Osmanlı Arabistanı, Arap Yarımadası'nın 1517-1918 yılları arasında Osmanlılar tarafından yönetildiği dönemdir. Osmanlı'nın bu bölgedeki kontrol gücü, 4 asır boyunca devlet otoritesinin gücüyle orantılı olarak değişmiştir.
Tarih
İlk dönem
16. yy'de Osmanlı, Arap Yarımadası'nın kıyılarını (Kızıldeniz ve Basra Körfezi) doğrudan kontrolü altına aldı. İç kısımlarıysa, içişlerinde özerk olarak bıraktı. Bunun nedeniyse; Portekizlilerin Kızıl Deniz'e saldırmasını engellemek ve Hint Seferleri'ni gerçekleştirebilmekti. 1578'den itibaren Mekke Şerifliği, iç kısımlara seferler düzenleyerek yerel kabileleri kontrol altında tutmaya başladı.
Suudi Hanedanlığı'nın ortaya çıkışı, 1744'te hanedanın kurucusu olan 'un Necid'de kendi güçleriyle Muhammed bin Abdülvahhab'ın güçlerini birleştirmesiyle olmuştur. Bu ittifak, şu anki Suudi Arabistan'ı yöneten hanedanın temeli olmuştur.
Suudi Devleti'nin ortaya çıkışı
İlk Suudi Devleti, 1744'te Riyad'da kurulduktan sonra hızla genişledi ve günümüz Suudi Devleti'nin çoğunu kontrol eder hale geldi. Muhammed bin Abdülvahhab 1773'te imamlık görevinden çekilince, Suudilerin güney ve merkezi Necid'e yayılması tamamlanmış oldu. 1780'lerde, kuzey kısımlar da Suudilere geçti. 1792'de Lahsa, 1802'de Taif, 1804'te de Medine Suudilerin eline geçti.
Bu devlet, 1818'de Kavalalı Mehmet Ali Paşa tarafından yıkıldı. 1824'te Necid'de, daha küçük olan, ikinci Suudi Devleti kuruldu.18. yy boyunca Arap Yarımadası'nın iç kısımları, Suudilerle arasındaki çekişmelere sahne oldu. 1891'de, Raşit Hanedanı galip geldi ve Suudiler Kuveyt'e sürgüne gönderildi.
Osmanlı'nın dağılışı
20. yy'nin başında Osmanlı, göstermelik de olsa yarımadanın çoğunu kontrol etmeye devam ediyordu. Mekke Şerifliği Hicaz'da, kabilerlerse iç kısımlarda egemendi.
1902'de, Suudiler Riyad'da geri döndü ve Necid'i tekrar ele geçirdi. İhvan'ın desteğini alan Suudiler, 1912'de örgütün kurulmasından sonra hızlı bir şekilde yayıldı. 1913'te Lahsa tekrar Suudilerin eline geçti.
1916'da Hüseyin bin Ali, birleşik bir Arap devleti kurmak amacıyla Britanyalıların desteğiyle Arap İsyanı'nı başlattı. Her ne kadar 1918'e kadar isyan istenilen sonuca ulaşamasa da, Osmanlı'nın 1. Dünya Savaşı'ndan mağlup ayrılması nedeniyle Arap Yarımadası, İtilaf Devletleri kontrolüne girdi.
İdari bölümleri
Osmanlı toprakları
- Mekke Şerifliği (1517–1803; 1841–1919)
- Mısır Eyaleti (1517–1701; 1813–40)
- Habeş Eyaleti (1701–1813; 1840–1872)
- Hicaz Vilayeti (1872–1918)
- Lahsa Eyaleti (1560–1630)
- (1871–1918)
- Yemen Eyaleti (1517–1636; 1849–1872)
- Yemen Vilayeti (1872–1918)
Suudi devletleri
- İlk Suudi Devleti (1744–1818)
- İkinci Suudi Devleti (1818–1891)
- Necid ve Hasa Emirliği (1902–1921; Suudi Arabistan'a dönüştü)
Diğer devletler
- Cebel Şammar Emirliği (1836–1921)
- Asir Emirliği (1906–1934)
Kaynakça
- ^ Wayne H. Bowen (2008). The History of Saudi Arabia. Greenwood Publishing Group. s. 68. ISBN . 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Haziran 2013.
- ^ Chatterji, Nikshoy C. (1973). Muddle of the Middle East, Volume 2. s. 168. ISBN .
- ^ William J. Bernstein (2008). A Splendid Exchange: How Trade Shaped the World. Grove Press. s. 191. ISBN . 9 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Haziran 2013.
- ^ James Wynbrandt (2010). A Brief History of Saudi Arabia. Infobase Publishing. s. 101. ISBN . 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Haziran 2013.
- ^ Bowen, Wayne H. (2007). The history of Saudi Arabia. ss. 69-70. ISBN .
- ^ Harris, Ian; Mews,Stuart; Morris, Paul; Shepherd, John (1992). Contemporary religions: a world guide. s. 369. ISBN .
- ^ Faksh, Mahmud A. (1997). The future of Islam in the Middle East. ss. 89-90. ISBN .
- ^ "Reining in Riyadh" 10 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by D. Gold, 6 April 2003, NYpost (JCPA)
- ^ a b c Tim Niblock (11 Ocak 2013). Saudi Arabia: Power, Legitimacy and Survival. Routledge. s. 12. ISBN . 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Haziran 2013.
- ^ "The Saud Family and Wahhabi Islam 16 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". Library of Congress Country Studies.
- ^ a b "History of Arabia". Encyclopaedia Britannica Online. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2011.
- ^ Anderson, Ewan W.; Fisher, William Bayne (2000). The Middle East: geography and geopolitics. s. 106. ISBN .
- ^ Murphy, David (2008). The Arab Revolt 1916–18: Lawrence Sets Arabia Ablaze. ss. 5-8. ISBN .
- ^ Al Rasheed, Madawi (1997). Politics in an Arabian oasis: the Rashidis of Saudi Arabia. s. 81. ISBN .
- ^ Dekmejian, R. Hrair (1994). Islam in revolution: fundamentalism in the Arab world. s. 131. ISBN .
- ^ Tucker, Spencer; Roberts, Priscilla Mary (205). The Encyclopedia of World War I. s. 565. ISBN .
- ^ Hourani, Albert (2005). A History of the Arab Peoples. ss. 315-319. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Osmanli Arabistani Arap Yarimadasi nin 1517 1918 yillari arasinda Osmanlilar tarafindan yonetildigi donemdir Osmanli nin bu bolgedeki kontrol gucu 4 asir boyunca devlet otoritesinin gucuyle orantili olarak degismistir 1914 te Arap YarimadasiTarihIlk donem 16 yy de Osmanli Arap Yarimadasi nin kiyilarini Kizildeniz ve Basra Korfezi dogrudan kontrolu altina aldi Ic kisimlariysa icislerinde ozerk olarak birakti Bunun nedeniyse Portekizlilerin Kizil Deniz e saldirmasini engellemek ve Hint Seferleri ni gerceklestirebilmekti 1578 den itibaren Mekke Serifligi ic kisimlara seferler duzenleyerek yerel kabileleri kontrol altinda tutmaya basladi Suudi Hanedanligi nin ortaya cikisi 1744 te hanedanin kurucusu olan un Necid de kendi gucleriyle Muhammed bin Abdulvahhab in guclerini birlestirmesiyle olmustur Bu ittifak su anki Suudi Arabistan i yoneten hanedanin temeli olmustur Suudi Devleti nin ortaya cikisi Ilk Suudi Devleti 1744 te Riyad da kurulduktan sonra hizla genisledi ve gunumuz Suudi Devleti nin cogunu kontrol eder hale geldi Muhammed bin Abdulvahhab 1773 te imamlik gorevinden cekilince Suudilerin guney ve merkezi Necid e yayilmasi tamamlanmis oldu 1780 lerde kuzey kisimlar da Suudilere gecti 1792 de Lahsa 1802 de Taif 1804 te de Medine Suudilerin eline gecti Bu devlet 1818 de Kavalali Mehmet Ali Pasa tarafindan yikildi 1824 te Necid de daha kucuk olan ikinci Suudi Devleti kuruldu 18 yy boyunca Arap Yarimadasi nin ic kisimlari Suudilerle arasindaki cekismelere sahne oldu 1891 de Rasit Hanedani galip geldi ve Suudiler Kuveyt e surgune gonderildi Osmanli nin dagilisi 20 yy nin basinda Osmanli gostermelik de olsa yarimadanin cogunu kontrol etmeye devam ediyordu Mekke Serifligi Hicaz da kabilerlerse ic kisimlarda egemendi 1902 de Suudiler Riyad da geri dondu ve Necid i tekrar ele gecirdi Ihvan in destegini alan Suudiler 1912 de orgutun kurulmasindan sonra hizli bir sekilde yayildi 1913 te Lahsa tekrar Suudilerin eline gecti 1916 da Huseyin bin Ali birlesik bir Arap devleti kurmak amaciyla Britanyalilarin destegiyle Arap Isyani ni baslatti Her ne kadar 1918 e kadar isyan istenilen sonuca ulasamasa da Osmanli nin 1 Dunya Savasi ndan maglup ayrilmasi nedeniyle Arap Yarimadasi Itilaf Devletleri kontrolune girdi Idari bolumleriOsmanli topraklari Mekke Serifligi 1517 1803 1841 1919 Misir Eyaleti 1517 1701 1813 40 Habes Eyaleti 1701 1813 1840 1872 Hicaz Vilayeti 1872 1918 Lahsa Eyaleti 1560 1630 1871 1918 Yemen Eyaleti 1517 1636 1849 1872 Yemen Vilayeti 1872 1918 Suudi devletleri Ilk Suudi Devleti 1744 1818 Ikinci Suudi Devleti 1818 1891 Necid ve Hasa Emirligi 1902 1921 Suudi Arabistan a donustu Diger devletler Cebel Sammar Emirligi 1836 1921 Asir Emirligi 1906 1934 Kaynakca Wayne H Bowen 2008 The History of Saudi Arabia Greenwood Publishing Group s 68 ISBN 978 0 313 34012 3 28 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Haziran 2013 Chatterji Nikshoy C 1973 Muddle of the Middle East Volume 2 s 168 ISBN 0 391 00304 6 William J Bernstein 2008 A Splendid Exchange How Trade Shaped the World Grove Press s 191 ISBN 978 0 8021 4416 4 9 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Haziran 2013 James Wynbrandt 2010 A Brief History of Saudi Arabia Infobase Publishing s 101 ISBN 978 0 8160 7876 9 3 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Haziran 2013 Bowen Wayne H 2007 The history of Saudi Arabia ss 69 70 ISBN 978 0 313 34012 3 Harris Ian Mews Stuart Morris Paul Shepherd John 1992 Contemporary religions a world guide s 369 ISBN 978 0 582 08695 1 Faksh Mahmud A 1997 The future of Islam in the Middle East ss 89 90 ISBN 978 0 275 95128 3 Reining in Riyadh 10 Subat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde by D Gold 6 April 2003 NYpost JCPA a b c Tim Niblock 11 Ocak 2013 Saudi Arabia Power Legitimacy and Survival Routledge s 12 ISBN 978 1 134 41303 4 3 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Haziran 2013 The Saud Family and Wahhabi Islam 16 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Library of Congress Country Studies a b History of Arabia Encyclopaedia Britannica Online 3 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2011 Anderson Ewan W Fisher William Bayne 2000 The Middle East geography and geopolitics s 106 ISBN 978 0 415 07667 8 Murphy David 2008 The Arab Revolt 1916 18 Lawrence Sets Arabia Ablaze ss 5 8 ISBN 978 1 84603 339 1 Al Rasheed Madawi 1997 Politics in an Arabian oasis the Rashidis of Saudi Arabia s 81 ISBN 1 86064 193 8 Dekmejian R Hrair 1994 Islam in revolution fundamentalism in the Arab world s 131 ISBN 978 0 8156 2635 0 Tucker Spencer Roberts Priscilla Mary 205 The Encyclopedia of World War I s 565 ISBN 978 1 85109 420 2 Hourani Albert 2005 A History of the Arab Peoples ss 315 319 ISBN 978 0 571 22664 1