Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Newcastle, Avustralya'da, Yeni Güney Galler eyaletinde nüfus bakımından ikinci büyük yoğun nüfusun bulunduğu şehirleşmiş metropoliten bölgenin merkezidir. Bu metropoliten bölge yerel idare bakımından "Newcastle Şehri Yerel İdare Konseyi" yanında Lake Macquarie City, "Cessnock Şehri", "Maitland Şehri" ve " Port Stephens Şehri" yerel idare konseylerinin arazilerini de kapsamaktadır. Şehrin yakınında Lake Macquarie City ile arasında uzanan çok güzel sahil plajları bulunmaktadır.
| Newcastle, Yeni Güney Galler | |
|---|---|
Şehir | |
       | |
  Newcastle, Yeni Güney Galler Newcastle'ın Avustralya'daki konumu | |
| Ülke |  Avustralya |
| Eyalet |  Yeni Güney Galler |
| Bölge | Hunter Bölgesi |
| Kaza (County) | Northumberland |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 261,8 km² |
| Rakım | 9 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 322.278 |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| Zaman dilimi | () |
| • Yaz (YSU) | () |
Resmî site http://www.newcastle.nsw.gov.au | |
Coğrafi konum
Newcastle Sidney'in 162 km kuzey-kuzey-doğusunda, "Hunter Nehri" ağzında bulunan bir şehirdir. Bu nehrin ağzında büyük bir doğal limanı bulunmaktadır. Newcastle Avustralya'nın kömür ihracatı limanı olarak isim yapmıştır ve bu limandan 2009'da ihraç edilen kömür 97 milyon ton iken 2013'te bunun 180 milyon tona çıkacağı tahmin edilmektedir. Kömür üretimi açık maden ocaklarından yapılıp şehrin içinde bulunduğu Hunter Bölgesinde büyük rezervlere haiz olan Sydney Kömür Havzasının merkezi-doğu kısmında bulunmaktadır.
Newcastle şehri Hunter Nehrinin ağzının güney yakasında kuruludur. Bu nehrin kuzey yakasında büyük kumullar, bataklık araziler ve su kanalları ile doludur. Şehrin etrafında batıdaki Watagan tepelerinden kuzey kıyılarda bulunan Stockton'a kadar içine yapı yapılması çok kontrol altında bulunan bir yeşil saha ayrılmıştır. Bu nedenle şehrin gelişmesi güney kıyılarda bulunan tepelere doğru olmaktadır. Kuzey kıyıda Newcastle'a sadece bir feribot bağlantısı bulunan küçük Stockton köyü bulunmaktadır. Şehrin etrafında birbirinden çok uzak olmayan birçok eski şimdi kapanmış kömür madeni ocağı ve bunlar yakınlarında kurulmuş kömür maden işçileri yerleşkeleri bulunmaktadır. Bu şekil coğrafi yerleşkeler şehrine kadar ulaşmaktadır.
İklim
 Newcastle iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 44,9 | 44,0 | 39,2 | 34,5 | 28,8 | 25,7 | 25,5 | 30,5 | 35,0 | 37,9 | 42,0 | 43,0 | 44,9 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 29,5 | 28,5 | 26,9 | 24,2 | 21,2 | 18,3 | 18,0 | 19,7 | 22,7 | 24,9 | 26,1 | 28,1 | 24,0 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 19,6 | 19,4 | 17,6 | 14,1 | 10,5 | 8,8 | 7,3 | 7,9 | 10,7 | 13,4 | 15,9 | 17,9 | 13,6 |
| En düşük sıcaklık (°C) | 11,2 | 12,3 | 9,6 | 4,0 | 3,5 | 2,1 | 1,0 | 1,8 | 4,2 | 5,4 | 7,0 | 8,7 | 1,0 |
| Ortalama yağış (mm) | 88,1 | 139,6 | 125,3 | 132,0 | 89,8 | 131,7 | 54,8 | 57,5 | 66,9 | 66,2 | 109,2 | 69,4 | 1.146,7 |
| Kaynak: | |||||||||||||
Tarihçe
Newcastle'ın bulunduğu bölgede "Awabakal" ve "Worimi" adlarını taşıyan yerli Avustralyalı kabileler mensupları göçmen bir hayat yaşamaktaydılar. Bu sahilleri ilk ziyaret eden beyaz İngiliz 1797'de teğmen John Shortland olmuştur. Bu ziyaret biraz şans eseri olmuştur. Bu teğmen bir İngiltere'den gönderilmiş suçlulardan oluşan bir grubun HMS Cumberland adlı bir askeri gemiyi Syndney civarında iken ele geçirip kaçmaları üzerine onları yakalamakla görevlendirilmişti. Bu kovalamayı karadan yapmıştı. Kovalamadan dönerken daha bilinmeyen bir ırmağı ve vadisini takibe başlamış ve bu ırmağa ve vadiye güneyde bulunan Yeni Galler valisi John Hunter'a atıfla Hunter Nehri ve vadisi adı vermiştir. Bu ırmak ve vadiyi denize doğru takip ettiğinde nehrin denize ağzında derin bir liman olmaya elverişli bir mevki bulmuştur. Ayrıca çok geçmeden bu mevki yakınlarında geniş kömür yatakları bulunduğunu da anlaşılmıştır.
