PCI (Peripheral Component Interconnect) Çevresel Bileşen Ara Bağlantısı, Intel tarafından geliştirilen yerel veriyolu standardıdır.

Çoğu modern bilgisayarların ana kartında PCI yuvaları, ISA yuvalarının hemen yanında bulunur; beyaz renkte ve ISA'dan biraz daha kısadır. PCI veriyolu desteklidir.
1993'te Intel tarafından geliştirilen bu veriyolu 64 bitliktir, ama uyumluluk problemleri nedeniyle uygulamada genelde 32 bitlik bir veri yolu olarak kullanılır. İşlemci ile senkron 33 veya 66 MHz saat hızlarında çalışır. 32 bit ve 33 MHz PCI veri yolunun kapasitesi 133 MB/sn'dir.
Tarihçe
Intel'in PCI üzerindeki çalışmaları 1990 yılında başlamıştır. Sadece bileşen seviyesi belirlemelerini içeren ve VESA yerel veriyoluna (VESA Local Bus=) benzeyen PCI 1.0, 22 Haziran 1992 tarihinde yayınlandı. Daha sonra, ana kart yuvası ve bağlantı standartlarını da ilk defa belirlenmesiyle birlikte yerel veriyolu görünümünden çıkıp işlemci tasarımlarından bağımsız hale gelen PCI 2.0, 30 Mayıs 1993 tarihinde piyasaya sürüldü.
Üst-uç sunucularda ve yerine PCI, sunucu olarak kısa sürede kullanıma sunuldu. PCI veriyolunun, genel kullanıma yönelik (mainstream) PC'lerde VESA yerini alması daha yavaş gerçekleşti ve PCI,1994 sonuna kadar ikinci nesil Pentium PC'lerde kayda değer bir piyasa atılımı gerçekleştiremedi. 1996 yılına kadar PCI veriyolunun 486 makinalarına bile uyarlanmasıyla VLB nesli neredeyse tamamen tükendi. Diğer taraftan ISA, PCI ile birlikte 2000 yılına kadar kullanılmaya devam etti. 1995 yılının ortalarında Apple, Professional Power Macintosh bilgisayarları için PCI veriyolunu 'ın yerine kullanmaya başladı.
66 MHz 3.3 V standardı, 133 MHz PCI-X ve PCI sinyallerinin diğer biçim katsayıılarına (form-factors) uyarlanması gibi bir dizi değişiklikler, PCI veriyoluna yeni özellikler ve performans artışı getirdi. 2004 yılında tanıtılan seri PCI-e standardı ile geleneksel PCI'ın sonunun yaklaştığı söylenebilir.
PCI Kartları
PCI spesifikasyonları iki farklı kart uzunluğu tanımlar. Tam boyutlu PCI kartının biçim katsayısı 312 milimetre uzunluğundadır; kısa PCI kartları 119 ve 167 milimetre arasındadır ve yer sorunu olan daha küçük yuvalara uyumludur. Büyük PCI gibi küçük PCI da yüksek bant genişliği gerektiren cihazların kullanabilmesi için dinamik olarak konfigüre edilebilir yüksek performanslı bir G/Ç veriyoludur.
Çoğu PCI kartları yarım boyutlu veya daha küçüktür.
Konfigürasyon
PCI cihazları tak çalıştır (plug and play) özelliğine sahiptir. Sistem donanım yazılımı (firmware) her bir cihazın PCI Yapılandırma Alanını inceler ve ilgili kaynakları tahsis eder. Her bir cihaz 6 bellek alanı veya G/Ç bağlantısı talep edebilir. Ayrıca çalıştırılabilir x86 veya PA-RISC kodlarını, Açık Bellenim (Open Firmware) veya EFI sürücüsü içeren ROM seçeneği de olabilir.
Kesmeler, kart üzerindeki atlanımların ISA cihazlarındaki gibi ayarlanmasından ziyade bellenim tarafından kartlara atanır. PCI cihazları seviye tetiklemeli kesmelere sahip olması gerektiğinden kesme rakamlarını paylaşabilirler. Bu duruma rağmen sistem yazılımı performansı arttırmak için her bir cihaza farklı kesme rakamı verecektir.
PCI hızları
- Senkron iletim yapan 33.33 MHz saat hızı
- en fazla saniyede 133MB veri iletim oranı
- 32-bit veya 64-bit veriyolu genişliği
- 32-bit adresleme alanı (4GB)
- 16-bit bağlantı alanı
- 256 byte konfigürasyon alanı
- 3.3 veya 5 Volt
- Yansıtılmış dalga anahtarlaması
PCI Çeşitleri
- 66 MHz iletim hızını destekler. (3.3 volt sinyalleme gerektirir)(en fazla iletim hızı 533 MB/s)
- PCI-X protokolü değiştirir ve iletim hızını 133 MHz yapar. (maksimum iletim hızı 1066 MB/s)
- 266 MHz hızındadır (maksimum iletim 2133 MB/s de gerçekleşir), konfigürasyon alanı 4096 byte'a çıkmıştır. 16-bit veriyolu varyantına sahiptir ve 1.5 Volt sinyallemeye izin verir.
- dizüstü bilgisayarlar için tasarlanmış yeni bir biçim katsayısıdır.
- , 32-bit, 33 MHz PCI için biçim katsayısıdır
- , PCI arka plan genişleme yuvalarına takılabilen Eurocard boyutlu modüllerdir.
- PCI Express, 8 GB/s hızlarına ulaşabilen yeni nesil PCI veriyolu türü.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta PCI ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
[1] 8 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
PCI Peripheral Component Interconnect Cevresel Bilesen Ara Baglantisi Intel tarafindan gelistirilen yerel veriyolu standardidir PCI soket ve yuvalari Cogu modern bilgisayarlarin ana kartinda PCI yuvalari ISA yuvalarinin hemen yaninda bulunur beyaz renkte ve ISA dan biraz daha kisadir PCI veriyolu desteklidir 1993 te Intel tarafindan gelistirilen bu veriyolu 64 bitliktir ama uyumluluk problemleri nedeniyle uygulamada genelde 32 bitlik bir veri yolu olarak kullanilir Islemci ile senkron 33 veya 66 MHz saat hizlarinda calisir 32 bit ve 33 MHz PCI veri yolunun kapasitesi 133 MB sn dir TarihceIntel in PCI uzerindeki calismalari 1990 yilinda baslamistir Sadece bilesen seviyesi belirlemelerini iceren ve VESA yerel veriyoluna VESA Local Bus benzeyen PCI 1 0 22 Haziran 1992 tarihinde yayinlandi Daha sonra ana kart yuvasi ve baglanti standartlarini da ilk defa belirlenmesiyle birlikte yerel veriyolu gorunumunden cikip islemci tasarimlarindan bagimsiz hale gelen PCI 2 0 30 Mayis 1993 tarihinde piyasaya suruldu Ust uc sunucularda ve yerine PCI sunucu olarak kisa surede kullanima sunuldu PCI veriyolunun genel kullanima yonelik mainstream PC lerde VESA yerini almasi daha yavas gerceklesti ve PCI 1994 sonuna kadar ikinci nesil Pentium PC lerde kayda deger bir piyasa atilimi gerceklestiremedi 1996 yilina kadar PCI veriyolunun 486 makinalarina bile uyarlanmasiyla VLB nesli neredeyse tamamen tukendi Diger taraftan ISA PCI ile birlikte 2000 yilina kadar kullanilmaya devam etti 1995 yilinin ortalarinda Apple Professional Power Macintosh bilgisayarlari icin PCI veriyolunu in yerine kullanmaya basladi 66 MHz 3 3 V standardi 133 MHz PCI X ve PCI sinyallerinin diger bicim katsayiilarina form factors uyarlanmasi gibi bir dizi degisiklikler PCI veriyoluna yeni ozellikler ve performans artisi getirdi 2004 yilinda tanitilan seri PCI e standardi ile geleneksel PCI in sonunun yaklastigi soylenebilir PCI KartlariPCI spesifikasyonlari iki farkli kart uzunlugu tanimlar Tam boyutlu PCI kartinin bicim katsayisi 312 milimetre uzunlugundadir kisa PCI kartlari 119 ve 167 milimetre arasindadir ve yer sorunu olan daha kucuk yuvalara uyumludur Buyuk PCI gibi kucuk PCI da yuksek bant genisligi gerektiren cihazlarin kullanabilmesi icin dinamik olarak konfigure edilebilir yuksek performansli bir G C veriyoludur Cogu PCI kartlari yarim boyutlu veya daha kucuktur KonfigurasyonPCI cihazlari tak calistir plug and play ozelligine sahiptir Sistem donanim yazilimi firmware her bir cihazin PCI Yapilandirma Alanini inceler ve ilgili kaynaklari tahsis eder Her bir cihaz 6 bellek alani veya G C baglantisi talep edebilir Ayrica calistirilabilir x86 veya PA RISC kodlarini Acik Bellenim Open Firmware veya EFI surucusu iceren ROM secenegi de olabilir Kesmeler kart uzerindeki atlanimlarin ISA cihazlarindaki gibi ayarlanmasindan ziyade bellenim tarafindan kartlara atanir PCI cihazlari seviye tetiklemeli kesmelere sahip olmasi gerektiginden kesme rakamlarini paylasabilirler Bu duruma ragmen sistem yazilimi performansi arttirmak icin her bir cihaza farkli kesme rakami verecektir PCI hizlariSenkron iletim yapan 33 33 MHz saat hizi en fazla saniyede 133MB veri iletim orani 32 bit veya 64 bit veriyolu genisligi 32 bit adresleme alani 4GB 16 bit baglanti alani 256 byte konfigurasyon alani 3 3 veya 5 Volt Yansitilmis dalga anahtarlamasiPCI Cesitleri66 MHz iletim hizini destekler 3 3 volt sinyalleme gerektirir en fazla iletim hizi 533 MB s PCI X protokolu degistirir ve iletim hizini 133 MHz yapar maksimum iletim hizi 1066 MB s 266 MHz hizindadir maksimum iletim 2133 MB s de gerceklesir konfigurasyon alani 4096 byte a cikmistir 16 bit veriyolu varyantina sahiptir ve 1 5 Volt sinyallemeye izin verir dizustu bilgisayarlar icin tasarlanmis yeni bir bicim katsayisidir 32 bit 33 MHz PCI icin bicim katsayisidir PCI arka plan genisleme yuvalarina takilabilen Eurocard boyutlu modullerdir PCI Express 8 GB s hizlarina ulasabilen yeni nesil PCI veriyolu turu Dis baglantilarWikimedia Commons ta PCI ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 1 8 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde