Negatif yararcılık (negatif-utilitaryanizm), insanların toplam acı miktarını en aza indirmeleri ve ardından ikincil olarak toplam mutluluk miktarını artırmaları gerektiğini savunan bir negatif-sonuççuluk versiyonudur. Bunun, yararcılığın hazzı artırmaktan (pozitif-yarar) ziyade ıstırabı azaltmaya (negatif-yarar veya 'yararsızlık') öncelik veren bir versiyonu olduğu düşünülebilir. Bu yönüyle, ıstırabı azaltmanın mutluluğu artırmaktan daha önemli olduğu iddiasında olmayan klasik yararcılıktan farklıdır. Bunun, yararcılığın acıyı azaltmaya mutluluğu artırmaktan daha fazla öncelik veren bir versiyonu olduğu düşünülebilir. Yararcılığın her iki versiyonu da eylemlerin ahlaki olarak doğru veya yanlış olmasının yalnızca sonuçlarının toplam refahı nasıl etkilediğine bağlı olduğunu savunur. 'Refah' burada bireyin keyfiyetini ifade eder.
Negatif yararcılık, böylece, negatif öncelikçilik (negative prioritarianism) veya negatif sonuççu eşitlikçilik (negative consequentialist egalitarianism) gibi diğer sonuççu görüşlerden ayrılacaktır. Bu diğer teoriler de acıyı minimize etmeyi amaçlasalar da, daha kötü durumda olan kişilerin acılarını azaltmaya özel bir ağırlık verirler. (Örneğin, ayağı kırılan bireyin ıstırabının gözüne toz kaçan bireylerinkine önceliği vardır.)
'Negatif yararcılık' terimi, bazı yazarlar tarafından, 'nihai olarak ahlaki açıdan önemli olan tek şeyin negatif-refahı azaltmak olduğu' teorisini belirtmek için kullanılır. Diğerleriyse, negatif yararcılığın 'güçlü' ve 'zayıf' versiyonları arasında ayrım yapar, burada güçlü versiyonlar sadece negatif-refahı azaltmakla ilgilenirken; zayıf versiyonlar hem pozitif hem de negatif-refahın önemli olduğunu, ancak negatif-refahın daha çok önem arz ettiğini olduğunu söyler.
Negatif yararcılığın diğer versiyonları, pozitif-refaha kıyasla negatif-refaha ne kadar ağırlık verdiklerine ve refahtan (fayda/utiliti) ne anladıklarına göre farklılık gösterir. Örneğin, negatif tercih faydacılığına göre 'bir sonucun içerdiği refah' gerçekleştirilememiş isteklere bağlıdır. Negatif hedonistik yararcılık ise refahı haz veren ve mutsuz hissettiren deneyimler açısından tanımlar. Negatif yararcılığın nasıl belirlenebileceğine dair başka birçok varyasyon vardır.
Kaynakça
- ^ Örneğin, Leslie, John (1998). The End of the World: The Science and Ethics of Human Extinction, Revised ed. Routledge. p.12 "'Negative utilitarianism' is concerned mainly or entirely with reducing evils rather than with maximizing goods."
- ^ Bykvist, Krister (2009). Utilitarianism: A Guide for the Perplexed. Bloomsbury Publishing. p.19 "The whole family of utilitarian theories is captured by the equation: Utilitarianism = Consequentialism (nothing but the values of outcomes matter for the rightness of actions) + Welfarism (nothing but well-being matters for the value of outcomes)."
- ^ Bykvist, Krister (2009). Utilitarianism: A Guide for the Perplexed. Bloomsbury Publishing. chpt. 4.
- ^ Smart, R. N. (1958). "Negative Utilitarianism 30 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". Mind. 67 (268): 542–43. doi:10.1093/mind/lxvii.268.542 JSTOR 2251207 9 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Arrhenius, Gustaf; Bykvist, Krister (1995). "Future Generations and Interpersonal Compensations Moral Aspects of Energy Use".Uppsala Prints and Preprints in Philosophy. 21. p. 29, 115. CiteSeerX 10.1.1.227.8371 7 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ord, Toby (2013). "Why I'm Not a Negative Utilitarian 16 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ "Negative Utilitarianism FAQ 2015". 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Negatif yararcilik negatif utilitaryanizm insanlarin toplam aci miktarini en aza indirmeleri ve ardindan ikincil olarak toplam mutluluk miktarini artirmalari gerektigini savunan bir negatif sonucculuk versiyonudur Bunun yararciligin hazzi artirmaktan pozitif yarar ziyade istirabi azaltmaya negatif yarar veya yararsizlik oncelik veren bir versiyonu oldugu dusunulebilir Bu yonuyle istirabi azaltmanin mutlulugu artirmaktan daha onemli oldugu iddiasinda olmayan klasik yararciliktan farklidir Bunun yararciligin aciyi azaltmaya mutlulugu artirmaktan daha fazla oncelik veren bir versiyonu oldugu dusunulebilir Yararciligin her iki versiyonu da eylemlerin ahlaki olarak dogru veya yanlis olmasinin yalnizca sonuclarinin toplam refahi nasil etkiledigine bagli oldugunu savunur Refah burada bireyin keyfiyetini ifade eder Negatif yararcilik boylece negatif oncelikcilik negative prioritarianism veya negatif sonuccu esitlikcilik negative consequentialist egalitarianism gibi diger sonuccu goruslerden ayrilacaktir Bu diger teoriler de aciyi minimize etmeyi amaclasalar da daha kotu durumda olan kisilerin acilarini azaltmaya ozel bir agirlik verirler Ornegin ayagi kirilan bireyin istirabinin gozune toz kacan bireylerinkine onceligi vardir Negatif yararcilik terimi bazi yazarlar tarafindan nihai olarak ahlaki acidan onemli olan tek seyin negatif refahi azaltmak oldugu teorisini belirtmek icin kullanilir Digerleriyse negatif yararciligin guclu ve zayif versiyonlari arasinda ayrim yapar burada guclu versiyonlar sadece negatif refahi azaltmakla ilgilenirken zayif versiyonlar hem pozitif hem de negatif refahin onemli oldugunu ancak negatif refahin daha cok onem arz ettigini oldugunu soyler Negatif yararciligin diger versiyonlari pozitif refaha kiyasla negatif refaha ne kadar agirlik verdiklerine ve refahtan fayda utiliti ne anladiklarina gore farklilik gosterir Ornegin negatif tercih faydaciligina gore bir sonucun icerdigi refah gerceklestirilememis isteklere baglidir Negatif hedonistik yararcilik ise refahi haz veren ve mutsuz hissettiren deneyimler acisindan tanimlar Negatif yararciligin nasil belirlenebilecegine dair baska bircok varyasyon vardir Kaynakca Ornegin Leslie John 1998 The End of the World The Science and Ethics of Human Extinction Revised ed Routledge p 12 Negative utilitarianism is concerned mainly or entirely with reducing evils rather than with maximizing goods Bykvist Krister 2009 Utilitarianism A Guide for the Perplexed Bloomsbury Publishing p 19 The whole family of utilitarian theories is captured by the equation Utilitarianism Consequentialism nothing but the values of outcomes matter for the rightness of actions Welfarism nothing but well being matters for the value of outcomes Bykvist Krister 2009 Utilitarianism A Guide for the Perplexed Bloomsbury Publishing chpt 4 Smart R N 1958 Negative Utilitarianism 30 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mind 67 268 542 43 doi 10 1093 mind lxvii 268 542 JSTOR 2251207 9 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arrhenius Gustaf Bykvist Krister 1995 Future Generations and Interpersonal Compensations Moral Aspects of Energy Use Uppsala Prints and Preprints in Philosophy 21 p 29 115 CiteSeerX 10 1 1 227 8371 7 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ord Toby 2013 Why I m Not a Negative Utilitarian 16 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Negative Utilitarianism FAQ 2015 9 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Temmuz 2021