Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Piramit metinleri, Eski Krallık dönemi 5., 6. ve 8. hanedana ait firavunların inşa ettirdiği piramitlerin iç duvarlarına yazılmış dini içeriğe sahip özlü sözlerdir. Bu piramitler 5. hanedana ait firavun Unas Piramidi, 6. Hanedana ait firavun II. Teti, I. Pepi, Merenre ve II. Pepi ile kraliçeler II. Anchenespepi, Behenu, Neith, Wedjebten ve II. Iput piramitleri ve son olarak 8. hanedana ait Qakare Ibi piramididir. Eski Mısır diline ait günümüze dek ulaşabilmiş en büyük metin grubu olan piramit metinleri daha sonra Orta Krallık döneminde tabutların iç taraflarında yeniden ortaya çıkmaktadırlar. Ancak daha yeni olarak ve piramitlerden ziyade tabutlarda ortaya çıkan bu metinler tabut metinleri olarak adlandırılırlar. Gerek piramit metinlerinde gerekse tabut metinlerinde karşılaşılan çoğu özlü sözün eski Mısır'ın geç dönemlerine kadar kullanıldığı kabul edilir.
Yaklaşık olarak MÖ 2350-2175 yıllarından günümüze kalan ‘Piramit Metinleri’, eski Mısır’daki en eski duaları içermekte ve daha sonraki dönemlere ait tüm dini edebiyata öncülük etmektedir. Bu duaların kökeni ve ilk olarak hangi tarihlerde kullanılmaya başladığı kesin olarak bilinmemektedir, ancak genel kanı bunların Mısır’ın ilk kralı olduğuna inanılan efsanevi Menes’den de önceki döneme ait oldukları ve uzunca bir süre hafızalarda yaşatılmış olduklarıdır.
Araştırma tarihi
Piramit Metinleri’nin varlığı ilk kez 1880 yılında güney Sakkara’da inceleme yapan Gaston Maspero’ya Heinrich ve Emile Brugsch kardeşler tarafından iletilmiştir. Daha sonra da Teti, I. Pepi, I. Merenre ve II. Pepi’nin mezar odalarında benzer metinlerin yazılı olduğu görülmüştür. Bu mezarların çoğu çok kötü durumdadır. Nitekim, II. Pepi’nin mezarını inceleyen Gaston Maspero’nun üzerine taşlar düşmüş ve taşların altında kalan arkeoloğu ölümden Emile Brugsch kurtarmıştır. Maspero’nun 1894 yılında yayımlatarak ün kazandığı bu metinleri, daha sonra Almancaya, Fransızcaya ve Raymond O. Faulkner de İngilizceye çevirmişlerdir.
1926-1933 yılları arasında İsveçli arkeolog Gustave Jequier tarafından yapılan kazılarda 7. Hanedan krallarından İbi ve 6. Hanedan kraliçeleri Wedjebten, Neith ve İpuit’in mezar odalarında da ‘Piramit Metinleri’nin yazılı olduğu görülmüştür. Son olarak, 2000 yılındaki incelemelerde, II. Pepi’nin annesi Ankhesenpepi’nin de mezar duvarlarında aynı metinlerin yazılı olduğunun fark edilmesiyle, mezar duvarlarında ‘Piramit Metinleri’nin yazılı olduğu piramit sayısı 10’u bulmuştur. Bu metinlerin bulunması ve deşifre edilmesi için uğraşanlar arasında ve ’in yanı sıra Gaston Maspero, , , , ve gibi bilim insanları ve arkeologlar bulunmaktadır.
Konular
Piramit metinleri, aynı yeni krallık döneminde ortaya çıkan ahiret metinleri gibi, merhumun Duat'ta korunması amacıyla yazılan metinlerdir. Daha sonraki dönemlerde ortaya çıkan fenomenlerden tamamen farklı olarak bu metinlerde demonların yaratabileceği tehlikelerden bahsedilmez. Bu metinlerde daha çok kavranabilir somut konular üzerinde durulmuştur.
- İsmin korunması
- Gıda takviyesi
- Metinlerdeki gıda listeleri buna işaret eder. Özellikle bira ve ekmek, eski Mısır'da sonsuzluk anlamına gelen 1000 sayısıyla bu listelerde kendisine yer bulur.
- Metinlerde açlığa Nun'a gitmesi emri berilir. Bu yer her şeyin olduğu cennet gibi bir yerdir yani açlık orada barınamaz ve ölür.
Yamyamlık ilahisi
Piramit Metinleri’ndeki en ilginç bölümlerden birini oluşturan ‘Yamyamlık İlahisi’, 273 ve 274 sayılı dualardan oluşan ve sadece Unas ve Teti’nin piramitlerinde bulunan bölümlerdir. Bu bölümlerde firavunun anne ve babası sayılan tanrıları nasıl yediği anlatılmaktadır. , bu duadaki ‘yamyamlık’ temasının, yaratıcı tanrının ‘ka’sının firavunun atalarına, onlardan da firavunun kendisine geçmesiyle ilgili olan sembolik bir benzetme olduğunu düşünmektedir. Yani, Hristiyanlıktaki komünyon törenlerinde İsa’nın kanını temsil eden şarabın içilmesi ve etini temsil eden ekmeğin yenilmesini hatırlatan bu ilahiler aslında sembolik bir anlam taşımakta ve tanrılarla birleşmek anlamına gelmektedir. Joann Fletcher, bazı kanlı ritüellerin bir zamanlar gerçekten yapılmış olabileceğine dikkat çekmektedir. da, yenilen tanrıların aslında kurban edilen kutsal hayvanlar olduğunu düşünmektedir.
Bu duaya göre, firavun sabah kahvaltısı için büyük tanrıları, akşam yemeği için orta büyüklükte olanları, gece yemeği için ise minikleri tercih etmektedir. Üstelik, metinde etlerin, butların, bağırsakların ve akciğerlerin piştiği kazanlar gibi, sembolik olamayacak kadar somut ve ince ayrıntılara yer verilmesi oldukça zihin karıştırıcıdır.
Ayrıca bakınız
Türkçe Literatür
- Bir Avuç Mısır, Handan Ünlü Haktanır. Rüstem Kitabevi ve Yayıncılık, 2010.
Dipnotlar
Kaynakça
- ^ Bir Avuç Mısır. Handan Ünlü Haktanır. Rüstem Kitabevi ve Yayıncılık Ltd., 2010.
- ^ E. A. Wallis Budge, The Egyptian Book of the Dead, s: xi.
- ^ Mark Lehner, The Complete Pyramids, (Cairo, 2004), s: 31.
- ^ Nicholas Reeves, Ancient Egypt, The Great Discoveries, (London, 2000), s: 61.
- ^ Miroslav Verner, The Pyramids, (Cairo, 2002), s: 41.
- ^ Taylor Ray Ellison, The Pyramid Texts, < http://touregypt.net/featurestories/pyramidtext.html>, (erişim tarihi: 5 Temmuz 2007)
- ^ Mark Lehner, The Complete Pyramids, (Cairo, 2004), s: 33.
- ^ Joann Fletcher, The Egyptian Book of Living and Dying, (London, 2002), s: 81.
- ^ Jean Houston, The Passion of Isis and Osiris, (New York, 1995), s: 168.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Piramit metinleri Eski Krallik donemi 5 6 ve 8 hanedana ait firavunlarin insa ettirdigi piramitlerin ic duvarlarina yazilmis dini icerige sahip ozlu sozlerdir Bu piramitler 5 hanedana ait firavun Unas Piramidi 6 Hanedana ait firavun II Teti I Pepi Merenre ve II Pepi ile kraliceler II Anchenespepi Behenu Neith Wedjebten ve II Iput piramitleri ve son olarak 8 hanedana ait Qakare Ibi piramididir Eski Misir diline ait gunumuze dek ulasabilmis en buyuk metin grubu olan piramit metinleri daha sonra Orta Krallik doneminde tabutlarin ic taraflarinda yeniden ortaya cikmaktadirlar Ancak daha yeni olarak ve piramitlerden ziyade tabutlarda ortaya cikan bu metinler tabut metinleri olarak adlandirilirlar Gerek piramit metinlerinde gerekse tabut metinlerinde karsilasilan cogu ozlu sozun eski Misir in gec donemlerine kadar kullanildigi kabul edilir Unas Piramidi icindeki Piramit metinleriSakkara daki Teti Piramidi nde bulunan Piramit metinleriII Teti nin mezarindaki Piramit metinleri Yaklasik olarak MO 2350 2175 yillarindan gunumuze kalan Piramit Metinleri eski Misir daki en eski dualari icermekte ve daha sonraki donemlere ait tum dini edebiyata onculuk etmektedir Bu dualarin kokeni ve ilk olarak hangi tarihlerde kullanilmaya basladigi kesin olarak bilinmemektedir ancak genel kani bunlarin Misir in ilk krali olduguna inanilan efsanevi Menes den de onceki doneme ait olduklari ve uzunca bir sure hafizalarda yasatilmis olduklaridir Arastirma tarihiPiramit Metinleri nin varligi ilk kez 1880 yilinda guney Sakkara da inceleme yapan Gaston Maspero ya Heinrich ve Emile Brugsch kardesler tarafindan iletilmistir Daha sonra da Teti I Pepi I Merenre ve II Pepi nin mezar odalarinda benzer metinlerin yazili oldugu gorulmustur Bu mezarlarin cogu cok kotu durumdadir Nitekim II Pepi nin mezarini inceleyen Gaston Maspero nun uzerine taslar dusmus ve taslarin altinda kalan arkeologu olumden Emile Brugsch kurtarmistir Maspero nun 1894 yilinda yayimlatarak un kazandigi bu metinleri daha sonra Almancaya Fransizcaya ve Raymond O Faulkner de Ingilizceye cevirmislerdir 1926 1933 yillari arasinda Isvecli arkeolog Gustave Jequier tarafindan yapilan kazilarda 7 Hanedan krallarindan Ibi ve 6 Hanedan kraliceleri Wedjebten Neith ve Ipuit in mezar odalarinda da Piramit Metinleri nin yazili oldugu gorulmustur Son olarak 2000 yilindaki incelemelerde II Pepi nin annesi Ankhesenpepi nin de mezar duvarlarinda ayni metinlerin yazili oldugunun fark edilmesiyle mezar duvarlarinda Piramit Metinleri nin yazili oldugu piramit sayisi 10 u bulmustur Bu metinlerin bulunmasi ve desifre edilmesi icin ugrasanlar arasinda ve in yani sira Gaston Maspero ve gibi bilim insanlari ve arkeologlar bulunmaktadir KonularPiramit metinleri ayni yeni krallik doneminde ortaya cikan ahiret metinleri gibi merhumun Duat ta korunmasi amaciyla yazilan metinlerdir Daha sonraki donemlerde ortaya cikan fenomenlerden tamamen farkli olarak bu metinlerde demonlarin yaratabilecegi tehlikelerden bahsedilmez Bu metinlerde daha cok kavranabilir somut konular uzerinde durulmustur Ismin korunmasi Gida takviyesi Metinlerdeki gida listeleri buna isaret eder Ozellikle bira ve ekmek eski Misir da sonsuzluk anlamina gelen 1000 sayisiyla bu listelerde kendisine yer bulur Metinlerde acliga Nun a gitmesi emri berilir Bu yer her seyin oldugu cennet gibi bir yerdir yani aclik orada barinamaz ve olur Yamyamlik ilahisi Piramit Metinleri ndeki en ilginc bolumlerden birini olusturan Yamyamlik Ilahisi 273 ve 274 sayili dualardan olusan ve sadece Unas ve Teti nin piramitlerinde bulunan bolumlerdir Bu bolumlerde firavunun anne ve babasi sayilan tanrilari nasil yedigi anlatilmaktadir bu duadaki yamyamlik temasinin yaratici tanrinin ka sinin firavunun atalarina onlardan da firavunun kendisine gecmesiyle ilgili olan sembolik bir benzetme oldugunu dusunmektedir Yani Hristiyanliktaki komunyon torenlerinde Isa nin kanini temsil eden sarabin icilmesi ve etini temsil eden ekmegin yenilmesini hatirlatan bu ilahiler aslinda sembolik bir anlam tasimakta ve tanrilarla birlesmek anlamina gelmektedir Joann Fletcher bazi kanli rituellerin bir zamanlar gercekten yapilmis olabilecegine dikkat cekmektedir da yenilen tanrilarin aslinda kurban edilen kutsal hayvanlar oldugunu dusunmektedir Bu duaya gore firavun sabah kahvaltisi icin buyuk tanrilari aksam yemegi icin orta buyuklukte olanlari gece yemegi icin ise minikleri tercih etmektedir Ustelik metinde etlerin butlarin bagirsaklarin ve akcigerlerin pistigi kazanlar gibi sembolik olamayacak kadar somut ve ince ayrintilara yer verilmesi oldukca zihin karistiricidir Ayrica bakinizAntik Misir edebiyatiTurkce LiteraturBir Avuc Misir Handan Unlu Haktanir Rustem Kitabevi ve Yayincilik 2010 DipnotlarKaynakca Bir Avuc Misir Handan Unlu Haktanir Rustem Kitabevi ve Yayincilik Ltd 2010 E A Wallis Budge The Egyptian Book of the Dead s xi Mark Lehner The Complete Pyramids Cairo 2004 s 31 Nicholas Reeves Ancient Egypt The Great Discoveries London 2000 s 61 Miroslav Verner The Pyramids Cairo 2002 s 41 Taylor Ray Ellison The Pyramid Texts lt http touregypt net featurestories pyramidtext html gt erisim tarihi 5 Temmuz 2007 Mark Lehner The Complete Pyramids Cairo 2004 s 33 Joann Fletcher The Egyptian Book of Living and Dying London 2002 s 81 Jean Houston The Passion of Isis and Osiris New York 1995 s 168