Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Osman Dikne (عثمان دقنة, Osman Digna), (1840 - 1926), Sudan’da 1881 yılında başlayan ve bir yüzyıl boyunca etkisini sürdüren Mehdî hareketinin önde gelen lider ve komutanlarından.
Osman Dikne, 1840 yılında Sudan'ın Sevakin şehrinde dünyaya geldi. Babası Kürt bir tüccar olup, kendi ifadesine göre baba tarafından soyu Diyarbekir taraflarından Sudan'a gelmişti. Annesi ise yerli Beja halkından Hadendowa kabilesine mensuptu.
Şâzeliyye tarikatının Meczûbiyye koluna mensup olan Osman Dikne, dinî kişiliğiyle çevresinde tanınan biri halinde geldi. Bir dönem ailesiyle birlikte liman ticaretiyle uğraştı. Bu faaliyetleri sırasında yasaklanmış köle ticareti de yapması nedeniyle Cidde’de tutuklandı ve servetini kaybetti. Bu nedenle, Osmanlı yönetimine muhalif bir tutum aldı. 1882'de Urâbî Paşa’nın Mısır’daki isyan hareketine katıldı. 1883'te kendisini mehdî ilân eden Muhammed Ahmed el-Mehdî'nin hareketine katıldı ve Mehdî tarafından Doğu Sudan'ın Kızıldeniz bölgesinde yaşayan Beca (Bîca) kabilelerine emîr tayin edildi. Mehdî hareketi içinde İngiliz-Mısır yönetimine karşı birçok savaşa katıldı ve önemli başarılar elde etti. Bu başarıları sebebiyle Mehdi'nin en önemli komutanlarından biri haline geldi.
Mehdî'nin 1885 yılında ölmesinden sonra, hareket eskisi gibi başarılı yürümedi.1888 yılında İngiliz birliklerine karşı yapılan iki savaşta da yenilen Osman Dikne, bir kolunu kaybetti. 1898 ve 1899 yılındaki ağır yenilgilerden sonra ise müttefikleri tarafından terk edilen Osman Dikne, Kızıldeniz'in dağlık alanlarında saklandı. Ocak 1900’de yakalandı ve 1908'e kadar hapsedildi. Daha sonra, Sudan-Mısır sınırındaki Vâdîhalfâ’da göz hapsinde tutuldu. 1926'da burada öldü.
Kaynakça
- ^ a b c Ahmet Kavas, "Osman Dikne", DİA 5 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., c. 33, s. 403
- ^ a b Encyclopaedia Britannica, "Osman Digna" 5 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (erişim: 5.2.2020)
- ^ Mustafa Öz, Muhammed Ahmed el-Mehdî 5 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., DİA, c. 30, 2005, ss. 496-499
- ^ Özdağ, Abdullah. (2018). "Sudan’da Mehdilik hareketi (1881-1885)". Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi. cilt 37, s. 322
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Eylul 2022 Osman Dikne عثمان دقنة Osman Digna 1840 1926 Sudan da 1881 yilinda baslayan ve bir yuzyil boyunca etkisini surduren Mehdi hareketinin onde gelen lider ve komutanlarindan Osman Dikne Osman Dikne 1840 yilinda Sudan in Sevakin sehrinde dunyaya geldi Babasi Kurt bir tuccar olup kendi ifadesine gore baba tarafindan soyu Diyarbekir taraflarindan Sudan a gelmisti Annesi ise yerli Beja halkindan Hadendowa kabilesine mensuptu Sazeliyye tarikatinin Meczubiyye koluna mensup olan Osman Dikne dini kisiligiyle cevresinde taninan biri halinde geldi Bir donem ailesiyle birlikte liman ticaretiyle ugrasti Bu faaliyetleri sirasinda yasaklanmis kole ticareti de yapmasi nedeniyle Cidde de tutuklandi ve servetini kaybetti Bu nedenle Osmanli yonetimine muhalif bir tutum aldi 1882 de Urabi Pasa nin Misir daki isyan hareketine katildi 1883 te kendisini mehdi ilan eden Muhammed Ahmed el Mehdi nin hareketine katildi ve Mehdi tarafindan Dogu Sudan in Kizildeniz bolgesinde yasayan Beca Bica kabilelerine emir tayin edildi Mehdi hareketi icinde Ingiliz Misir yonetimine karsi bircok savasa katildi ve onemli basarilar elde etti Bu basarilari sebebiyle Mehdi nin en onemli komutanlarindan biri haline geldi Mehdi nin 1885 yilinda olmesinden sonra hareket eskisi gibi basarili yurumedi 1888 yilinda Ingiliz birliklerine karsi yapilan iki savasta da yenilen Osman Dikne bir kolunu kaybetti 1898 ve 1899 yilindaki agir yenilgilerden sonra ise muttefikleri tarafindan terk edilen Osman Dikne Kizildeniz in daglik alanlarinda saklandi Ocak 1900 de yakalandi ve 1908 e kadar hapsedildi Daha sonra Sudan Misir sinirindaki Vadihalfa da goz hapsinde tutuldu 1926 da burada oldu Kaynakca a b c Ahmet Kavas Osman Dikne DIA 5 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde c 33 s 403 a b Encyclopaedia Britannica Osman Digna 5 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde erisim 5 2 2020 Mustafa Oz Muhammed Ahmed el Mehdi 5 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde DIA c 30 2005 ss 496 499 Ozdag Abdullah 2018 Sudan da Mehdilik hareketi 1881 1885 Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Tarih Bolumu Tarih Arastirmalari Dergisi cilt 37 s 322