Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Osman Cemal Kaygılı (4 Ekim 1890, İstanbul - 9 Ocak 1945, İstanbul), Türk yazardır.
| Osman Cemal Kaygılı | |
|---|---|
| Doğum | 4 Ekim 1890 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 9 Ocak 1945 (54 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Meslek | Asker, yazar, oyuncu, öğretmen |
| İkamet | İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Dönem | 1910-1945 |
| Önemli eser | Çingeneler (1939), Argo Lügatı (1932) |
Etkilendikleri | |
Roman, hikâye, oyun, sözlük ve araştırma-inceleme türlerinde eserler yazmıştır. Yaşadığı dönemde edebiyat dünyasının dışında kalmış Kumkapı, Kasımpaşa, Samatya, Hasköy gibi semtleri; bu semtlerdeki sosyal hayatı; çingeneler, tulumbacılar, hovardalar, akşamcılar, külhanbeyleri gibi tipleri; meyhâneler, kahvehâneler, gazinolar gibi eğlence yerlerini, eserlerine malzeme olarak seçmiştir.Ahmet Mithat’la başlayan Hüseyin Rahmi ve Ahmet Rasim’le süren geleneğin son halkası olarak değerlendirilir. 1932’de tefrika edilen "Argo Lügatı" adlı eseri, Türkçe’nin ilk argo sözlüklerindendir.
Yaşamı
1890 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Babası mahallenin bakkalı Mustafa Efendi, annesi Ülfet Hanım’dır. Orta öğrenimini Eğrikapı Merkez Rüştiyesi'nde tamamladıktan sonra Menşei Kuttab-ı Askeriye'yi (Askeri Kâtip Yetiştirme Okulu) bitirerek Erkan-ı Harbiye-i Umumiye dairesinde (1906), Kıtaat-ı Fenniye Müfettişliği kaleminde çalıştı (1909).İkinci Meşrutiyet’in ilânından sonra İttihat ve Terakki Fatih Kulübü’ne üye oldu. İlk yazısı Baha Tevfik'in adlı güldürü dergisinde yayımlandı. Yazarın bu dergide birkaç mizahî yazısı daha yayımlanır. Şebâb dergisinde e de mizahî manzumeler ve yazılar yazmaya başlasa da asker olduğundan bu yıllarda yazarlığı meslek edinemedi. 1912’de Tepebaşı Tiyatrosu’nda bir gösteride taşkınlık yapmasından ve Mahmut Şevket Paşa suikastına adının karışmasından sonra birçok muhalif aydınla birlikte Sinop'a sürgün edildi. Sinop’ta üç yıl kaldı. Döndüğünde Kıtaat-ı Fenniye Müfettişliği’ndeki görevine devam etti.
I. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla seferberlik ilan edilince bir süre kâtiplik göreviyle gezici tümenlerde bulundu. Hastalığı nedeniyle emekliye ayrıldı (1918). Geçimini sağlamak için pazarcılık, vapurlarda biletçilik gibi çok çeşitli işler yaptı. Geçimi için tiyatrculuk da yapan Osman Cemal’in ortaoyununda kavuklu, pişekar ve zenne rollerinde bulunduğu, karagöz oynattığı, çok sayıda taklit yapabildiği bilinmektedir. 1920 yılından itibaren devrin gazete ve dergilerinde yazılar yayımlamaya başladı. Sürgündeyken yazdığı ilk hikâyesi Çuvalcı Şeyhinin Halefi Alay dergisinde yayımlandı. 1921’de Güleryüz dergisinde O.C. imzasıyla hikâye ve mizahî şiirler yayımladı. 1922 yılında Aydede dergisinde yazmaya başladı. Asıl ünü Akbaba dergisinde yakaladı. Bazı yazılarında "Anber" takma ismini kullandı. 1923’te de ilk hikâye kitabı Altın Babası yayımlandı. Bunu diğer hikâye kitapları izledi.