Bu mevkiin ilk araştırılmasından 2 yıl sonra burada bir suçlular kolonisi kurulup kömür ocaklarının işletilmesine ve yeni limandan denizden nakledilmesine başlanmıştır. Bu kömür Yeni Galler kolonisinin ihracat maddelerinden ilki olmuştur.
Bu yeni koloniye gönderilen İngiltere'den sürgüne gönderilmiş olan hapisler bu yeni koloniyi bir "cehennem deliği" olarak nitelendirmeye başlamışlardır. Yeni açılan kömür ocaklarının işletilişinde çok ilkel metotlar kullanılması buna baş neden olmuştur. Diğer taraftan bu kötü şartları bulunan mevkiye ve kömür ocaklarında çalışmak için gönderilen işçilerinden Avustralya'ya sürgün edilmiş en gayri sosyal ve çok ağır suç işleyen kişiler olması bu mevkiye verilen bu niteliğe bir diğer neden olmuştur.
19. yüzyılın başında Hunter Nehri ağzı ve civarı çok değişik kişiler (madenciler, uygulanan hapishane şartlarından kaçanlar, kereste için ağaç kesenler) tarafından araştırılıp yerleşilmişti.
Koloniye yeni vali olan Philip Gidley King bu yeni koloniyi değişik bir değerlendirme yolu da buldu. Bu koloniye gelenler kömür madenlerinde çalışmakta iken etrafta ve özellikle dağlarda bulunan büyük kırmızı sedir ağaçları ile ilgilenmemişlerdi. Yeni vali bu ağaçların kesilerek kereste üretimine önem vermeye karar verdi. Onun zamanında ilk kömür ihracı buradaki limandan Sydney'e yapıldı. 1801'de King, Hunter Nehri ağzına deniz kenarına azılı görülen eski suçlular için kendi adına atıfla "King's Town" adı verilen yeni bir kamp kurdurdu. Buraya gönderilenler sürgün suçlular askeri disiplin altında ağaç kesip kereste üretimi ve madenlerden kömür üretimi ile uğraşmaları ön görülmekteydi. Fakat 1802'de bir isyan bu kampın kapatılmasına neden oldu. 1804'te yeniden "Kömür Nehri" adı verilen yeni bir azılı suçlulara ceza vermek hedefiyle aynı mevkide diğer koloni de kuruldu. Çok geçmeden, bu kampa en önemli işi kömür çıkartıp limandan nakletmek olduğu için, İngiltere'de Kuzey-Doğu bölgesinde aynı işi yapmakla meşhur şehir olan Newcastle upon Tyne'a atıfla "Newcastle" adı verildi.
Koloniye yeni komutan olarak Calcutta adlı gemide bulunan deniz piyadelerini komutanı olan teğmen Charles Menzies seçildi. Koloni de ipe sapa gelmez kontrol edilmezler azılı suçlu sayılanlar için ayrıca askeri disiplinli özel bir mahpus kolonisi oldu. Bu koloniye ilk suçlular üç gemiyle getirildi ve bunlardan çoğu "Castle Hill İsyanı" adı verilen Avustralya'ya sürgüne gönderilen suçluların isyanının elebaşıları idi. Koloninin kurulduğu nehrin ağzında bulunan körfezde özel bir "kireç yakanlar körfezi" adı verilen kamp bulunmakta idi; koloniden ceza verilip buraya yollananlar körfez kıyısında bulunan deniz hayvanı kabuklarını toplamak ve bunları yakarak kireç çıkartma işinde kullanılmaktaydılar. Bu kolonide daha da çok sıkı bir disiplin uygulanmaktaydı.
1815-1818 döneminde koloni komutanı olan Yüzbaşı James Wallis altında buraya gönderilen sürgün suçluların şartları iyileşmeye başladı. Bir suçlu kolonisi yerine bir şehir kurulmasına karar verildi. Bu yeni yapılacak şehrin planı çizildi ve şehri alanı değişik binalar yapılmak üzere parsellendi. Koloninin eski hapis odalarını bulunduran sahil kıyısındaki bina yerine, yeni bir Anglikan Katedrali yapıldı. Denizde "Nobbys Burnu"'nu ana karaya bağlayan bir mendirek yapıldı. Bu yeni binaların yapı kalitesi düşük olduğu için günümüze kadar gelmemişlerdir. Ama çok tamir görmüş mendirek hala bulunmaktadır. 1816'da Avustralya'da ilk kamu ilkokulu bu kolonide açıldı. Yeni gelen komutan Lachlan Macquarie bu Sydney çok yakın olduğunu ileri sürüp, burada kolonide çalışanlara askeri ceza hapishanesi rejiminin uygulanmasının uygunsuz olduğunu ileri sürdü. Buna rağmen, suçlular için özel koloni 1822'ye kadar açık kaldı. Bundan sonra şehrin etrafındaki arazi tarım ve çiftçiliğe de açıldı. 1823'te ise Newcastle'da o zamana kadar uygulanan asker tipi sıkı disiplin uygulanması bırakıldı. O zaman kolonide ancak 100 kadar suçlu kalmıştı; 900 kadar suçlu 'ye gönderilmişti.
Bundan sonra Newcastle şehri bir hapishane kolonisi olmaktan ayrılıp Avustralya içinde yeni kurulan bir göçmen şehri karakterini aldı.
Newcastle 19. yüzyılda Avustralya için önemli bir liman şehri olmuştu. "Newcastle and Hunter River" Şirketi demiryolu ile birlikte Mirpeth-Newcastle-Sydney arasında düzgün tarifeli demiryolu-deniz seferlerini birkaç hızlı istimli yolcu gemisi ile yapmaya başladı. Bunlardan Naomi adlı gemi lüks kabinleriyle birinci sınıf istimli gemi servisi vermekteydi. Newcastle ile Sydney arası 60 deniz mili idi. Bu iki şehir arasında maraşandiz, özellikle kömür taşıma, seferleri yapan istimli yük gemilerine "60-milciler" adı verilmekteydi. Bunlar çoğunlukla yeni gelişen büyük Avustralya şehirlerine, (Sydney, Brisbane, Melbourne ve Adelaide) kömür taşıma seferleri için kullanılmaktaydı. Kömür bu şehirlerde havagazı üretmek ve bu şehir limanlarında ve demiryollarında enerji kaynağı olarak kullanılmaktaydı.
Newcastle civarında kömür çıkarmak için kurulan kömür madenleri 1830'da şehre en yakın olanları ile kurulmaya başladı. Kömür talebi arttıkça gittikçe şehirden 15 km uzakliga kadar şeritler gibi uzanan yollarda maden ocakları açılmaya başladı. Bu Newcastle şehri etrafında dağılmış kömür ocakları yanında kömür madenlerinde çalışanlar için küçük köyler de gelişti. Ancak 1960'li yıllarda bu kömür ocaklarının hepsi kapandı. Küçük madenci köyleri Newcastle'ın varoş köyleri oldu. Kömür, açık madencilik kullanılan çok geniş bir teraslı gayet büyük arena hissini veren ve çok büyük miktarda kömür çıkarılmasını sağlayan "Kürri Kürri" ve "Cessnock" madenlerine teksif edildi. Ama Newcastle bu madenlere liman olma niteliğini kaybetmedi.
10 Aralık 1831'de Sydney ile Newcastle arasında ilk demiryolu hattı açıldı.
19. yıllarını sonlarından itibaren Newcastle bir sanayi şehri olarak da gelişti. 1850'li yıllarda Newcastle'ın bir varoşu olan Merewether'de bir eritme bakır üretim merkezi açıldı ve bir ikincisi 1890'li yıllarda hizmete girdi. Aynı zamanda Cockle Creek adlı mevkide çinko üretim fabrikası açıldı.
1885'te Newcastle'da yaklaşık 9 hektar bir arazide güney yarıkürede bulunan en büyük sabun ve mum fabrikası açıldı. Bu fabrika epeyce karlı oldu; ama I. Dünya Savaşı sonunda İngiltere'de neredeyse sabunculuk tekelini sağlayan Lever Bros şirketine satıldı ve 1930'lu yıllarda bu büyük sabun fabrikası kapatıldı.
1911 şehir civarında çok bulunan kömür nedeni ile BHP adlı Avustralya şirketi ilk defa güney kürede demir-çelik fabrikası kurmaya başladı. Limanın güney yakasında kurulan bu fabrika 1915'te açıldı. Bu fabrika ve yanında açılan diğer yan sanayiler dolayısıyla liman ağzı bir sanayi merkezi halinde gelişti. Mayfield ve etrafındaki bölge demir-çelik üretimi ve maden işleme dolayısıyla büyük çevre sorunlarına kaynak oldu. Ama demir-çelik ve maden üretimi Newcastle ve civarında en yüksek sayıda işçi istihdam eden sektör oldu. Bu sanayi merkezinin önemi II. Dünya Savaşı'nda Pasifik'te savaş sırasında çok daha açıkça ortaya çıktı. Japonlar kuzey Avustralya'da Amerikalılara üs olan Darwin şehri yanında, 1942'de Newcastle'da sahilde bulunan demir-çelik veya diğer ağır sanayi tesislerini de denizden bombaladılar. Newcastle'dan yapılan gemi nakliyatı da Japon denizaltıları tarafından tehdit edildi.
Newcastle da kömür üretimi ve ağır endüstri 1960'lı yıllar sonundan başlayarak hızlanarak büyük buhranlı yıllar geçirmeye başladı. Şehrin etrafında bulunan Sockton, Tighes Hill, Carrington, Merewether, Glebe, Wallsend, Warata adlı kömür madenleri birer birer kapanıp 1970'li yıllarda şehir etrafında tek bir açık kömür madeni kalmadı. 1993'te Newcastle Şehir sınırları içinde işsizlik oranı Avustralya'nın en yüksek haddi olan %17'yi aştı. 1999'da Newcastle'da 84 yıldır faaliyet gösteren ve bu dönemde 50.000 kişiden fazla Newcastle'lıya istihdam sağlamış olan demir-çelik fabrikası kapandı. 1990'lı yıllardan itibaren Avustralya ekonomisi, özellikle maden cevheri gibi, sektörlerde gösterdiği büyük gelişme ile işsizlik azaldıysa da Newcastle'da diğer ülke şehirlerinin çok üstünde kalmaya devam etti.
8 Aralık 1989'da Newcastle şehri Richter ıskalası 5,6 şiddetinde bir deprem geçirdi. 13 kişi hayatlarını kaybetti ve şehrin önemli birçok binası hasar gördü.
2009'da Newcastle şehri bir hizmet merkezi haline gelmişti. Şehirdeki en büyük istihdam merkezleri "Hunter New England Bölge Sağlık Servisi", "Newcastle Üniversitesi" ve (eskiden Newcastle Menkul Kıymetler Borsası olan) "Avustralya Milli Menkul Kıymetler Borsası" idi.
Kardeş şehir
Newcastle (Yeni Güney Galler) şehrinin şu yabancı şehirlerle resmi kardeş şehir bağlantıları bulunur:
Resimler
-
![image]()
Newcastle - Gümrük binası -
![image]()
Newcastle - Watt St -
![image]()
Newcastle plajı -
![image]()
Newcastle şehir merkezi
Kaynakça
- ^ "3218.0 - Regional Population Growth, Australia, 2010-11". Australian Bureau of Statistics. 30 Haziran 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Nisan 2012.
- ^ "İndustry booming for Newcastle's port". ABC. 13 Ağustos 2010. 6 Kasım 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2010.
- ^ . 17 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2012.
- ^ "Newcastle iklim verileri (1991–2020)". . Erişim tarihi: 20 Kasım 2019.
- ^ . . 11 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2008.
- ^ a b c d e "Newcastle". The Sydney Morning Herald. 8 Şubat 2004. 8 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2008.
- ^ "Sydney Gazette" (PDF). 25 Mart 1804. 26 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Eylül 2008.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Newcastle, Avustralya ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Newcastle Şehir Yerel İdare Konseyi resmi websitesi 6 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
(İngilizce)Vikigezgin'de Newcastle ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır. - Newcastle plajlarına kılavuz 24 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Newcastle Bölgesel Güzel Sanatlar Galerisi 13 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Newcastle Avustralya da Yeni Guney Galler eyaletinde nufus bakimindan ikinci buyuk yogun nufusun bulundugu sehirlesmis metropoliten bolgenin merkezidir Bu metropoliten bolge yerel idare bakimindan Newcastle Sehri Yerel Idare Konseyi yaninda Lake Macquarie City Cessnock Sehri Maitland Sehri ve Port Stephens Sehri yerel idare konseylerinin arazilerini de kapsamaktadir Sehrin yakininda Lake Macquarie City ile arasinda uzanan cok guzel sahil plajlari bulunmaktadir Newcastle Yeni Guney GallerSehirNewcastle Yeni Guney GallerNewcastle in Avustralya daki konumuUlkeAvustralyaEyaletYeni Guney GallerBolgeHunter BolgesiKaza County NorthumberlandYuzolcumu Toplam261 8 km Rakim9 mNufus 2018 Toplam322 278 Yogunlukoto km Zaman dilimiUTC 10 00 AEST Yaz YSU UTC 11 00 AEDT Resmi site http www newcastle nsw gov auCografi konumNewcastle in havadan gorunumu Newcastle Sidney in 162 km kuzey kuzey dogusunda Hunter Nehri agzinda bulunan bir sehirdir Bu nehrin agzinda buyuk bir dogal limani bulunmaktadir Newcastle Avustralya nin komur ihracati limani olarak isim yapmistir ve bu limandan 2009 da ihrac edilen komur 97 milyon ton iken 2013 te bunun 180 milyon tona cikacagi tahmin edilmektedir Komur uretimi acik maden ocaklarindan yapilip sehrin icinde bulundugu Hunter Bolgesinde buyuk rezervlere haiz olan Sydney Komur Havzasinin merkezi dogu kisminda bulunmaktadir Newcastle sehri Hunter Nehrinin agzinin guney yakasinda kuruludur Bu nehrin kuzey yakasinda buyuk kumullar bataklik araziler ve su kanallari ile doludur Sehrin etrafinda batidaki Watagan tepelerinden kuzey kiyilarda bulunan Stockton a kadar icine yapi yapilmasi cok kontrol altinda bulunan bir yesil saha ayrilmistir Bu nedenle sehrin gelismesi guney kiyilarda bulunan tepelere dogru olmaktadir Kuzey kiyida Newcastle a sadece bir feribot baglantisi bulunan kucuk Stockton koyu bulunmaktadir Sehrin etrafinda birbirinden cok uzak olmayan bircok eski simdi kapanmis komur madeni ocagi ve bunlar yakinlarinda kurulmus komur maden iscileri yerleskeleri bulunmaktadir Bu sekil cografi yerleskeler sehrine kadar ulasmaktadir Iklim Newcastle iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 44 9 44 0 39 2 34 5 28 8 25 7 25 5 30 5 35 0 37 9 42 0 43 0 44 9Ortalama en yuksek sicaklik C 29 5 28 5 26 9 24 2 21 2 18 3 18 0 19 7 22 7 24 9 26 1 28 1 24 0Ortalama en dusuk sicaklik C 19 6 19 4 17 6 14 1 10 5 8 8 7 3 7 9 10 7 13 4 15 9 17 9 13 6En dusuk sicaklik C 11 2 12 3 9 6 4 0 3 5 2 1 1 0 1 8 4 2 5 4 7 0 8 7 1 0Ortalama yagis mm 88 1 139 6 125 3 132 0 89 8 131 7 54 8 57 5 66 9 66 2 109 2 69 4 1 146 7Kaynak TarihceNewcastle in bulundugu bolgede Awabakal ve Worimi adlarini tasiyan yerli Avustralyali kabileler mensuplari gocmen bir hayat yasamaktaydilar Bu sahilleri ilk ziyaret eden beyaz Ingiliz 1797 de tegmen John Shortland olmustur Bu ziyaret biraz sans eseri olmustur Bu tegmen bir Ingiltere den gonderilmis suclulardan olusan bir grubun HMS Cumberland adli bir askeri gemiyi Syndney civarinda iken ele gecirip kacmalari uzerine onlari yakalamakla gorevlendirilmisti Bu kovalamayi karadan yapmisti Kovalamadan donerken daha bilinmeyen bir irmagi ve vadisini takibe baslamis ve bu irmaga ve vadiye guneyde bulunan Yeni Galler valisi John Hunter a atifla Hunter Nehri ve vadisi adi vermistir Bu irmak ve vadiyi denize dogru takip ettiginde nehrin denize agzinda derin bir liman olmaya elverisli bir mevki bulmustur Ayrica cok gecmeden bu mevki yakinlarinda genis komur yataklari bulundugunu da anlasilmistir Bu mevkiin ilk arastirilmasindan 2 yil sonra burada bir suclular kolonisi kurulup komur ocaklarinin isletilmesine ve yeni limandan denizden nakledilmesine baslanmistir Bu komur Yeni Galler kolonisinin ihracat maddelerinden ilki olmustur Bu yeni koloniye gonderilen Ingiltere den surgune gonderilmis olan hapisler bu yeni koloniyi bir cehennem deligi olarak nitelendirmeye baslamislardir Yeni acilan komur ocaklarinin isletilisinde cok ilkel metotlar kullanilmasi buna bas neden olmustur Diger taraftan bu kotu sartlari bulunan mevkiye ve komur ocaklarinda calismak icin gonderilen iscilerinden Avustralya ya surgun edilmis en gayri sosyal ve cok agir suc isleyen kisiler olmasi bu mevkiye verilen bu nitelige bir diger neden olmustur 19 yuzyilin basinda Hunter Nehri agzi ve civari cok degisik kisiler madenciler uygulanan hapishane sartlarindan kacanlar kereste icin agac kesenler tarafindan arastirilip yerlesilmisti Koloniye yeni vali olan Philip Gidley King bu yeni koloniyi degisik bir degerlendirme yolu da buldu Bu koloniye gelenler komur madenlerinde calismakta iken etrafta ve ozellikle daglarda bulunan buyuk kirmizi sedir agaclari ile ilgilenmemislerdi Yeni vali bu agaclarin kesilerek kereste uretimine onem vermeye karar verdi Onun zamaninda ilk komur ihraci buradaki limandan Sydney e yapildi 1801 de King Hunter Nehri agzina deniz kenarina azili gorulen eski suclular icin kendi adina atifla King s Town adi verilen yeni bir kamp kurdurdu Buraya gonderilenler surgun suclular askeri disiplin altinda agac kesip kereste uretimi ve madenlerden komur uretimi ile ugrasmalari on gorulmekteydi Fakat 1802 de bir isyan bu kampin kapatilmasina neden oldu 1804 te yeniden Komur Nehri adi verilen yeni bir azili suclulara ceza vermek hedefiyle ayni mevkide diger koloni de kuruldu Cok gecmeden bu kampa en onemli isi komur cikartip limandan nakletmek oldugu icin Ingiltere de Kuzey Dogu bolgesinde ayni isi yapmakla meshur sehir olan Newcastle upon Tyne a atifla Newcastle adi verildi Koloniye yeni komutan olarak Calcutta adli gemide bulunan deniz piyadelerini komutani olan tegmen Charles Menzies secildi Koloni de ipe sapa gelmez kontrol edilmezler azili suclu sayilanlar icin ayrica askeri disiplinli ozel bir mahpus kolonisi oldu Bu koloniye ilk suclular uc gemiyle getirildi ve bunlardan cogu Castle Hill Isyani adi verilen Avustralya ya surgune gonderilen suclularin isyaninin elebasilari idi Koloninin kuruldugu nehrin agzinda bulunan korfezde ozel bir kirec yakanlar korfezi adi verilen kamp bulunmakta idi koloniden ceza verilip buraya yollananlar korfez kiyisinda bulunan deniz hayvani kabuklarini toplamak ve bunlari yakarak kirec cikartma isinde kullanilmaktaydilar Bu kolonide daha da cok siki bir disiplin uygulanmaktaydi 1815 1818 doneminde koloni komutani olan Yuzbasi James Wallis altinda buraya gonderilen surgun suclularin sartlari iyilesmeye basladi Bir suclu kolonisi yerine bir sehir kurulmasina karar verildi Bu yeni yapilacak sehrin plani cizildi ve sehri alani degisik binalar yapilmak uzere parsellendi Koloninin eski hapis odalarini bulunduran sahil kiyisindaki bina yerine yeni bir Anglikan Katedrali yapildi Denizde Nobbys Burnu nu ana karaya baglayan bir mendirek yapildi Bu yeni binalarin yapi kalitesi dusuk oldugu icin gunumuze kadar gelmemislerdir Ama cok tamir gormus mendirek hala bulunmaktadir 1816 da Avustralya da ilk kamu ilkokulu bu kolonide acildi Yeni gelen komutan Lachlan Macquarie bu Sydney cok yakin oldugunu ileri surup burada kolonide calisanlara askeri ceza hapishanesi rejiminin uygulanmasinin uygunsuz oldugunu ileri surdu Buna ragmen suclular icin ozel koloni 1822 ye kadar acik kaldi Bundan sonra sehrin etrafindaki arazi tarim ve ciftcilige de acildi 1823 te ise Newcastle da o zamana kadar uygulanan asker tipi siki disiplin uygulanmasi birakildi O zaman kolonide ancak 100 kadar suclu kalmisti 900 kadar suclu ye gonderilmisti Bundan sonra Newcastle sehri bir hapishane kolonisi olmaktan ayrilip Avustralya icinde yeni kurulan bir gocmen sehri karakterini aldi Newcastle 19 yuzyilda Avustralya icin onemli bir liman sehri olmustu Newcastle and Hunter River Sirketi demiryolu ile birlikte Mirpeth Newcastle Sydney arasinda duzgun tarifeli demiryolu deniz seferlerini birkac hizli istimli yolcu gemisi ile yapmaya basladi Bunlardan Naomi adli gemi luks kabinleriyle birinci sinif istimli gemi servisi vermekteydi Newcastle ile Sydney arasi 60 deniz mili idi Bu iki sehir arasinda marasandiz ozellikle komur tasima seferleri yapan istimli yuk gemilerine 60 milciler adi verilmekteydi Bunlar cogunlukla yeni gelisen buyuk Avustralya sehirlerine Sydney Brisbane Melbourne ve Adelaide komur tasima seferleri icin kullanilmaktaydi Komur bu sehirlerde havagazi uretmek ve bu sehir limanlarinda ve demiryollarinda enerji kaynagi olarak kullanilmaktaydi Newcastle civarinda komur cikarmak icin kurulan komur madenleri 1830 da sehre en yakin olanlari ile kurulmaya basladi Komur talebi arttikca gittikce sehirden 15 km uzakliga kadar seritler gibi uzanan yollarda maden ocaklari acilmaya basladi Bu Newcastle sehri etrafinda dagilmis komur ocaklari yaninda komur madenlerinde calisanlar icin kucuk koyler de gelisti Ancak 1960 li yillarda bu komur ocaklarinin hepsi kapandi Kucuk madenci koyleri Newcastle in varos koyleri oldu Komur acik madencilik kullanilan cok genis bir terasli gayet buyuk arena hissini veren ve cok buyuk miktarda komur cikarilmasini saglayan Kurri Kurri ve Cessnock madenlerine teksif edildi Ama Newcastle bu madenlere liman olma niteligini kaybetmedi 10 Aralik 1831 de Sydney ile Newcastle arasinda ilk demiryolu hatti acildi 19 yillarini sonlarindan itibaren Newcastle bir sanayi sehri olarak da gelisti 1850 li yillarda Newcastle in bir varosu olan Merewether de bir eritme bakir uretim merkezi acildi ve bir ikincisi 1890 li yillarda hizmete girdi Ayni zamanda Cockle Creek adli mevkide cinko uretim fabrikasi acildi 1885 te Newcastle da yaklasik 9 hektar bir arazide guney yarikurede bulunan en buyuk sabun ve mum fabrikasi acildi Bu fabrika epeyce karli oldu ama I Dunya Savasi sonunda Ingiltere de neredeyse sabunculuk tekelini saglayan Lever Bros sirketine satildi ve 1930 lu yillarda bu buyuk sabun fabrikasi kapatildi 1911 sehir civarinda cok bulunan komur nedeni ile BHP adli Avustralya sirketi ilk defa guney kurede demir celik fabrikasi kurmaya basladi Limanin guney yakasinda kurulan bu fabrika 1915 te acildi Bu fabrika ve yaninda acilan diger yan sanayiler dolayisiyla liman agzi bir sanayi merkezi halinde gelisti Mayfield ve etrafindaki bolge demir celik uretimi ve maden isleme dolayisiyla buyuk cevre sorunlarina kaynak oldu Ama demir celik ve maden uretimi Newcastle ve civarinda en yuksek sayida isci istihdam eden sektor oldu Bu sanayi merkezinin onemi II Dunya Savasi nda Pasifik te savas sirasinda cok daha acikca ortaya cikti Japonlar kuzey Avustralya da Amerikalilara us olan Darwin sehri yaninda 1942 de Newcastle da sahilde bulunan demir celik veya diger agir sanayi tesislerini de denizden bombaladilar Newcastle dan yapilan gemi nakliyati da Japon denizaltilari tarafindan tehdit edildi Newcastle da komur uretimi ve agir endustri 1960 li yillar sonundan baslayarak hizlanarak buyuk buhranli yillar gecirmeye basladi Sehrin etrafinda bulunan Sockton Tighes Hill Carrington Merewether Glebe Wallsend Warata adli komur madenleri birer birer kapanip 1970 li yillarda sehir etrafinda tek bir acik komur madeni kalmadi 1993 te Newcastle Sehir sinirlari icinde issizlik orani Avustralya nin en yuksek haddi olan 17 yi asti 1999 da Newcastle da 84 yildir faaliyet gosteren ve bu donemde 50 000 kisiden fazla Newcastle liya istihdam saglamis olan demir celik fabrikasi kapandi 1990 li yillardan itibaren Avustralya ekonomisi ozellikle maden cevheri gibi sektorlerde gosterdigi buyuk gelisme ile issizlik azaldiysa da Newcastle da diger ulke sehirlerinin cok ustunde kalmaya devam etti 8 Aralik 1989 da Newcastle sehri Richter iskalasi 5 6 siddetinde bir deprem gecirdi 13 kisi hayatlarini kaybetti ve sehrin onemli bircok binasi hasar gordu 2009 da Newcastle sehri bir hizmet merkezi haline gelmisti Sehirdeki en buyuk istihdam merkezleri Hunter New England Bolge Saglik Servisi Newcastle Universitesi ve eskiden Newcastle Menkul Kiymetler Borsasi olan Avustralya Milli Menkul Kiymetler Borsasi idi Kardes sehirNewcastle Yeni Guney Galler sehrinin su yabanci sehirlerle resmi kardes sehir baglantilari bulunur Hakodate Japonya Newcastle upon Tyne Birlesik KrallikResimlerNewcastle Yeni Guney Galler Stockton dan Newcastle sehrinin panoramasi Newcastle Gumruk binasi Newcastle Watt St Newcastle plaji Newcastle sehir merkeziKaynakca 3218 0 Regional Population Growth Australia 2010 11 Australian Bureau of Statistics 30 Haziran 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2012 Industry booming for Newcastle s port ABC 13 Agustos 2010 6 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2010 17 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Nisan 2012 Newcastle iklim verileri 1991 2020 Erisim tarihi 20 Kasim 2019 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link 11 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2008 a b c d e Newcastle The Sydney Morning Herald 8 Subat 2004 8 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2008 Sydney Gazette PDF 25 Mart 1804 26 Mart 2009 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Eylul 2008 Ayrica bakinizYeni Guney GallerDis baglantilarWikimedia Commons ta Newcastle Avustralya ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Newcastle Sehir Yerel Idare Konseyi resmi websitesi 6 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Vikigezgin de Newcastle ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir Ingilizce Newcastle plajlarina kilavuz 24 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Newcastle Bolgesel Guzel Sanatlar Galerisi 13 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce