Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Petrol ve doğal gaz mühendisliği, ham petrol veya doğal gaz gibi hidrokarbonların üretimi ile ilgili faaliyetlerle ilgilenen mühendislik dalıdır. Petrol arama ve üretimi ile doğal gaz endüstrisinin kaynak sektör içerisinde yer aldığı kabul edilir. Yer altı kaynaklarının keşfi ile petrol ve doğal gaz endüstrisi olmak üzere, mühendisliğin iki ana disiplini bulunmaktadır. Her iki disiplinde yer altındaki hidrokarbon rezervlerinin, ekonomiye olan katkısını arttırmaya odaklanmaktadır. Petrol mühendisliği çok yüksek gözenekli kayalar içerisindeki yağ, su ve gazın fiziksel davranışları konusuna ayrıntılı bir anlayış getirerek, bu kaynağın geri kazanılabilir hacminin tahmin edilmesi üzerine odaklanmaktadır.
Jeologlar ve petrol mühendisleri ortak çaba ile bir hidrokarbon birikiminin ömrü boyunca geliştiği rezervuarları bulmak, tükenme şekillerini incelemek ve genellikle alan ekonomisine yönelik en yüksek etkisini tespit edebilmek için çalışırlar. Petrol mühendisliği jeofizik, petrol jeolojisi, formasyon değerlendirme (kuyu günlüğü), sondaj, ekonomi, rezervuar simülasyonu, rezervuar muhendisliği, iyi derecede mühendislik, yapay asansör sistemleri, ikmal ve petrol ile doğal gaz tesisleri mühendisliğinin yanı sıra benzer pek çok diğer disiplin konusunda iyi bir bilgi edinimi gerektirir.
Endüstri tarihsel olarak fizik, kimya mühendisliği ile maden mühendisliği disiplinlerinden oluşmuştur. Daha sonraki gelişimindeki eğitim ise genellikle petrol şirketleri içerisinde alınmıştır.
Genel bakış
Profesyonel anlamda meslek ilk olarak 1914 yılında Amerikan Madencilik Enstitüsü içerisinde Metalurji ve Petrol Mühendisleri (AIME) ile başlamıştır. İlk petrol mühendisliği lisansı 1915 yılında Pittsburgh Üniversitesi tarafından verilmiştir. O tarihten itibaren meslek daha zor durumları çözebilmek amacıyla sürekli gelişmiş ve Dünya'da sürekli yeni petrol sahalarının bulunması nedeniyle çok sayıda mezun vermiştir. Bilgisayar modellemesi, malzeme ve istatistik uygulamaları, olasılık analizi, yatay sondaj ve gelişmiş petrol geri kazanımı gibi yeni teknolojiler oluştukça, bu gelişmeler petrol mühendislerinin alet çantalarının yeniden düzenlenmesine yol açmıştır.
Petrol mühendisleri artık daha zor koşullar olan derin sular, kutup ve çöl koşulları ile yetinmemektedir. Yüksek sıcaklık ve yüksek basınç içeren ortamlardaki operasyonlar günümüzde neredeyse olağan hale gelmiştir. Bu nedenle geniş şekilde termal hidrolikler, jeomekanikler ve akıllı sistemler gibi değişken konularda yetkin petrol mühendislerine her geçen gün ihtiyaç artmaktadır.
Petrol Mühendisleri Derneği (SPE), petrol mühendisleri için en büyük profesyonel topluluktur ve sanayi ile ilgili pek çok bilgi yayınlamaktadır. Başta petrol üretimi yapılan bölgeler olmak üzere Amerika Birleşik Devletleri'nde petrol mühendisliği eğitimi veren 17 üniversite mevcuttur. Dünya genelinde ise çok daha fazlası bulunmaktadır. Ayrıca bazı petrol şirketleri tarafından petrol mühendisliği eğitimi verilen sınıflar bulunmaktadır.
Petrol fiyatları düştüğünde kitlesel şekilde şirketlerde işten çıkarma eğilimi olmasına rağmen, petrol mühendisliği tarihsel olarak yüksek ücret elde edilebilen disiplinlerden birisi olmuştur. Forbes.com adresinde 4 Haziran 2007 tarihinde yayınlanan bir makalede, petrol mühendisliğinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en iyi ücrete sahip 24 işten birisi olduğu açıklanmıştır. Kolejler ve İşverenler Ulusal Derneği'nin 2010 yılında yaptığı bir ankette, yıllık ortalama 125.220 $ ücret ile petrol mühendisliği mezunlarının işbaşı yaptığı açıklanmıştır. Deneyimli petrol mühendisleri ise yıllık ortalama 170.000 $ ile 260.000 $ arasında değişen miktarlarda iş bulabilmektedirler.
Türleri
Petrol mühendisliğinin kendi arasında üç türü bulunmaktadır. Bunlar:
- Rezervuar mühendisliği, kuyuların uygun alanlara yerleştirilmesi, üretim oranları, gelişmiş petrol geri kazanım teknikleri ile petrol ve doğal gaz üretiminin iyi duruma getirilmesini sağlamak için çalışırlar.
- Sondaj mühendisliği, sondaj arama, üretim ve enjeksiyon kuyularının teknik yönlerini yönetirler.
- Petrol üretim mühendisliği, yeraltı mühendisliği de dahil olmak üzere, rezervuar ve delikler, kum kontrolü, kuyu akışının kontrolü ve kuyu izleme ekipmanları arasındaki ara birimleri yönetip, yapay asansör yöntemlerini değerlendirir ve aynı zamanda üretilen sıvıların (petro, doğal gaz ve su) ayrıştırılmasını sağlayan yüzey ekipmanlarını seçerler.
Türkiye'de petrol ve doğalgaz mühendisliği
Türkiye'de petrol ve doğal gaz mühendisliği bölümü ilk olarak 1961 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi bünyesinde Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliği Bölümü (PDGM) adıyla kurulmuştur. Prof. Dr. Ekrem Göksu bölümün kurucusu ve ilk bölüm başkanıdır. Bölüm Türkiye'de petrol ve doğal gaz kaynaklarının aranmasını sağlayacak ve üretimini yapacak petrol mühendislerinin ulusal üniversitelerde yetiştirilmesini sağlamak amacıyla açılmıştır. Bölüm ilk başlarda beş yıllık bir eğitim veriyor ve öğrencilerini bu sürede mezun ediyordu. Ancak 1971 yılında bu süre dört yıla indirilmiştir. Yine bu yıllarda petrol mühendisliği dalında doktora verilmesine başlanmıştır.
Aslında maden mühendisliğine yakınlığı nedeniyle 1930'lu yıllardan itibaren maden, metalurji, seramik, jeoloji ve petrol mühendisleri bir arada Türk Yüksek Maden Mühendisleri Cemiyeti, Türk Maden Mühendisleri Cemiyeti ve TMMOB Maden Mühendisleri Odası kapsamında örgütlenmişlerdir. Hatta 1958 yılında Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği genel kurulunda İstanbul Teknik Üniversitesi'nde birinci sınıflarda maden, metalurji, petrol ve jeoloji mühendisliği öğrencilerinin bir arada öğrenim gördükleri, ardından pek çok dersin ortak olarak alındığından bu bölüm öğrencilerinin kendilerinin Maden Mühendisleri Odası bünyesine daha uygun olduklarını düşündükleri belirtilmiştir. Orta Doğu Teknik Üniversitesi maden mühendisliği bölümü daha sonra kendi bünyesinden ayrılan jeoloji ile petrol ve doğal gaz mühendisliği bölümlerinin doğmasını sağlamıştır.
Kaynakça
- ^ Petroleum Engineering 26 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Britannica, Erişim tarihi: 3 Şubat 2012
- ^ America's Best- And Worst-Paying Jobs 16 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, Forbes.com, Tarih: 4 Haziran 2007, Erişim tarihi: 18 Aralık 2011
- ^ NACE 13 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Naceweb.org, Erişim tarihi: 18 Aralık 2011
- ^ Bölüm tarihçesi 21 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., petrol.itu.edu.tr
- ^ Türkiye'de Maden Mühendisliği Eğitimi Tarihçesi, Avşaroğlu, Nadir, 2001
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Petrol ve dogal gaz muhendisligi ham petrol veya dogal gaz gibi hidrokarbonlarin uretimi ile ilgili faaliyetlerle ilgilenen muhendislik dalidir Petrol arama ve uretimi ile dogal gaz endustrisinin kaynak sektor icerisinde yer aldigi kabul edilir Yer alti kaynaklarinin kesfi ile petrol ve dogal gaz endustrisi olmak uzere muhendisligin iki ana disiplini bulunmaktadir Her iki disiplinde yer altindaki hidrokarbon rezervlerinin ekonomiye olan katkisini arttirmaya odaklanmaktadir Petrol muhendisligi cok yuksek gozenekli kayalar icerisindeki yag su ve gazin fiziksel davranislari konusuna ayrintili bir anlayis getirerek bu kaynagin geri kazanilabilir hacminin tahmin edilmesi uzerine odaklanmaktadir Bir kuyunun acilacagi yerin belirlenmesi amaciyla rezervuar muhendisleri tarafindan kullanilan bir harita ornegi Bu ekran goruntusu Vermilion Parish Erath Louisiana da bulunan Erath alaninda 8 500 ft derinlikteki gaz ve petrol rezerv formasyonlari icin harita yazilimi tarafindan olusturulmustur Burada fay hatti mavi yesil cizgiler arasinda ve mor sari kirmizi kontur renklerinde gosterilmistir Haritanin ortasindaki ince kirmizi yuvarlak cizgi ise ust petrol rezervini gostermektedir Cunku dogalgaz yagi yuzeyde yer alir Ince kirmizi renkli cizgi ise dogalgaz petrol ile temas eden bolgeyi belirler Jeologlar ve petrol muhendisleri ortak caba ile bir hidrokarbon birikiminin omru boyunca gelistigi rezervuarlari bulmak tukenme sekillerini incelemek ve genellikle alan ekonomisine yonelik en yuksek etkisini tespit edebilmek icin calisirlar Petrol muhendisligi jeofizik petrol jeolojisi formasyon degerlendirme kuyu gunlugu sondaj ekonomi rezervuar simulasyonu rezervuar muhendisligi iyi derecede muhendislik yapay asansor sistemleri ikmal ve petrol ile dogal gaz tesisleri muhendisliginin yani sira benzer pek cok diger disiplin konusunda iyi bir bilgi edinimi gerektirir Endustri tarihsel olarak fizik kimya muhendisligi ile maden muhendisligi disiplinlerinden olusmustur Daha sonraki gelisimindeki egitim ise genellikle petrol sirketleri icerisinde alinmistir Genel bakisProfesyonel anlamda meslek ilk olarak 1914 yilinda Amerikan Madencilik Enstitusu icerisinde Metalurji ve Petrol Muhendisleri AIME ile baslamistir Ilk petrol muhendisligi lisansi 1915 yilinda Pittsburgh Universitesi tarafindan verilmistir O tarihten itibaren meslek daha zor durumlari cozebilmek amaciyla surekli gelismis ve Dunya da surekli yeni petrol sahalarinin bulunmasi nedeniyle cok sayida mezun vermistir Bilgisayar modellemesi malzeme ve istatistik uygulamalari olasilik analizi yatay sondaj ve gelismis petrol geri kazanimi gibi yeni teknolojiler olustukca bu gelismeler petrol muhendislerinin alet cantalarinin yeniden duzenlenmesine yol acmistir Petrol muhendisleri artik daha zor kosullar olan derin sular kutup ve col kosullari ile yetinmemektedir Yuksek sicaklik ve yuksek basinc iceren ortamlardaki operasyonlar gunumuzde neredeyse olagan hale gelmistir Bu nedenle genis sekilde termal hidrolikler jeomekanikler ve akilli sistemler gibi degisken konularda yetkin petrol muhendislerine her gecen gun ihtiyac artmaktadir Petrol Muhendisleri Dernegi SPE petrol muhendisleri icin en buyuk profesyonel topluluktur ve sanayi ile ilgili pek cok bilgi yayinlamaktadir Basta petrol uretimi yapilan bolgeler olmak uzere Amerika Birlesik Devletleri nde petrol muhendisligi egitimi veren 17 universite mevcuttur Dunya genelinde ise cok daha fazlasi bulunmaktadir Ayrica bazi petrol sirketleri tarafindan petrol muhendisligi egitimi verilen siniflar bulunmaktadir Petrol fiyatlari dustugunde kitlesel sekilde sirketlerde isten cikarma egilimi olmasina ragmen petrol muhendisligi tarihsel olarak yuksek ucret elde edilebilen disiplinlerden birisi olmustur Forbes com adresinde 4 Haziran 2007 tarihinde yayinlanan bir makalede petrol muhendisliginin Amerika Birlesik Devletleri ndeki en iyi ucrete sahip 24 isten birisi oldugu aciklanmistir Kolejler ve Isverenler Ulusal Dernegi nin 2010 yilinda yaptigi bir ankette yillik ortalama 125 220 ucret ile petrol muhendisligi mezunlarinin isbasi yaptigi aciklanmistir Deneyimli petrol muhendisleri ise yillik ortalama 170 000 ile 260 000 arasinda degisen miktarlarda is bulabilmektedirler TurleriPetrol muhendisliginin kendi arasinda uc turu bulunmaktadir Bunlar Rezervuar muhendisligi kuyularin uygun alanlara yerlestirilmesi uretim oranlari gelismis petrol geri kazanim teknikleri ile petrol ve dogal gaz uretiminin iyi duruma getirilmesini saglamak icin calisirlar Sondaj muhendisligi sondaj arama uretim ve enjeksiyon kuyularinin teknik yonlerini yonetirler Petrol uretim muhendisligi yeralti muhendisligi de dahil olmak uzere rezervuar ve delikler kum kontrolu kuyu akisinin kontrolu ve kuyu izleme ekipmanlari arasindaki ara birimleri yonetip yapay asansor yontemlerini degerlendirir ve ayni zamanda uretilen sivilarin petro dogal gaz ve su ayristirilmasini saglayan yuzey ekipmanlarini secerler Turkiye de petrol ve dogalgaz muhendisligiTurkiye de petrol ve dogal gaz muhendisligi bolumu ilk olarak 1961 yilinda Istanbul Teknik Universitesi bunyesinde Petrol ve Dogal Gaz Muhendisligi Bolumu PDGM adiyla kurulmustur Prof Dr Ekrem Goksu bolumun kurucusu ve ilk bolum baskanidir Bolum Turkiye de petrol ve dogal gaz kaynaklarinin aranmasini saglayacak ve uretimini yapacak petrol muhendislerinin ulusal universitelerde yetistirilmesini saglamak amaciyla acilmistir Bolum ilk baslarda bes yillik bir egitim veriyor ve ogrencilerini bu surede mezun ediyordu Ancak 1971 yilinda bu sure dort yila indirilmistir Yine bu yillarda petrol muhendisligi dalinda doktora verilmesine baslanmistir Aslinda maden muhendisligine yakinligi nedeniyle 1930 lu yillardan itibaren maden metalurji seramik jeoloji ve petrol muhendisleri bir arada Turk Yuksek Maden Muhendisleri Cemiyeti Turk Maden Muhendisleri Cemiyeti ve TMMOB Maden Muhendisleri Odasi kapsaminda orgutlenmislerdir Hatta 1958 yilinda Turk Muhendis ve Mimar Odalari Birligi genel kurulunda Istanbul Teknik Universitesi nde birinci siniflarda maden metalurji petrol ve jeoloji muhendisligi ogrencilerinin bir arada ogrenim gordukleri ardindan pek cok dersin ortak olarak alindigindan bu bolum ogrencilerinin kendilerinin Maden Muhendisleri Odasi bunyesine daha uygun olduklarini dusundukleri belirtilmistir Orta Dogu Teknik Universitesi maden muhendisligi bolumu daha sonra kendi bunyesinden ayrilan jeoloji ile petrol ve dogal gaz muhendisligi bolumlerinin dogmasini saglamistir Kaynakca Petroleum Engineering 26 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Britannica Erisim tarihi 3 Subat 2012 America s Best And Worst Paying Jobs 16 Eylul 2012 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Forbes com Tarih 4 Haziran 2007 Erisim tarihi 18 Aralik 2011 NACE 13 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Naceweb org Erisim tarihi 18 Aralik 2011 Bolum tarihcesi 21 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde petrol itu edu tr Turkiye de Maden Muhendisligi Egitimi Tarihcesi Avsaroglu Nadir 2001