Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dairesel grafik (veya dilimli diyagram, sektör grafiği) (İngilizce: "pie chart", "pasta grafiği"), istatistik biliminde betimsel istatistik alanında kategorik (ya (sırasal ölçekli) ya da (isimsel ölçekli)) verileri görsel bir şekilde betimleyip özetlemek için hazırlanan; içindeki kategori dilimlerini orantısal olarak gösteren bir daire şeklinde sunulan bir aracıdır.
Bir daire şeklindeki dairesel grafik içinde bulunan her dilim bir kategoriyi gösterir ve bu dilimin büyüklüğü derece birimi ile o kategoride bulunan veri sayısının toplam veri sayısı oranına (yani "orantılı sıklık" değerine) aynı oran ile orantılıdır. İlk defa gösterimi 1801'de İngiliz yazarı Playfair'in yayımladığı Statistical Breviary adlı bir kitapta olmuştur ve bu kitapta verilen iki dairesel grafikten birisi 1789'dan önce Osmanlı Devleti'nin değişik kitalarda olan arazilerinin coğrafî alanı verilerini özetlemektedir.
Dairesel grafik işletme alanında ve kitle iletişim dünyasında en çok kullanılan istatistik aracı olduğu kabul edilmektedir. Fakat bu aletin temellerinin iyi bilinmeden kullanılması bazı istatistikçilerin büyük tenkitlerine yol açmıştır ve bazı istatistik otoriteleri bu veri gösterim aletinin, hatalı intibalara neden olacağı için, hiç kullanılmamasını tavsiye etmişlerdir. Bunlara göre dairesel grafik kullanılmasının şu dezavantajları bulunur:
- Eğer kullanılan dilim kategorileri, sırasal ölçekli veya isimsel ölçekli değil de, gruplanmış niceliksel (yani (aralıksal ölçekli) veya (oransal ölçekli) değişken verileri ise bu türlü niceliksel sayısal verileri daha açıkça ve daha kullanışlı olarak özetleyen istatistiksel grafik, ( veya veya histogram) veya istatistiksel tablolar () kullanılması salık verilmektedir.
- Tek bir dairesel grafiğin değişik dilimlerinin birbiriyle karşılaştırılması uygunsuzdur ve bunu uygun hale getirmek zordur.
- İki değişik dairesel grafiğin birbirleriyle ikili karşılaştırılması ancak belirli sınırlayıcı şartlar bulunuyorsa uygundur ve aksi halde bu türlü ikili karşılaştırma uygun değil hatta anlamsızdır.
Fakat, bazı hallerde dairesel grafik kullanılması veri bilgilerinin açıkça anlaşılır şekilde gösterilmesi için çok etkin olabilmektedir:
- Tek bir dairesel grafik dilimlerin birbirleriyle karşılaştırılmadan bu grafik içindeki tek bir dilimin tüm grafikle karşılaştırılması çok uygundur.
- Eğer bu türlü karşılaştırma yapılmakta ise ve eğer ele alınan dilim tüm verilerinin %25 ile %50'si arasında ise, bu tek bir dilim ile tüm karşılaştırmasının gayet kullanışlı sonuç vereceği bildirilmiştir.
Örneğin
Bu örneğin 2004'te yapılan Avrupa Birliği Parlamento seçimleri sonucunda ortaya çıkan 8 değişik parti grubu üyelerinin sayısını gösteren bir dairesel grafiktir. Aşağıdaki tablo bu grafiğin ortaya çıkarılması için gereken hesapları göstermektedir. İlk sütun parti grubu ismini ve kısaltılmasını, ikinci sütun seçilen üye sayısını; üçüncü sütun bunların toplam üye sayısına oranlarını verir. En son sütun ise her bir parti grubu oranının, derece toplamı 360 derece olan dairede kaç derecelik dilime tekabül ettiğini gösterir ve üçüncü sütundaki her bir oranın 360 ile bölünmesi ile elde edilmiştir.
| Parti Grubu | Parlamentoda üye sayısı | Orantı (%) | Dilim büyüklüğü (°) |
|---|---|---|---|
| "Avrupa Birleşik Solu-Nordik Ülkeler Yeşiller Solu (EUL)" | 39 | 5.3 | 19.2 |
| "Avrupa Sosyalistler Partisi (PES)" | 200 | 27.3 | 98.4 |
| "Avrupa Serbest Alyansı (EFA)" | 42 | 5.7 | 20.7 |
| "Demokrasiler ve Farklı Olanlar Avrupası (EDD)" | 15 | 2.0 | 7.4 |
| "Avrupa Liberal Demokrat ve Reform Partisi (ELDR)" | 67 | 9.2 | 33.0 |
| "Avrupa Halk Partisi (EPP)" | 276 | 37.7 | 135.7 |
| "Avrupa Milletleri için Birlik (UEN)" | 27 | 3.7 | 13.3 |
| Diğer | 66 | 9.0 | 32.5 |
| Toplam | 732 | 99.9* | 360.2* |
*Yuvarlamalar dolayısıyla toplamlar 100 ve 360 değildir.
Bu dairesel grafikte bulunan dilimlerin derece (°) şeklinde ifade edilen büyüklüğü verinin bir kategorisinin büyüklüğünün veri sayı toplamına oranı ile orantılıdır. Büyüklüğü derece ile ifade edilen dilimlerin toplamı 360 dereceye eşit olduğu icin herhangi bir kategori için s orantılı sıklık için bu dairesel grafikteki bir dilimin derece şekilde büyüklüğü (360xs) derece olur. Örnegin, "Avrupa Halk Partisi (EPP)" için sıklık 276, orantılı sıklık (276/732=)37.7 olup dairesel grafikteki bu kategori diliminin büyüklüğü (360x37.7=)135.7 derece olur.
Kullanılımı, etkinliği ve görsel algılanması
Dairesel grafikler işletme alanında ve kitle iletişim araçlarında (özellikle dergi ve gazetelerde) çok rastlanan bir grafiktir; buna başlıca neden bu türlü grafiğin algılanması için "entelektüel züppelik" gerekmediği önyargısı olabilir. Fakat uzman istatistikçiler genel olarak dairesel grafikleri bilgilerin gösterilmesi için kalitesi düşük bir araç olduğunu kabul etmektedirler ve daha bilimsel yazılarda dairesel grafikler pek az kullanılmaktadır. Buna bir neden de psikologların değişik şekillerin algılanması üzerine yaptıkları araştırma çalışmalarına göre alanlarla ifade edilen büyüklüklerin ve büyüklüğe göre şekillerde değişmelerin yapılmasının, uzunlukla ifade edilen büyüklüklere ve bunların değişmelerine kıyasla daha zor algılandığını deneysel olarak ispat etmeleridir. Psikologlar tarafından bir psikolojik algılama ölçümü olarak kullanılan "Stevens'in güç ölçüsü"ne göre görsel alan algılama için Stevens güç endeksi 0,7 iken uzunluk algılaması için güç endeksi 1,0 olmaktadır.
ABD'de "ATT&T Bell Laboratuvarları" araştırmalarına göre, açıya göre yapılan bir karşılaştırma uzunluğa göre yapılan bir karşılaştırmadan daha zor ve daha az kesinlikle algılanmaktadır. Bu yukarıda verilen ve üç dairesel grafik ile ayni bilgiyi ihtiva eden üç çubuk grafiğini gösteren, diyagram içinde görülebilir. Bu bilgiye göre değişik dilimlerin ve değişik çubukların büyüklüğe göre sıralanması istendiğinde bu deneye katılanların büyük çoğunluğu dilimlerin büyüklüklerine göre sıralamakta güçlük çekmekte ama çubuk grafiğindeki çubukların sıralanmasını kolaylıkla yapabilmektedirler. Fakat deneyde istenen sonuç tek bir belirtilen kategori için tek bir dilimi tüm daire ile veya tek bir çubuğu toplam veri sayısı ile karşılaştırılması olursa, dairesel grafik kullanılarak çok daha çabuk doğru cevap verilmektedir. Eğer belirtilen dilimin toplama orantısı %25 ile %50 arasında ise dairesel grafik, çubuk grafiğine nazaran, çok daha etkin sonuçlara yol açmaktadır.
Değişik şekilleri ve benzer gösterimler
Polar alan dairesel grafik
Günümüzde "polar alan dairesel grafiği" adı verilen bir değişik dairesel grafiğinin 1858'de Florence Nightingale tarafından ilk defa kullandığı iddia edilmektedir. Flörence Nightingale'ın ünü çok açık ve çok özlü olarak verileri açıklaması dolayısıyla fikirlerini başkalarına kabul ettirebildiği bilinmektedir. Üsküdar hastanesi için çıkardığı ve bu istatistiksel aracı kullanarak gösterdiği sonuçlar ve bunların açıkça ve anlaşılır şekilde bir raporda İngiliz Kraliyet Komisyonu araştırmasına sunması onu ününün başlangıcı olmuştur.
Fakat buna benzer grafikler daha önce de kullanılmıştır. Dalgalanma olguları gösteren olayların sıklık incelemelerini ele alan bir bilimsel makalesinde 1829'da "André-Michel Guerry" "gül diyagramı" adlı benzer bir grafik kullanmıştır.
1843'te "Leon Lalanne" rüzgâr yönlerinin bir pusula yönlerine göre nasıl değiştiğini inceleyen sıklıkları bu çeşit diyagramda incelemiştir. Meteorolojiciler hala rüzgâr gülü grafiğini kullanmaktadırlar.
Polar alan grafiği alışılagelmiş olan dairesel grafiğe çok benzemektedir; ama bütün dilimler birer daire içinde aynı derecedirler ve dilim büyüklükleri her dilimin daire merkezinden ne kadar uzak olduğu ile ifade edilirler. Böylece tek bir dairede değişik kategoriler aynı açıda olan dilimler şeklinde olup dışarı taşmaları ile büyüklükleri karşılaştırılabilmektedir.
Çoklu-seviyeli dairesel grafik
"Çoklu-seviyeli dairesel grafik" bazen "köklü ağaç grafiği" olarak da bilinmekte ve birbirine bir hiyerarşi içinde bağlı olan verilerin bilgileri iç içe bir seri daireler şekilde ifade etmektedir. Merkezde bulunan daire bilgi kökünü ifade etmekte bu merkezli usuuste açılan daireler merkezden ayrılan hiyerarşileri göstermektedir. En içteki dairenin bir kesimi içinde bulunan diğer kesimler alt hiyerarşi kesimlerini gösterir.
Ayrılmış dilimli dairesel grafik
Bir dairesel grafiğe çok benzeyen ama bir veya daha fazla sayıda dilimleri birbirinden ayrılmış halde gösterilen bir grafiğe ayrılmış dilimli dairesel grafik adı verilmektedir. Bu ayrılan dilim veya dilimler sunulan grafikte bir dilim veya dilimlerin önemini vurgulamak veya geride kalan dilimlerin küçüklüğünü açıkça göstermek için kullanılmaktadır.
Üç boyutlu dairesel grafik
Bazen özellikle kütle iletişim organları bir dairesel grafiği veya bir ayrılmış dilimli dairesel grafiği sunmak için üç boyutlu gösterimler kullanıp dilimlere ve daireye bir prespektif vermektedirler. Bu üç boyutlu şekiller çok defa estetik nedenlerle kullanılmaktadır. Çok kere üç boyutlu prespektif sunulan bilgilerin daha iyice anlaşılmasına hiçbir katkı yapmamaktadır. Bazı uzmanlara göre ise, verilen üç boyutlu preskpektifini bu tip grafiklerin ve kesimlerini biçimini çarpıtıp sunulan bilgilerin anlaşılmasını zorlaştırmaktadır ve hatat yanıltıcı bilgiler edinilmesine yol açmaktadır. Uzaman istatistikçiler, dairesel grafiklerde ve bütün diğer istatistiksel grafiklerde, genel olarak üç boyutlu gösterimlerin kullanılmamasını tavsiye etmektedirler.
Simit şekilli dairesel grafik
Ortası açık bir daire içindeki kesimler seklinde sunulan "simit şekilli dairesel grafik" (İngilizce "doughnut chart") bir dairesel grafikle ayni bilgiyi vermektedir. Bu grafiğin ortasında bir genişçe delik olması diğer bilgileri sağlayan diğer ayni şekilleri grafikleri arka arkaya koymaya destek vermektedir.
Tarihçe
Dairesel grafiğin ilk kullanışı 1801'de İngiliz William Playfair'in yayımladığı Statistical Breviary adlı kitapta bulunan bu türlü iki grafiktir. Bu gösterim 19. yüzyılda özel litograf tipi basım yapılmasını gerektirdiği için pek popüler olarak kullanılmamıştır. 1858'de Fransız mühendis "Charles Joseph Minard" hazırladığı haritaların bir üçüncü boyutta bilgi ihtiva etmesini isteği nedeniyle bu gösterimleri kullanması, bu gösterim usulünün yayılmasına başlangıç olmuştur.
Galeri
-
![image]()
William Playfair'in Statistical Breviary kitabında bulunan bir dairesel grafik. 1789'dan önce Osmanlı İmparatorluğu'nun değişik kıtalarda bulunan arazi alanları. -
![image]()
Minard'in Fransa'nın değişik bölgelerinden et olarak tüketilmek üzere Paris'e gönderilen kocabaş hayvanların sayılarını gösteren dairesel grafik(1858). -
![image]()
ABD nüfusu içinde değişik ırkların dağılımı (2000) - Ayrılmış dilimli dairesel grafik. -
![image]()
Japonya 2005 Diet genel seçiminde partiler ve parti klikleri - Yüzük şekilde dairesel grafik.
Dipnotlar
- ^ Dairesel grafik ve içindeki dilimler bir İngiliz üstü yuvarlak hamurla kaplı etli veya meyveli börek gibi bir yemek olan "pie" yemeğini andırdığı için bu ilk sunumda "pie chart" ismi kullanılmıştır ve bu isim hala da kullanılmaktadır.
- ^ Tufte, Edward Tufte, (2001), The Visual Display of Quantitative Information. Graphics Press, . say. 44
- ^ Few, Stephen. "Save the Pies for Dessert" 16 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Ağustos 2007, (İngilizce) Erişme:2.2.2010
- ^ Good, Phillip I. ve James W. Hardin, (2003) Common Errors in Statistics (and How to Avoid Them). Wiley. say.117–118 (İngilizce).
- ^ Bu algılama güç endeksi için bakınız: Stevens, S. S. (1957). "On the psychophysical law." Psychological Review C.64 No:3 say.153–181. PMID 13441853 (İngilizce)
- ^ Florence Nightingale Museum, Florence Nightingale's Statistical Diagrams [1] 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişim:29.10.2009)
- ^ Guerry, A.-M. (1829). Tableau des variations météorologique comparéeş aux phénomèneş physiologiques, d'aprés les observations faites à l'obervatoire royal, et les recherches statistique les plus récentes. Annales d'Hygiène Publique et de Médecine Légale, 1 :228-. (Fransızca)
- ^ 13 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20100513031315/http://www.neoformix.com/2006/MultiLevelPieChart.html arşivlendi. Clark, Jeff (2006). Neoformix. "Multi-level Pie Charts" [2] 13 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişim:21.5.2010)
- ^ Webber Richard, Herbert Ris ve Jiangbc Wel. "Space-filling Techniques ın Visualizing Output from Computer Based Economic Models" [3] 16 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişim:21.5.2010)
- ^ Good, Phillip İ. ve Jamess W. Hardin, James (2003), Common Errors ın Statistics (and How to Avoid Them), New York:Wiley. .
- ^ * Playfair, William, (2005) Commercial and Political Atlas and Statistical Breviary, Cambridge:Cambridge University Press . (İngilizce)
- ^ Spence, Ian. No Humble Pie: The Origins and Uşage of a statistical Chart[]. Journal of Educational and Behavioral Statistics. Kıs 2005, C.30 No.4 say. 353–368 ((ing))
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- İngilizce Wikipedia Pie Chart maddesi 14 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:21.5.2010).
- Etkileşimli Java tabanlı dairesel grafik "applet"i 5 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişim:21.5.2010).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dairesel grafik veya dilimli diyagram sektor grafigi Ingilizce pie chart pasta grafigi istatistik biliminde betimsel istatistik alaninda kategorik ya sirasal olcekli ya da isimsel olcekli verileri gorsel bir sekilde betimleyip ozetlemek icin hazirlanan icindeki kategori dilimlerini orantisal olarak gosteren bir daire seklinde sunulan bir aracidir Degisik ulkelerde Ingilizce dilini anadili olarak konusanlarin sayilari Bir daire seklindeki dairesel grafik icinde bulunan her dilim bir kategoriyi gosterir ve bu dilimin buyuklugu derece birimi ile o kategoride bulunan veri sayisinin toplam veri sayisi oranina yani orantili siklik degerine ayni oran ile orantilidir Ilk defa gosterimi 1801 de Ingiliz yazari Playfair in yayimladigi Statistical Breviary adli bir kitapta olmustur ve bu kitapta verilen iki dairesel grafikten birisi 1789 dan once Osmanli Devleti nin degisik kitalarda olan arazilerinin cografi alani verilerini ozetlemektedir Dairesel grafik isletme alaninda ve kitle iletisim dunyasinda en cok kullanilan istatistik araci oldugu kabul edilmektedir Fakat bu aletin temellerinin iyi bilinmeden kullanilmasi bazi istatistikcilerin buyuk tenkitlerine yol acmistir ve bazi istatistik otoriteleri bu veri gosterim aletinin hatali intibalara neden olacagi icin hic kullanilmamasini tavsiye etmislerdir Bunlara gore dairesel grafik kullanilmasinin su dezavantajlari bulunur Eger kullanilan dilim kategorileri sirasal olcekli veya isimsel olcekli degil de gruplanmis niceliksel yani araliksal olcekli veya oransal olcekli degisken verileri ise bu turlu niceliksel sayisal verileri daha acikca ve daha kullanisli olarak ozetleyen istatistiksel grafik veya veya histogram veya istatistiksel tablolar kullanilmasi salik verilmektedir Tek bir dairesel grafigin degisik dilimlerinin birbiriyle karsilastirilmasi uygunsuzdur ve bunu uygun hale getirmek zordur Iki degisik dairesel grafigin birbirleriyle ikili karsilastirilmasi ancak belirli sinirlayici sartlar bulunuyorsa uygundur ve aksi halde bu turlu ikili karsilastirma uygun degil hatta anlamsizdir Fakat bazi hallerde dairesel grafik kullanilmasi veri bilgilerinin acikca anlasilir sekilde gosterilmesi icin cok etkin olabilmektedir Tek bir dairesel grafik dilimlerin birbirleriyle karsilastirilmadan bu grafik icindeki tek bir dilimin tum grafikle karsilastirilmasi cok uygundur Eger bu turlu karsilastirma yapilmakta ise ve eger ele alinan dilim tum verilerinin 25 ile 50 si arasinda ise bu tek bir dilim ile tum karsilastirmasinin gayet kullanisli sonuc verecegi bildirilmistir Ornegin2004 Avrupa Birligi Parlamentosu secimleri sonuclari verilerine gore parti gruplari icin dairesel grafik Ayrilmis dilimli bir dairesel grafik en buyuk parti grubuna ait dilim ayrilmistir Bu ornegin 2004 te yapilan Avrupa Birligi Parlamento secimleri sonucunda ortaya cikan 8 degisik parti grubu uyelerinin sayisini gosteren bir dairesel grafiktir Asagidaki tablo bu grafigin ortaya cikarilmasi icin gereken hesaplari gostermektedir Ilk sutun parti grubu ismini ve kisaltilmasini ikinci sutun secilen uye sayisini ucuncu sutun bunlarin toplam uye sayisina oranlarini verir En son sutun ise her bir parti grubu oraninin derece toplami 360 derece olan dairede kac derecelik dilime tekabul ettigini gosterir ve ucuncu sutundaki her bir oranin 360 ile bolunmesi ile elde edilmistir Parti Grubu Parlamentoda uye sayisi Oranti Dilim buyuklugu Avrupa Birlesik Solu Nordik Ulkeler Yesiller Solu EUL 39 5 3 19 2 Avrupa Sosyalistler Partisi PES 200 27 3 98 4 Avrupa Serbest Alyansi EFA 42 5 7 20 7 Demokrasiler ve Farkli Olanlar Avrupasi EDD 15 2 0 7 4 Avrupa Liberal Demokrat ve Reform Partisi ELDR 67 9 2 33 0 Avrupa Halk Partisi EPP 276 37 7 135 7 Avrupa Milletleri icin Birlik UEN 27 3 7 13 3Diger 66 9 0 32 5Toplam 732 99 9 360 2 Yuvarlamalar dolayisiyla toplamlar 100 ve 360 degildir Bu dairesel grafikte bulunan dilimlerin derece seklinde ifade edilen buyuklugu verinin bir kategorisinin buyuklugunun veri sayi toplamina orani ile orantilidir Buyuklugu derece ile ifade edilen dilimlerin toplami 360 dereceye esit oldugu icin herhangi bir kategori icin s orantili siklik icin bu dairesel grafikteki bir dilimin derece sekilde buyuklugu 360xs derece olur Ornegin Avrupa Halk Partisi EPP icin siklik 276 orantili siklik 276 732 37 7 olup dairesel grafikteki bu kategori diliminin buyuklugu 360x37 7 135 7 derece olur Kullanilimi etkinligi ve gorsel algilanmasiUc degisik veri seti icin dairesel grafik ve cubuk grafigi gosterimleri Dairesel grafikler isletme alaninda ve kitle iletisim araclarinda ozellikle dergi ve gazetelerde cok rastlanan bir grafiktir buna baslica neden bu turlu grafigin algilanmasi icin entelektuel zuppelik gerekmedigi onyargisi olabilir Fakat uzman istatistikciler genel olarak dairesel grafikleri bilgilerin gosterilmesi icin kalitesi dusuk bir arac oldugunu kabul etmektedirler ve daha bilimsel yazilarda dairesel grafikler pek az kullanilmaktadir Buna bir neden de psikologlarin degisik sekillerin algilanmasi uzerine yaptiklari arastirma calismalarina gore alanlarla ifade edilen buyukluklerin ve buyukluge gore sekillerde degismelerin yapilmasinin uzunlukla ifade edilen buyukluklere ve bunlarin degismelerine kiyasla daha zor algilandigini deneysel olarak ispat etmeleridir Psikologlar tarafindan bir psikolojik algilama olcumu olarak kullanilan Stevens in guc olcusu ne gore gorsel alan algilama icin Stevens guc endeksi 0 7 iken uzunluk algilamasi icin guc endeksi 1 0 olmaktadir ABD de ATT amp T Bell Laboratuvarlari arastirmalarina gore aciya gore yapilan bir karsilastirma uzunluga gore yapilan bir karsilastirmadan daha zor ve daha az kesinlikle algilanmaktadir Bu yukarida verilen ve uc dairesel grafik ile ayni bilgiyi ihtiva eden uc cubuk grafigini gosteren diyagram icinde gorulebilir Bu bilgiye gore degisik dilimlerin ve degisik cubuklarin buyukluge gore siralanmasi istendiginde bu deneye katilanlarin buyuk cogunlugu dilimlerin buyukluklerine gore siralamakta gucluk cekmekte ama cubuk grafigindeki cubuklarin siralanmasini kolaylikla yapabilmektedirler Fakat deneyde istenen sonuc tek bir belirtilen kategori icin tek bir dilimi tum daire ile veya tek bir cubugu toplam veri sayisi ile karsilastirilmasi olursa dairesel grafik kullanilarak cok daha cabuk dogru cevap verilmektedir Eger belirtilen dilimin toplama orantisi 25 ile 50 arasinda ise dairesel grafik cubuk grafigine nazaran cok daha etkin sonuclara yol acmaktadir Degisik sekilleri ve benzer gosterimlerFlorence Nightingale tarafindan Kirim Harbi sirasinda hazirlanan Uskudar Selimiye Kislasi hastenesindeki olumleri gosteren Dogu daki ordudaki olumlerin sebepleri diagrami Polar alan dairesel grafik Gunumuzde polar alan dairesel grafigi adi verilen bir degisik dairesel grafiginin 1858 de Florence Nightingale tarafindan ilk defa kullandigi iddia edilmektedir Florence Nightingale in unu cok acik ve cok ozlu olarak verileri aciklamasi dolayisiyla fikirlerini baskalarina kabul ettirebildigi bilinmektedir Uskudar hastanesi icin cikardigi ve bu istatistiksel araci kullanarak gosterdigi sonuclar ve bunlarin acikca ve anlasilir sekilde bir raporda Ingiliz Kraliyet Komisyonu arastirmasina sunmasi onu ununun baslangici olmustur Fakat buna benzer grafikler daha once de kullanilmistir Dalgalanma olgulari gosteren olaylarin siklik incelemelerini ele alan bir bilimsel makalesinde 1829 da Andre Michel Guerry gul diyagrami adli benzer bir grafik kullanmistir 1843 te Leon Lalanne ruzgar yonlerinin bir pusula yonlerine gore nasil degistigini inceleyen sikliklari bu cesit diyagramda incelemistir Meteorolojiciler hala ruzgar gulu grafigini kullanmaktadirlar Polar alan grafigi alisilagelmis olan dairesel grafige cok benzemektedir ama butun dilimler birer daire icinde ayni derecedirler ve dilim buyuklukleri her dilimin daire merkezinden ne kadar uzak oldugu ile ifade edilirler Boylece tek bir dairede degisik kategoriler ayni acida olan dilimler seklinde olup disari tasmalari ile buyuklukleri karsilastirilabilmektedir Coklu seviyeli dairesel grafik Linux dosya sistemi kullanis icin ic ice yuzuk seklinde dairesel grafik Coklu seviyeli dairesel grafik bazen koklu agac grafigi olarak da bilinmekte ve birbirine bir hiyerarsi icinde bagli olan verilerin bilgileri ic ice bir seri daireler sekilde ifade etmektedir Merkezde bulunan daire bilgi kokunu ifade etmekte bu merkezli usuuste acilan daireler merkezden ayrilan hiyerarsileri gostermektedir En icteki dairenin bir kesimi icinde bulunan diger kesimler alt hiyerarsi kesimlerini gosterir Ayrilmis dilimli dairesel grafik Bir dairesel grafige cok benzeyen ama bir veya daha fazla sayida dilimleri birbirinden ayrilmis halde gosterilen bir grafige ayrilmis dilimli dairesel grafik adi verilmektedir Bu ayrilan dilim veya dilimler sunulan grafikte bir dilim veya dilimlerin onemini vurgulamak veya geride kalan dilimlerin kucuklugunu acikca gostermek icin kullanilmaktadir Uc boyutlu dairesel grafik Bazen ozellikle kutle iletisim organlari bir dairesel grafigi veya bir ayrilmis dilimli dairesel grafigi sunmak icin uc boyutlu gosterimler kullanip dilimlere ve daireye bir prespektif vermektedirler Bu uc boyutlu sekiller cok defa estetik nedenlerle kullanilmaktadir Cok kere uc boyutlu prespektif sunulan bilgilerin daha iyice anlasilmasina hicbir katki yapmamaktadir Bazi uzmanlara gore ise verilen uc boyutlu preskpektifini bu tip grafiklerin ve kesimlerini bicimini carpitip sunulan bilgilerin anlasilmasini zorlastirmaktadir ve hatat yaniltici bilgiler edinilmesine yol acmaktadir Uzaman istatistikciler dairesel grafiklerde ve butun diger istatistiksel grafiklerde genel olarak uc boyutlu gosterimlerin kullanilmamasini tavsiye etmektedirler Simit sekilli dairesel grafik Ortasi acik bir daire icindeki kesimler seklinde sunulan simit sekilli dairesel grafik Ingilizce doughnut chart bir dairesel grafikle ayni bilgiyi vermektedir Bu grafigin ortasinda bir genisce delik olmasi diger bilgileri saglayan diger ayni sekilleri grafikleri arka arkaya koymaya destek vermektedir TarihceDairesel grafigin ilk kullanisi 1801 de Ingiliz William Playfair in yayimladigi Statistical Breviary adli kitapta bulunan bu turlu iki grafiktir Bu gosterim 19 yuzyilda ozel litograf tipi basim yapilmasini gerektirdigi icin pek populer olarak kullanilmamistir 1858 de Fransiz muhendis Charles Joseph Minard hazirladigi haritalarin bir ucuncu boyutta bilgi ihtiva etmesini istegi nedeniyle bu gosterimleri kullanmasi bu gosterim usulunun yayilmasina baslangic olmustur GaleriWilliam Playfair in Statistical Breviary kitabinda bulunan bir dairesel grafik 1789 dan once Osmanli Imparatorlugu nun degisik kitalarda bulunan arazi alanlari Minard in Fransa nin degisik bolgelerinden et olarak tuketilmek uzere Paris e gonderilen kocabas hayvanlarin sayilarini gosteren dairesel grafik 1858 ABD nufusu icinde degisik irklarin dagilimi 2000 Ayrilmis dilimli dairesel grafik Japonya 2005 Diet genel seciminde partiler ve parti klikleri Yuzuk sekilde dairesel grafik Dipnotlar Dairesel grafik ve icindeki dilimler bir Ingiliz ustu yuvarlak hamurla kapli etli veya meyveli borek gibi bir yemek olan pie yemegini andirdigi icin bu ilk sunumda pie chart ismi kullanilmistir ve bu isim hala da kullanilmaktadir Tufte Edward Tufte 2001 The Visual Display of Quantitative Information Graphics Press ISBN 0 9613921 4 2 say 44 Few Stephen Save the Pies for Dessert 16 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Agustos 2007 Ingilizce Erisme 2 2 2010 Good Phillip I ve James W Hardin 2003 Common Errors in Statistics and How to Avoid Them Wiley ISBN 0 471 46068 0 say 117 118 Ingilizce Bu algilama guc endeksi icin bakiniz Stevens S S 1957 On the psychophysical law Psychological Review C 64 No 3 say 153 181 PMID 13441853 Ingilizce Florence Nightingale Museum Florence Nightingale s Statistical Diagrams 1 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim 29 10 2009 Guerry A M 1829 Tableau des variations meteorologique comparees aux phenomenes physiologiques d apres les observations faites a l obervatoire royal et les recherches statistique les plus recentes Annales d Hygiene Publique et de Medecine Legale 1 228 Fransizca 13 Mayis 2010 tarihindeWayback Machine sitesinde https web archive org web 20100513031315 http www neoformix com 2006 MultiLevelPieChart html arsivlendi Clark Jeff 2006 Neoformix Multi level Pie Charts 2 13 Mayis 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim 21 5 2010 Webber Richard Herbert Ris ve Jiangbc Wel Space filling Techniques in Visualizing Output from Computer Based Economic Models 3 16 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim 21 5 2010 Good Phillip I ve Jamess W Hardin James 2003 Common Errors in Statistics and How to Avoid Them New York Wiley ISBN 0 471 46068 0 Playfair William 2005 Commercial and Political Atlas and Statistical Breviary Cambridge Cambridge University Press ISBN 0 521 85554 3 Ingilizce Spence Ian No Humble Pie The Origins and Usage of a statistical Chart olu kirik baglanti Journal of Educational and Behavioral Statistics Kis 2005 C 30 No 4 say 353 368 ing Ayrica bakinizDis baglantilarIngilizce Wikipedia Pie Chart maddesi 14 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Erisim 21 5 2010 Etkilesimli Java tabanli dairesel grafik applet i 5 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim 21 5 2010