Niş oluşturma veya niş inşası, bir organizmanın hayatta kalma şansını artıracak bir şekilde, her zaman olmasa da çoğu zaman kendi (ya da diğer türlerin) yaşam ortamını veya doğal çevresini değiştirdiği sürece verilen isim. Bazı biyologlar, niş oluşturma süreçlerinin evrim için doğal seçilim kadar önemli olduğunu savunur. Bu anlamda seçilim yoluyla, sadece çevre canlı türlerini değiştirmez, canlı türleri de niş oluşturma suretiyle çevreyi değiştirirler. Bu durum, çevrelerini etkileyen organizmalarla doğal seçilim ve niş inşası arasında bir geri bildirim ilişkisi oluşturur. Bu değişiklik de, hangi özelliklerin doğal olarak seçileceğine dair değişimlere neden olur. Niş oluşturmanın etkisi, evrimsel rolü göz önüne alındığında, özellikle çevresel değişikliklerin birkaç nesildir devam ettiği durumlarda belirginleşir. Bir organizmada daha az şiddetli niş inşa davranışları gözlemlemek de mümkündür. Bu teori, doğal seçilim ile bağlantılı olarak, organizmaların atalarından, onların genleri ile yine onlar tarafından değiştirilmiş olan bir doğal çevreyi, yani iki ayrı miras kalıtımını birden devraldıklarını göstermektedir. Bu iki evrimsel mekanizma, popülasyonun seçilim değeri ile ve bu organizmaların yaşamlarını sürdürmek için hangi adaptasyonları geliştireceklerini birlikte belirler.
Kaynakça
- ^ Pocheville, Arnaud (2010). "What Niche Construction is (not).". La Niche Ecologique: Concepts, Modèles, Applications (İngilizce). Paris: Ecole Normale Supérieure. ss. 39-124.
- Odling-Smee, John F. (2009). "Niche Construction in Evolution, Ecosystems and Developmental Biology". Mapping the Future of Biology, 69-91.
Dış bağlantılar
- http://www.nicheconstruction.com/4 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Day RL, Laland KN, Odling-Smee FJ Perspect Biol Med. 46:80-95 (2003) Adaptasyonu yeniden düşünmek: niş oluşturma perspektifi13 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Laland K. N., Odling-Smee J. & Feldman M. W. Proc. Natl Acad. Sci. USA 96, 10242-10247 (1999). Niş inşasının evrimsel sonuçları ve ekolojideki çıkarımları30 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Ekoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Evrim ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nis olusturma veya nis insasi bir organizmanin hayatta kalma sansini artiracak bir sekilde her zaman olmasa da cogu zaman kendi ya da diger turlerin yasam ortamini veya dogal cevresini degistirdigi surece verilen isim Bazi biyologlar nis olusturma sureclerinin evrim icin dogal secilim kadar onemli oldugunu savunur Bu anlamda secilim yoluyla sadece cevre canli turlerini degistirmez canli turleri de nis olusturma suretiyle cevreyi degistirirler Bu durum cevrelerini etkileyen organizmalarla dogal secilim ve nis insasi arasinda bir geri bildirim iliskisi olusturur Bu degisiklik de hangi ozelliklerin dogal olarak secilecegine dair degisimlere neden olur Nis olusturmanin etkisi evrimsel rolu goz onune alindiginda ozellikle cevresel degisikliklerin birkac nesildir devam ettigi durumlarda belirginlesir Bir organizmada daha az siddetli nis insa davranislari gozlemlemek de mumkundur Bu teori dogal secilim ile baglantili olarak organizmalarin atalarindan onlarin genleri ile yine onlar tarafindan degistirilmis olan bir dogal cevreyi yani iki ayri miras kalitimini birden devraldiklarini gostermektedir Bu iki evrimsel mekanizma populasyonun secilim degeri ile ve bu organizmalarin yasamlarini surdurmek icin hangi adaptasyonlari gelistireceklerini birlikte belirler Kunduzlar ekosistem icinde nehirler uzerinde barajlar insa etme suretiyle cok ozel bir biyolojik nis edinmislerdir Kaynakca Pocheville Arnaud 2010 What Niche Construction is not La Niche Ecologique Concepts Modeles Applications Ingilizce Paris Ecole Normale Superieure ss 39 124 Odling Smee John F 2009 Niche Construction in Evolution Ecosystems and Developmental Biology Mapping the Future of Biology 69 91 ISBN 978 1 4020 9635 5Dis baglantilarhttp www nicheconstruction com 4 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Day RL Laland KN Odling Smee FJ Perspect Biol Med 46 80 95 2003 Adaptasyonu yeniden dusunmek nis olusturma perspektifi13 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Laland K N Odling Smee J amp Feldman M W Proc Natl Acad Sci USA 96 10242 10247 1999 Nis insasinin evrimsel sonuclari ve ekolojideki cikarimlari30 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ekoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Evrim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz