Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Oxvame (Türkçe: Dua yeri), Lazların eski zamanlarda tapınak olarak kullandıkları, ibadet ettikleri ve dua ettikleri yerdir. Çoğunlukla yerleşim yerlerine yakın yerlerde bulunan oxvameler, bölgeye hakim tepelerin düz yerlerinde kurulurdu. Oxvamenin kurulduğu bölgede, insanları kötülüklerden koruduğuna inanılan "Mçüoni" adında bir meşe ağacı bulunurdu. Belirli günlerde insanlar meşe ağacın etrafında toplanarak toplu ayinler yapar ve tanrılardan yardım isterlerdi.
Etimoloji
Oxvame, Lazca'da dua veya ayin anlamına gelen "oxvamu" sözcüğünden türemiştir. Lazcada yarasa anlamına gelen burbu kelimesinin oxvame ile birleşmesiyle oluşan "Burbuşoxvame" ifadesi, yarasa kilisesi anlamına gelmektedir. Bu ifade, Lazların İslama geçmesinden sonra kiliselerin boş kalmasını ifade etmek için kullanılmaktaydı.
Tarihi
Oxvame, Lazların Paganist olduğu dönemlerde, isteklerinin gerçekleşmesi için toplanıp ayinler yaptıkları yerdir. İlkbahardaki ekin döneminden önce, hasat zamanı ürünün bol olması için bu ayinler düzenlenirdi. Bu istekler sırasıyla dua (oxvamu) ve horon (oxoronu) yoluyla tanrılara bildirilir ve tanrıdan gelen mesajlara göre davranılırdı. Bina yapımına elverişli bazı Oxvameler, cami ve kilise gibi bölgede sonradan yaygınlaşan dinlerin kutsal mekanlarına dönüştürüldü.
Oxvamu
Oxvamu, tanrılara kurban sunulması anlamına gelen "Tisya meçamu" ile başlar. Ardından çeşitli ilahilerin eşlik ettiği "Oxoronu" danslarıyla devam eder.
Yapılan ibadetlerin amacı, gökyüzünde yaşadığına inanılan tanrıların yere gelmesini sağlamak ve onlarla bütünlük kurmaktır. İbadetlerde eller gökyüzüne doğru kaldırılır, toplu halde "3i éi, méa méa" gibi sözler söylenerek meşe ağacının etrafında dönülürdü. Tapınmalar, tanrı yere inene kadar sürerdi. Sadece halk arasında özel yetenekleri olan insanlar tanrıların yere inip inmediğini hissedebilirdi. Tapınmalar esnasında ortak bir ruh hali oluşturmak için bu kişilerin dediklerine göre hareket edilirdi. Ortamdaki mistik havadan etkilenen insanlar tanrıların gelip kendileriyle bütünleşmeleri için sabırsızlanır ve ayinin başındakilere "Geldi mi? geldi mi?" anlamına gelen " Komoxtuyi?, Komoxtuyi?" şeklinde seslenerek durumu öğrenirlerdi. Ayininin başındakiler duruma tanrının gelmemesi durumunda "Va moxtu, va moxtu" şeklinde cevap vererek ayine devam ederlerdi. Ayini yöneten kişinin tanrının geldiğini hissetmesi durumunda bağırarak "Geldi" anlamındaki " Komoxtu, komoxtu" diyerek herkesi harekete geçirirdi. Topluluk, tanrıların yere indiğini öğrendiğinde "i i i i i i hu hu hu hu " şeklinde haykırarak coşar ve tepinirdi.
Kaynakça
- ^ Meryem Özçep. "Oxvame (Lazca duayeri): Tarihi mabetler". lazca.org. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2018.
- ^ "Türkçe-Lazca indeks S-Z". ayla7.free.fr. 27 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ Esat Sarı (5 Mayıs 2007). "OXVAME -1-". lazuri.com. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oxvame Turkce Dua yeri Lazlarin eski zamanlarda tapinak olarak kullandiklari ibadet ettikleri ve dua ettikleri yerdir Cogunlukla yerlesim yerlerine yakin yerlerde bulunan oxvameler bolgeye hakim tepelerin duz yerlerinde kurulurdu Oxvamenin kuruldugu bolgede insanlari kotuluklerden koruduguna inanilan Mcuoni adinda bir mese agaci bulunurdu Belirli gunlerde insanlar mese agacin etrafinda toplanarak toplu ayinler yapar ve tanrilardan yardim isterlerdi EtimolojiOxvame Lazca da dua veya ayin anlamina gelen oxvamu sozcugunden turemistir Lazcada yarasa anlamina gelen burbu kelimesinin oxvame ile birlesmesiyle olusan Burbusoxvame ifadesi yarasa kilisesi anlamina gelmektedir Bu ifade Lazlarin Islama gecmesinden sonra kiliselerin bos kalmasini ifade etmek icin kullanilmaktaydi TarihiOxvame Lazlarin Paganist oldugu donemlerde isteklerinin gerceklesmesi icin toplanip ayinler yaptiklari yerdir Ilkbahardaki ekin doneminden once hasat zamani urunun bol olmasi icin bu ayinler duzenlenirdi Bu istekler sirasiyla dua oxvamu ve horon oxoronu yoluyla tanrilara bildirilir ve tanridan gelen mesajlara gore davranilirdi Bina yapimina elverisli bazi Oxvameler cami ve kilise gibi bolgede sonradan yayginlasan dinlerin kutsal mekanlarina donusturuldu OxvamuOxvamu tanrilara kurban sunulmasi anlamina gelen Tisya mecamu ile baslar Ardindan cesitli ilahilerin eslik ettigi Oxoronu danslariyla devam eder Yapilan ibadetlerin amaci gokyuzunde yasadigina inanilan tanrilarin yere gelmesini saglamak ve onlarla butunluk kurmaktir Ibadetlerde eller gokyuzune dogru kaldirilir toplu halde 3i ei mea mea gibi sozler soylenerek mese agacinin etrafinda donulurdu Tapinmalar tanri yere inene kadar surerdi Sadece halk arasinda ozel yetenekleri olan insanlar tanrilarin yere inip inmedigini hissedebilirdi Tapinmalar esnasinda ortak bir ruh hali olusturmak icin bu kisilerin dediklerine gore hareket edilirdi Ortamdaki mistik havadan etkilenen insanlar tanrilarin gelip kendileriyle butunlesmeleri icin sabirsizlanir ve ayinin basindakilere Geldi mi geldi mi anlamina gelen Komoxtuyi Komoxtuyi seklinde seslenerek durumu ogrenirlerdi Ayininin basindakiler duruma tanrinin gelmemesi durumunda Va moxtu va moxtu seklinde cevap vererek ayine devam ederlerdi Ayini yoneten kisinin tanrinin geldigini hissetmesi durumunda bagirarak Geldi anlamindaki Komoxtu komoxtu diyerek herkesi harekete gecirirdi Topluluk tanrilarin yere indigini ogrendiginde i i i i i i hu hu hu hu seklinde haykirarak cosar ve tepinirdi Kaynakca Meryem Ozcep Oxvame Lazca duayeri Tarihi mabetler lazca org 26 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Aralik 2018 Turkce Lazca indeks S Z ayla7 free fr 27 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2020 Esat Sari 5 Mayis 2007 OXVAME 1 lazuri com 26 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Aralik 2018