Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Oksidentalizm veya Garbiyatçılık, Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri ve Avustralya'yı içeren Batı dünyasına ilişkin klişelerle ilişkili bir terimdir. Terim Mısırlı yazar Hasan Hanefi tarafından "Oksidentalizm Bilimine Giriş" kitabı ile temellendirilmesine rağmen Ian Buruma and Avishai Margalit'nin Occidentalism: the West in the Eyes of its Enemies (2004) adlı kitaplarıyla popülerlik kazanmıştır. Terim, Doğuculuğun tersine çevrilmiş halidir. Fakat oryantalist manada olan Doğuculuğun karşıtı olarak değil kendi argümanları ile Batı'yı anlamaya çalışma ve karşı söylem üretmeye çalışılması sürecidir. Bunlara ek olarak da Batı'nın tanımladığı Doğu imajını reddedip Doğunun asıl imajının ne olduğuna odaklanmış bir disiplindir. En büyük karşı çıktığı nokta ise Batı'nın belirlemiş olduğu ilkel, gelişmemiş ve gelişmeye kapalı Doğu imajını kırıp, Batı'nın tek tipleştirdiği Doğu algısını kırmaktır.
Batı ile ilgili Doğuluların görüşleri
Çok çeşitli oksidentalizm çeşitleri bulunmaktadır. Asya oksidentalizmi, İslam oksidentalizmi gibi kolları bulunmaktadır. Doğu'da Batı kültürüne ilişkin olumsuz görüşlerin kökeni Yunan ve Roma kültürüne yönelik Pers tavrına veya İslamiyet ve Hristiyanlık arasındaki çatışmalara kadar geri götürülebilir. Bununla birlikte Doğu-Batı karşıtlığının tam tanımı belirsizlikler taşımaktadır. Örneğin Çin'de Han Hanedanı döneminde (MÖ 25-MS 221) Batı ile ilgili olumsuz imajlar resmedilmiştir. Ancak buradaki Batı bugünkü anlamda batı değil Çin'in batısıydı.
Oksidentalizmin doğuşu
Oksidentalizmi Batı'nın kötü bir güç olduğu anlayışıyla ilişkilendiren kimi yazarlar oksidentalizmin kökeninin Avrupa olduğunu ileri sürmektedirler. Avrupa'daki Aydınlanma akımının muhalifi olarak ortaya çıkan Alman idealizmi gibi akımlarda da bir ölçüde görülebilen ve Batı'da gelişen rasyonalizm, bireyselcilik ve makineleşmeyi (endüstrileşme) eleştiren karşı-aydınlanmacı ve daha sonra modernlik karşıtı görüş ve akımların oksidentalist söylemin köklerini oluşturduğu belirtilmektedir.
Doğu ve Ortadoğu halklarında ise Batı, sömürgecilik döneminde topraklarını istila edip kaynaklarını sömüren, kendilerini efendi ele geçirdikleri topraklar üzerindeki halkı ise köle, hizmetli kılan tahakküm edici ve kötü bir güç olarak görülmüştür. Önceleri savaş gücü ile öne çıkan Batı daha sonra sömürdükleri topraklardaki toplumsal, ekonomik, eğitsel düzenlemeleriyle yerli kültürlerin yok yozlaşmasına ve giderek unutulmasına yol açmakla suçlanmıştır. Bu suçlamalar ve post-kolonyal dönemle beraber yükselen Doğu entelektüel birikimi oryantalizme bir karşı çıkış olarak oksidentalizm kavramını ortaya atmışlardır.
Düşüncenin yükselişi özellikle Orta Doğu ve Afrika coğrafyasında bağımsızlık hareketlerinden sonra kendini göstermiştir. Fakat kendi özünde bir entelektüel bir birikimi ve farkındalığı daha yakalayamamış bir disiplindir. Bunun da sebepleri arasında oryantalist söylemlerin hegemonik güçlerinin Doğu'nun her alanında etkili olması ve bireylerin Doğululuklarını kabullenişi olarak gösterilebilir.
Türkiye'de oksidentalizm
Türkiye'de oksidentalist faaliyetler aslında garbiyatçılara muhalif hareket olarak şekillenmektedir. Gelenekseli bir Batı karşıtlığı olarak savunan ve Batı'nın işimize yarayacak şeylerini kültürümüze empoze edelim fikri ile temellendirilebilir. Yücel Buut, Abdullah Metin gibi akademisyenler ise son dönemlerde bu konu üzerinde eğilmişlerdir. Özellikle Abdullah Metin'in "Oksidentalizm: iki doğu, iki batı" adlı eseri geniş çaplı bir oksidentalizm açıklaması olarak dikkat çekmektedir.
Ayrıca bakınız
- Oryantalizm
- Şarkiyatçılık
- Garbiyatçılık
Kaynakça
- İngilizce Oksidentalizm maddesi 30 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Abdullah Metin "Oksidentalizm: iki doğu, iki batı"
- Marife Dergisi Oksidentalizm Özel Sayısı Cilt: 6 -Sayı: 3
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oksidentalizm veya Garbiyatcilik Avrupa Amerika Birlesik Devletleri ve Avustralya yi iceren Bati dunyasina iliskin kliselerle iliskili bir terimdir Terim Misirli yazar Hasan Hanefi tarafindan Oksidentalizm Bilimine Giris kitabi ile temellendirilmesine ragmen Ian Buruma and Avishai Margalit nin Occidentalism the West in the Eyes of its Enemies 2004 adli kitaplariyla populerlik kazanmistir Terim Doguculugun tersine cevrilmis halidir Fakat oryantalist manada olan Doguculugun karsiti olarak degil kendi argumanlari ile Bati yi anlamaya calisma ve karsi soylem uretmeye calisilmasi surecidir Bunlara ek olarak da Bati nin tanimladigi Dogu imajini reddedip Dogunun asil imajinin ne olduguna odaklanmis bir disiplindir En buyuk karsi ciktigi nokta ise Bati nin belirlemis oldugu ilkel gelismemis ve gelismeye kapali Dogu imajini kirip Bati nin tek tiplestirdigi Dogu algisini kirmaktir Bati ile ilgili Dogulularin gorusleriCok cesitli oksidentalizm cesitleri bulunmaktadir Asya oksidentalizmi Islam oksidentalizmi gibi kollari bulunmaktadir Dogu da Bati kulturune iliskin olumsuz goruslerin kokeni Yunan ve Roma kulturune yonelik Pers tavrina veya Islamiyet ve Hristiyanlik arasindaki catismalara kadar geri goturulebilir Bununla birlikte Dogu Bati karsitliginin tam tanimi belirsizlikler tasimaktadir Ornegin Cin de Han Hanedani doneminde MO 25 MS 221 Bati ile ilgili olumsuz imajlar resmedilmistir Ancak buradaki Bati bugunku anlamda bati degil Cin in batisiydi Oksidentalizmin dogusuOksidentalizmi Bati nin kotu bir guc oldugu anlayisiyla iliskilendiren kimi yazarlar oksidentalizmin kokeninin Avrupa oldugunu ileri surmektedirler Avrupa daki Aydinlanma akiminin muhalifi olarak ortaya cikan Alman idealizmi gibi akimlarda da bir olcude gorulebilen ve Bati da gelisen rasyonalizm bireyselcilik ve makinelesmeyi endustrilesme elestiren karsi aydinlanmaci ve daha sonra modernlik karsiti gorus ve akimlarin oksidentalist soylemin koklerini olusturdugu belirtilmektedir Dogu ve Ortadogu halklarinda ise Bati somurgecilik doneminde topraklarini istila edip kaynaklarini somuren kendilerini efendi ele gecirdikleri topraklar uzerindeki halki ise kole hizmetli kilan tahakkum edici ve kotu bir guc olarak gorulmustur Onceleri savas gucu ile one cikan Bati daha sonra somurdukleri topraklardaki toplumsal ekonomik egitsel duzenlemeleriyle yerli kulturlerin yok yozlasmasina ve giderek unutulmasina yol acmakla suclanmistir Bu suclamalar ve post kolonyal donemle beraber yukselen Dogu entelektuel birikimi oryantalizme bir karsi cikis olarak oksidentalizm kavramini ortaya atmislardir Dusuncenin yukselisi ozellikle Orta Dogu ve Afrika cografyasinda bagimsizlik hareketlerinden sonra kendini gostermistir Fakat kendi ozunde bir entelektuel bir birikimi ve farkindaligi daha yakalayamamis bir disiplindir Bunun da sebepleri arasinda oryantalist soylemlerin hegemonik guclerinin Dogu nun her alaninda etkili olmasi ve bireylerin Dogululuklarini kabullenisi olarak gosterilebilir Turkiye de oksidentalizmTurkiye de oksidentalist faaliyetler aslinda garbiyatcilara muhalif hareket olarak sekillenmektedir Gelenekseli bir Bati karsitligi olarak savunan ve Bati nin isimize yarayacak seylerini kulturumuze empoze edelim fikri ile temellendirilebilir Yucel Buut Abdullah Metin gibi akademisyenler ise son donemlerde bu konu uzerinde egilmislerdir Ozellikle Abdullah Metin in Oksidentalizm iki dogu iki bati adli eseri genis capli bir oksidentalizm aciklamasi olarak dikkat cekmektedir Ayrica bakinizOryantalizm Sarkiyatcilik GarbiyatcilikKaynakca Rehman Jalees 18 Ocak 2013 Huffingtonpost com 22 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2013 Hilton Isabel 20 Temmuz 2011 Prospect Magazine 11 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2013 Ingilizce Oksidentalizm maddesi 30 Aralik 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Abdullah Metin Oksidentalizm iki dogu iki bati Marife Dergisi Oksidentalizm Ozel Sayisi Cilt 6 Sayi 3