Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nesnelerin interneti (İngilizce: Internet of Things, IoT), fiziksel nesnelerin birbirleriyle veya daha büyük sistemlerle bağlantılı olduğu iletişim ağıdır. İnternet üzerinden diğer cihazlara ve sistemlere bağlanmak ve veri alışverişi yapmak amacıyla sensörler, yazılımlar ve diğer teknolojilerle gömülüdür. Nesnelerin tekil anahtar ile işaretlenerek internet altyapısı üzerinden birlikte çalışabilmesi ve bu sayede küçük parçaların toplamından daha büyük değerler oluşturulması öngörülmüştür. Askeri sistem için "" yaratılmıştır.
Birden çok teknolojinin, gerçek zamanlı analitiğin, makine öğreniminin, emtia sensörlerinin ve gömülü sistemlerin yakınsaması nedeniyle işler gelişti. Geleneksel gömülü sistemler, , yapay zekâ, , kontrol sistemleri, otomasyon (ev otomasyonu ve bina otomasyonu dahil) ve diğer alanlar, nesnelerin internetini etkinleştirmeye katkıda bulunur.
Amerikan Federal Ticaret Komisyonu nesnelerin internetini "günlük kullanımımızda olan nesnelerin internete bağlanıp veri gönderip alması kabiliyeti" olarak tanımlamıştır.
Nesnelerin interneti açısından, nesne kavramı oldukça geniş bir anlama sahiptir. Her türlü izleme cihazları, sensörler, biochipler veya erişim düzenekleri nesne olarak nitelendirilmektedir. Bir cihazın "akıllı" sayılabilmesi ve nesne olarak nitelendirilebilmesi için gerekli şartlar: Tekil bir isme sahip olması (unique id), bağlanılabilir olması ve bir sensörü olmasıdır. Bu sayede, akıllı nesne dünyanın herhangi bir yerinden erişilebilir ve kontrol edilebilir hale gelmektedir. Nesnelerin tekil bir isme sahip olması günümüzde yaygın olarak kullanılan IP adreslerinin sınırlı olması sebebi ile pek mümkün değildir, bu durumu aşmak için tasarlanmış olan IPv6nın kullanımı ile birlikte nesneler gerçek manada benzersiz hale gelebilecektir.
Nesnelerin interneti uygulamaları, sensörlerin tek tek erişilebilir olmasından başka, pek çok sensörün verisinin birleştirilerek değer üretilmesi amacıyla da kullanılmaktadır. Fiziksel ortamlardan akarak gelen yüksek miktardaki sensör verilerinin (data), yapılan değerlendirmelerin ardından bilgi (information) olarak operatörlere veya ilgili kişilere iletilmesi ya da verinin sistemler yardımıyla işlenerek bir faaliyet icra edilmesi sağlanmaktadır. Bu açıdan bakıldığında Nesnelerin internetinin Büyük Veri kavramları ve uygulamaları ile iç içe olduğu görülmektedir.
Örneğin akıllı trafik sistemlerinde, trafikteki kişilerin konumlarını sürekli olarak merkezi bir sisteme iletmeleri sayesinde, sistem, kişilerin hareket bilgilerini analiz ederek, bölgedeki trafik yoğunluğunu, trafiğin akış hızını, belirli bir rota üzerinde tahmini varış süresini tespit edebilir. Bu sayede trafiğe yeni çıkacak kişiler trafik yoğunluğuna göre alternatif rotaları tercih edebilirler.
Bir başka örnek olarak, bir oteldeki her bir odadaki karbonmonoksit oranı sensörler yardımıyla ölçülüp, yönetici sisteme iletilir. Yönetici sistem, kritik eşik aşılınca elektrik/gaz vanalarının kapatılması ve gerekli odalardaki yangın musluklarının açılmasını denetleyebilir. Bunun yanı sıra yönetici sistem, kritik eşik aşılmasa bile zaman içerisinde gelen verileri inceleyerek odalardaki karbonmonoksit oranının günün hangi saatlerinde daha yüksek olduğunu analiz ederek, o saatlerde pencerelerin kapalı kalmasını önerebilir.
Kavramın Türkçe karşılığı olarak "Nesnelerin interneti" olarak geçmesi, TBD 32. Ulusal Bilişim Kurultayı esnasında Prof. Dr. Aydın Köksal tarafından oldukça olumlu bulunmakla beraber, "Nesneler interneti" karşılığı da önerilmiştir.
Uygulama alanları
Akıllı şehir uygulamaları
Akıllı şehir uygulamaları; trafik, park yeri, ışıklandırma, atık yönetimi gibi konularda yerel yönetimlerin ve şehir sakinlerinin zamanı ve diğer kaynakları daha verimli kullanmalarını, işbirliği içerisinde çalışmalarını sağlayan sistemlerdir.
Trafik sistemlerinde; anlık veya geleceğe dönük tahmini trafik yoğunluğu bilgilerinin oluşturulması ve dağıtılmasına yönelik uygulamalar bulunmaktadır.
Araç park uygulamaları, gideceğiniz bölgedeki mevcut park yerlerini, park yerlerine ait doluluk oranlarını ve park yeri ücretini size sağlayabilmektedirler.
Atık yönetimi uygulamaları, çöp konteynerlerinin doluluk oranlarının takip edilmesi ile çöp araçları ile yapılan toplama faaliyetlerinin optimizasyonu, konteyner noktalarının değiştirilmesi ve konteyner büyüklüklerinin değiştirilmesi konularında bilgi verebilmektedirler.
Akıllı çevre uygulamaları
Akıllı çevre uygulamaları hava kirliliği, yağış durumu, baraj doluluğu, orman yangını gibi çevresel faktörlerin gözlenmesini ve gereken durumlarda acil eylemlerde bulunulmasını sağlamak amacıyla kurulmaktadırlar.
Akıllı ev uygulamaları
Işık, ısı, havalandırma, eğlence, güvenlik gibi konularda evlerin sağladığı hizmetlerin uzaktan yönetilmesi ve durumunun takibi amacıyla akıllı ev uygulamaları geliştirilmektedir.
Tedarik uygulamaları
Stokta azalmakta olan, son kullanma tarihi yaklaşmakta olan ürünlerin takibini, gerek görülmesi durumunda tekrar sipariş verilmesi gibi tedarik uygulamalarına katkıda bulunmaları amacıyla geliştirilmektedir.
Akıllı hayvancılık uygulamaları
Hayvanların bulunduğu ortamların ısı, zararlı gaz durumu gibi parametrelerinin takip edilmesi amacıyla geliştirilmektedir.
Önemli kavramlar ve alt başlıklar
Veri analizi mimarisi
Nesnelerin interneti projelerinde çıktının, şirketin iş katmanına bir kabiliyet veya katma değer eklemesi beklenmektedir. Fiziksel ortamlardan akarak gelen yüksek miktardaki sensör verilerinin (data), analizler ardından iş katmanına bilgi (information) olarak iletilmesi amacıyla gerekli olan analiz mimarisinin ve çözümlerinin bulunduğu analiz sistemleri geliştirilmektedir.
Veri toplama mimarisi
Nesnelerin interneti projelerinde hangi sensörlerden nasıl veri toplanacağı, hangi geçit (gateway) üzerinden merkezi sunuculara veri iletileceği, veri iletişim protokolleri, karar mekanizmalarının planlanması faaliyetleri bu başlık altında gerçekleştirilmektedir.
Veri iletişim mimarisi
Sensörlerin enerji ihtiyaçlarının ve iletişim donanımı gereksinimlerinin en düşük düzeyde tutulması amacıyla, güvenli iletişim prensipleri de göz önünde tutularak özel veri iletişim mekanizmaları/protokolleri geliştirilmektedir.
Bu cihazları yönetmek için çok çeşitli protokoller geliştirilmiştir. Bunları toparlayıp temel oluşturmayı hedefleyen oluşumlardan bir tanesi UPnP dir.
Sensör teknolojileri
Sistemlerde kullanılacak olan sensörler, RFID gibi basit bir mekanizma, belirli periyotlarda ortam ısısını sunan bir termometre devresi gibi basit sensörler olabileceği gibi, harekete odaklanan bir kamera gibi karar verip işlem yapabilen sistemler olabilmektedir.
Güvenlik ve kişisel verilerin gizliliği
Sensörlerin, kişisel verileri paylaşması durumunda, anonimliği sağlaması gerekmektedir. Bir sensörün ürettiği verilerden hangilerinin kimler tarafından görülebileceği, bir erişim düzeneğinin yönetiminin kimler tarafından yapılabileceği gibi konular önem arz etmektedir. Düşük enerji gereksinimleri olan ve işlemci seviyeleri düşük olan sensörlerin gönderdiği verilerin hızlı ve güvenli bir şekilde şifrelenmesi için güvenlik algoritmaları geliştirilmektedir.
Eşyaların interneti şirketleri
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . google.com. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Haziran 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Haziran 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 29 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Haziran 2015.
Dış bağlantılar
- . 8 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2015.
- . 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2015.
- . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nesnelerin interneti Ingilizce Internet of Things IoT fiziksel nesnelerin birbirleriyle veya daha buyuk sistemlerle baglantili oldugu iletisim agidir Internet uzerinden diger cihazlara ve sistemlere baglanmak ve veri alisverisi yapmak amaciyla sensorler yazilimlar ve diger teknolojilerle gomuludur Nesnelerin tekil anahtar ile isaretlenerek internet altyapisi uzerinden birlikte calisabilmesi ve bu sayede kucuk parcalarin toplamindan daha buyuk degerler olusturulmasi ongorulmustur Askeri sistem icin yaratilmistir Nesnelerin interneti adli cizim Birden cok teknolojinin gercek zamanli analitigin makine ogreniminin emtia sensorlerinin ve gomulu sistemlerin yakinsamasi nedeniyle isler gelisti Geleneksel gomulu sistemler yapay zeka kontrol sistemleri otomasyon ev otomasyonu ve bina otomasyonu dahil ve diger alanlar nesnelerin internetini etkinlestirmeye katkida bulunur Amerikan Federal Ticaret Komisyonu nesnelerin internetini gunluk kullanimimizda olan nesnelerin internete baglanip veri gonderip almasi kabiliyeti olarak tanimlamistir Nesnelerin interneti acisindan nesne kavrami oldukca genis bir anlama sahiptir Her turlu izleme cihazlari sensorler biochipler veya erisim duzenekleri nesne olarak nitelendirilmektedir Bir cihazin akilli sayilabilmesi ve nesne olarak nitelendirilebilmesi icin gerekli sartlar Tekil bir isme sahip olmasi unique id baglanilabilir olmasi ve bir sensoru olmasidir Bu sayede akilli nesne dunyanin herhangi bir yerinden erisilebilir ve kontrol edilebilir hale gelmektedir Nesnelerin tekil bir isme sahip olmasi gunumuzde yaygin olarak kullanilan IP adreslerinin sinirli olmasi sebebi ile pek mumkun degildir bu durumu asmak icin tasarlanmis olan IPv6nin kullanimi ile birlikte nesneler gercek manada benzersiz hale gelebilecektir Nesnelerin interneti uygulamalari sensorlerin tek tek erisilebilir olmasindan baska pek cok sensorun verisinin birlestirilerek deger uretilmesi amaciyla da kullanilmaktadir Fiziksel ortamlardan akarak gelen yuksek miktardaki sensor verilerinin data yapilan degerlendirmelerin ardindan bilgi information olarak operatorlere veya ilgili kisilere iletilmesi ya da verinin sistemler yardimiyla islenerek bir faaliyet icra edilmesi saglanmaktadir Bu acidan bakildiginda Nesnelerin internetinin Buyuk Veri kavramlari ve uygulamalari ile ic ice oldugu gorulmektedir Ornegin akilli trafik sistemlerinde trafikteki kisilerin konumlarini surekli olarak merkezi bir sisteme iletmeleri sayesinde sistem kisilerin hareket bilgilerini analiz ederek bolgedeki trafik yogunlugunu trafigin akis hizini belirli bir rota uzerinde tahmini varis suresini tespit edebilir Bu sayede trafige yeni cikacak kisiler trafik yogunluguna gore alternatif rotalari tercih edebilirler Bir baska ornek olarak bir oteldeki her bir odadaki karbonmonoksit orani sensorler yardimiyla olculup yonetici sisteme iletilir Yonetici sistem kritik esik asilinca elektrik gaz vanalarinin kapatilmasi ve gerekli odalardaki yangin musluklarinin acilmasini denetleyebilir Bunun yani sira yonetici sistem kritik esik asilmasa bile zaman icerisinde gelen verileri inceleyerek odalardaki karbonmonoksit oraninin gunun hangi saatlerinde daha yuksek oldugunu analiz ederek o saatlerde pencerelerin kapali kalmasini onerebilir Kavramin Turkce karsiligi olarak Nesnelerin interneti olarak gecmesi TBD 32 Ulusal Bilisim Kurultayi esnasinda Prof Dr Aydin Koksal tarafindan oldukca olumlu bulunmakla beraber Nesneler interneti karsiligi da onerilmistir Uygulama alanlariAkilli sehir uygulamalari Akilli sehir uygulamalari trafik park yeri isiklandirma atik yonetimi gibi konularda yerel yonetimlerin ve sehir sakinlerinin zamani ve diger kaynaklari daha verimli kullanmalarini isbirligi icerisinde calismalarini saglayan sistemlerdir Trafik sistemlerinde anlik veya gelecege donuk tahmini trafik yogunlugu bilgilerinin olusturulmasi ve dagitilmasina yonelik uygulamalar bulunmaktadir Arac park uygulamalari gideceginiz bolgedeki mevcut park yerlerini park yerlerine ait doluluk oranlarini ve park yeri ucretini size saglayabilmektedirler Atik yonetimi uygulamalari cop konteynerlerinin doluluk oranlarinin takip edilmesi ile cop araclari ile yapilan toplama faaliyetlerinin optimizasyonu konteyner noktalarinin degistirilmesi ve konteyner buyukluklerinin degistirilmesi konularinda bilgi verebilmektedirler Akilli cevre uygulamalari Akilli cevre uygulamalari hava kirliligi yagis durumu baraj dolulugu orman yangini gibi cevresel faktorlerin gozlenmesini ve gereken durumlarda acil eylemlerde bulunulmasini saglamak amaciyla kurulmaktadirlar Akilli ev uygulamalari Isik isi havalandirma eglence guvenlik gibi konularda evlerin sagladigi hizmetlerin uzaktan yonetilmesi ve durumunun takibi amaciyla akilli ev uygulamalari gelistirilmektedir Tedarik uygulamalari Stokta azalmakta olan son kullanma tarihi yaklasmakta olan urunlerin takibini gerek gorulmesi durumunda tekrar siparis verilmesi gibi tedarik uygulamalarina katkida bulunmalari amaciyla gelistirilmektedir Akilli hayvancilik uygulamalari Hayvanlarin bulundugu ortamlarin isi zararli gaz durumu gibi parametrelerinin takip edilmesi amaciyla gelistirilmektedir Onemli kavramlar ve alt basliklarVeri analizi mimarisi Nesnelerin interneti projelerinde ciktinin sirketin is katmanina bir kabiliyet veya katma deger eklemesi beklenmektedir Fiziksel ortamlardan akarak gelen yuksek miktardaki sensor verilerinin data analizler ardindan is katmanina bilgi information olarak iletilmesi amaciyla gerekli olan analiz mimarisinin ve cozumlerinin bulundugu analiz sistemleri gelistirilmektedir Veri toplama mimarisi Nesnelerin interneti projelerinde hangi sensorlerden nasil veri toplanacagi hangi gecit gateway uzerinden merkezi sunuculara veri iletilecegi veri iletisim protokolleri karar mekanizmalarinin planlanmasi faaliyetleri bu baslik altinda gerceklestirilmektedir Veri iletisim mimarisi Sensorlerin enerji ihtiyaclarinin ve iletisim donanimi gereksinimlerinin en dusuk duzeyde tutulmasi amaciyla guvenli iletisim prensipleri de goz onunde tutularak ozel veri iletisim mekanizmalari protokolleri gelistirilmektedir Bu cihazlari yonetmek icin cok cesitli protokoller gelistirilmistir Bunlari toparlayip temel olusturmayi hedefleyen olusumlardan bir tanesi UPnP dir Sensor teknolojileri Sistemlerde kullanilacak olan sensorler RFID gibi basit bir mekanizma belirli periyotlarda ortam isisini sunan bir termometre devresi gibi basit sensorler olabilecegi gibi harekete odaklanan bir kamera gibi karar verip islem yapabilen sistemler olabilmektedir Guvenlik ve kisisel verilerin gizliligi Sensorlerin kisisel verileri paylasmasi durumunda anonimligi saglamasi gerekmektedir Bir sensorun urettigi verilerden hangilerinin kimler tarafindan gorulebilecegi bir erisim duzeneginin yonetiminin kimler tarafindan yapilabilecegi gibi konular onem arz etmektedir Dusuk enerji gereksinimleri olan ve islemci seviyeleri dusuk olan sensorlerin gonderdigi verilerin hizli ve guvenli bir sekilde sifrelenmesi icin guvenlik algoritmalari gelistirilmektedir Esyalarin interneti sirketleriGoogle Nest SwisscomAyrica bakinizAraclarin interneti Sis bilisim Yaygin bilisimKaynakca google com 12 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2021 Arsivlenmis kopya PDF 23 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Haziran 2015 Arsivlenmis kopya 12 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2015 Arsivlenmis kopya 17 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2017 Arsivlenmis kopya 17 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Haziran 2015 Arsivlenmis kopya 30 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2015 Arsivlenmis kopya PDF 29 Mart 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Haziran 2015 Dis baglantilar 8 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2015 15 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2015 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2015