Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nadas, araziye bir yılda düşen yağışın, her yıl ürün almaya yetmeyecek kadar az olduğu yerlerde toprağın bir yıl boş bırakma işlemidir. Kuru tarım bölgelerinde uygulanır. Nadas işlemesi, tarla yüzeyini işleyerek bırakmaya, yapılan işleme nadas işlemesi denilir. Nadas tarlanın belli bir zaman boş bırakılması ve bu süre içinde yapılan işlemleri ifade eder.
Amaçları
- Nadas uygulamasının asıl amacı toprağın nemini artırmaktır.
- Toprakta organik madde miktarını artırmak.
- Bitki besin maddelerinin alınabilirliğini temin etmek.
- Arazideki yabancı otları yok etmek.
- Yabancı ot kontrolü yanında zararlı ve hastalıklarla da mücadele etme fırsatı sunar.
İnsanları nadasa zorlayan sebep, yıllık toplam yağışın veya yıl içine dağılışının her yıl ürün almaya yetmemesidir. Nadasın görevi ekili zamana göre toprakta daha fazla yağış suyunun depolanmasıdır.
Uygulama
Nadas uygulamasında toprak sürülüp kendi haline bırakılmakta, her hangi bir ürün ekilmemektedir. Toprak ekili duruma göre bitki besin maddeleri ve nem açısından daha iyi duruma gelmektedir. Böylece nadastan sonraki rekolte miktarı artmaktadır. Nadas ile toprakta yağışların %18-22'si depolanabilmektedir. Nadasa ayrılan tarlanın otlatmada kullanılması doğru değildir. Nadas süresince yabancı otlar ile mücadele edilmelidir.
Nadasın uygulama nedenlerine göre göre değişik türleri bulunur. Güz nadası, yarım nadas, tam nadas, bostan nadası, anızlı nadas, kara nadas başlıca türlerdir.
Türkiye'de yağış şartlarına göre, Karadeniz, Marmara ve Ege bölgelerinde nadasa ihtiyaç yokken, İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimizde sulama veya nadas yöntemi zorunludur. Sahil bölgelerimizin iç kesimlerinde değişen oranlarda (%0-40) nadas uygulaması yapılır.
Kara nadas
Nadas için toprak işleme mart veya nisan ayında başlar, ekim ayına kadar sürer. Hasattan sonra gölge tavının oluşmadığı bu alanlarda anız bozma uygulanmaz. Kurak yörelerde uygulanır. İlkbaharda tarla 2/3 otlandıktan sonra ilk işleme pulluk ile yapılır. Tarla otlandıkça ikinci ve üçüncü sürümler yüzeysel toprak işleme araçları ile yapılır. Sonbahar işlemesinin fazla bir faydası yoktur. Nadasta tarlayı işlemenin amacı toprakta biriktirilmekte olan nemin ve minerallerin yabancı otlar tarafından tüketilmesini önlemektir. Kara nadasta toprağın pullukla işlenip devrilmesi, yüzeyin ufalanmasına neden olur. Tarla su ve rüzgar erozyonuna açık hale gelmektedir.
Anızlı nadas
Yüzeysel toprak işleme aletleriyle alttan toprak işleme yapılır. Anız toprak üzerinde olduğu gibi bırakılır. Kuru tarım sisteminde kış sonu tarlaya girilebildiği zaman Mart sonu, nisan başı gibi yapılır. Yabancı otlar büyüdükçe ikileme, üçleme yapılır. Anızlı nadas kara nadasa göre daha faydalıdır. Tarla kazayağı veya kırlangıçkuyruğu ile -3-8 cm derinden işlenir. Otlar kök boğazından kesilmiş olur. Anız erozyonu önleme görevi yapar. 10 cm derinliğindeki işlemenin buğdaya en yararlı yöntem olduğu belirlenmiştir.
Kimyasal nadas
Nadas uygulaması sırasında yabancı ot kontrolünün kimyasallar ile yapılmasıdır. Toprak işlenmesi yoktur. Fakat kimyasalların toprakta kalma süresi tek olumsuz tarafıdır. Toprakta uzun süre kalmayan, hızla parçalanan kimyasalların bulunmasıyla, kimyasal nadas kullanımı hızla artacaktır.
- Tam nadas: İlk toprak işlemenin sonbaharda yapılması hariç kara nadasa benzemektedir.
- Bostan nadası: Kara nadas veya tam nadas uygulanan tarlaya karpuz, kavun ekilerek yapılır. Yabancı ot kontrolü yapılıp, topraktan yararlanılmış olur.
Kuru tarım dışında uygulanan nadas türleri:
- Yarım nadas: Tarla hasattan, ilkbahara ekimine kadar boş bırakılır. Nadas için ilk işleme sonbahardadır.
- Güz nadası: Anız bozmadan, kış ekimine kadar tarlanın birkaç ay boş olduğu, kısa süreli bir nadas türüdür.
Çözümler
Yağışlı veya sulama imkânı olan bölgelerde yılda birden fazla ürün alınırken nadas alanlarında iki yılda bir ürün alma ekonomik görülmemektedir. Ülkeler nüfuslarının gıda ihtiyacını karşılamak, tarım ürünü ihraç edebilmek ve tarımsal sanayiyi desteklemek amacıyla topraklarından en iyi şekilde yararlanma eğilimindedirler. Çoğu ülkede sanayileşmeden sonra (traktör ve pulluğun icadı) tarım alanları maksimum sınırlarına ulaşmıştır. Ormanlar ve meralar aleyhine genişleyen tarlaları daha fazla büyütmenin imkânı kalmamıştır. Bu nedenle nadas uygulaması mümkünse azaltılmalı, mümkün değilse nadas süresi en verimli şekilde geçirilmelidir.
Sulama, nadas alanlarını azaltmada başvurulacak ilk yöntemdir. Sulama ile nadasın azalmasının yanında verim, dolayısıyla üretimde artar. İç Anadolu'da sulamalı tarımın nadas tarımına göre dört kat verim artışına yol açacağı belirlenmiştir.
Türkiye'de yıllık yağışın 400 mm'yi geçtiği yerlerde nadas uygulamasının verimi artırmadığı belirlenmiştir. Böyle yerlerde nadas yerine ekim nöbeti, örneğin buğday-baklagil döngüsü daha yararlıdır.
Arazinin yetenek sınıfına uygun kullanılması gereklidir. Orman ve meradan kazanılan eğimli tarlalarda nadas uygulaması yerine, buraların yeniden mera veya ormana dönüştürülmesi daha verimli bir yöntemdir. Toprak derinliği 90 cm'den az tarlaların nadasta nem tutma özelliği zayıftır. Özellikle Türkiye'de kuru tarım alanları 1950 yılından sonra meralardan tarım arazilerine dönüştürülmüştür. Eğimli meraların tarıma açılması yoğun erozyon sorununa neden olmuştur.
Nadas uygulaması düzenlenerek, iki yılda bir ürün yerine üç yılda bir, üç yılda iki ürün düzenlemesi uygulanabilir. Nadas zamanında bazı yem bitkilerinin (macar fiği, kışlık mercimek, yem bezelyesi gibi.) ekimi yapılabilir.
Kaynakça
- ^ a b c d ALTIN, Doç. Dr. Murat (1984). "Doğu Anadolu Bölgesinde Nadas Alanlarından Yararlanma Olanakları". Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2020.
- ^ DEMİRALAY, İbrahim (1981). "TÜRKİYE'DE NADAS ALANLARINDAN YARARLANMA OLANAKLARI". Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2020.
- ^ İŞLER, Prof. Dr. Necmi. "Kuru Tarım" (PDF). mku.edu.tr. 14 Şubat 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Mart 2020.
- ^ a b c d YAŞAR, Okan (1999). "Türkiye'de nadas alanlarını azaltmada doğal ve beşeri kaynakların harekete geçirilmesine coğrafi bir bakış". Türk Coğrafya Dergisi. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2020.
- ^ a b c YÜRÜR, Prof. Dr. Nevzat. "Tarla Bitkileri". Anadolu Üniversitesi. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2020.
- ^ "Toprak işleme". omu.edu.tr. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2020.
| Vikisözlük'te nadas ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nadas araziye bir yilda dusen yagisin her yil urun almaya yetmeyecek kadar az oldugu yerlerde topragin bir yil bos birakma islemidir Kuru tarim bolgelerinde uygulanir Nadas islemesi tarla yuzeyini isleyerek birakmaya yapilan isleme nadas islemesi denilir Nadas tarlanin belli bir zaman bos birakilmasi ve bu sure icinde yapilan islemleri ifade eder Nadas yapilmis bir tarlaAmaclariNadas uygulamasinin asil amaci topragin nemini artirmaktir Toprakta organik madde miktarini artirmak Bitki besin maddelerinin alinabilirligini temin etmek Arazideki yabanci otlari yok etmek Yabanci ot kontrolu yaninda zararli ve hastaliklarla da mucadele etme firsati sunar Insanlari nadasa zorlayan sebep yillik toplam yagisin veya yil icine dagilisinin her yil urun almaya yetmemesidir Nadasin gorevi ekili zamana gore toprakta daha fazla yagis suyunun depolanmasidir UygulamaNadas uygulamasinda toprak surulup kendi haline birakilmakta her hangi bir urun ekilmemektedir Toprak ekili duruma gore bitki besin maddeleri ve nem acisindan daha iyi duruma gelmektedir Boylece nadastan sonraki rekolte miktari artmaktadir Nadas ile toprakta yagislarin 18 22 si depolanabilmektedir Nadasa ayrilan tarlanin otlatmada kullanilmasi dogru degildir Nadas suresince yabanci otlar ile mucadele edilmelidir Nadasin uygulama nedenlerine gore gore degisik turleri bulunur Guz nadasi yarim nadas tam nadas bostan nadasi anizli nadas kara nadas baslica turlerdir Turkiye de yagis sartlarina gore Karadeniz Marmara ve Ege bolgelerinde nadasa ihtiyac yokken Ic Dogu ve Guneydogu Anadolu bolgelerimizde sulama veya nadas yontemi zorunludur Sahil bolgelerimizin ic kesimlerinde degisen oranlarda 0 40 nadas uygulamasi yapilir Kara nadas Nadas icin toprak isleme mart veya nisan ayinda baslar ekim ayina kadar surer Hasattan sonra golge tavinin olusmadigi bu alanlarda aniz bozma uygulanmaz Kurak yorelerde uygulanir Ilkbaharda tarla 2 3 otlandiktan sonra ilk isleme pulluk ile yapilir Tarla otlandikca ikinci ve ucuncu surumler yuzeysel toprak isleme araclari ile yapilir Sonbahar islemesinin fazla bir faydasi yoktur Nadasta tarlayi islemenin amaci toprakta biriktirilmekte olan nemin ve minerallerin yabanci otlar tarafindan tuketilmesini onlemektir Kara nadasta topragin pullukla islenip devrilmesi yuzeyin ufalanmasina neden olur Tarla su ve ruzgar erozyonuna acik hale gelmektedir Anizli nadas Yuzeysel toprak isleme aletleriyle alttan toprak isleme yapilir Aniz toprak uzerinde oldugu gibi birakilir Kuru tarim sisteminde kis sonu tarlaya girilebildigi zaman Mart sonu nisan basi gibi yapilir Yabanci otlar buyudukce ikileme ucleme yapilir Anizli nadas kara nadasa gore daha faydalidir Tarla kazayagi veya kirlangickuyrugu ile 3 8 cm derinden islenir Otlar kok bogazindan kesilmis olur Aniz erozyonu onleme gorevi yapar 10 cm derinligindeki islemenin bugdaya en yararli yontem oldugu belirlenmistir Kimyasal nadas Nadas uygulamasi sirasinda yabanci ot kontrolunun kimyasallar ile yapilmasidir Toprak islenmesi yoktur Fakat kimyasallarin toprakta kalma suresi tek olumsuz tarafidir Toprakta uzun sure kalmayan hizla parcalanan kimyasallarin bulunmasiyla kimyasal nadas kullanimi hizla artacaktir Tam nadas Ilk toprak islemenin sonbaharda yapilmasi haric kara nadasa benzemektedir Bostan nadasi Kara nadas veya tam nadas uygulanan tarlaya karpuz kavun ekilerek yapilir Yabanci ot kontrolu yapilip topraktan yararlanilmis olur Kuru tarim disinda uygulanan nadas turleri Yarim nadas Tarla hasattan ilkbahara ekimine kadar bos birakilir Nadas icin ilk isleme sonbahardadir Guz nadasi Aniz bozmadan kis ekimine kadar tarlanin birkac ay bos oldugu kisa sureli bir nadas turudur CozumlerYagisli veya sulama imkani olan bolgelerde yilda birden fazla urun alinirken nadas alanlarinda iki yilda bir urun alma ekonomik gorulmemektedir Ulkeler nufuslarinin gida ihtiyacini karsilamak tarim urunu ihrac edebilmek ve tarimsal sanayiyi desteklemek amaciyla topraklarindan en iyi sekilde yararlanma egilimindedirler Cogu ulkede sanayilesmeden sonra traktor ve pullugun icadi tarim alanlari maksimum sinirlarina ulasmistir Ormanlar ve meralar aleyhine genisleyen tarlalari daha fazla buyutmenin imkani kalmamistir Bu nedenle nadas uygulamasi mumkunse azaltilmali mumkun degilse nadas suresi en verimli sekilde gecirilmelidir Sulama nadas alanlarini azaltmada basvurulacak ilk yontemdir Sulama ile nadasin azalmasinin yaninda verim dolayisiyla uretimde artar Ic Anadolu da sulamali tarimin nadas tarimina gore dort kat verim artisina yol acacagi belirlenmistir Turkiye de yillik yagisin 400 mm yi gectigi yerlerde nadas uygulamasinin verimi artirmadigi belirlenmistir Boyle yerlerde nadas yerine ekim nobeti ornegin bugday baklagil dongusu daha yararlidir Arazinin yetenek sinifina uygun kullanilmasi gereklidir Orman ve meradan kazanilan egimli tarlalarda nadas uygulamasi yerine buralarin yeniden mera veya ormana donusturulmesi daha verimli bir yontemdir Toprak derinligi 90 cm den az tarlalarin nadasta nem tutma ozelligi zayiftir Ozellikle Turkiye de kuru tarim alanlari 1950 yilindan sonra meralardan tarim arazilerine donusturulmustur Egimli meralarin tarima acilmasi yogun erozyon sorununa neden olmustur Nadas uygulamasi duzenlenerek iki yilda bir urun yerine uc yilda bir uc yilda iki urun duzenlemesi uygulanabilir Nadas zamaninda bazi yem bitkilerinin macar figi kislik mercimek yem bezelyesi gibi ekimi yapilabilir Kaynakca a b c d ALTIN Doc Dr Murat 1984 Dogu Anadolu Bolgesinde Nadas Alanlarindan Yararlanma Olanaklari Ataturk Universitesi Ziraat Fakultesi Dergisi 20 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2020 DEMIRALAY Ibrahim 1981 TURKIYE DE NADAS ALANLARINDAN YARARLANMA OLANAKLARI Ataturk Universitesi Ziraat Fakultesi Dergisi 20 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2020 ISLER Prof Dr Necmi Kuru Tarim PDF mku edu tr 14 Subat 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Mart 2020 a b c d YASAR Okan 1999 Turkiye de nadas alanlarini azaltmada dogal ve beseri kaynaklarin harekete gecirilmesine cografi bir bakis Turk Cografya Dergisi 20 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2020 a b c YURUR Prof Dr Nevzat Tarla Bitkileri Anadolu Universitesi 22 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2020 Toprak isleme omu edu tr 22 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2020 Vikisozluk te nadas ile ilgili tanim bulabilirsiniz