Pergel Gökadası (ESO 97-G13, İngilizce: Circinus Galaxy), Pergel takımyıldızında yer alan bir çubuksuz sarmal Seyfert gökadasıdır.Gökada düzleminin 4 derece altında bulunur ve yaklaşık 26,05 MIy (7,99 Mpc) uzaklığıyla Samanyolu'na en yakın büyük gökadalardan birisidir.
Pergel Gökadası | |
---|---|
Pergel Gökadası'nın HUT tarafından elde edilen fotoğrafı | |
Gözlem verisi (Dönem J2000) | |
Takımyıldız | Pergel |
Sağ açıklık (α) | 14sa 13d 09.9s |
Dik açıklık (δ) | -65° 20′ 21″ |
Galaksi sınıfı | SA(s)b: Sy2 |
Görünür büyüklük (V) | +12,1 |
Görünür büyüklük (B) | +10,89 |
Görünür boyut (V) | 6,9′ × 3′ |
Özellikler | |
Kırmızıya kayma (z) | 0,001448 ± 0,000010 |
Helyo dikey hız () | (434 ± 3) km/s |
Mesafe | 26,05 MIy (7,99 Mpc) |
Keşif | |
Keşif tarihi | 1977 |
Katalog belirtmeleri | |
IRAS 14092-6506 • ESO 97-G13 • PGC 50779 • HIPASS J1413-65 • SGC 140918-6506.3 • 2MASX J14130990-6520204 | |
Wikimedia Commons'ta ilgili ortam |
Gazın ışık hızında boşluğa püskürtülmesiyle fırtınalı değişiklikler yaşayan gökada, bu haliyle adeta kaynayan bir cadı kazanını andırmaktadır. Pergel Gökadası'nın diskindeki gazın büyük bölümü, 1.300 ışık yılı çapındaki bir dış ve 260 ışık yılı çapındaki bir iç halkada toplanmıştır. Pergel gökadası, küçük bir teleskopla gözlenebilir ama Samanyolu düzlemine yakın olması ve galaktik toz tarafından gizlenmesi nedeniyle 1970'lerin sonuna kadar fark edilememişti.
Hubble'ın gönderdiği ve dört filtreyle elde edilmiş bileşik fotoğrafta iç halka yeşil renkli diskin iç taraflarında yer alırken, daha geniş dış halka fotoğrafın dışına doğru uzanır. Her iki halkada da büyük miktarlarda gazın ve tozun yanı sıra hareketli yıldız oluşum bölgeleri gözlenir. Yıldız oluşum halkalarının merkezinde aktif Seyfert çekirdeği bulunmaktadır. Bu, çevresindeki gazı ve tozu toplayan büyük bir kara deliğin imzası gibidir. Kara delik ve kendisini besleyen , gökada diskindeki gazı, diski alttan ve üstten çevreleyen haleye doğru püskürtür. Bu gazın ayrıntılı yapısı fotoğrafın üstüne doğru uzanan bordo çizgilerde görülebilir. Gökadanın merkezinde ve iç yıldız oluşum halkasının iç tarafında gazdan oluşmuş, V biçimli bir yapı görünür. Fotoğraftaki pembe-beyaz görünümlü bu yapı, çekirdekten haleye kadar uzanan üç boyutlu bir koninin uzantısıdır. Buradaki gaz, kara delik çevresindeki diskin yaydığı güçlü ışınımla ısınmaktadır. Morötesi ışınımın etkisiyle parlayan gaz, ters yönlerdeki koniler içine dev bir ışıldak gibi püskürtülür.
Pergel gökadası, Yerel Katman içindeki Yerel Grubu çevreleyen "Devler Konseyi"ndeki (Council of Giants) on iki büyük gökadadan biridir. Bu gökadalardan birisi de muhtemelen Pergel gökadası'nın uydusu olan HIZOA J1353-58'dir. HIZOA J1353-58, nötr hidrojen (HI) araştırmasında keşfedildi ve Kaçınma bölgesi'nde yer almaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g "NED results for object ESO 097-???013". NASA/IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE. Erişim tarihi: 6 Eylül 2023.
- ^ a b "SIMBAD basic query result". NAME CIRCINUS GALAXY -- Seyfert 2 Galaxy. Simbad, Centre de Données astronomiques de Strasbourg. 10 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2010.
- ^ Andrew S. Wilson; Patrick L. Shopbell; Chris Simpson; Thaisa Storchi-Bergmann; F. K. B. Barbosa; Martin J. Ward. . hubblesite.org. 6 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2023.
- ^ McCall, Marshall L. (29 Nisan 2013). "A Council of Giants". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (10 Mart 2014 tarihinde yayınlandı). 440 (1): 405-426. arXiv:1403.3667 $2. Bibcode:2014MNRAS.440..405M. doi:10.1093/mnras/stu199.
- ^ Staveley-Smith, L.; Kraan-Korteweg, R. C.; Schröder, A. C.; Henning, P. A.; Koribalski, B. S.; Stewart, I. M.; Heald, G. (2016). "The Parkes H I Zone of Avoidance Survey". The Astronomical Journal. 151 (3): 52. arXiv:1602.02922 $2. Bibcode:2016AJ....151...52S. doi:10.3847/0004-6256/151/3/52.
Dış bağlantılar
- Chandra X observatory: Chandra Examines Black Holes Large and Small in Nearby Galaxy9 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- NASA APOD: The Circinus Galaxy - 4 Aralık 200011 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pergel Gokadasi ESO 97 G13 Ingilizce Circinus Galaxy Pergel takimyildizinda yer alan bir cubuksuz sarmal Seyfert gokadasidir Gokada duzleminin 4 derece altinda bulunur ve yaklasik 26 05 MIy 7 99 Mpc uzakligiyla Samanyolu na en yakin buyuk gokadalardan birisidir Pergel GokadasiPergel Gokadasi nin HUT tarafindan elde edilen fotografiGozlem verisi Donem J2000 TakimyildizPergelSag aciklik a 14sa 13d 09 9sDik aciklik d 65 20 21 Galaksi sinifiSA s b Sy2Gorunur buyukluk V 12 1Gorunur buyukluk B 10 89Gorunur boyut V 6 9 3 OzelliklerKirmiziya kayma z 0 001448 0 000010Helyo dikey hiz vr displaystyle v r 434 3 km sMesafe26 05 MIy 7 99 Mpc KesifKesif tarihi1977Katalog belirtmeleriIRAS 14092 6506 ESO 97 G13 PGC 50779 HIPASS J1413 65 SGC 140918 6506 3 2MASX J14130990 6520204 Wikimedia Commons ta ilgili ortam Gazin isik hizinda bosluga puskurtulmesiyle firtinali degisiklikler yasayan gokada bu haliyle adeta kaynayan bir cadi kazanini andirmaktadir Pergel Gokadasi nin diskindeki gazin buyuk bolumu 1 300 isik yili capindaki bir dis ve 260 isik yili capindaki bir ic halkada toplanmistir Pergel gokadasi kucuk bir teleskopla gozlenebilir ama Samanyolu duzlemine yakin olmasi ve galaktik toz tarafindan gizlenmesi nedeniyle 1970 lerin sonuna kadar fark edilememisti Hubble in gonderdigi ve dort filtreyle elde edilmis bilesik fotografta ic halka yesil renkli diskin ic taraflarinda yer alirken daha genis dis halka fotografin disina dogru uzanir Her iki halkada da buyuk miktarlarda gazin ve tozun yani sira hareketli yildiz olusum bolgeleri gozlenir Yildiz olusum halkalarinin merkezinde aktif Seyfert cekirdegi bulunmaktadir Bu cevresindeki gazi ve tozu toplayan buyuk bir kara deligin imzasi gibidir Kara delik ve kendisini besleyen gokada diskindeki gazi diski alttan ve ustten cevreleyen haleye dogru puskurtur Bu gazin ayrintili yapisi fotografin ustune dogru uzanan bordo cizgilerde gorulebilir Gokadanin merkezinde ve ic yildiz olusum halkasinin ic tarafinda gazdan olusmus V bicimli bir yapi gorunur Fotograftaki pembe beyaz gorunumlu bu yapi cekirdekten haleye kadar uzanan uc boyutlu bir koninin uzantisidir Buradaki gaz kara delik cevresindeki diskin yaydigi guclu isinimla isinmaktadir Morotesi isinimin etkisiyle parlayan gaz ters yonlerdeki koniler icine dev bir isildak gibi puskurtulur Pergel gokadasi Yerel Katman icindeki Yerel Grubu cevreleyen Devler Konseyi ndeki Council of Giants on iki buyuk gokadadan biridir Bu gokadalardan birisi de muhtemelen Pergel gokadasi nin uydusu olan HIZOA J1353 58 dir HIZOA J1353 58 notr hidrojen HI arastirmasinda kesfedildi ve Kacinma bolgesi nde yer almaktadir Kaynakca a b c d e f g NED results for object ESO 097 013 NASA IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE Erisim tarihi 6 Eylul 2023 a b SIMBAD basic query result NAME CIRCINUS GALAXY Seyfert 2 Galaxy Simbad Centre de Donnees astronomiques de Strasbourg 10 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2010 Andrew S Wilson Patrick L Shopbell Chris Simpson Thaisa Storchi Bergmann F K B Barbosa Martin J Ward hubblesite org 6 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2023 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link McCall Marshall L 29 Nisan 2013 A Council of Giants Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 10 Mart 2014 tarihinde yayinlandi 440 1 405 426 arXiv 1403 3667 2 Bibcode 2014MNRAS 440 405M doi 10 1093 mnras stu199 Staveley Smith L Kraan Korteweg R C Schroder A C Henning P A Koribalski B S Stewart I M Heald G 2016 The Parkes H I Zone of Avoidance Survey The Astronomical Journal 151 3 52 arXiv 1602 02922 2 Bibcode 2016AJ 151 52S doi 10 3847 0004 6256 151 3 52 Dis baglantilarChandra X observatory Chandra Examines Black Holes Large and Small in Nearby Galaxy9 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce NASA APOD The Circinus Galaxy 4 Aralik 200011 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce