Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Newcastle hastalığı, etkeni Avian Paramiksovirüs - 1 (APMV-1) olan, kuş hastalığıdır.
Newcastle hastalığı son derece bulaşıcı ve viral bir hastalıktır ve genel olarak kümes hayvanları ve yabani kuşlar da etkili olmaktadır.
Tavuk, hindi, güvercin ve papağanlar bu hastalık karşısında oldukça hassastır, ama ördek, kaz ve sülünler genel olarak bu hastalıklar karşısında dayanıklı olmaktadırlar ve hastalığa yakalandığı zaman, hafif olarak etkilenirler.
Türkiyede yalancı veba hastalığı olarak bilinen newcastle kanatlıların vücudunda solunum sorunları (nefes darlığı), sindirim sistemi ve organların da sorunlar ve en önemlisi sinir sistemini hedef almaktadır.
Yalancı veba hastalığı belirtileri, nefes darlığı, depresyon ve halsizlik, yumurtlama performansının düşmesi, hızlı solunum, yeşil renkte ishal, felç olma ve kanatlarının sallanması olmaktadır.
Ama newcastle hastalığında en bariz belirti kanatlı nın kafasının geriye dönük olması veya sallanması olmaktadır.
Tarihçe
Hastalığın isminden belli olduğu gibi bu hastalık ilk olarak 1926 yılında ve ingiltere'nin newcastle kentinde ve endonezya’da bulundu, o dönemde ingiltere'de hastalığa yakalanan kümeslerin hayvanları tamamen imha edildi ve tüm salonlar ve kümesler dezenfekte edilerek hastalığın yayılmasına önlemler alındı, lakin bu hastalığın kontrolü için endonezya'da gereken önlemler alınmadı ve göçmen kuşlar yolu ile tüm dünyaya yayılmasına neden oldu.
Yalancı veba hastalığı hızlı bulaşan ve ölümcül bir hastalık olması nedeni ile aşı yapılmadığı takdirde kümes hayvanlarının %100 ölümüne neden olacaktır.
Newcastle hastalığının farklı suşları
Yalancı veba (ND) 3 farklı türde bulunmaktadır ve dünyanın her yerinde bulunmaktadır, bu hastalığın virüsü paramikso virüsü ailesinden olmaktadır ve lentojenik veya hafif, mezojenik veya orta ve vologenik dahil olmak üzere üç farklı suşa sahiptir.
Doyles suşu: visceral velogenic newcastle hastalığı olarak bilinen bu suş genel olarak kanatlıların tüm yaşlarında görülür ve solunum organlarında sorunlara neden olmaktadır.
Klinik belirtileri yaygın olarak ishal ve sinir sistemi sorunları ve halsizlik olmaktadır ve bu tipin şiddetlisi ölümcül olabilir.
Beach suşu : yalancı veba suşlarından birisi olmaktadır ve vücutta aşırı enfeksiyona neden olmaktadır. Lütenik nörotropik adlandırılan newcastle hastalığı türü genel olarak, deniz kuşları ve güvercinlerde bulunmaktadır.
Beaudette suşu : bu tip yalancı veba virüsü genç kuşlarada bulunmaktadır ve çoğunlukla hafif olarak hastalığa neden olur. Mezojenik patotip türünden olmaktadır ve genel olarak hafif olması nedeni ile aşı üretimi için kullanılmaktadır.
HİTCHNER Tipi : newcastle hastalığının HİTCHNER tipi genel olarak hafif enfeksiyona neden olur ve solunum sorunları ile beraber ortaya çıkar. Bu hastalığın asıl sebebi Prototip virüs lentogeni olmaktadır ve bu tip ise aşı için kullanılmaktadır.
Nedenleri ve belirtileri
Bu hastalığın nedeni paramikso ailesinden bir virüs olmaktadır ve aşı yapılmadığı takdirde kolay bir şekilde tüm sürüye yayılabilir. Ve yüksek oranda telef olmalara yol açması kaçınılmaz olur.
Belirtileri
Bu hastalığın belirtileri 3 şekilde ortaya çıkar hafif ve şiddetli olarak, bu belirtiler aşağıdakilerden ibarettir :
- Solunum sorunları nefes darlığı ve hızlı nefes alma
- Sindirim organlarında rahatsızlıklar ve ishal
- Sinir sistemini etkileme ve felç olma
Hastalık belirtileri kuşun yaşı ve bağışıklık sistemi ile değişmektedir ve bazen teşhislerde solunum sistemi hastalığı olarak belirlenirse de çoğu zaman sindirim sistemi ve sinir sistemlerinde hedef almaktadır.
Tavuklarda bu hastalığın yaygın belirtileri aşağıdakilerden ibarettir :
- Solunum sorunları : açık gaga ile nefes alması, hızlı solunum, öksürme, hapşırma ve nefes alırken hırıltı sesi
- Sinir sistemi sorunları : titreme, kanatların sallanması, ayaklarının felç olması, ayaktayken dengesini koruyamaması, kendi etrafına dönme, kafasının geriye dönmesi, ayaklarının geriye doğru gitmesi ve farklı organlarda felç olması
- Sindirim sistemi : yeşil ve son derece sıvı ishal
Diğer belirtiler : göz ve boğazda şişme, yetersiz beslenme, yumurtlama oranında düşük performans veya bazı zamanlarda tamamen yumurta yapmasının son bulması, newcastle hastalığının belirtilerinden olmaktadır.
Newcastle hastalığına yakalanan tavukların yumurtalarında kabuğun rengi, şekli veya kabuğun yüzeyinde değişiklikler bulunmaktadır. Ve hatta bazen yumurtanın beyazı daha sıvı olmaktadır.
İnsanlarda
Yalancı veba hastalığı insanlarda tedavi edilebilir ve kanatlılar kadar etkili olmamaktadır, insanlarda hastalık belirtileri, uykusuzluk, gözlerin kızarması ve sulanması ve baş dönme olmaktadır.
Bu hastalık insanlara hasta tavuk eti, yumurtası ve hasta tavuğun karkasına temas etme yolu ile bulaşması mümkün olmaktadır.
Kaynakça
 | Veteriner tıp ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Newcastle hastaligi etkeni Avian Paramiksovirus 1 APMV 1 olan kus hastaligidir Tavuklarada newcastle hastaligi Newcastle hastaligi son derece bulasici ve viral bir hastaliktir ve genel olarak kumes hayvanlari ve yabani kuslar da etkili olmaktadir Tavuk hindi guvercin ve papaganlar bu hastalik karsisinda oldukca hassastir ama ordek kaz ve sulunler genel olarak bu hastaliklar karsisinda dayanikli olmaktadirlar ve hastaliga yakalandigi zaman hafif olarak etkilenirler Turkiyede yalanci veba hastaligi olarak bilinen newcastle kanatlilarin vucudunda solunum sorunlari nefes darligi sindirim sistemi ve organlarin da sorunlar ve en onemlisi sinir sistemini hedef almaktadir Yalanci veba hastaligi belirtileri nefes darligi depresyon ve halsizlik yumurtlama performansinin dusmesi hizli solunum yesil renkte ishal felc olma ve kanatlarinin sallanmasi olmaktadir Ama newcastle hastaliginda en bariz belirti kanatli nin kafasinin geriye donuk olmasi veya sallanmasi olmaktadir TarihceHastaligin isminden belli oldugu gibi bu hastalik ilk olarak 1926 yilinda ve ingiltere nin newcastle kentinde ve endonezya da bulundu o donemde ingiltere de hastaliga yakalanan kumeslerin hayvanlari tamamen imha edildi ve tum salonlar ve kumesler dezenfekte edilerek hastaligin yayilmasina onlemler alindi lakin bu hastaligin kontrolu icin endonezya da gereken onlemler alinmadi ve gocmen kuslar yolu ile tum dunyaya yayilmasina neden oldu Yalanci veba hastaligi hizli bulasan ve olumcul bir hastalik olmasi nedeni ile asi