Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Orta beyin atardamarı ya da diğer adıyla orta serebral arter (MCA) beynin dış yüzeyinde sylvian yarık içerinde seyrederek beynin dış yüzeyinin büyük kısmını besler. Bu arter internal karotid arterden çıkar. Direkt olarak Willis poligonunun yapısına katılmaz. Önce anterior serebral arter ve arkada posterior komünikan arter ile posterior serebral arter ile dolaylı bağlantı içerisindedir.
| Orta serebral arter | |
|---|---|
 Beynin yüzeyinin sol yandan görünüşü. Orta serebral arterin beslediği alanlar pembe renkle gösterilmiştir. | |
 | |
Willis poligonu | |
| Latince isim | arteria cerebri media |
| Kaynak yapı | internal karotid arter |
| Toplardamar | |
| Hedef yapı | Serebrum |
| Tanımlayıcılar | |
| JSTOR | middle-cerebral-artery |
| Microsoft Academic | 2775841333 |
| MeSH | D020768 |
| TA | 4509 |
| FMA | 50079 |
Yapısı
Orta serebral arter temel olarak dört bölümde incelenir: s22.
- M1: ayrıldıktan sonra sfenoid kemik kanadı boyunca uzanır. Bu nedenşe bu segmente sfenoid segment de denir. Buradan çıkan lateral lentikülostriat arterler bazal ganglionlar ve bir kısmını besler.
- M2: insülar veya sylivan segment olarak da bilinir. MCA burada iki veya üç dala ayrılır. Bu dallanmalara sırasıyla bifurkasyon veya trifurkasyon ismi verilir.
- M3: operküler segment olarak da bilinir. Frontal operkülümün altından, insulanın önünden beyin kortikal yüzeyine uzanır.
- M4: MCA'nın terminal segmentidir. Korteksin bir kısmını besler.
MCA bifurkasyon yapısı insanların yaklaşık % 50'sinde, trifurkasyon ise % 25'inde görülür. Bazen MCA direkt olarak ICA'dan çıkmaz ve anterior serebral arterden aksesuar bir dal olarak çıkabilir. Bu artere AccMCA ismi verilir.
MCA'nın dalları beslediği beyin bölgelerine göre isimlendirilir: Frontal lob
- Orbitofrontal dal: Inferior frontal girusu besler. Anterior, superior ve lateral dalları vardır.
- Pre-frontal dal: İnsulanın hemen önünden, frotal operkulumdan çıkar ve inferior frontal girus, pars triangularis ve middle frontal girusu besler.
- Pre-santral dal: Sylvian fissür içerisinden yukarı doğru uzanır. Middle ve inferior frontal girusların arka taraflarını ve pre-frontal (motor) korteksin alt kısmını besler.
- Rolandik (santral) dal: Operkülümden öıktıktan sonra santal sulkus içerisinde yukarı doğru seyreder. Burada seyri sırasında hem pre-santral hem de post-santral girusların alt kısımlarına dallar verir.
Parietal lob
- Anterior parietal dal: ınterparietal sulkusa girer ve arka-aşağı yönde uzanır.
- Posterior parietal dal: Sylivan fissürün arka son noktasından çıkar
- Anguler dal: Bu dal sylvian fissürden çıktıktan sonra ikiye ayrılır (bifurkasyon) ve beslediği bölgeye göre Supramarginal ve anguler arter isimlerini alır
- Temporooksipital dal: En uzun kortikal arter. Çıktıktan sonra superor temporal fissüre paralel olarak arkaya doğru uzanır. Süperior ve inferior oksipital lobları besler. Arkaya doğru uzanarak posterior serebral arter ile anastomoz yapar.
Temporal lob
- Temporopolar dal: Frontal operculumunun hemen önünden çıktıktan sonra temporal lobun önüne doğru uzanır. Temporal lobun ucu, ön-yan bölgelerini besler. Normal anjiyogramların % 52'sinde izlenir.
- Anterior temporal dal: Temporopolar artere benzer bir seyir gösterir ve komşuluğunu besler.
- Middle temopral dal: Sylivan fissürden çıktıkan sonra superior ve middle temporal giruslara dallar verir. Normal anjiyogramların % 79'unda izlenebilir.
- Posterior temporal dal: Sylvian fissür arka kısmından çıktıktan sonra superir ve middle temporal girusların arka kısımlarını besler.
Fonksiyonu
MCA, Frontal ve parietal lobun üst kısmı (ACA) ve temporal lobun alt kısmı (PCA) hariç beyin yüzeyinin büyük kısmını besler. Üst dallar, frontal ve parietal alanları, alt dallar ise temporal lobları besler. Derin dallar ise bazal ganglionlar ve bir kısmını besler. Frontal lob operkulumda motor konuşma alanı olan Broca alanı bulunur. Temporal lob arka kısmında operkülüm komşuluğunda ise konuşulan sesleri anlama alanı olan Wernicke alanı bulunur. Bu nedenle MCA çıkış yerinden tıkanırsa global afazi ismi verilen durum ortaya çıkar ve hastada hem anlama hem de konuşma bozulur. Frontal dalların sadece etkilendiği durumlarda Broca afazisi ortaya çıkar. Bu durumda anlama normalken motor konuşma bozulur. Tersi olarak temporal dallar etkilenirse anlama alanı etkileneceğinden Wernicke afazisi ortaya çıkar. Bu durumda ise anlama bozulur fakat hasta anlamsız bir şekilde akıcı olarak konuşabilir. Wernicke afazisinde hasta durumunun farkında değildir. Brocca afazisinden ise hasta durumun farkındadır ve huzursuz olur.
Klinik önem
- Etkilenen damarın karşı tarafında kolda ve yüzde tam veya kısmi felç durumu izlendir (brakio-fasial felç).
- Etkilenen damarın karşı tarafında kolda ve yüzde tam veya kısmi duyu kaybı ortaya çıkar.
- Baskın taraftaki beyin hemisferi etkilendiyse Broca ve/veya Wernicke afazisi durumları ortaya çıkar.
- Baskın olmayan beyin hemisferi etkilendiyse tek taraflı ihmale neden olan (neglekt) ortaya çıkar.
- Geniş MCA enfarktlarında frontal göz hareketleri etkileneceğinden gözler tıkanıklığın olduğu tarafa doğru döner. Ayrıca görme yolları da etkileneceğinden karşı taraflı homonim hemianopsi ortaya çıkabilir.
Ayrıca bakınız
| Wikimedia Commons'ta Orta serebral arter ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ Clinically oriented anatomy (4. bas.). Lippincott Williams & Wilkins. 1999. ISBN .
- ^ Cerebral angiography (2. completely rev.. bas.). Georg Thieme Verlag. ISBN . 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ . www.meddean.luc.edu. 19 Ekim 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
Dış bağlantılar
- MedEd Anatomy19 Ekim 2000 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- SUNY Downstate Medical Center 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Orta beyin atardamari ya da diger adiyla orta serebral arter MCA beynin dis yuzeyinde sylvian yarik icerinde seyrederek beynin dis yuzeyinin buyuk kismini besler Bu arter internal karotid arterden cikar Direkt olarak Willis poligonunun yapisina katilmaz Once anterior serebral arter ve arkada posterior komunikan arter ile posterior serebral arter ile dolayli baglanti icerisindedir Orta serebral arterBeynin yuzeyinin sol yandan gorunusu Orta serebral arterin besledigi alanlar pembe renkle gosterilmistir Willis poligonuLatince isimarteria cerebri mediaKaynak yapiinternal karotid arterToplardamarHedef yapiSerebrumTanimlayicilarJSTORmiddle cerebral arteryMicrosoft Academic2775841333MeSHD020768TA4509FMA50079 Orta serebral arter her iki tarafta ICA dan cikip temporal lob onune dogru uzanmaktadirMCA ve dallari Hastanin hipoplastik A1 segmenti vardir Ayrica PcomA mevcut degildir Bu nedenle saf MCA anjiografisi olarak izlenmektedirYapisiOrta serebral arter temel olarak dort bolumde incelenir s22 M1 ayrildiktan sonra sfenoid kemik kanadi boyunca uzanir Bu nedense bu segmente sfenoid segment de denir Buradan cikan lateral lentikulostriat arterler bazal ganglionlar ve bir kismini besler M2 insular veya sylivan segment olarak da bilinir MCA burada iki veya uc dala ayrilir Bu dallanmalara sirasiyla bifurkasyon veya trifurkasyonismi verilir M3 operkuler segment olarak da bilinir Frontal operkulumun altindan insulanin onunden beyin kortikal yuzeyine uzanir M4 MCA nin terminal segmentidir Korteksin bir kismini besler MCA bifurkasyon yapisi insanlarin yaklasik 50 sinde trifurkasyon ise 25 inde gorulur Bazen MCA direkt olarak ICA dan cikmaz ve anterior serebral arterden aksesuar bir dal olarak cikabilir Bu artere AccMCA ismi verilir MCA nin dallari besledigi beyin bolgelerine gore isimlendirilir Frontal lob Orbitofrontal dal Inferior frontal girusu besler Anterior superior ve lateral dallari vardir Pre frontal dal Insulanin hemen onunden frotal operkulumdan cikar ve inferior frontal girus pars triangularis ve middle frontal girusu besler Pre santral dal Sylvian fissur icerisinden yukari dogru uzanir Middle ve inferior frontal giruslarin arka taraflarini ve pre frontal motor korteksin alt kismini besler Rolandik santral dal Operkulumden oiktiktan sonra santal sulkus icerisinde yukari dogru seyreder Burada seyri sirasinda hem pre santral hem de post santral giruslarin alt kisimlarina dallar verir Parietal lob Anterior parietal dal interparietal sulkusa girer ve arka asagi yonde uzanir Posterior parietal dal Sylivan fissurun arka son noktasindan cikar Anguler dal Bu dal sylvian fissurden ciktiktan sonra ikiye ayrilir bifurkasyon ve besledigi bolgeye gore Supramarginal ve anguler arter isimlerini alir Temporooksipital dal En uzun kortikal arter Ciktiktan sonra superor temporal fissure paralel olarak arkaya dogru uzanir Superior ve inferior oksipital loblari besler Arkaya dogru uzanarak posterior serebral arter ile anastomoz yapar Temporal lob Temporopolar dal Frontal operculumunun hemen onunden ciktiktan sonra temporal lobun onune dogru uzanir Temporal lobun ucu on yan bolgelerini besler Normal anjiyogramlarin 52 sinde izlenir Anterior temporal dal Temporopolar artere benzer bir seyir gosterir ve komsulugunu besler Middle temopral dal Sylivan fissurden ciktikan sonra superior ve middle temporal giruslara dallar verir Normal anjiyogramlarin 79 unda izlenebilir Posterior temporal dal Sylvian fissur arka kismindan ciktiktan sonra superir ve middle temporal giruslarin arka kisimlarini besler FonksiyonuMCA Frontal ve parietal lobun ust kismi ACA ve temporal lobun alt kismi PCA haric beyin yuzeyinin buyuk kismini besler Ust dallar frontal ve parietal alanlari alt dallar ise temporal loblari besler Derin dallar ise bazal ganglionlar ve bir kismini besler Frontal lob operkulumda motor konusma alani olan Broca alani bulunur Temporal lob arka kisminda operkulum komsulugunda ise konusulan sesleri anlama alani olan Wernicke alani bulunur Bu nedenle MCA cikis yerinden tikanirsa global afazi ismi verilen durum ortaya cikar ve hastada hem anlama hem de konusma bozulur Frontal dallarin sadece etkilendigi durumlarda Broca afazisi ortaya cikar Bu durumda anlama normalken motor konusma bozulur Tersi olarak temporal dallar etkilenirse anlama alani etkileneceginden Wernicke afazisi ortaya cikar Bu durumda ise anlama bozulur fakat hasta anlamsiz bir sekilde akici olarak konusabilir Wernicke afazisinde hasta durumunun farkinda degildir Brocca afazisinden ise hasta durumun farkindadir ve huzursuz olur Klinik onemEtkilenen damarin karsi tarafinda kolda ve yuzde tam veya kismi felc durumu izlendir brakio fasial felc Etkilenen damarin karsi tarafinda kolda ve yuzde tam veya kismi duyu kaybi ortaya cikar Baskin taraftaki beyin hemisferi etkilendiyse Broca ve veya Wernicke afazisi durumlari ortaya cikar Baskin olmayan beyin hemisferi etkilendiyse tek tarafli ihmale neden olan neglekt ortaya cikar Genis MCA enfarktlarinda frontal goz hareketleri etkileneceginden gozler tikanikligin oldugu tarafa dogru doner Ayrica gorme yollari da etkileneceginden karsi tarafli homonim hemianopsi ortaya cikabilir Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Orta serebral arter ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Clinically oriented anatomy 4 bas Lippincott Williams amp Wilkins 1999 ISBN 0 683 06141 0 Cerebral angiography 2 completely rev bas Georg Thieme Verlag ISBN 978 0 86577 067 6 27 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mayis 2020 www meddean luc edu 19 Ekim 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2020 Dis baglantilarMedEd Anatomy19 Ekim 2000 tarihinde Wayback Machine sitesinde SUNY Downstate Medical Center 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde