Phoronida, Platyzoa üstşubesine bağlı bir hayvan şubesidir.
Phoronida | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||
Korunma durumu | |||||||
Değerlendirilmedi (IUCN 3.1) | |||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||
|
Phoronidler (bilimsel adı phoronida, bazen at nalı solucanları olarak adlandırılır), bir lophophore (dokunaçların "tacı") ile filtre beslemesi yapan ve yumuşak vücutlarını desteklemek ve korumak için dik kitin tüpleri oluşturan küçük bir deniz hayvanları şubesidir . Arktik Okyanusu dahil, ancak Antarktika Okyanusu hariç, okyanusların ve denizlerin çoğunda ve intertidal bölge ile yaklaşık 400 metre derinlik arasında yaşarlar. Yetişkin phoronidlerin çoğu 2 cm uzunluğunda ve yaklaşık 1,5 mm genişliğindedir, ancak en büyüğü 50 cm uzunluğundadır.
Vücudun alt ucunda, hayvanı tüpün içine sabitleyen ve tehdit edildiğinde vücudunu çok hızlı bir şekilde geri çekmesini sağlayan bir ampulla (şişe benzeri bir şişlik) vardır. Lofofor vücudun tepesinde uzatıldığında, dokunaçların yanlarındaki kirpikler (küçük tüyler), lofofor tabanının içinde ve hafifçe bir tarafında bulunan ağza yiyecek parçacıklarını çeker. İstenmeyen malzeme, ağzın üzerindeki bir kapak kapatılarak dışarıda bırakılabilir veya kirpikleri tersine dönebilen dokunaçlar tarafından reddedilebilir. Yiyecek daha sonra ampullada bulunan mideye doğru hareket eder. Katı atıklar, lofoforun dışında ve biraz altında bulunan anüs yoluyla bağırsaktan yukarı taşınır .
Bir kan damarı vücudun ortasından mideden lophophore'un tabanındaki dairesel bir damara çıkar ve buradan her bir dokunaçtan tek bir kör damar geçer. Vücut duvarına yakın bir çift kan damarı, lofofor halkasından mideye ve ayrıca vücuttaki kör dallara doğru aşağı doğru iner. Kalp yoktur, ancak ana damarlar kanı hareket ettirmek için dalgalar halinde kasılabilir. Phoronidler, gövdelerini oksijenli suyla havalandırmazlar, ancak lophophore yoluyla solunuma güvenirler. Kan, bu tür küçük hayvanlarda alışılmadık bir durum olan ve anoksik ve hipoksik ortamlara bir adaptasyon gibi görünen hemoglobin içerir . Phoronis Architecta'nın kanı iki kat daha fazla oksijen taşır.aynı ağırlıktaki bir insan olarak. İki metanefridia vücut sıvısını filtreleyerek yararlı ürünleri geri verir ve kalan çözünür atıkları anüsün yanındaki bir çift gözenekten dışarı atar.
Bir tür tomurcuklanarak veya üst ve alt bölümlere ayrılarak koloniler oluşturur ve tüm phoronidler ilkbahardan sonbahara kadar eşeyli olarak ürerler . Çoğu türün yumurtaları, planktonla beslenen serbest yüzen aktinotrok larvalarını oluşturur. Bir aktinotrok yaklaşık 20 gün sonra deniz tabanına yerleşir ve ardından 30 dakikada radikal bir değişime uğrar: larva dokunaçlarının yerini yetişkin lofofor alır; anüs alttan lofoforun hemen dışına doğru hareket eder; ve bu, bağırsağı dik konumdan mide vücudun alt kısmında olacak şekilde U kıvrımına dönüştürür. Bir tür "sümüklüböcek benzeri" bir larva oluşturur ve birkaç türün larvaları bilinmemektedir. Phoronids yaklaşık bir yıl yaşar.