yapilmadigi takdirde kumes hayvanlarinin 100 olumune neden olacaktir Newcastle hastaliginin farkli suslariYalanci veba ND 3 farkli turde bulunmaktadir ve dunyanin her yerinde bulunmaktadir bu hastaligin virusu paramikso virusu ailesinden olmaktadir ve lentojenik veya hafif mezojenik veya orta ve vologenik dahil olmak uzere uc farkli susa sahiptir Doyles susu visceral velogenic newcastle hastaligi olarak bilinen bu sus genel olarak kanatlilarin tum yaslarinda gorulur ve solunum organlarinda sorunlara neden olmaktadir Klinik belirtileri yaygin olarak ishal ve sinir sistemi sorunlari ve halsizlik olmaktadir ve bu tipin siddetlisi olumcul olabilir Beach susu yalanci veba suslarindan birisi olmaktadir ve vucutta asiri enfeksiyona neden olmaktadir Lutenik norotropik adlandirilan newcastle hastaligi turu genel olarak deniz kuslari ve guvercinlerde bulunmaktadir Beaudette susu bu tip yalanci veba virusu genc kuslarada bulunmaktadir ve cogunlukla hafif olarak hastaliga neden olur Mezojenik patotip turunden olmaktadir ve genel olarak hafif olmasi nedeni ile asi uretimi icin kullanilmaktadir HITCHNER Tipi newcastle hastaliginin HITCHNER tipi genel olarak hafif enfeksiyona neden olur ve solunum sorunlari ile beraber ortaya cikar Bu hastaligin asil sebebi Prototip virus lentogeni olmaktadir ve bu tip ise asi icin kullanilmaktadir Nedenleri ve belirtileriBu hastaligin nedeni paramikso ailesinden bir virus olmaktadir ve asi yapilmadigi takdirde kolay bir sekilde tum suruye yayilabilir Ve yuksek oranda telef olmalara yol acmasi kacinilmaz olur Belirtileri Bu hastaligin belirtileri 3 sekilde ortaya cikar hafif ve siddetli olarak bu belirtiler asagidakilerden ibarettir Solunum sorunlari nefes darligi ve hizli nefes alma Sindirim organlarinda rahatsizliklar ve ishal Sinir sistemini etkileme ve felc olma Hastalik belirtileri kusun yasi ve bagisiklik sistemi ile degismektedir ve bazen teshislerde solunum sistemi hastaligi olarak belirlenirse de cogu zaman sindirim sistemi ve sinir sistemlerinde hedef almaktadir Tavuklarda bu hastaligin yaygin belirtileri asagidakilerden ibarettir Solunum sorunlari acik gaga ile nefes almasi hizli solunum oksurme hapsirma ve nefes alirken hirilti sesi Sinir sistemi sorunlari titreme kanatlarin sallanmasi ayaklarinin felc olmasi ayaktayken dengesini koruyamamasi kendi etrafina donme kafasinin geriye donmesi ayaklarinin geriye dogru gitmesi ve farkli organlarda felc olmasi Sindirim sistemi yesil ve son derece sivi ishal Diger belirtiler goz ve bogazda sisme yetersiz beslenme yumurtlama oraninda dusuk performans veya bazi zamanlarda tamamen yumurta yapmasinin son bulmasi newcastle hastaliginin belirtilerinden olmaktadir Newcastle hastaligina yakalanan tavuklarin yumurtalarinda kabugun rengi sekli veya kabugun yuzeyinde degisiklikler bulunmaktadir Ve hatta bazen yumurtanin beyazi daha sivi olmaktadir InsanlardaYalanci veba hastaligi insanlarda tedavi edilebilir ve kanatlilar kadar etkili olmamaktadir insanlarda hastalik belirtileri uykusuzluk gozlerin kizarmasi ve sulanmasi ve bas donme olmaktadir Bu hastalik insanlara hasta tavuk eti yumurtasi ve hasta tavugun karkasina temas etme yolu ile bulasmasi mumkun olmaktadir KaynakcaVeteriner tip ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz