Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mütesellim, herhangi bir beylerbeyi ve sancakbeyinin görevi nedeniyle eyalet veya sancağında bulunmadığı sırada kendisine vekalet etmek üzere yerine bıraktığı ya da gönderdiği vekildir.
Mütesellimlik, 17. yüzyılın sonlarından Tanzimat dönemine kadar devam etmiştir. Mütesellimlik kurumu, her ne kadar 17. yüzyılın sonlarında da var olarak görülüyorsa da, bu tarihlerde sayıları yok denecek kadar azdır. Ancak, 18. yüzyılda sancakların çoğu mütesellim ile yönetilmektedir. Artık taşrada yönetim enderunlulardan çıkmış, yerli ve Türk kökenli kişilerin eline geçmiştir.
18. yüzyılda yaygın olan bir usul de arpalık tarzında sancak verilmesidir. 16. yüzyıldan itibaren sayıları artan vezirlere gelirleri yeterli gelmediğinden, geçim kaynağı olarak "arpalık" adı ile sancaklar verilmeye başlandı.
Önceleri "arpalık" olarak verilen sancakların sayısı çok azdı. 17. yüzyılın sonları ile 18. yüzyılın başlarında arpalık olarak verilen sancakların sayısının çok büyük boyutlara ulaşmış ve arpalık olarak sancaklara atanan kişiler sancaklarına gitmeyip yerlerine mütesellim atamayı daha uygun görmüşlerdir. 18. yüzyılda mütesellimlik görevini elde eden yerli hanedanlar, bu görevlerinin kendilerine kazandırmış olduğu yetki sebebi ile artırdıkları servet sonunda iyice kuvvetlenmişlerdir. Mütesellimler bazen yerlerine bir vekil, "mütesellim vekili" tayin etmektedirler. Mütesellimlerin büyük çoğunluğu yerli hanedanlara mensup kişiler olsa da, az oranda yerli hanedana mensup olmayan, dışarıdan olan kişilere de mütesellimlik görevi verilmiştir. Ancak, bunlar görevlerine gittikleri yerlerde ellerinde fazla kuvvet olmadığı için tutunamamışlardır. 18. yüzyıl boyunca tayin edilen mütesellimlerin hemen hemen hepsinin yerli hanedana mensup oldukları gözlemlenmektedir.
Kaynakça
- ^ Osmanlı Tarihi, III. Cilt-I.Kısım, 10. baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2011, Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı
- ^ a b XVII. Yüzyılda Taşra Yönetimine Genel Bir Bakış, Prof. Dr. Yücel Özkaya
- ^ Arpalık, Tarih-i Osmani Mecmuası, İstanbul 1926; İbnü'l-Emin Mahmut Kemal
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mutesellim herhangi bir beylerbeyi ve sancakbeyinin gorevi nedeniyle eyalet veya sancaginda bulunmadigi sirada kendisine vekalet etmek uzere yerine biraktigi ya da gonderdigi vekildir Mutesellimlik 17 yuzyilin sonlarindan Tanzimat donemine kadar devam etmistir Mutesellimlik kurumu her ne kadar 17 yuzyilin sonlarinda da var olarak goruluyorsa da bu tarihlerde sayilari yok denecek kadar azdir Ancak 18 yuzyilda sancaklarin cogu mutesellim ile yonetilmektedir Artik tasrada yonetim enderunlulardan cikmis yerli ve Turk kokenli kisilerin eline gecmistir 18 yuzyilda yaygin olan bir usul de arpalik tarzinda sancak verilmesidir 16 yuzyildan itibaren sayilari artan vezirlere gelirleri yeterli gelmediginden gecim kaynagi olarak arpalik adi ile sancaklar verilmeye baslandi Onceleri arpalik olarak verilen sancaklarin sayisi cok azdi 17 yuzyilin sonlari ile 18 yuzyilin baslarinda arpalik olarak verilen sancaklarin sayisinin cok buyuk boyutlara ulasmis ve arpalik olarak sancaklara atanan kisiler sancaklarina gitmeyip yerlerine mutesellim atamayi daha uygun gormuslerdir 18 yuzyilda mutesellimlik gorevini elde eden yerli hanedanlar bu gorevlerinin kendilerine kazandirmis oldugu yetki sebebi ile artirdiklari servet sonunda iyice kuvvetlenmislerdir Mutesellimler bazen yerlerine bir vekil mutesellim vekili tayin etmektedirler Mutesellimlerin buyuk cogunlugu yerli hanedanlara mensup kisiler olsa da az oranda yerli hanedana mensup olmayan disaridan olan kisilere de mutesellimlik gorevi verilmistir Ancak bunlar gorevlerine gittikleri yerlerde ellerinde fazla kuvvet olmadigi icin tutunamamislardir 18 yuzyil boyunca tayin edilen mutesellimlerin hemen hemen hepsinin yerli hanedana mensup olduklari gozlemlenmektedir Kaynakca Osmanli Tarihi III Cilt I Kisim 10 baski Turk Tarih Kurumu Yayinlari 2011 Ord Prof Ismail Hakki Uzuncarsili a b XVII Yuzyilda Tasra Yonetimine Genel Bir Bakis Prof Dr Yucel Ozkaya Arpalik Tarih i Osmani Mecmuasi Istanbul 1926 Ibnu l Emin Mahmut Kemal