Nezihe Meriç (d. 1924, Gemlik - ö. 18 Ağustos 2009, İstanbul), Türk yazardır.
Nezihe Meriç | |
---|---|
Doğum | 28 Şubat 1924 Gemlik, Bursa, Türkiye |
Ölüm | 18 Ağustos 2009 (84 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Meslek | Yazar |
Milliyet | Türk |
Türk edebiyatında 1950 kuşağının önemli öykücülerinden birisidir. Öykünün yanı sıra romanlar, oyunlar, çocuk kitapları yazdı. Eserlerinde 1970'li yıllardaki siyasi savrulmaları öyküleştirdi; kadın ve çocuk sorunlarına eğildi. Türk edebiyatının ilk kadın öykücüleri arasında yer alarak başka kadınların önünü açtı.
Yaşamı
1924'te Gemlik'te doğdu. Babası karayolu mühendisi Halis Bey, annesi Fatma Muattar Hanım'dır. Çocukluğu Anadolu'nun değişik kentlerinde geçti. Ortaokulu Kırşehir'de, liseyi 1943'te ’nde tamamladı.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde önce Türkoloji, sonra Felsefe bölümünde okudu. 1945’te öğrenimini yarıda bırakarak üniversiteden ayrıldı.
Üniversite eğitimini bıraktıktan sonra Verda Ün'den piyano dersleri almış olan Meriç, sekiz yıl Heybeliada İlkokulu’nda müzik öğretmenliği görevinde bulundu. 1952 – 1972 yılları arasında Şengil’in çıkardığı Dost dergisi ve Dost Yayınları’nı yönetti.
1956 yılında yazar Salim Şengil ile evlendi. Bu evlilikten Aslı adında bir kızı oldu (1962). Dost Yayınları'nda Nazım Hikmet'in bir kitabını yayımladıkları için hapis cezasına çarptırıldı. 1968-1974 arasında kaçak hayatı yaşadı. 1974 yılında çıkan genel af ile özgürlüğüne kavuştu ve İstanbul'a yerleşti.
İlk yazısı üniversitede öğrenci olduğu sırada İstanbul Dergisi'nde yayımlandı. Ümit başlıklı bu yazısı 15 Şubat 1945’te N. Ufuk imzasıyla çıkmıştı. Okulu bıraktıktan sonra edebiyatla ilgilendi. İlk öyküsü Bir Şey ise Seçilmiş Hikayeler Dergisi'nde, ikinci öyküsü Ümit Fakirin Ekmeği ise Yeditepe dergisinde yayımlandı. Seçilmiş Hikâyeler Dergisi'ni çıkaran Salim Şengil onunla tanışarak Nezihe Meriç'in öykülerinden oluşan bir özel sayı yayımladı. Yazar, on dört öyküsünü içeren ilk öykü kitabı Bozbulanık'ı 1953'te yayımladı.
İlk romanının taslağını oluşturmak için 1960 yılında İstanbul'a giderek 25 gün Polenezköy'de çalıştı. Korsan Çıkmazı adlı roman, 1962 Türk Dil Kurumu Ödülü'ne değer görüldü.
1967'de yazdığı Sular Aydınlanıyordu adlı oyun, 1968-1971, 1987-1988 1991-1992 sezonlarında Devlet Tiyatroları'nda, 1976-1977 ve 1994-1994 sezonlarında İstanbul Şehir Tiyatroları'nda sahnelendi. Yedi yıl sonra göç sorununu ele alan Sevdican ve mutluluğu arayan iki kadının dramını anlatan Çın Sabahta'yı yazdı. Sevdican, Almanya'da Vestfelaya Eyalet Tiyatrosu'nun repertuvarına girdi dört yıl oynandı. Çın Sabahta ise Ankara Devlet Tiyatrosu ve İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından sahnelendi.
Bir Kara Derin Kuyu adlı öykü kitabı ile 1990 Sait Faik Armağanı, Yandırma ile 1998 Sedat Simavi Edebiyat Ödülü’nü, 2007’de ise Mersin Kenti Edebiyat Ödülü’nü aldı.
1990'lı yıllarda çocuk kitapları yazmaya ağırlık verdi.1992-1998 arasında yedi kitaplık "Küçük Bir Kız Tanıyorum" dizisi, bu dönemde yazdığı çocuk kitaplarındandır.
Kanser tedavisi görmekte olan Meriç, 18 Ağustos 2009'da İstanbul, Etiler'deki evinde öldü. Cenazesi, Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Eleştiri
Nezihe Meriç, eleştirmenlere göre, "toplu yaşayışlarda bile kendi iç yalnızlığını sürdüren genç kız ve kadınları anlatmadaki başarısı ve şiirli havasıyla" ön plana çıktı. Yapıtlarında kadın ve çocuk sorunlarına yoğunlaştı. ABD, Almanya, Fransa ve Rusya’da basılan çeşitli öykü antolojilerinde öykülerine yer verildi.
Eserleri
Öykü
- Bozbulanık (1953)
- Topal Koşma (1956)
- Menekşeli Bilinç (1965)
- Dumanaltı (1979)
- Bir Kara Derin Kuyu (1989)
- Boşlukta Mavi (1992)
- Yandırma (1998)
- Gülün İçinde Bülbül Sesi Var (2008)
- Çisenti
Roman
- Korsan Çıkmazı (1961)
- Alacaceren (2003)
- Boşlukta Mavi
Oyun
- Sular Aydınlanıyordu (1970)
- Sevdican (1984)
- Çın Sabahta (1984)
Çocuk Kitapları
- Alagün Çocukları (1976)
- Küçük Bir Kız Tanıyorum dizisi (7 kitap, 1991-1998 arasında)
- Dur Dünya Çocukları Bekle (1992)
- Ahmet Adında Bir Çocuk (1998)
Anı
- Çavlanın İçinde Sessizce (2004)
Ödülleri
- Türk Dil Kurumu (1962, Korsan Çıkmazı)
- Sanat Sevenler Derneği (1969, Sular Aydınlanıyordu)
- Sait Faik Hikâye Armağanı (1990, Bir Kara Derin Kuyu)
- Sedat Simavi Edebiyat Ödülü (1998)
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Sennur Sezer, Nezihe Meriç, Yaşamı Savunur, Radikal Gazetesi Kitap Eki, 22.08.2008 8 Mayıs 2008[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nezihe Meric d 1924 Gemlik o 18 Agustos 2009 Istanbul Turk yazardir Nezihe MericDogum28 Subat 1924 1924 02 28 Gemlik Bursa TurkiyeOlum18 Agustos 2009 84 yasinda Istanbul TurkiyeMeslekYazarMilliyetTurk Turk edebiyatinda 1950 kusaginin onemli oykuculerinden birisidir Oykunun yani sira romanlar oyunlar cocuk kitaplari yazdi Eserlerinde 1970 li yillardaki siyasi savrulmalari oykulestirdi kadin ve cocuk sorunlarina egildi Turk edebiyatinin ilk kadin oykuculeri arasinda yer alarak baska kadinlarin onunu acti Yasami1924 te Gemlik te dogdu Babasi karayolu muhendisi Halis Bey annesi Fatma Muattar Hanim dir Cocuklugu Anadolu nun degisik kentlerinde gecti Ortaokulu Kirsehir de liseyi 1943 te nde tamamladi Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi nde once Turkoloji sonra Felsefe bolumunde okudu 1945 te ogrenimini yarida birakarak universiteden ayrildi Universite egitimini biraktiktan sonra Verda Un den piyano dersleri almis olan Meric sekiz yil Heybeliada Ilkokulu nda muzik ogretmenligi gorevinde bulundu 1952 1972 yillari arasinda Sengil in cikardigi Dost dergisi ve Dost Yayinlari ni yonetti 1956 yilinda yazar Salim Sengil ile evlendi Bu evlilikten Asli adinda bir kizi oldu 1962 Dost Yayinlari nda Nazim Hikmet in bir kitabini yayimladiklari icin hapis cezasina carptirildi 1968 1974 arasinda kacak hayati yasadi 1974 yilinda cikan genel af ile ozgurlugune kavustu ve Istanbul a yerlesti Ilk yazisi universitede ogrenci oldugu sirada Istanbul Dergisi nde yayimlandi Umit baslikli bu yazisi 15 Subat 1945 te N Ufuk imzasiyla cikmisti Okulu biraktiktan sonra edebiyatla ilgilendi Ilk oykusu Bir Sey ise Secilmis Hikayeler Dergisi nde ikinci oykusu Umit Fakirin Ekmegi ise Yeditepe dergisinde yayimlandi Secilmis Hikayeler Dergisi ni cikaran Salim Sengil onunla tanisarak Nezihe Meric in oykulerinden olusan bir ozel sayi yayimladi Yazar on dort oykusunu iceren ilk oyku kitabi Bozbulanik i 1953 te yayimladi Ilk romaninin taslagini olusturmak icin 1960 yilinda Istanbul a giderek 25 gun Polenezkoy de calisti Korsan Cikmazi adli roman 1962 Turk Dil Kurumu Odulu ne deger goruldu 1967 de yazdigi Sular Aydinlaniyordu adli oyun 1968 1971 1987 1988 1991 1992 sezonlarinda Devlet Tiyatrolari nda 1976 1977 ve 1994 1994 sezonlarinda Istanbul Sehir Tiyatrolari nda sahnelendi Yedi yil sonra goc sorununu ele alan Sevdican ve mutlulugu arayan iki kadinin dramini anlatan Cin Sabahta yi yazdi Sevdican Almanya da Vestfelaya Eyalet Tiyatrosu nun repertuvarina girdi dort yil oynandi Cin Sabahta ise Ankara Devlet Tiyatrosu ve Istanbul Sehir Tiyatrolari tarafindan sahnelendi Bir Kara Derin Kuyu adli oyku kitabi ile 1990 Sait Faik Armagani Yandirma ile 1998 Sedat Simavi Edebiyat Odulu nu 2007 de ise Mersin Kenti Edebiyat Odulu nu aldi 1990 li yillarda cocuk kitaplari yazmaya agirlik verdi 1992 1998 arasinda yedi kitaplik Kucuk Bir Kiz Taniyorum dizisi bu donemde yazdigi cocuk kitaplarindandir Kanser tedavisi gormekte olan Meric 18 Agustos 2009 da Istanbul Etiler deki evinde oldu Cenazesi Zincirlikuyu Mezarligi nda topraga verildi ElestiriNezihe Meric elestirmenlere gore toplu yasayislarda bile kendi ic yalnizligini surduren genc kiz ve kadinlari anlatmadaki basarisi ve siirli havasiyla on plana cikti Yapitlarinda kadin ve cocuk sorunlarina yogunlasti ABD Almanya Fransa ve Rusya da basilan cesitli oyku antolojilerinde oykulerine yer verildi EserleriOyku Bozbulanik 1953 Topal Kosma 1956 Menekseli Bilinc 1965 Dumanalti 1979 Bir Kara Derin Kuyu 1989 Boslukta Mavi 1992 Yandirma 1998 Gulun Icinde Bulbul Sesi Var 2008 CisentiRoman Korsan Cikmazi 1961 Alacaceren 2003 Boslukta MaviOyun Sular Aydinlaniyordu 1970 Sevdican 1984 Cin Sabahta 1984 Cocuk Kitaplari Alagun Cocuklari 1976 Kucuk Bir Kiz Taniyorum dizisi 7 kitap 1991 1998 arasinda Dur Dunya Cocuklari Bekle 1992 Ahmet Adinda Bir Cocuk 1998 Ani Cavlanin Icinde Sessizce 2004 OdulleriTurk Dil Kurumu 1962 Korsan Cikmazi Sanat Sevenler Dernegi 1969 Sular Aydinlaniyordu Sait Faik Hikaye Armagani 1990 Bir Kara Derin Kuyu Sedat Simavi Edebiyat Odulu 1998 Kaynakca Akatli Fusun 1994 1980 Sonrasi Edebiyatimizda Kadin Kadin Arastirmalari Dergisi 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2022 a b c Hilmioglu Sevim 2004 Selcuk UniversitesiSosyal Bilimler Enstitusu doktora tezi 23 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarSennur Sezer Nezihe Meric Yasami Savunur Radikal Gazetesi Kitap Eki 22 08 20088 Mayis 2008 Tarih uyusmuyor tarihinde Wayback Machine sitesinde