Bazı türler ayrı ayrı, yumuşak tortuya gömülü dikey tüplerde yaşarken, diğerleri kayaların ve kabukların içine gömülü veya bunları saran karışık kütleler oluşturur. Kireçtaşı ve ölü mercanlar gibi malzemeleri delebilen türler, bunu kimyasal salgılarla yapar. Bazı habitatlarda, phoronid popülasyonları metrekare başına on bin kişiye ulaşır. Actinotroch larvaları, planktonlar arasında tanıdıktır ve bazen zooplankton biyokütlesinin önemli bir bölümünü oluşturur. Yırtıcı hayvanlar arasında balık, gastropodlar (salyangozlar) ve nematodlar (küçük yuvarlak solucanlar) bulunur. Bir phoronid türü, birçok epibentik avcı için tatsızdır . çeşitli parazitlerphoronidlerin vücut boşluklarını, sindirim sistemlerini ve dokunaçlarını istila eder. Phoronidlerin insanlar için herhangi bir önemi olup olmadığı bilinmemektedir. Uluslararası Doğayı Koruma Birliği, herhangi bir phoronid türünü nesli tükenmekte olan olarak listelememiştir.
2010 yılı itibarıyla, phoronidlerin tartışılmaz vücut fosilleri yoktur. Phoronidlerin Silüriyen, Devoniyen, Permiyen, Jura ve Kretase dönemlerinde ve muhtemelen Ordovisyen ve Triyas'ta bulunan iz fosilleri oluşturduğuna dair iyi kanıtlar vardır . Phoronids, brachiopods ve bryozoan'lar (ectoprocts) topluca lophophorates olarak adlandırılmıştır, çünkü hepsi beslenmek için lophophores kullanır. Yaklaşık 1940'lardan 1990'lara kadar, embriyolojik ve morfolojik özellikler, kordalıları ve ekinodermleri içeren bir süper filum olan döterostomların arasına veya kardeş grubu olarak lofoforatları yerleştirdi . Bir azınlık bu görüşe bağlı kalsa da, çoğu araştırmacı artık phoronidleri protostom süper filumu Lophotrochozoa'nın üyeleri olarak görüyor.Moleküler soyoluş kullanan analistler,Lophotrochozoa üyelerinin, üye olmayanlara göre birbirleriyle daha yakından ilişkili olduğundan emin olsalar da, üyeler arasındaki ilişkiler çoğunlukla belirsizdir. Bazı analizler, phoronidleri ve brakiyopodları kardeş gruplar olarak kabul eder.Diğerleri ise phoronidleri brachiopoda içinde bir alt grup olarak yerleştirir.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Phoronida ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Phoronida ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- ^ . 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2022.
Platyzoa ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Phoronida Platyzoa ustsubesine bagli bir hayvan subesidir PhoronidaKorunma durumuDegerlendirilmedi IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaUst sube LophozoaSube Phoronida Phoronidler bilimsel adi phoronida bazen at nali solucanlari olarak adlandirilir bir lophophore dokunaclarin taci ile filtre beslemesi yapan ve yumusak vucutlarini desteklemek ve korumak icin dik kitin tupleri olusturan kucuk bir deniz hayvanlari subesidir Arktik Okyanusu dahil ancak Antarktika Okyanusu haric okyanuslarin ve denizlerin cogunda ve intertidal bolge ile yaklasik 400 metre derinlik arasinda yasarlar Yetiskin phoronidlerin cogu 2 cm uzunlugunda ve yaklasik 1 5 mm genisligindedir ancak en buyugu 50 cm uzunlugundadir Vucudun alt ucunda hayvani tupun icine sabitleyen ve tehdit edildiginde vucudunu cok hizli bir sekilde geri cekmesini saglayan bir ampulla sise benzeri bir sislik vardir Lofofor vucudun tepesinde uzatildiginda dokunaclarin yanlarindaki kirpikler kucuk tuyler lofofor tabaninin icinde ve hafifce bir tarafinda bulunan agza yiyecek parcaciklarini ceker Istenmeyen malzeme agzin uzerindeki bir kapak kapatilarak disarida birakilabilir veya kirpikleri tersine donebilen dokunaclar tarafindan reddedilebilir Yiyecek daha sonra ampullada bulunan mideye dogru hareket eder Kati atiklar lofoforun disinda ve biraz altinda bulunan anus yoluyla bagirsaktan yukari tasinir Bir kan damari vucudun ortasindan mideden lophophore un tabanindaki dairesel bir damara cikar ve buradan her bir dokunactan tek bir kor damar gecer Vucut duvarina yakin bir cift kan damari lofofor halkasindan mideye ve ayrica vucuttaki kor dallara dogru asagi dogru iner Kalp yoktur ancak ana damarlar kani hareket ettirmek icin dalgalar halinde kasilabilir Phoronidler govdelerini oksijenli suyla havalandirmazlar ancak lophophore yoluyla solunuma guvenirler Kan bu tur kucuk hayvanlarda alisilmadik bir durum olan ve anoksik ve hipoksik ortamlara bir adaptasyon gibi gorunen hemoglobin icerir Phoronis Architecta nin kani iki kat daha fazla oksijen tasir ayni agirliktaki bir insan olarak Iki metanefridia vucut sivisini filtreleyerek yararli urunleri geri verir ve kalan cozunur atiklari anusun yanindaki bir cift gozenekten disari atar Bir tur tomurcuklanarak veya ust ve alt bolumlere ayrilarak koloniler olusturur ve tum phoronidler ilkbahardan sonbahara kadar eseyli olarak urerler Cogu turun yumurtalari planktonla beslenen serbest yuzen aktinotrok larvalarini olusturur Bir aktinotrok yaklasik 20 gun sonra deniz tabanina yerlesir ve ardindan 30 dakikada radikal bir degisime ugrar larva dokunaclarinin yerini yetiskin lofofor alir anus alttan lofoforun hemen disina dogru hareket eder ve bu bagirsagi dik konumdan mide vucudun alt kisminda olacak sekilde U kivrimina donusturur Bir tur sumuklubocek benzeri bir larva olusturur ve birkac turun larvalari bilinmemektedir Phoronids yaklasik bir yil yasar Bazi turler ayri ayri yumusak tortuya gomulu dikey tuplerde yasarken digerleri kayalarin ve kabuklarin icine gomulu veya bunlari saran karisik kutleler olusturur Kirectasi ve olu mercanlar gibi malzemeleri delebilen turler bunu kimyasal salgilarla yapar Bazi habitatlarda phoronid populasyonlari metrekare basina on bin kisiye ulasir Actinotroch larvalari planktonlar arasinda tanidiktir ve bazen zooplankton biyokutlesinin onemli bir bolumunu olusturur Yirtici hayvanlar arasinda balik gastropodlar salyangozlar ve nematodlar kucuk yuvarlak solucanlar bulunur Bir phoronid turu bircok epibentik avci icin tatsizdir cesitli parazitlerphoronidlerin vucut bosluklarini sindirim sistemlerini ve dokunaclarini istila eder Phoronidlerin insanlar icin herhangi bir onemi olup olmadigi bilinmemektedir Uluslararasi Dogayi Koruma Birligi herhangi bir phoronid turunu nesli tukenmekte olan olarak listelememistir 2010 yili itibariyla phoronidlerin tartisilmaz vucut fosilleri yoktur Phoronidlerin Siluriyen Devoniyen Permiyen Jura ve Kretase donemlerinde ve muhtemelen Ordovisyen ve Triyas ta bulunan iz fosilleri olusturduguna dair iyi kanitlar vardir Phoronids brachiopods ve bryozoan lar ectoprocts topluca lophophorates olarak adlandirilmistir cunku hepsi beslenmek icin lophophores kullanir Yaklasik 1940 lardan 1990 lara kadar embriyolojik ve morfolojik ozellikler kordalilari ve ekinodermleri iceren bir super filum olan doterostomlarin arasina veya kardes grubu olarak lofoforatlari yerlestirdi Bir azinlik bu goruse bagli kalsa da cogu arastirmaci artik phoronidleri protostom super filumu Lophotrochozoa nin uyeleri olarak goruyor Molekuler soyolus kullanan analistler Lophotrochozoa uyelerinin uye olmayanlara gore birbirleriyle daha yakindan iliskili oldugundan emin olsalar da uyeler arasindaki iliskiler cogunlukla belirsizdir Bazi analizler phoronidleri ve brakiyopodlari kardes gruplar olarak kabul eder Digerleri ise phoronidleri brachiopoda icinde bir alt grup olarak yerlestirir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Phoronida ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Phoronida ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Kaynakca 30 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2022 Platyzoa ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz