Nerik (Hititçe: 𒌷𒉈𒊑𒅅𒅗, Nerikka), günümüzde Samsun'a bağlı Vezirköprü ilçesinin 7 kilometre kuzeybatısında bulunan Oymaağaç Höyüğü'nde tespit edilen antik kent.
Nerikka | |
Oymaağaç Höyüğü (Mayıs 2019) | |
Kentin Türkiye haritasındaki konumu. | |
Konum | Oymaağaç, Vezirköprü, Samsun |
---|---|
Bölge | Karadeniz Bölgesi |
Tür | Yerleşim |
Tarihçe | |
Terk ediliş | MÖ 1200 |
Kültür(ler) | Hatti, Hitit |
Sit ayrıntıları | |
Kazı tarihleri | 2005- |
Arkeologlar | Rainer Maria Czichon |
Durum | Kazı sürüyor |
3.500 yıllık geçmişi bulunan kent Hattiler tarafından kurulmuş, Hititlerin kutsal şehirlerinden biri olmuş ve Hititlerin yıkılışından sonra da kentteki yerleşme sona ermiştir.
2005 yılından bu yana kazılan kentteki kazının başkanlığını Uşak Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı yürütmektedir. Burada tespit edilen eserlerin bir bölümü Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi'nde sergilenmektedir.
Önemi
Nerik, Hattiler döneminde kurulmuş önemli kentlerinden birisi idi. Hattilerin gökyüzü ve fırtına tanrısı Teşup'a adanmış olan şehir kutsal olarak kabul edilmekteydi.Hititlerin Hattileri fethetmesinin ardından Hitit yönetimine geçen kent aynı önemini korumaya devam etmiş, eski krallık döneminde yazılan kanunla da Hattuşaş, Arinna ve ile vergi muafiyetine sahip dört kentten biri olmuştu. Kentteki kazılarda tespit edilen tabletlerdeki bilgilerde Htit krallarının buraya gelip Teşup'a saygı gösterip törenler yaptıkları ve adakta bulundukları yazmaktadır.İlluyanka efsanesinin geçtiği yer olan Nerik'te kutlanan şenliği Hititlerin en önemli şenlikleri arasında yer almaktaydı. Ayrıca kentin adandığı tanrı Teşup III. Hattuşili'nin de kişisel koruyucu tanrısıydı.
Hitit hükümdarı II. Hantili döneminde Kaşkaların eline geçen kent, III. Hattuşili zamanında tekrar Hititlere bağlanmıştır. Hititlerin en kuzeydeki şehri olan ve kuzey sınırını teşkil eden Nerik hakkında Hititlerin Deniz Kavimlerinin saldırısı ile yıkılmasından sonra herhangi bir tarihsel kayda rastlanılmamıştır.
Kazı ve araştırma
2005 yılında ilk kez kazılmaya başlanan kentteki çalışmaların ilk dokuz yılında bir sur ve surun kapısı, mabet temel duvarları, kuyu, tünel, 13 toprak tablet, mühür ve çeşitli kalıntılar keşfedilmiştir. Mabedin keşfedilen duvar temelleri üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda mabedin üst üste inşa edilen üç ayrı yapıdan oluştuğu tespit edilmiştir ve 2.5 metre yüksekliğinde olduğu tahmin edilmektedir. Tapınağın MÖ 13. yüzyıla tarihlenen son evresinin 2.500 m2'lik bir alanı kapladığı da tespit edilmiştir. Ayrıca mabedin dışında 2.5 metrekare genişliğinde ve 4 metre derinliğinde bir kuyu keşfedilmiştir. Bu kuyunun ilk olarak su kanalı olduğunu düşünülmüş, dip kısımda bir sıva kalıntısının tespit edilmesiyle de silo olarak kullanıldığı ihtimali üzerinde durulmaya başlanmıştır. Çukurda tespit edilen obsidyen bıçak ve parçaları da bu ihtimali güçlendirmektedir. Ayrıca ilk olarak Roma tarafından kullanıldığı kabul edilen benzeri bir gerecin de Roma'dan çok önce Nerik'te kullanıldığı düşünülmektedir.
Mabet ve kuyuya ek olarak şehirde 50 metre uzunluğunda ve 40 basamaktan oluşan bir tünel keşfedilmiştir. 2013 yılında tünelde başlayan araştırma tünelin duvarlarındaki taşların düşmesi nedeniyle oluşan hayati tehlike nedeniyle durdurulmuştur.İstanbul Teknik Üniversitesi, Amasya Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi'nden uzmanlar tarafından incelenen tünel, 2015 yılında tadil edilerek yeniden işlevsel hâle getirilmiştir. İlk yapılan araştırmalar sonucunda bu tünelin sonunda kuşatma durumlarında depo olarak kullanılmak üzere kutsal olduğu düşünülen bir içme suyu havuzunun bulunduğu tahmin edilmektedir.
Kazılar sırasında tespit edilen gökyüzü ve fırtına tanrısı Teşup'un sembolü olan boğa figürlü kaplar ile dinî törenlerde kullanılan küçük kaplar, çivi yazılı tabletler, Roma dönemine ait olduğu düşünülen toplu mezarlar ve daha önce diğer Hitit kentlerinde örneğine rastlanmamış bronz bir alet bulunmuştur.
Kaynakça
- ^ Liverani, Mario (2013). The Ancient Near East: History, Society and Economy (İngilizce). Routledge. s. 612. ISBN .
- ^ a b c d e f "Hititlerin dini merkezi gün yüzüne çıkıyor". hurriyet.com.tr. 11 Eylül 2013. 15 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2014.
- ^ "Kültür Hazinesi Müzelerimiz". aa.com.tr. 10 Ağustos 2009. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
- ^ "Anatolian religion - Mythology" (İngilizce). britannica.com. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
- ^ a b c Czichon, Rainer Maria. "NERİK - ZALPA". aktuelarkeoloji.com.tr. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
- ^ a b c Czichon, Rainer Maria (Şubat 2015). "Hava Tanrısının Kenti". Atlas, 263. s. 98-99. ISSN 1300-5901.
- ^ a b c "SAMSUN VE AMASYA'DAKİ KAZILAR". aa.com.tr. 22 Temmuz 2009. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
- ^ a b c "EXCAVATIONS IN SAMSUN AND AMASYA" (İngilizce). aa.com.tr. 5 Ağustos 2009. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
- ^ a b c d e f g "Nerik gün yüzüne çıkarılıyor". trthaber.com. 13 Ağustos 2014. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
- ^ . nerik.de. 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2017.
- ^ a b . aktuelarkeoloji.com.tr. 11 Eylül 2017. 12 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2017.
Dış bağlantılar
- Resmî site
- AA.com.tr'de
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nerik Hititce 𒌷𒉈𒊑𒅅𒅗 Nerikka gunumuzde Samsun a bagli Vezirkopru ilcesinin 7 kilometre kuzeybatisinda bulunan Oymaagac Hoyugu nde tespit edilen antik kent NerikNerikkaOymaagac Hoyugu Mayis 2019 Kentin Turkiye haritasindaki konumu KonumOymaagac Vezirkopru SamsunBolgeKaradeniz BolgesiTurYerlesimTarihceTerk edilisMO 1200Kultur ler Hatti HititSit ayrintilariKazi tarihleri2005 ArkeologlarRainer Maria CzichonDurumKazi suruyor 3 500 yillik gecmisi bulunan kent Hattiler tarafindan kurulmus Hititlerin kutsal sehirlerinden biri olmus ve Hititlerin yikilisindan sonra da kentteki yerlesme sona ermistir 2005 yilindan bu yana kazilan kentteki kazinin baskanligini Usak Universitesi Fen Edebiyat Fakultesi Arkeoloji Bolumu Baskani yurutmektedir Burada tespit edilen eserlerin bir bolumu Samsun Arkeoloji ve Etnografya Muzesi nde sergilenmektedir OnemiNerik Hattiler doneminde kurulmus onemli kentlerinden birisi idi Hattilerin gokyuzu ve firtina tanrisi Tesup a adanmis olan sehir kutsal olarak kabul edilmekteydi Hititlerin Hattileri fethetmesinin ardindan Hitit yonetimine gecen kent ayni onemini korumaya devam etmis eski krallik doneminde yazilan kanunla da Hattusas Arinna ve ile vergi muafiyetine sahip dort kentten biri olmustu Kentteki kazilarda tespit edilen tabletlerdeki bilgilerde Htit krallarinin buraya gelip Tesup a saygi gosterip torenler yaptiklari ve adakta bulunduklari yazmaktadir Illuyanka efsanesinin gectigi yer olan Nerik te kutlanan senligi Hititlerin en onemli senlikleri arasinda yer almaktaydi Ayrica kentin adandigi tanri Tesup III Hattusili nin de kisisel koruyucu tanrisiydi Hitit hukumdari II Hantili doneminde Kaskalarin eline gecen kent III Hattusili zamaninda tekrar Hititlere baglanmistir Hititlerin en kuzeydeki sehri olan ve kuzey sinirini teskil eden Nerik hakkinda Hititlerin Deniz Kavimlerinin saldirisi ile yikilmasindan sonra herhangi bir tarihsel kayda rastlanilmamistir Kazi ve arastirma2005 yilinda ilk kez kazilmaya baslanan kentteki calismalarin ilk dokuz yilinda bir sur ve surun kapisi mabet temel duvarlari kuyu tunel 13 toprak tablet muhur ve cesitli kalintilar kesfedilmistir Mabedin kesfedilen duvar temelleri uzerinde yapilan arastirmalar sonucunda mabedin ust uste insa edilen uc ayri yapidan olustugu tespit edilmistir ve 2 5 metre yuksekliginde oldugu tahmin edilmektedir Tapinagin MO 13 yuzyila tarihlenen son evresinin 2 500 m2 lik bir alani kapladigi da tespit edilmistir Ayrica mabedin disinda 2 5 metrekare genisliginde ve 4 metre derinliginde bir kuyu kesfedilmistir Bu kuyunun ilk olarak su kanali oldugunu dusunulmus dip kisimda bir siva kalintisinin tespit edilmesiyle de silo olarak kullanildigi ihtimali uzerinde durulmaya baslanmistir Cukurda tespit edilen obsidyen bicak ve parcalari da bu ihtimali guclendirmektedir Ayrica ilk olarak Roma tarafindan kullanildigi kabul edilen benzeri bir gerecin de Roma dan cok once Nerik te kullanildigi dusunulmektedir Mabet ve kuyuya ek olarak sehirde 50 metre uzunlugunda ve 40 basamaktan olusan bir tunel kesfedilmistir 2013 yilinda tunelde baslayan arastirma tunelin duvarlarindaki taslarin dusmesi nedeniyle olusan hayati tehlike nedeniyle durdurulmustur Istanbul Teknik Universitesi Amasya Universitesi ve Dokuz Eylul Universitesi nden uzmanlar tarafindan incelenen tunel 2015 yilinda tadil edilerek yeniden islevsel hale getirilmistir Ilk yapilan arastirmalar sonucunda bu tunelin sonunda kusatma durumlarinda depo olarak kullanilmak uzere kutsal oldugu dusunulen bir icme suyu havuzunun bulundugu tahmin edilmektedir Kazilar sirasinda tespit edilen gokyuzu ve firtina tanrisi Tesup un sembolu olan boga figurlu kaplar ile dini torenlerde kullanilan kucuk kaplar civi yazili tabletler Roma donemine ait oldugu dusunulen toplu mezarlar ve daha once diger Hitit kentlerinde ornegine rastlanmamis bronz bir alet bulunmustur Kaynakca Liverani Mario 2013 The Ancient Near East History Society and Economy Ingilizce Routledge s 612 ISBN 9781134750849 a b c d e f Hititlerin dini merkezi gun yuzune cikiyor hurriyet com tr 11 Eylul 2013 15 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2014 Kultur Hazinesi Muzelerimiz aa com tr 10 Agustos 2009 14 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2014 Anatolian religion Mythology Ingilizce britannica com 14 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2014 a b c Czichon Rainer Maria NERIK ZALPA aktuelarkeoloji com tr 14 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2014 a b c Czichon Rainer Maria Subat 2015 Hava Tanrisinin Kenti Atlas 263 s 98 99 ISSN 1300 5901 a b c SAMSUN VE AMASYA DAKI KAZILAR aa com tr 22 Temmuz 2009 14 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2014 a b c EXCAVATIONS IN SAMSUN AND AMASYA Ingilizce aa com tr 5 Agustos 2009 14 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2014 a b c d e f g Nerik gun yuzune cikariliyor trthaber com 13 Agustos 2014 14 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2014 nerik de 11 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Eylul 2017 a b aktuelarkeoloji com tr 11 Eylul 2017 12 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Eylul 2017 Dis baglantilarResmi site AA com tr de