Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Ekim 2020) () |
Cep bilgisayarı - PDA (Personal Data Assistant - Kişisel Veri Yardımcısı), taşınabilir küçük cep bilgisayarları.
Küçük boyutlu bu bilgisayarlarda isim ve adreslerin saklanabildiği bir veritabanı, not defteri ve iletişim kurmayı sağlayan bölümler yer alır. Gelişen elektronik ve bilgisayar teknolojisi cihazların boyutlarını küçültmüş ve özelliklerini arttırmıştır. Cep telefonu, video ve fotoğraf çekimi, GPS gibi özellikleri olan örneklerinin üretilmesi ile cep bilgisayarlarının kullanımı yaygınlaşmıştır.
Tarihçe
PDA kelimesi ile ilk kez 1993 yılında Apple şirketi tarafından üretilen Newton OS sistemli MessagePad cihazı için kullanılmıştır. Ancak Message Pad'dan önce de PDA özelliklerine sahip olduğu söylenebilecek cihazlar bulunmaktaydı (Psion ve Sharp Wizard gibi). PDA'ların yaygınlaşması Palm tarafından 1996'da üretilen Palm Pilot'la birlikte başladı. Palm'in ilk modeli, kısa sürede PDA pazarının en popüler ürünü haline geldi. 90'lı yılların sonunda Microsoft tarafından üretilen modeller ise Pocket PC (Cep Bilgisayarı) adı ile anılmaya başladı. Microsoft için ilk Pocket PC 2000 yılında HTC tarafından tasarlandı ve üretildi.
İlk Örnekler
Cep bilgisayarlarının ilk örneklerinde; renksiz ekran, sınırlı işlem gücü ve düşük enerji tüketimleri sayesinde uzun pil ömrü özellikleri öne çıkar. Bu tür cihaz üretiminin öncülerinden Japon şirketi Casio'yu daha sonra birçok üretici takip etmiştir.
İşletim sistemi basit ve alete özeldir. Genelde telefon defteri, adres defteri olarak ya da hesap makinesi olarak kullanılır. Casio , PB-1000 ve PB-2000C gibi BASIC, Prolog, , Assembler ve C dillerinde programlanabilir örnekleri de üretilmiştir. PB-2000C farklı ROM modülleri takılarak programlama dilinin değiştirilebildiği tek Casio ürünü olmuştur. PB-2000C sonrasında üretilen modelinde tüm diller ROM'un içinde hazır halde bulunmaktadır. PB-1000 ve PB-2000C modellerinde hafızadaki programlar, diğer ürünlerden farklı olarak bir dosya sistemi içinde saklanırlar. Böylelikle programların içinden dosya üretmek, ekran görüntülerini hafızada saklamak ve hafızadan geri okumak mümkün olmuştur. Bu özellikleri ile Casio zamanının ötesinde ürünler ortaya çıkarmıştır.
Palm ve türevleri
Monokromik ile başlayan renkli ekranlar, artan işlem gücü, görece uzun pil suresi ile karakterize edilir. Pocket PC'lerin piyasaya girmesi ile rekabet sonucu ekran renklenmiş, işlem gücü artmıştır. Doğal olarak da pil ömru azalmıştır. PalmOS denilen özel bir işletim sistemi kullanmaktadır. Palm'dan sonra birçok firma da bu tarz cep bilgisayarı üretimine yeltenmiş ama başarılı olamamıştır. En son Sony bu tür cihazların üretimini durdurduğunu duyurmuştur
Pocket PC
Microsoft'un PocketPC işletim sisteminin desteği ile piyasada yer bulmuştur. Renkli ekran ve güclü işlemci, multimedya işlemlerine (video gösterme müzik çalma) navigasyon ve cep telefonu olarak kullanılabilmesi nedeni ile yoğun ilgiyle karşılanmıştır.
Yapı
Veri Girişi ve Kullanıcı Arayüzü
Tipik bir cep bilgisayarında veri girişi, duyarlı ekran üzerine kalem (stylus) ile veya sadece dokunmak sureti ile yapılır. 320x240 (QVGA), 640x480 (VGA) veya 800x480 (WVGA) piksel gibi çözünürlükteki duyarlı ekran sayesinde el yazısı veya ekran tuş takımı ile veri girişi yapılabilir. Ayrıca sesle komut alma gibi sabit görevleri algılayabilecek programlarda mevcuttur. Gelişen teknoloji ve günümüz kullanıcı isteklerine bağlı olarak yeni modellerde yer alan kayar klavyeler ile veri girişi daha da kolaylaştırılmıştır.
İletişim
Cep bilgisayarları, masa üstü bilgisayarlar veya diğer birimler ile USB üzerinden kablolu iletişim yapabilirler. Yeni nesil cihazlar Bluetooth veya Wi-Fi üzerinden ya da dahili GSM birimleri sayesinde bu protokol üzerinden kablosuz olarak da iletişim kurabilmektedir.
Cep bilgisayarları; Wi-Fi, GSM veya Bluetooth üzerinden internet bağlantısı kurabilirler. Dosya, doküman ya da e-posta alıp gönderme, internet sayfalarını görüntüleme gibi işlemleri yababilirler.
3G (3. Nesil) Görüntülü telefon görüşmeleri, EDGE, HSDPA 'da yeni teknoloji ile orataya konulmuş bağlantı seçenekleridir.
İşletim Sistemi
Cep bilgisayarları yaygın olarak Windows Mobile işletim sistemleri ile çalışırlar. Android, iOS, PalmOS gibi diğer mobil işletim sistemlerini kullanan cihazlar için tam bir Pocket PC tanımlaması yapılamamakla beraber farklı bir kategoride değerlendirilmektedir. 16 Şubat 2009'da Microsoft CEO'su Steve Ballmer Barselona'daki Mobile World Congress'de yaptığı açıklamada bu tarihten sonra Windows Mobile olarak geçen işletim sistemi isminin cihazlar ile bütünleştirilerek Windows Telefonu (Windows Phone) olarak anılacağını açıkladı.
Windows Mobile işletim sistemi sürümleri;
- Windows CE Serisi
- Windows Mobile 2002
- Windows Mobile 2003
- Windows Mobile 2003 Second Edition
- Windows Mobile 5
- Windows Mobile 6
- Windows Mobile 6.1
- Windows Mobile 6.5
- Windows Mobile 6.5.3
- Windows Phone 7
- Windows Phone 7.5 Mango
- Windows Phone 7.5 Refresh Tango
- Windows Phone 8 Apollo
- Windows Phone 8.1
- Windows 10 Mobile
İşlevler
Cep bilgisayarlarında, uygun yazılım kullanarak neredeyse bir masa üstü bilgisayarında yapılabilen her işi yapabilmek olasıdır.
Sıradan bir cep bilgisayarında standart olan özellikler; not defteri, kelime işlemci (Pocket Word vb.), hesaplama tablosu (Pocket Excel vb.), hesap makinesi, zamanlayıcı, çoklu ortam oynatıcı (Windows Çoklu Ortam Oynatıcı vs.), resim gösterici olarak sıralanabilir.
Programlama
Yeni teknolojiler ile PocketPC, PDA gibi cihazlar mevcut sunucular ile veri alışverişinde kullanılarak çok kullanışlı hale gelmiştir.
Büyük işletmeler üretimlerini stoklarını müşteri ilişkilerini rahatlıkla takip edebilmektedir.
Bu tip cihazlara program hazırlamak için Appforge firmasının üretmiş olduğu visual studio.net ile birlikte çalışan crossfire kullanılabilir.
Not : Appforge firmasının sitesi oracle'a gitmektedir. http://www.appforge.com 6 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Windows Telefonları Resmi Sitesi 28 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Microsoft Windows Telefonu Resmi Blogu 6 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Windows Phone Uygulama Geliştiricileri Sitesi 18 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Ekim 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Cep bilgisayari PDA Personal Data Assistant Kisisel Veri Yardimcisi tasinabilir kucuk cep bilgisayarlari Windows Mobile 5 0 ile calisan telefon cep bilgisayari Kucuk boyutlu bu bilgisayarlarda isim ve adreslerin saklanabildigi bir veritabani not defteri ve iletisim kurmayi saglayan bolumler yer alir Gelisen elektronik ve bilgisayar teknolojisi cihazlarin boyutlarini kucultmus ve ozelliklerini arttirmistir Cep telefonu video ve fotograf cekimi GPS gibi ozellikleri olan orneklerinin uretilmesi ile cep bilgisayarlarinin kullanimi yayginlasmistir TarihcePDA kelimesi ile ilk kez 1993 yilinda Apple sirketi tarafindan uretilen Newton OS sistemli MessagePad cihazi icin kullanilmistir Ancak Message Pad dan once de PDA ozelliklerine sahip oldugu soylenebilecek cihazlar bulunmaktaydi Psion ve Sharp Wizard gibi PDA larin yayginlasmasi Palm tarafindan 1996 da uretilen Palm Pilot la birlikte basladi Palm in ilk modeli kisa surede PDA pazarinin en populer urunu haline geldi 90 li yillarin sonunda Microsoft tarafindan uretilen modeller ise Pocket PC Cep Bilgisayari adi ile anilmaya basladi Microsoft icin ilk Pocket PC 2000 yilinda HTC tarafindan tasarlandi ve uretildi Ilk Ornekler Casio FX 880P Cep bilgisayarlarinin ilk orneklerinde renksiz ekran sinirli islem gucu ve dusuk enerji tuketimleri sayesinde uzun pil omru ozellikleri one cikar Bu tur cihaz uretiminin onculerinden Japon sirketi Casio yu daha sonra bircok uretici takip etmistir Isletim sistemi basit ve alete ozeldir Genelde telefon defteri adres defteri olarak ya da hesap makinesi olarak kullanilir Casio PB 1000 ve PB 2000C gibi BASIC Prolog Assembler ve C dillerinde programlanabilir ornekleri de uretilmistir PB 2000C farkli ROM modulleri takilarak programlama dilinin degistirilebildigi tek Casio urunu olmustur PB 2000C sonrasinda uretilen modelinde tum diller ROM un icinde hazir halde bulunmaktadir PB 1000 ve PB 2000C modellerinde hafizadaki programlar diger urunlerden farkli olarak bir dosya sistemi icinde saklanirlar Boylelikle programlarin icinden dosya uretmek ekran goruntulerini hafizada saklamak ve hafizadan geri okumak mumkun olmustur Bu ozellikleri ile Casio zamaninin otesinde urunler ortaya cikarmistir Palm ve turevleri Palm Pilot 5000 modeli Monokromik ile baslayan renkli ekranlar artan islem gucu gorece uzun pil suresi ile karakterize edilir Pocket PC lerin piyasaya girmesi ile rekabet sonucu ekran renklenmis islem gucu artmistir Dogal olarak da pil omru azalmistir PalmOS denilen ozel bir isletim sistemi kullanmaktadir Palm dan sonra bircok firma da bu tarz cep bilgisayari uretimine yeltenmis ama basarili olamamistir En son Sony bu tur cihazlarin uretimini durdurdugunu duyurmustur Pocket PC Microsoft un PocketPC isletim sisteminin destegi ile piyasada yer bulmustur Renkli ekran ve guclu islemci multimedya islemlerine video gosterme muzik calma navigasyon ve cep telefonu olarak kullanilabilmesi nedeni ile yogun ilgiyle karsilanmistir YapiVeri Girisi ve Kullanici Arayuzu Tipik bir cep bilgisayarinda veri girisi duyarli ekran uzerine kalem stylus ile veya sadece dokunmak sureti ile yapilir 320x240 QVGA 640x480 VGA veya 800x480 WVGA piksel gibi cozunurlukteki duyarli ekran sayesinde el yazisi veya ekran tus takimi ile veri girisi yapilabilir Ayrica sesle komut alma gibi sabit gorevleri algilayabilecek programlarda mevcuttur Gelisen teknoloji ve gunumuz kullanici isteklerine bagli olarak yeni modellerde yer alan kayar klavyeler ile veri girisi daha da kolaylastirilmistir Iletisim Cep bilgisayarlari masa ustu bilgisayarlar veya diger birimler ile USB uzerinden kablolu iletisim yapabilirler Yeni nesil cihazlar Bluetooth veya Wi Fi uzerinden ya da dahili GSM birimleri sayesinde bu protokol uzerinden kablosuz olarak da iletisim kurabilmektedir Cep bilgisayarlari Wi Fi GSM veya Bluetooth uzerinden internet baglantisi kurabilirler Dosya dokuman ya da e posta alip gonderme internet sayfalarini goruntuleme gibi islemleri yababilirler 3G 3 Nesil Goruntulu telefon gorusmeleri EDGE HSDPA da yeni teknoloji ile orataya konulmus baglanti secenekleridir Isletim SistemiCep bilgisayarlari yaygin olarak Windows Mobile isletim sistemleri ile calisirlar Android iOS PalmOS gibi diger mobil isletim sistemlerini kullanan cihazlar icin tam bir Pocket PC tanimlamasi yapilamamakla beraber farkli bir kategoride degerlendirilmektedir 16 Subat 2009 da Microsoft CEO su Steve Ballmer Barselona daki Mobile World Congress de yaptigi aciklamada bu tarihten sonra Windows Mobile olarak gecen isletim sistemi isminin cihazlar ile butunlestirilerek Windows Telefonu Windows Phone olarak anilacagini acikladi Windows Mobile isletim sistemi surumleri Windows CE Serisi Windows Mobile 2002 Windows Mobile 2003 Windows Mobile 2003 Second Edition Windows Mobile 5 Windows Mobile 6 Windows Mobile 6 1 Windows Mobile 6 5 Windows Mobile 6 5 3 Windows Phone 7 Windows Phone 7 5 Mango Windows Phone 7 5 Refresh Tango Windows Phone 8 Apollo Windows Phone 8 1 Windows 10 MobileIslevlerCep bilgisayarlarinda uygun yazilim kullanarak neredeyse bir masa ustu bilgisayarinda yapilabilen her isi yapabilmek olasidir Siradan bir cep bilgisayarinda standart olan ozellikler not defteri kelime islemci Pocket Word vb hesaplama tablosu Pocket Excel vb hesap makinesi zamanlayici coklu ortam oynatici Windows Coklu Ortam Oynatici vs resim gosterici olarak siralanabilir ProgramlamaYeni teknolojiler ile PocketPC PDA gibi cihazlar mevcut sunucular ile veri alisverisinde kullanilarak cok kullanisli hale gelmistir Buyuk isletmeler uretimlerini stoklarini musteri iliskilerini rahatlikla takip edebilmektedir Bu tip cihazlara program hazirlamak icin Appforge firmasinin uretmis oldugu visual studio net ile birlikte calisan crossfire kullanilabilir Not Appforge firmasinin sitesi oracle a gitmektedir http www appforge com 6 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizArac seyir sistemi Cep bilgisayarlari listesi El terminali Elektronik organizator Kalem bilgisayar Kisisel konumlandirma yardimcisi Kurumsal dijital asistan Palm OS GraffitiKaynakcaWindows Telefonlari Resmi Sitesi 28 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Microsoft Windows Telefonu Resmi Blogu 6 Mayis 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Windows Phone Uygulama Gelistiricileri Sitesi 18 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde