Donmuş toprak veya permafrost, jeolojide iki veya daha fazla yıl suyun donma noktası veya altında yer alan topraktır. Sürekli olarak donmuş halde bulunan toprak ve/veya kayaçlardan müteşekkil zemini ifade etmek için kullanılan bir terim. Terim ilk kez 1947 yılında S.W. Muller tarafından ortaya atılmıştır. Permafrost alanlarının bir kısmında, donmuş olan zemin, yaz mevsiminde, süresi ve derinliği yerden yere değişmek üzere, üst kısmından çözülür, buzundan kurtulur. Bu tür permafrosta süreksiz permafrost (discontinuous permafrost) adı da verilmektedir. Bunun tersi ise, sürekli permafrost (continuous permafrost) olarak isimlendirilmektedir. Çoğu donmuş toprak (Arktik ve Antarktik bölgelerinde ve civarında) yüksek enlemlerde yer alır, ancak alp permafrostu çok daha düşük enlemlerde yer alabilmektedir. Zeminde buz her zaman olmayabilir, ancak sık sık meydana gelir ve zemin malzemesinin potansiyel hidrolik doygunluğunu aşmayan miktarlarda olabilir. Donmuş topraklar yeryüzündeki toplam suyun %0.022'sini ve Kuzey Yarımküre'nin %24'ünü oluşturmaktadır.
Kaynakça
- ^ Osterkamp, T. E. (2001), "Sub-Sea Permafrost" (PDF), Academic Press, ss. 2902-12, 8 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 1 Ekim 2016
- ^ HOŞGÖREN, M.YILDIZ. JEOMORFOLOJİ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ.
- ^ Shiklomanov, Igor (1993), "World fresh water resources", (Ed.), , New York: Oxford University Press, 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 1 Ekim 2016
- ^ "Siberian permafrost thaw warning sparked by cave data". BBC News. 22 Şubat 2013. 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2016.
- ^ Harvey, Fiona (21 Şubat 2013). "1.5C rise in temperature enough to start permafrost melt, scientists warn". The Guardian. 23 Şubat 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2013.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Donmuş toprak ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- International Permafrost Association (IPA) 23 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Center for Permafrost 25 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Map of permafrost in Antarctica. 29 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Jeoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Donmus toprak veya permafrost jeolojide iki veya daha fazla yil suyun donma noktasi veya altinda yer alan topraktir Surekli olarak donmus halde bulunan toprak ve veya kayaclardan mutesekkil zemini ifade etmek icin kullanilan bir terim Terim ilk kez 1947 yilinda S W Muller tarafindan ortaya atilmistir Permafrost alanlarinin bir kisminda donmus olan zemin yaz mevsiminde suresi ve derinligi yerden yere degismek uzere ust kismindan cozulur buzundan kurtulur Bu tur permafrosta sureksiz permafrost discontinuous permafrost adi da verilmektedir Bunun tersi ise surekli permafrost continuous permafrost olarak isimlendirilmektedir Cogu donmus toprak Arktik ve Antarktik bolgelerinde ve civarinda yuksek enlemlerde yer alir ancak alp permafrostu cok daha dusuk enlemlerde yer alabilmektedir Zeminde buz her zaman olmayabilir ancak sik sik meydana gelir ve zemin malzemesinin potansiyel hidrolik doygunlugunu asmayan miktarlarda olabilir Donmus topraklar yeryuzundeki toplam suyun 0 022 sini ve Kuzey Yarimkure nin 24 unu olusturmaktadir Kuzey Yarimkure de yer alan donmus topraklarKaynakca Osterkamp T E 2001 Sub Sea Permafrost PDF Academic Press ss 2902 12 8 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 1 Ekim 2016 HOSGOREN M YILDIZ JEOMORFOLOJI TERIMLERI SOZLUGU Shiklomanov Igor 1993 World fresh water resources Ed New York Oxford University Press 10 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 1 Ekim 2016 Siberian permafrost thaw warning sparked by cave data BBC News 22 Subat 2013 27 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2016 Harvey Fiona 21 Subat 2013 1 5C rise in temperature enough to start permafrost melt scientists warn The Guardian 23 Subat 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2013 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Donmus toprak ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir International Permafrost Association IPA 23 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Center for Permafrost 25 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Map of permafrost in Antarctica 29 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz