin Atabeylerin soy mezarı olduğunun bir işareti olduğunu ekliyor.
Mimari özellikleri
Yusuf bin Küseyir Türbesi ile Mümine Hatun türbelerinin yapımı arasında yirmi altı yıl geçmiştir. Araştırmacı O. Aslanapa'ya göre Mümine Hatun Türbesi, Acamin'in ustalığının büyümesinin yanı sıra müşterinin prestijini ve büyüklüğünü de yansıtıyor. Mümine Hatun Türbesinin genel yapısı - kript ve kule - kompozisyonun gelişme şekli, mimari özelliklerin düzenlenmesi, Yusuf bin Küseyir Türbesinin özelliklerini tekrarlamaktadır. Aynı zamanda mimar, Mümine Hatun Türbesine yeni, zengin ifade biçimleriyle benzersiz, daha yüksek sanatsal bir görünüm kazandırmıştır.
Orta Asya geleneklerini İslami bir anlayışla sentezleyen bir mimari yapıdır. İldenizliler döneminin mimarisinin en görkemli eseridir.
Nahcivan nehrine hakim bir yerde, geniş bir platform üzerinde bulunur. Atabekliğin kurucusu Şemseddin İldeniz'in karısı Mümine Hatun için oğlu Muhammed Cihan Pehlevan tarafından 1186’da yaptırılmıştır. Mimarı Acemi Bin Ebubekir'dir. İldenizliler döneminin mimarisinin en görkemli eseridir.
İçten silindirik, dıştan on köşeli bir yapı olan kümbet, tamamen tuğladan inşa edilmiştir. Etrafını çevreleyen kuşatma duvarı ve çifte minareli taç kapısı yıkılmış, günümüze gelememiştir. Dış sütunlarına Yasin Suresi nakşedilmiş olan yapı açık mavi veya firuze çiniler ile süslenmiştir. Bu yapıda ilk kez bütün yüzeylere yayılan çini süsleme görülmektedir. Yıldız motifleri ve sekizgenlerin ortasında bitkisel motiflerle zenginleştirilmiş "Allah" yazıları yer almaktadır. Bu yazılar bütün yüzeylerde tekrarlanmıştır .
Galeri
Kaynakça
- ^ "Dünya əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısı" (PDF). Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. 2 Ağustos 2001. 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.
- ^ Centre, UNESCO World Heritage. "The mausoleum of Nakhichevan". UNESCO World Heritage Centre (İngilizce). unesco.org. 1 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2022.
- ^ Момине-хатун мавзолей (Популярная художественная энциклопедия / Под ред. В. М. Полевого bas.). Москва: Советская энциклопедия. 1986.
- ^ Aliyeva, S. A. (1984). Naxçıvan abidələrinə diqqəti artırmalı ("Azərbaycan abidələri" jurnalı, N1 bas.). Bakı.
- ^ Ələsgərzadə, Əjdər (1947). Надписи архитектурных памятников Азербайджана эпохи Низами (Архитектура Азербайджана эпохи Низами bas.). Баку. ss. 369-390.
- ^ a b Qiyasi, Cəfər (1991). Nizami dövrünün memarlıq abidələri. Bakı: İşıq. s. 96.
- ^ a b Aslanapa, Oktay (1979). Kirim ve Kuzey Azerbaycan'da Türk Eserleri. İstanbul: Baha Matbaasi. ss. 67-77.
- ^ a b . 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2015.
- ^ a b "Gülay Öğün Bezer, İldenizliler, İslam Ansiklopedisi, Cilt 22". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mumine Hatun Turbesi Azerbaycan Cumhuriyeti NOC Nahcivan sehrinde bulunan ve Atabey Kubbesi olarak da bilinen Ildenizliler donemine ait tarihi mimari bir anittir Turbe Azerbaycan Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakanligi tarafindan dunya capinda onemli bir anit olarak tescil edilmistir 1998 yilinda Mumine Hatun Turbesi diger Nahcivan turbeleriyle birlikte UNESCO Rezerv listesine alindi Mumine Hatun TurbesiMomine Xatun TurbesiGenel bilgilerTurTurbeKonumNahcivan AzerbaycanKoordinatlar39 12 46 K 45 24 20 D 39 21278 K 45 40556 D 39 21278 45 40556Tamamlanma1186Yukseklik25 metreTasarim ve insaatMimar lar Ecemi Nahcivani 1186 yilinda Mimar Acemi Nahcivani tarafindan yaptirilan turbenin orijinal yuksekligi 34 metre olmasina ragmen cadir benzeri kubbesi gunumuze ulasmamis bu nedenle zamanimizda turbe 25 metre yuksekligindedir zamanimiza ulasmayan cadir benzeri kubbesiz Mumine Hatun Turbesi Atabeyler Mimari Kulliyesi nden gunumuze ulasan tek anittir Mumine Hatun turbesinin genel yapisi bir mahzen ve sekizgen seklinde bir kuleden olusmaktadir Acemi mahzen ve dis kisim disinda kulenin ic kisminda karmasikliktan kacindi ve sayi ve butunlugu tercih etti Turbenin alcak platformu ongen seklindedir ve buyuk cilali diyorit levhalarla kaplidir Turbenin kule benzeri prizmatik yapisinin saf geometrik guzelligini bozmamak icin mimar giris buzagi kapisi ile dogu yuzunu ozel yapi ve suslemelerle diger yuzlerden keskin bir sekilde ayirmamistir Kulenin dikdortgen bir girisi uzerinde kufi cizgilerle bir tugla yazit bulunan sig sivri bir kemerin icine yerlestirilmistir TarihiInsa kitabesinde verilen bilgilere gore turbenin uzun govdesinin Salih Malik buyuk galip Semseddin Nusret el Islam ve Cihan Pehlevan atabey el Muslimin Cihan Pehlevan Ebu Cafer Muhammed ibn Atabay Eldeniz dunyanin ve dinin sani Islam in ve Muslumanlarin onuru Mumine Hatun anisina yapilmasini emretti Mimari tarih arastirmacisi Ajdar Alasgarzade ana kemer cercevesinin uzerindeki anitin yapim tarihinin Muharrem 582 miladi 1186 baharinda oldugunu aciklamistir Turbenin yanindaki baskemer kitabesine ve tarihi kaynaklara iliskin bilgilere gore mezarin Muhammed Cihan Pehlevan in olumunden biraz once bitirildigi ve baskemerin olumunden sonra yapildigi sonucuna varilmistir C Giyasi Muhammed Cihan Pehlevi nin kendisinin de bu mezara gomuldugunu varsaymaktadir Arastirmaci Cafer Giyasi bu fikre yerel halk arasinda Atabey Kubbesi anitinin adinin verilmesinin turbenin Atabeylerin soy mezari oldugunun bir isareti oldugunu ekliyor Turbenin tarihi goruntuleri 19 yuzyilin ortalarinda Mumine Hatun turbesi ve minareli baskemeri Mumine Hatun un turbesi ve Atabeyler Camii nin Atabeyler Mimari Kulliyesi icindeki konumu 1896 yilinda Mumine Hatun un TurbesiMimari ozellikleriTurbenin yan kesiti ve temel plani Yusuf bin Kuseyir Turbesi ile Mumine Hatun turbelerinin yapimi arasinda yirmi alti yil gecmistir Arastirmaci O Aslanapa ya gore Mumine Hatun Turbesi Acamin in ustaliginin buyumesinin yani sira musterinin prestijini ve buyuklugunu de yansitiyor Mumine Hatun Turbesinin genel yapisi kript ve kule kompozisyonun gelisme sekli mimari ozelliklerin duzenlenmesi Yusuf bin Kuseyir Turbesinin ozelliklerini tekrarlamaktadir Ayni zamanda mimar Mumine Hatun Turbesine yeni zengin ifade bicimleriyle benzersiz daha yuksek sanatsal bir gorunum kazandirmistir Orta Asya geleneklerini Islami bir anlayisla sentezleyen bir mimari yapidir Ildenizliler doneminin mimarisinin en gorkemli eseridir Nahcivan nehrine hakim bir yerde genis bir platform uzerinde bulunur Atabekligin kurucusu Semseddin Ildeniz in karisi Mumine Hatun icin oglu Muhammed Cihan Pehlevan tarafindan 1186 da yaptirilmistir Mimari Acemi Bin Ebubekir dir Ildenizliler doneminin mimarisinin en gorkemli eseridir Icten silindirik distan on koseli bir yapi olan kumbet tamamen tugladan insa edilmistir Etrafini cevreleyen kusatma duvari ve cifte minareli tac kapisi yikilmis gunumuze gelememistir Dis sutunlarina Yasin Suresi naksedilmis olan yapi acik mavi veya firuze ciniler ile suslenmistir Bu yapida ilk kez butun yuzeylere yayilan cini susleme gorulmektedir Yildiz motifleri ve sekizgenlerin ortasinda bitkisel motiflerle zenginlestirilmis Allah yazilari yer almaktadir Bu yazilar butun yuzeylerde tekrarlanmistir GaleriKaynakca Dunya ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisi PDF Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi 2 Agustos 2001 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Temmuz 2020 Centre UNESCO World Heritage The mausoleum of Nakhichevan UNESCO World Heritage Centre Ingilizce unesco org 1 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2022 Momine hatun mavzolej Populyarnaya hudozhestvennaya enciklopediya Pod red V M Polevogo bas Moskva Sovetskaya enciklopediya 1986 Aliyeva S A 1984 Naxcivan abidelerine diqqeti artirmali Azerbaycan abideleri jurnali N1 bas Baki Elesgerzade Ejder 1947 Nadpisi arhitekturnyh pamyatnikov Azerbajdzhana epohi Nizami Arhitektura Azerbajdzhana epohi Nizami bas Baku ss 369 390 a b Qiyasi Cefer 1991 Nizami dovrunun memarliq abideleri Baki Isiq s 96 a b Aslanapa Oktay 1979 Kirim ve Kuzey Azerbaycan da Turk Eserleri Istanbul Baha Matbaasi ss 67 77 a b 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2015 a b Gulay Ogun Bezer Ildenizliler Islam Ansiklopedisi Cilt 22 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mart 2015