Semih Lütfi’nin çıkardığı Zümrüd-i Anka’da (1923), daha sonra yayın hayatına giren Yıldız’da (1924), Papağan adlı mizah dergisinde (1924-1926) hikâye ve mizahî yazılar yazdı. 1928’den itibaren gazetelerde daha çok fıkra yazarı olarak tanındı. Sabah, İkdam, Payitaht, Alemdar, Akşam, Cumhuriyet, Yenigün, Son Saat, Vakit, Son Posta, Kurun, Haber, Açıksöz, Son Telgraf düzenli olarak yazdığı gazetelerdendir.
Cumhuriyetten sonra İstanbul İmam Hatip Okulu'nda, Çemberlitaş Ortaokulu'nda, Fener Kız Lisesi'nde öğretmenlik yaptı. 1926 yılında Leman Hanım’la evlenen yazarın bir oğlu oldu. Oğlunu üç yaşında iken kaybetmek onu derinden etkiledi. 1928 yılında Kaygılı soyadını aldı. Oğlunun ardından annesini, 1934’te eşi Leman Hanım’ı kaybetti. 1935’te ikinci eşi Sabriye Hanım ile evlendi.
1931’d Yeni Gün gazetesinde İstanbul’un Köşe Bucağı başlığıyla gezi yazıları yayımladı. 1932’de Haber gazetesinde "Argo Lügatı" adlı eseri tefrika olarak yayımlanmıştır. Bu eser, Türkçenin ilk argo sözlüklerindendir. 1935’te Tulunbacı Edebiyatı adıyla tefrika edilen halkbilim çalışmasını 1937’de kitap olarak yayımladı.
Midesinde kanser, ciğerlerinde verem tespit edilen yazar 9 Ocak 1945’te hayatını kaybetti.
Sanat anlayışı
Osman Cemal roman, hikâye, folklorik araştırma-inceleme, oyun, sözlük türlerinde eserler vermiştir. En tanınmış eseri 1935 yılında haber gazetesinde tefrika edilmeye başlayan ve 1939’da yayımlanan Çingeneler adlı romanıdır. Yazarın Topçular’daki evinin çevresinde oturan harmancı çingenelerle Sulukule ve Ayvansaray‟daki çalgıcı ve oyuncu çingenelerin hayatlarını detaylı biçimde anlatan bu eser 1942 yılında düzenlenen CHP roman yarışmasında dereceye girmiştir.
Eserlerinde yerli konuları gözleme dayanarak işlemiş, kenar mahallelerde yaşayan özellikle fakir erkek tiplerin eğlence anlayışını da ortaya koymuştur. Eserlerini gözlemci gerçekçilik çizgisinde mizahi yönü ağır basan bir üslupla kaleme alan Osman Cemal, kişileri konuşturmadaki yeteneği ile dikkat çeker. Eserlerine aldığı kişilerin Türk edebiyatında kalıplaştırılmış kişiler olmaması, bu kişilerin ilk defa onun eserleriyle edebiyatımıza giriyor olması onu farklı kılan bir özelliğidir. Hüseyin Rahmi ile halktan kimselerin hikâyeleri Türk edebiyata girmişse de, Osman Cemal'de anlatıcı da halk ağzıyla ve ince bir mizahla konuşmaya başlamıştır.
Yapıtları
|
|
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h Mangır, Mediha (Güz 2011). (PDF). Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 6/4. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2015.
- ^ Çelik, Behçet (1999). "Osman Cemal Kaygılı "Dustursuz Abdest Bozan" Yazar". Unutulmuş Yazarlar Sitesi. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2015.
- Köşe Bucak İstanbul ()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Osman Cemal Kaygili 4 Ekim 1890 Istanbul 9 Ocak 1945 Istanbul Turk yazardir Osman Cemal KaygiliDogum4 Ekim 1890 1890 10 04 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum9 Ocak 1945 54 yasinda Istanbul TurkiyeMeslekAsker yazar oyuncu ogretmenIkametIstanbulMilliyetTurkDonem1910 1945Onemli eserCingeneler 1939 Argo Lugati 1932 Etkilendikleri Ahmet Rasim Huseyin Rahmi Roman hikaye oyun sozluk ve arastirma inceleme turlerinde eserler yazmistir Yasadigi donemde edebiyat dunyasinin disinda kalmis Kumkapi Kasimpasa Samatya Haskoy gibi semtleri bu semtlerdeki sosyal hayati cingeneler tulumbacilar hovardalar aksamcilar kulhanbeyleri gibi tipleri meyhaneler kahvehaneler gazinolar gibi eglence yerlerini eserlerine malzeme olarak secmistir Ahmet Mithat la baslayan Huseyin Rahmi ve Ahmet Rasim le suren gelenegin son halkasi olarak degerlendirilir 1932 de tefrika edilen Argo Lugati adli eseri Turkce nin ilk argo sozluklerindendir Yasami1890 yilinda Istanbul da dunyaya geldi Babasi mahallenin bakkali Mustafa Efendi annesi Ulfet Hanim dir Orta ogrenimini Egrikapi Merkez Rustiyesi nde tamamladiktan sonra Mensei Kuttab i Askeriye yi Askeri Katip Yetistirme Okulu bitirerek Erkan i Harbiye i Umumiye dairesinde 1906 Kitaat i Fenniye Mufettisligi kaleminde calisti 1909 Ikinci Mesrutiyet in ilanindan sonra Ittihat ve Terakki Fatih Kulubu ne uye oldu Ilk yazisi Baha Tevfik in adli gulduru dergisinde yayimlandi Yazarin bu dergide birkac mizahi yazisi daha yayimlanir Sebab dergisinde e de mizahi manzumeler ve yazilar yazmaya baslasa da asker oldugundan bu yillarda yazarligi meslek edinemedi 1912 de Tepebasi Tiyatrosu nda bir gosteride taskinlik yapmasindan ve Mahmut Sevket Pasa suikastina adinin karismasindan sonra bircok muhalif aydinla birlikte Sinop a surgun edildi Sinop ta uc yil kaldi Dondugunde Kitaat i Fenniye Mufettisligi ndeki gorevine devam etti I Dunya Savasi nin baslamasiyla seferberlik ilan edilince bir sure katiplik goreviyle gezici tumenlerde bulundu Hastaligi nedeniyle emekliye ayrildi 1918 Gecimini saglamak icin pazarcilik vapurlarda biletcilik gibi cok cesitli isler yapti Gecimi icin tiyatrculuk da yapan Osman Cemal in ortaoyununda kavuklu pisekar ve zenne rollerinde bulundugu karagoz oynattigi cok sayida taklit yapabildigi bilinmektedir 1920 yilindan itibaren devrin gazete ve dergilerinde yazilar yayimlamaya basladi Surgundeyken yazdigi ilk hikayesi Cuvalci Seyhinin Halefi Alay dergisinde yayimlandi 1921 de Guleryuz dergisinde O C imzasiyla hikaye ve mizahi siirler yayimladi 1922 yilinda Aydede dergisinde yazmaya basladi Asil unu Akbaba dergisinde yakaladi Bazi yazilarinda Anber takma ismini kullandi 1923 te de ilk hikaye kitabi Altin Babasi yayimlandi Bunu diger hikaye kitaplari izledi Semih Lutfi nin cikardigi Zumrud i Anka da 1923 daha sonra yayin hayatina giren Yildiz da 1924 Papagan adli mizah dergisinde 1924 1926 hikaye ve mizahi yazilar yazdi 1928 den itibaren gazetelerde daha cok fikra yazari olarak tanindi Sabah Ikdam Payitaht Alemdar Aksam Cumhuriyet Yenigun Son Saat Vakit Son Posta Kurun Haber Aciksoz Son Telgraf duzenli olarak yazdigi gazetelerdendir Cumhuriyetten sonra Istanbul Imam Hatip Okulu nda Cemberlitas Ortaokulu nda Fener Kiz Lisesi nde ogretmenlik yapti 1926 yilinda Leman Hanim la evlenen yazarin bir oglu oldu Oglunu uc yasinda iken kaybetmek onu derinden etkiledi 1928 yilinda Kaygili soyadini aldi Oglunun ardindan annesini 1934 te esi Leman Hanim i kaybetti 1935 te ikinci esi Sabriye Hanim ile evlendi 1931 d Yeni Gun gazetesinde Istanbul un Kose Bucagi basligiyla gezi yazilari yayimladi 1932 de Haber gazetesinde Argo Lugati adli eseri tefrika olarak yayimlanmistir Bu eser Turkcenin ilk argo sozluklerindendir 1935 te Tulunbaci Edebiyati adiyla tefrika edilen halkbilim calismasini 1937 de kitap olarak yayimladi Midesinde kanser cigerlerinde verem tespit edilen yazar 9 Ocak 1945 te hayatini kaybetti Sanat anlayisiOsman Cemal roman hikaye folklorik arastirma inceleme oyun sozluk turlerinde eserler vermistir En taninmis eseri 1935 yilinda haber gazetesinde tefrika edilmeye baslayan ve 1939 da yayimlanan Cingeneler adli romanidir Yazarin Topcular daki evinin cevresinde oturan harmanci cingenelerle Sulukule ve Ayvansaray daki calgici ve oyuncu cingenelerin hayatlarini detayli bicimde anlatan bu eser 1942 yilinda duzenlenen CHP roman yarismasinda dereceye girmistir Eserlerinde yerli konulari gozleme dayanarak islemis kenar mahallelerde yasayan ozellikle fakir erkek tiplerin eglence anlayisini da ortaya koymustur Eserlerini gozlemci gercekcilik cizgisinde mizahi yonu agir basan bir uslupla kaleme alan Osman Cemal kisileri konusturmadaki yetenegi ile dikkat ceker Eserlerine aldigi kisilerin Turk edebiyatinda kaliplastirilmis kisiler olmamasi bu kisilerin ilk defa onun eserleriyle edebiyatimiza giriyor olmasi onu farkli kilan bir ozelligidir Huseyin Rahmi ile halktan kimselerin hikayeleri Turk edebiyata girmisse de Osman Cemal de anlatici da halk agziyla ve ince bir mizahla konusmaya baslamistir YapitlariRoman1939 Cingeneler 1944 Aygir Fatma 1944 Bekri Mustafa 1944 Antebin Hamamlari 2003 Kovuk Palas in Esrari 1942 de Son Telgraf ta tefrika edilen eser ancak 2003 yilinda kitap olarak yayimlanmistir Oyku1923 Altin Babasi 1923 Cuvalci Seyhinin Halefi 1923 Bir Kis Gecesi 1925 Cingene Kavgasi 1925 Tekin Olmayan Kedi 1925 Goncanin Intihari 1925 Mahkemede Kaynana Gelin Davasi 1925 Eskiya Guzeli 1925 Perili Bostan 1938 Sandalim Geliyor Varda Oyun1925 Ufurukcu 1925 Istanbul Revusu 1927 Mezarlik KiziArastirma Folklor1931 Kose Bucak Istanbul 1932 Argo Lugati 1937 Istanbul un Semai Kahveleri Meydan SairleriKaynakca a b c d e f g h Mangir Mediha Guz 2011 PDF Turkish Studies International Periodical For The Languages Literature and History of Turkish or Turkic 6 4 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Kasim 2015 Celik Behcet 1999 Osman Cemal Kaygili Dustursuz Abdest Bozan Yazar Unutulmus Yazarlar Sitesi 19 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2015 Kose Bucak Istanbul ISBN 975 8724 27 4