Paul Valery (d. 30 Ekim 1871 - ö. 20 Temmuz 1945), Fransız şair, yazar ve düşünürdür.
Paul Valéry | |
---|---|
Doğum | Ambroise Paul Toussaint Jules Valéry 30 Ekim 1871 Sète, Fransa |
Ölüm | 20 Temmuz 1945 (73 yaşında) Paris, Fransa |
Defin yeri | Cimetière marin de Sète |
Meslek | Şair, yazar, düşünür |
Milliyet | Fransız |
Eğitim | Lycée Condorcet |
Önemli eser |
|
Önemli ödülleri |
|
Evlilik | Jeannie Gobillard |
Çocuklar | 3; |
İmza | |
20. yüzyılın en büyük şairlerinden biridir. 1894'ten başlayıp ölünceye kadar her gün düşüncelerini not ettiği yazarın kimliğinin aynası sayılır. ise şiir sanatının doruklarına çıktığı eseridir. Bundan başka felsefe ve eğitim üzerine de yazılar yazmış, 1925'te de Fransız Akademisi'ne seçilmiştir.
Yaşamı
Paul Valéry, Sembolizm akımının en önemli temsilcilerindendir. Korsikalı bir gümrük memuruyla asil bir İtalyan kadının oğlu olarak Güney Fransa'da Sete adlı bir liman kentinde doğdu. 30 Ekim 1871'de doğan Valery, liseyi bitirdikten sonra Montpellier Üniversitesi'nde hukuk okumaya başladı. Aradan fazla zaman geçmeden daha çok tabiat bilimleri, müzik ve edebiyata ilgi duymaya başladı. 1892'de kendini tamamen yazarlık çalışmalarına verebilmek için Paris'e yerleşti. Güzellikle gerçeklik konusundaki düşlerinin şiirle gerçekleşemeyeceğini anlayınca derin bir ruhsal bunalıma giren yazar 1892'de edebiyat alanında kariyer yapmaktan vazgeçti. Bunun yerine daha çok matematikle ilgilenmeye karar verdi. 1894'te düşüncelerini günü gününe kaydetmeye başladı. 51 yıl boyunca uğraş verdiği bu alandan ortaya 271 defter çıktı. adıyla yayınlanan bu defter insanının bilinç analizidir. Andre Gide ile arkadaşlığını yaşam boyu sürdüren Valery, adı geçen yazarla mektuplaşmalarında Cahiers'lerin düşüncelerine hakim olmak için bir olarak sağladığını ifade etmiştir. Bu defterler kültür, politika, din ve felsefe konularındaki düşüncelerini olduğu gibi düzyazı, şiir, karakalem çalışmalarını ve suluboya resimlerini içermektedir.
En üst düzeydeki soyuk düşüncelerini tam bir sanatsal yaratıcı güçle birleştirerek seçkinleşen Leonardo da Vinci'yi en ideal insan tipi olarak gören Valery, adlı kitabında bu hayranlığını dile getirdi. Aynı yıllarda 10 bölümden oluşan ve 1946'da tamamı yayınlanan dizisinin ilk kitabı 'ı da çıkardı. Yazarın manevi değerleri anlatmayı amaçladığı bu metinlerin odak noktasını, çok sıkı zihinsel bir çilecilik içinde yaşanan Mösyö Teste oluşturmaktadır.
Paul Valery, 1897'de Savaş Bakanlığı'nda tutanak sekreterliği görevine getirildi. Üç yıl sonra Jeannie Gobullard ile evlenen yazar, 1920'ye kadar çalışacağı Havas adlı haber ajansına da o yıllarda geçti. 1917'de dört yıllık bir çalışmanın ürünü olan adlı ilk manzum yapıtını tamamladı. Bu yapıtında 512 dizelik klasik Aleksandren'lerden oluşmaktadır. Yaşamı düzenleyen üç kader tanrıçasının en genci, şairin yeni uyanmış olan yaratıcı gücünü simgelemektedir. Şiirin bunun dışında, Valery'nin estetik bir teori ve bunun pratik uygulaması için verdiği savaş vurgulanmaktadır. Valery için önemli olan biçimdir. Şiir sanatına karışık bir evren olarak bakan şair, şiirin arkasında bir anlam aramaksızın bir partisyon gibi okunması gerektiğini savunuyordu. Büyüler adlı yapıtı poesie pure denilen arı şiir akımına dayanan ve estetiğin otonom dünyasını üretmeyi amaçlayan sembolik şiir antolojisi içinde yayınlandı. Bu antolojinin en ünlü şiiri ölüm ve yaşam, zaman ve edebiyat konularında şiirsel bir meditasyon olan Deniz Mezarlığı adlı, Rainer Maria Rilke tarafından 1925'ta Almancaya çevrilen şiirdir. Pitya Delfi Kehaneti'nin aynı adlı rahibesinin öyküsünü anlatan bu yapıtta sanatçının esinine uymasının mı yoksa çalışarak yaptığını oluşturması gerektiğinin mi sorusunu ele almaktadır. Valery için her zaman çalışma süreci, sağlanan sonuçtan daha önemli olmuştur. Bu nedenle "Palmiye" şiirinde de şiir çalışmalarını ele almıştır. Sonraki yıllarında deneme yazarlığına ağırlık veren Paul Valery, bu yazılarıyla şiirin birçok modern kavramına öncülük etti. 1925 yılında Academie Française üye seçilen yazar, bir yıl sonra Rhumbs adlı aforizma denemesini yayınladı. 1927'de denemenin ikinci cildi olan Autre Rhumbs çıktı. 1937 yılında College de France'a Şiir Sanatı Kürsüsü Profesörü olarak atanan Valery, dört yıl sonra Benim Faust'um adlı tiyatro oyununu yazdı. Bu oyunda düşlemeyi ve varolmayı eşsiz bir biçimde birleştiren bir kişilik olarak gördüğü Goethe'yi incelemesi sonucunda kaleme aldı. Oyunun başkahramanı olan Faust adındaki bilgin, sekreterine yaşamının toplamı ve takdiri anlamında bir tür anlarından oluşan son eserini dikte ettirmekteydi. 20 Temmuz 1945'te Paris'te yaşamını yitiren Paul Valery, devlet töreniyle defnedildi.
Eserleri
- Leonardo da Vinci Yöntemine Giriş (Leonardo / Introduction a la methode de Leonardo da Vinci, 1895),
- Mösyö Teste ile Bir Akşam (Une soiree avec Monsieur Teste, 1985),
- Genç Parque (Le jeune Parque, 1917),
- (Eupalions ou architecte, 1923),
- (L'ame et la danse, 1923),
- (Mon Faust, 1941)
hakkında daha fazla bilgi edinin | |
Commons'ta dosyalar | |
Vikisöz'de alıntılar |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Paul Valery d 30 Ekim 1871 o 20 Temmuz 1945 Fransiz sair yazar ve dusunurdur Paul ValeryDogumAmbroise Paul Toussaint Jules Valery 30 Ekim 1871 1871 10 30 Sete FransaOlum20 Temmuz 1945 73 yasinda Paris FransaDefin yeriCimetiere marin de SeteMeslekSair yazar dusunurMilliyetFransizEgitimLycee CondorcetOnemli eserIntroduction a la methode de Leonard de Vinci 1895 La Soiree avec Monsieur Teste 1896 La Jeune Parque 1917 Charmes 1922 Degas Danse Dessin 1938 Onemli odulleriMedaille Goethe pour l art et la science 1932 Prix Louis Barthou 1942 Obseques nationales en France 1945 Commandeur de l ordre Polonia Restituta Grand officier de la Legion d honneur EvlilikJeannie GobillardCocuklar3 Imza 20 yuzyilin en buyuk sairlerinden biridir 1894 ten baslayip olunceye kadar her gun dusuncelerini not ettigi yazarin kimliginin aynasi sayilir ise siir sanatinin doruklarina ciktigi eseridir Bundan baska felsefe ve egitim uzerine de yazilar yazmis 1925 te de Fransiz Akademisi ne secilmistir YasamiPaul Valery Sembolizm akiminin en onemli temsilcilerindendir Korsikali bir gumruk memuruyla asil bir Italyan kadinin oglu olarak Guney Fransa da Sete adli bir liman kentinde dogdu 30 Ekim 1871 de dogan Valery liseyi bitirdikten sonra Montpellier Universitesi nde hukuk okumaya basladi Aradan fazla zaman gecmeden daha cok tabiat bilimleri muzik ve edebiyata ilgi duymaya basladi 1892 de kendini tamamen yazarlik calismalarina verebilmek icin Paris e yerlesti Guzellikle gerceklik konusundaki duslerinin siirle gerceklesemeyecegini anlayinca derin bir ruhsal bunalima giren yazar 1892 de edebiyat alaninda kariyer yapmaktan vazgecti Bunun yerine daha cok matematikle ilgilenmeye karar verdi 1894 te dusuncelerini gunu gunune kaydetmeye basladi 51 yil boyunca ugras verdigi bu alandan ortaya 271 defter cikti adiyla yayinlanan bu defter insaninin bilinc analizidir Andre Gide ile arkadasligini yasam boyu surduren Valery adi gecen yazarla mektuplasmalarinda Cahiers lerin dusuncelerine hakim olmak icin bir olarak sagladigini ifade etmistir Bu defterler kultur politika din ve felsefe konularindaki dusuncelerini oldugu gibi duzyazi siir karakalem calismalarini ve suluboya resimlerini icermektedir En ust duzeydeki soyuk dusuncelerini tam bir sanatsal yaratici gucle birlestirerek seckinlesen Leonardo da Vinci yi en ideal insan tipi olarak goren Valery adli kitabinda bu hayranligini dile getirdi Ayni yillarda 10 bolumden olusan ve 1946 da tamami yayinlanan dizisinin ilk kitabi i da cikardi Yazarin manevi degerleri anlatmayi amacladigi bu metinlerin odak noktasini cok siki zihinsel bir cilecilik icinde yasanan Mosyo Teste olusturmaktadir Paul Valery 1897 de Savas Bakanligi nda tutanak sekreterligi gorevine getirildi Uc yil sonra Jeannie Gobullard ile evlenen yazar 1920 ye kadar calisacagi Havas adli haber ajansina da o yillarda gecti 1917 de dort yillik bir calismanin urunu olan adli ilk manzum yapitini tamamladi Bu yapitinda 512 dizelik klasik Aleksandren lerden olusmaktadir Yasami duzenleyen uc kader tanricasinin en genci sairin yeni uyanmis olan yaratici gucunu simgelemektedir Siirin bunun disinda Valery nin estetik bir teori ve bunun pratik uygulamasi icin verdigi savas vurgulanmaktadir Valery icin onemli olan bicimdir Siir sanatina karisik bir evren olarak bakan sair siirin arkasinda bir anlam aramaksizin bir partisyon gibi okunmasi gerektigini savunuyordu Buyuler adli yapiti poesie pure denilen ari siir akimina dayanan ve estetigin otonom dunyasini uretmeyi amaclayan sembolik siir antolojisi icinde yayinlandi Bu antolojinin en unlu siiri olum ve yasam zaman ve edebiyat konularinda siirsel bir meditasyon olan Deniz Mezarligi adli Rainer Maria Rilke tarafindan 1925 ta Almancaya cevrilen siirdir Pitya Delfi Kehaneti nin ayni adli rahibesinin oykusunu anlatan bu yapitta sanatcinin esinine uymasinin mi yoksa calisarak yaptigini olusturmasi gerektiginin mi sorusunu ele almaktadir Valery icin her zaman calisma sureci saglanan sonuctan daha onemli olmustur Bu nedenle Palmiye siirinde de siir calismalarini ele almistir Sonraki yillarinda deneme yazarligina agirlik veren Paul Valery bu yazilariyla siirin bircok modern kavramina onculuk etti 1925 yilinda Academie Francaise uye secilen yazar bir yil sonra Rhumbs adli aforizma denemesini yayinladi 1927 de denemenin ikinci cildi olan Autre Rhumbs cikti 1937 yilinda College de France a Siir Sanati Kursusu Profesoru olarak atanan Valery dort yil sonra Benim Faust um adli tiyatro oyununu yazdi Bu oyunda duslemeyi ve varolmayi essiz bir bicimde birlestiren bir kisilik olarak gordugu Goethe yi incelemesi sonucunda kaleme aldi Oyunun baskahramani olan Faust adindaki bilgin sekreterine yasaminin toplami ve takdiri anlaminda bir tur anlarindan olusan son eserini dikte ettirmekteydi 20 Temmuz 1945 te Paris te yasamini yitiren Paul Valery devlet toreniyle defnedildi EserleriLeonardo da Vinci Yontemine Giris Leonardo Introduction a la methode de Leonardo da Vinci 1895 Mosyo Teste ile Bir Aksam Une soiree avec Monsieur Teste 1985 Genc Parque Le jeune Parque 1917 Eupalions ou architecte 1923 L ame et la danse 1923 Mon Faust 1941 Vikipedi nin kardes projelerinden hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarKaynakca Zaman Nasima 23 Temmuz 2011 Remembering Paul Valery The Daily Star Ingilizce 28 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2021 La jeune Parque Koninklijke Bibliotheek www kb nl 19 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2024