Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nargin Adası ya da günümüzdeki adı ile Büyük Zire (Azericeː Böyük Zirə, kelime anlamı ile Büyük Ada), Hazar Denizi'nin Azerbaycan'a ait bölümünde yer alan bir ada. Ada, Dash Zira, Kum Adası, Zenbil, Sangi-Mugan, Chikil, Kara Su, Kara Zira, Gil, Ignat Dash gibi büyük ve birkaç küçük adadan oluşan Bakü takımadalarının bir parçasıdır ve Bakü Körfezi'nde yer alır. Bakü'nün sahil hattından 10,5 kilometre uzaklıkta yer alır.
| Büyük Zire Böyük Zirə | |
|---|---|
 | |
 | |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
Adanın toplam alanı 1,4 kilometrekaredir. Uzunluğu 3,1 kilometre, eni 900 metredir. Adanın kuzeybatı kesimleri dik yamaçlardan oluşmaktadır. Bu kısımlarda Bitki oluşumu çok azdır.
, Mersin balığı ve birçok farklı türde kuş ada çevresinde gözlemlenebilmektedir.
Toponimi
Adanın modern ismi olan Boyuk Zira kelimesi Azerice "büyük" anlamına gelen "böyük" ve Arapça "ada" anlamına gelen "cezire" kelimesinden oluşmuştur.
Bakü takımadalarındaki diğer bütün adalar gibi Nargin Adası'nın adı da Ruslar, özellikle de 17. yüzyıl civarında bölgede beliren Kazaklar tarafından değiştirilmiştir. Boyuk Zira, Nargin adı ile de bilinmektedir. Bu isim de I. Petro ile ilişkilendirilmektedir. Nargin kelimesi, "dar boğaz" anlamına gelen Almanca "Nargin", Letonca "Narginten" kelimelerinden gelmiş olmalıdır. Nargin Adası, 1990 yılında orijinal ismini geri almıştır.
Stratejik Önemi
Ada, Hazar Denizi'nde, Bakü'nün 5 kilometre açığında yer almaktadır. Ada, Azerbaycan Cumhuriyet Savunma Bakanlığı yönetimindedir. Adanın yapısı kayalıktır. 2008 yılının Ocak ayında SOCAR, ilinden Boyuk Zira Adası'na 17 kilometre uzunluğunda, 12-14 metre derinliğinde su hattı çekmiştir.
Tarihi
Deniz feneri
Adadaki deniz feneri 11 Aralık 1885 yılında çalışmaya başladı. Deniz feneri, Bakü Körfezi'ne giriş yapan gemilere kolaylık sağlaması amacı ile adanın güney kesimlerine inşa edildi. Deniz feneri, üç metrelik bir kule, tepesinde lambaı ile bir konut halinde inşa edilmiştir. Bir gazyağı fitil brülörü ve 4. dereceden ışık-optik bir aparatlı bir gaz lambası, gemiler için yolu aydınlatmaktadır.
1941 yılında, II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi'nin açılması ile birlikte bina Kızıl Ordu'nun emri ile havaya uçuruldu. Adada, Bakü'yü Alman hava saldırılarından korumak için uçaksavar silahları kuruldu, çünkü deniz feneri binası Alman havacılar için önemli bir nokta idi. Deniz feneri 1958 yılında restore edildi. Adanın orta orta kesiminde, karmaşık bir optik seyir sistemi ile donatılmış 18 metre yüksekliğinde bir taş kule inşa edildi. Yolun bakımı bir izleme yöntemi ile gerçekleştirilmekte ve personel her iki haftada bir değişmektedir. Deniz fenerinin ışıkları Bakü'den 20-30 kilometre uzaklıktan da görülebilmektedir. Deniz fenerinin gücü güneş panellerinden elde edilmektedir. Ayrıca bir dizel jeneratörle birlikte 7 güne varan güç depolanması sağlanmaktadır.
I. Dünya Savaşı
Nargin Adası, I. Dünya Savaşı sırasında Türkiye ve Azerbaycan arasında trajik olaylara ev sahipliği yapmıştır. Doğu Anadolu'nun Ruslar tarafından işgali sırasında tutuklanan 10 bin kadar asker ve sivil adada esir olarak tutulmuştur. Esirler açlık, yılan ısırması ve hapishane görevlilerinin işkenceleri nedeni ile ölmüştür. Hasan Cüneyd Zapsu'nun anlattığına göre, dedesi da adadaki esirlerden birisiydi ve bir hemşirenin yardımı ile kurtulmuştu. Ayrıca, Türk pilot Vecihi Hürkuş da adada esir tutulanlardan birisi idi ve yöre sakinlerinin yardımları ile kurtulmuştu.
Adadaki Türk askerlerin trajedii ile ilgili olarak Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından da 20. yüzyılın başlarında bir belgesel çekildi. O yıllara ait belgeler ve görüntüler ile birlikte 11 askere ait anılar, "Cehennem Adasıː Nargin" adlı belgeselle izleyiciler ile buluştu. Son yıllarda, Nargin Adası'nda ölen Türk vatandaşlarının anısına bir anıt dikilmesi önerisi, TBMM milletvekili Turhan Çömez ve diğer vekiller tarafından sıklıkla dile getirilmeye başlandı.
Dış bağlantılar
- Zira Adası ana plan projesi15 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ "Острова Апшеронского полуострова". 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ . Eurasianet.org. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "ГНКАР провела на остров Наргин водопровод". 1news.az. 1 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 6 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 7 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "ОСТРОВ НАРГИН: РАЙ или МУЗЕЙ?". 6 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nargin Adasi ya da gunumuzdeki adi ile Buyuk Zire Azericeː Boyuk Zire kelime anlami ile Buyuk Ada Hazar Denizi nin Azerbaycan a ait bolumunde yer alan bir ada Ada Dash Zira Kum Adasi Zenbil Sangi Mugan Chikil Kara Su Kara Zira Gil Ignat Dash gibi buyuk ve birkac kucuk adadan olusan Baku takimadalarinin bir parcasidir ve Baku Korfezi nde yer alir Baku nun sahil hattindan 10 5 kilometre uzaklikta yer alir Buyuk Zire Boyuk ZireSiyasiAdadaki ulke ler Azerbaycan Adanin toplam alani 1 4 kilometrekaredir Uzunlugu 3 1 kilometre eni 900 metredir Adanin kuzeybati kesimleri dik yamaclardan olusmaktadir Bu kisimlarda Bitki olusumu cok azdir Mersin baligi ve bircok farkli turde kus ada cevresinde gozlemlenebilmektedir ToponimiAdanin modern ismi olan Boyuk Zira kelimesi Azerice buyuk anlamina gelen boyuk ve Arapca ada anlamina gelen cezire kelimesinden olusmustur Baku takimadalarindaki diger butun adalar gibi Nargin Adasi nin adi da Ruslar ozellikle de 17 yuzyil civarinda bolgede beliren Kazaklar tarafindan degistirilmistir Boyuk Zira Nargin adi ile de bilinmektedir Bu isim de I Petro ile iliskilendirilmektedir Nargin kelimesi dar bogaz anlamina gelen Almanca Nargin Letonca Narginten kelimelerinden gelmis olmalidir Nargin Adasi 1990 yilinda orijinal ismini geri almistir Stratejik OnemiAda Hazar Denizi nde Baku nun 5 kilometre aciginda yer almaktadir Ada Azerbaycan Cumhuriyet Savunma Bakanligi yonetimindedir Adanin yapisi kayaliktir 2008 yilinin Ocak ayinda SOCAR ilinden Boyuk Zira Adasi na 17 kilometre uzunlugunda 12 14 metre derinliginde su hatti cekmistir TarihiDeniz feneri Adadaki deniz feneri 11 Aralik 1885 yilinda calismaya basladi Deniz feneri Baku Korfezi ne giris yapan gemilere kolaylik saglamasi amaci ile adanin guney kesimlerine insa edildi Deniz feneri uc metrelik bir kule tepesinde lambai ile bir konut halinde insa edilmistir Bir gazyagi fitil bruloru ve 4 dereceden isik optik bir aparatli bir gaz lambasi gemiler icin yolu aydinlatmaktadir 1941 yilinda II Dunya Savasi nda Dogu Cephesi nin acilmasi ile birlikte bina Kizil Ordu nun emri ile havaya ucuruldu Adada Baku yu Alman hava saldirilarindan korumak icin ucaksavar silahlari kuruldu cunku deniz feneri binasi Alman havacilar icin onemli bir nokta idi Deniz feneri 1958 yilinda restore edildi Adanin orta orta kesiminde karmasik bir optik seyir sistemi ile donatilmis 18 metre yuksekliginde bir tas kule insa edildi Yolun bakimi bir izleme yontemi ile gerceklestirilmekte ve personel her iki haftada bir degismektedir Deniz fenerinin isiklari Baku den 20 30 kilometre uzakliktan da gorulebilmektedir Deniz fenerinin gucu gunes panellerinden elde edilmektedir Ayrica bir dizel jeneratorle birlikte 7 gune varan guc depolanmasi saglanmaktadir I Dunya Savasi Nargin Adasi I Dunya Savasi sirasinda Turkiye ve Azerbaycan arasinda trajik olaylara ev sahipligi yapmistir Dogu Anadolu nun Ruslar tarafindan isgali sirasinda tutuklanan 10 bin kadar asker ve sivil adada esir olarak tutulmustur Esirler aclik yilan isirmasi ve hapishane gorevlilerinin iskenceleri nedeni ile olmustur Hasan Cuneyd Zapsu nun anlattigina gore dedesi da adadaki esirlerden birisiydi ve bir hemsirenin yardimi ile kurtulmustu Ayrica Turk pilot Vecihi Hurkus da adada esir tutulanlardan birisi idi ve yore sakinlerinin yardimlari ile kurtulmustu Adadaki Turk askerlerin trajedii ile ilgili olarak Turkiye Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakanligi tarafindan da 20 yuzyilin baslarinda bir belgesel cekildi O yillara ait belgeler ve goruntuler ile birlikte 11 askere ait anilar Cehennem Adasiː Nargin adli belgeselle izleyiciler ile bulustu Son yillarda Nargin Adasi nda olen Turk vatandaslarinin anisina bir anit dikilmesi onerisi TBMM milletvekili Turhan Comez ve diger vekiller tarafindan siklikla dile getirilmeye baslandi Dis baglantilarZira Adasi ana plan projesi15 Mayis 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Ostrova Apsheronskogo poluostrova 15 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Eurasianet org 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi GNKAR provela na ostrov Nargin vodoprovod 1news az 1 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 6 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 7 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi OSTROV NARGIN RAJ ili MUZEJ 6 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi