Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Paslanmaz çelik, bileşiminde minimum %10,5 ve üzeri krom ve %1,2'den az karbon içeren ve korozyona karşı dayanıklılığı ile bilinen bir çelik alaşımıdır.
Paslanmaz çeliğin bileşiminde bulunan %10,5 üzeri krom elementi, çevredeki oksijen ve nem ile reaksiyona girerek çeliğin yüzeyinde korozyona karşı dayanıklılık sağlayan ve kendini onarabilen tabakasını oluşturur. Çeliğin yüzeyini çepeçevre sararak çeliği paslanmaya karşı koruyan bu krom oksit (Cr2O3) tabakasının kalınlığı 1 ile 3 nm arasındadır.
Paslanmaz çelik, korozlanma veya paslanma yapmaz ve sıradan çelikler gibi üzerinde su lekeleri bırakmaz. Ancak tamamen leke geçirmez değildir, düşük oksijenli ve zayıf sirkülasyonlu ortamlar ile yüksek tuzluluk paslanmaz çeliği etkiler. Krom oranı ve pasivasyon oranı çeliğin korozyona ve pasa direncini belirler.
Paslanmaz çelik çeşitleri
Paslanmaz çeliğin değişik çeşitleri vardır. Örneğin nikel ilave edildiğinde demirin östenitik mikroyapısı istikrarlı hale gelir. Bu kristal yapı çeliği manyetik olmayan, düşük sıcaklıklarda daha az kırılgan olan bir çelik haline getirir. Daha yüksek sertlik ve mukavemet için içerdiği karbon miktarı artırılır. Isıl işlemlerle birlikte bu çelikler jilet, bıçak ve kesici uçlar gibi birçok üründe kullanılabilir. Mangan'da birçok çelikte değişik oranlarda bulunur ve nikelin vermiş olduğu östenitik yapının korunmasına, daha düşük maliyetlerle yardımcı olur.
Paslanmaz çelikler kristal mikroyapılarına göre beş grupta sınıflandırılırlar:
1. Östenitik Paslanmaz Çelikler
2.
3.
4.
5.
Tarihçe
Antik çağlarda pasa ve korozyona dirençli demir örnekleri yapılmıştır. Hindistan'ın Delhi şehrinde bulunan 7 metre yüksekliğindeki "Delhi Demir Ayağı" Gupta Kralı I. Kumaragupta tarafından yaptırılmıştır. Pasa dirençli bu demir direkte krom yerine fosfor kulanılarak direnç sağlanmıştır. 1821 yılında demir-krom alaşımları kullanarak korozyona karşı direnç sağlamaya çalışan ilk kişi Fransız metalurjist olmuştur. 19. yüzyıl metalurjistlerinin düşük karbon ve yüksek krom alaşımları kullanarak paslanmaz çelik elde etmelerine karşın bu alaşımların kırılganlığı yüksek olmuştur.
1890 yılında Alman , karbonsuz krom üretimine yarayacak termit reaksiyonunu bulmuştur. 1904 ila 1911 yılları arasında pek çok araştırmacı özellikle de Fransız , birçok değişik alaşımlar deneyerek paslanmaz çeliğe ulaşmaya çalıştılar. 1908 yılında Friedrich Krupp Germaniawerft firması Germania adlı bir yatın yapımı için krom-nikel alaşımı kullanmıştır. 1911 yılında kromun korozyon ve pasa karşı direncini açıklamıştır. 17 Ekim 1912 tarihinde Krupp mühendisleri Benno Strauss ve Eduard Maurer östenit paslanmaz çelik alaşımı için adına patent aldılar. Benzer gelişmeler aynı zamanlarda ABD'de yaşanıyordu ve Christian Dantsizen ve Frederick Becket ferritik paslanmaz çeliği endüstrileştirmeye çalıştılar. 1912 yılında , martensitik paslanmaz çelik alaşımı için patent ofisine başvurduysa da ancak 1919 yılında patent alabildi.
1912 yılında Sheffield, İngiltere'de kurulu Brown-Firth Çelikleri firmasında çalışan Harry Brearley, tüfek namlularını korozyondan korumaya yönelik araştırmalar yaparken, bir martensitik paslanmaz çelik alaşımı keşfetti. Bu buluş iki yıl sonra The New York Times gazetesinde Ocak 1915'te bir makalede anlatılarak duyuruldu. Bu yeni alaşım metal Vickers firması tarafından Staybrite markasıyla pazarlandı ve 1929 yılında Londra'daki Savoy Hotel'in girişinde gölgelik olarak kullanıldı. 1915 yılında Harry Brearley ve Elwood Haynes birlikte finansman bularak Pittsburgh, Pensilvanya merkezli Amerikan Paslanmaz Çelik Şirketi'ni (American Stainless Steel Corporation) kurdular. Paslanmaz çelik başlangıçta ABD'de, 'Allegheny Metali' ve 'Nirosta Çeliği' gibi farklı marka isimleri altında satıldı. 1929 yılındaki Büyük Buhran'dan önce, ABD'de 25.000 ton paslanmaz çelik üretildi ve satıldı.
1936 yılında Sovyetler Birliği döneminde inşasına başlanan İşçi ve Çiftçi Kadın Heykeli paslanmaz çelikten yapılmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ (PDF). 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2012.
- ^ . Amerikan Demir ve Çelik Enstitüsü (American Iron and Steel Institute) (AISI). 2 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2008.
- ^ Olsson, C. -O. A; Landolt, D (20 Nisan 2003). "Passive films on stainless steels—chemistry, structure and growth". Electrochimica Acta. Microscopic and Nanoscopic Aspects of Corrosion and Corrosion Protection (İngilizce). 48 (9): 1093-1104. doi:10.1016/S0013-4686(02)00841-1. ISSN 0013-4686.
- ^ . 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2008.
- ^ Stainless Steels and Alloys: Why They Resist Corrosion and How They Fail" 29 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Corrosionclinic.com. Erişim tarihi: 2012-06-29.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Kasım 2017.
- ^ a b "A non-rusting steel". New York Times. 31 Ocak 1915.
- ^ . 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2013.
- ^ "A Proposal to Establish the Shipwreck Half Moon as a State Underwater Archaeological Preserve" (PDF). Bureau of Archaeological Research, Division of Historical Resources, Florida Department of State. Mayıs 2000. 25 Haziran 2008 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Ocak 2013.
- ^ . 2 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2007.
- ^ Rodney P. Carlisle, Scientific American Inventions and Discoveries 2 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., sayfa: 380, John Wiley and Sons, 2004,
- ^ Geoffrey Howse, A Photographic History of Sheffield Steel, History Press, 2011,
- ^ Cobb, Harold M. (2010). The History of Stainless Steel. ASM International. s. 360. ISBN .
- ^ Bonnier Corporation (1930). Popular Science. Bonnier Corporation. ss. 31-. ISSN 0161-7370. 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Paslanmaz celik bilesiminde minimum 10 5 ve uzeri krom ve 1 2 den az karbon iceren ve korozyona karsi dayanikliligi ile bilinen bir celik alasimidir Paslanmaz celikten uretilmis bir makine Paslanmaz celigin bilesiminde bulunan 10 5 uzeri krom elementi cevredeki oksijen ve nem ile reaksiyona girerek celigin yuzeyinde korozyona karsi dayaniklilik saglayan ve kendini onarabilen tabakasini olusturur Celigin yuzeyini cepecevre sararak celigi paslanmaya karsi koruyan bu krom oksit Cr2O3 tabakasinin kalinligi 1 ile 3 nm arasindadir Paslanmaz celik korozlanma veya paslanma yapmaz ve siradan celikler gibi uzerinde su lekeleri birakmaz Ancak tamamen leke gecirmez degildir dusuk oksijenli ve zayif sirkulasyonlu ortamlar ile yuksek tuzluluk paslanmaz celigi etkiler Krom orani ve pasivasyon orani celigin korozyona ve pasa direncini belirler Paslanmaz celik cesitleriPaslanmaz celigin degisik cesitleri vardir Ornegin nikel ilave edildiginde demirin ostenitik mikroyapisi istikrarli hale gelir Bu kristal yapi celigi manyetik olmayan dusuk sicakliklarda daha az kirilgan olan bir celik haline getirir Daha yuksek sertlik ve mukavemet icin icerdigi karbon miktari artirilir Isil islemlerle birlikte bu celikler jilet bicak ve kesici uclar gibi bircok urunde kullanilabilir Mangan da bircok celikte degisik oranlarda bulunur ve nikelin vermis oldugu ostenitik yapinin korunmasina daha dusuk maliyetlerle yardimci olur Paslanmaz celikler kristal mikroyapilarina gore bes grupta siniflandirilirlar 1 Ostenitik Paslanmaz Celikler 2 3 4 5 Tarihce1915 te New York Times ta Paslanmayan Bir Celik baslikli yazi New York ta Chrysler Binasi Nirosta paslanmaz celigi ile yapilmistir Antik caglarda pasa ve korozyona direncli demir ornekleri yapilmistir Hindistan in Delhi sehrinde bulunan 7 metre yuksekligindeki Delhi Demir Ayagi Gupta Krali I Kumaragupta tarafindan yaptirilmistir Pasa direncli bu demir direkte krom yerine fosfor kulanilarak direnc saglanmistir 1821 yilinda demir krom alasimlari kullanarak korozyona karsi direnc saglamaya calisan ilk kisi Fransiz metalurjist olmustur 19 yuzyil metalurjistlerinin dusuk karbon ve yuksek krom alasimlari kullanarak paslanmaz celik elde etmelerine karsin bu alasimlarin kirilganligi yuksek olmustur 1890 yilinda Alman karbonsuz krom uretimine yarayacak termit reaksiyonunu bulmustur 1904 ila 1911 yillari arasinda pek cok arastirmaci ozellikle de Fransiz bircok degisik alasimlar deneyerek paslanmaz celige ulasmaya calistilar 1908 yilinda Friedrich Krupp Germaniawerft firmasi Germania adli bir yatin yapimi icin krom nikel alasimi kullanmistir 1911 yilinda kromun korozyon ve pasa karsi direncini aciklamistir 17 Ekim 1912 tarihinde Krupp muhendisleri Benno Strauss ve Eduard Maurer ostenit paslanmaz celik alasimi icin adina patent aldilar Benzer gelismeler ayni zamanlarda ABD de yasaniyordu ve Christian Dantsizen ve Frederick Becket ferritik paslanmaz celigi endustrilestirmeye calistilar 1912 yilinda martensitik paslanmaz celik alasimi icin patent ofisine basvurduysa da ancak 1919 yilinda patent alabildi 1912 yilinda Sheffield Ingiltere de kurulu Brown Firth Celikleri firmasinda calisan Harry Brearley tufek namlularini korozyondan korumaya yonelik arastirmalar yaparken bir martensitik paslanmaz celik alasimi kesfetti Bu bulus iki yil sonra The New York Times gazetesinde Ocak 1915 te bir makalede anlatilarak duyuruldu Bu yeni alasim metal Vickers firmasi tarafindan Staybrite markasiyla pazarlandi ve 1929 yilinda Londra daki Savoy Hotel in girisinde golgelik olarak kullanildi 1915 yilinda Harry Brearley ve Elwood Haynes birlikte finansman bularak Pittsburgh Pensilvanya merkezli Amerikan Paslanmaz Celik Sirketi ni American Stainless Steel Corporation kurdular Paslanmaz celik baslangicta ABD de Allegheny Metali ve Nirosta Celigi gibi farkli marka isimleri altinda satildi 1929 yilindaki Buyuk Buhran dan once ABD de 25 000 ton paslanmaz celik uretildi ve satildi 1936 yilinda Sovyetler Birligi doneminde insasina baslanan Isci ve Ciftci Kadin Heykeli paslanmaz celikten yapilmistir Ayrica bakinizCelikKaynakca PDF 24 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2012 Amerikan Demir ve Celik Enstitusu American Iron and Steel Institute AISI 2 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2008 Olsson C O A Landolt D 20 Nisan 2003 Passive films on stainless steels chemistry structure and growth Electrochimica Acta Microscopic and Nanoscopic Aspects of Corrosion and Corrosion Protection Ingilizce 48 9 1093 1104 doi 10 1016 S0013 4686 02 00841 1 ISSN 0013 4686 13 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2008 Stainless Steels and Alloys Why They Resist Corrosion and How They Fail 29 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Corrosionclinic com Erisim tarihi 2012 06 29 Arsivlenmis kopya 9 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Kasim 2017 a b A non rusting steel New York Times 31 Ocak 1915 30 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2013 A Proposal to Establish the Shipwreck Half Moon as a State Underwater Archaeological Preserve PDF Bureau of Archaeological Research Division of Historical Resources Florida Department of State Mayis 2000 25 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Ocak 2013 2 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2007 Rodney P Carlisle Scientific American Inventions and Discoveries 2 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde sayfa 380 John Wiley and Sons 2004 ISBN 0 471 24410 4 Geoffrey Howse A Photographic History of Sheffield Steel History Press 2011 ISBN 0752459856 Cobb Harold M 2010 The History of Stainless Steel ASM International s 360 ISBN 1 61503 010 7 Bonnier Corporation 1930 Popular Science Bonnier Corporation ss 31 ISSN 0161 7370 2 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2013