Farsça'da "hediye, armağan ya da hibe" anlamına gelen sözcük Türk siyasi lügatında "Astın bağlı bulunduğu kişiye saygı ve bağlılık işareti olarak sunduğu hediye" anlamında kullanılmıştır.
Osmanlı Devleti döneminde pişkeş üçe ayrılır:
- Beylerbeyilerin, Osmanlı devleti'nde mukim Hristiyan milletlerin patrikleri ve vezirler beratlarını aldıktan sonra kendilerini bulundukları göreve atayan padişaha daha önceden belirlenmiş sabit bir miktarı hediye olarak verirlerdi.
- Eyaletlerde, mukataa sistemi çerçevesinde kamu hazinesine aktarılan bir tür açık artırmalı vergi türü olarak bilinir ve kullanılırdı.
- Bağlı devletlerin verdikleri yıllık vergi de zaman zaman pişkeş olarak adlandırılırdı.
Üçüncü anlama örnek olarak Osmanlı Devleti'nin 1672 yılında Lehistan Krallığı ile imzaladığı Bucaş Antlaşması'nda yer alan her yıl Osmanlı Sultanı'na 22.000 altın "pişkeş" ödenmesi hükmü verilebilir.
Günümüzde ise ikinci anlamla bağlantılı olarak deyimi, daha çok olumsuz anlamda Türk siyasi lügatındaki yerini korumaktadır.
Kaynakça
Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Farsca da hediye armagan ya da hibe anlamina gelen sozcuk Turk siyasi lugatinda Astin bagli bulundugu kisiye saygi ve baglilik isareti olarak sundugu hediye anlaminda kullanilmistir Osmanli Devleti doneminde piskes uce ayrilir Beylerbeyilerin Osmanli devleti nde mukim Hristiyan milletlerin patrikleri ve vezirler beratlarini aldiktan sonra kendilerini bulunduklari goreve atayan padisaha daha onceden belirlenmis sabit bir miktari hediye olarak verirlerdi Eyaletlerde mukataa sistemi cercevesinde kamu hazinesine aktarilan bir tur acik artirmali vergi turu olarak bilinir ve kullanilirdi Bagli devletlerin verdikleri yillik vergi de zaman zaman piskes olarak adlandirilirdi Ucuncu anlama ornek olarak Osmanli Devleti nin 1672 yilinda Lehistan Kralligi ile imzaladigi Bucas Antlasmasi nda yer alan her yil Osmanli Sultani na 22 000 altin piskes odenmesi hukmu verilebilir Gunumuzde ise ikinci anlamla baglantili olarak deyimi daha cok olumsuz anlamda Turk siyasi lugatindaki yerini korumaktadir Kaynakca Develioglu Ferit Osmanlica Turkce Lugat Ankara 1992 s 1040 Inalcik Halil Osmanli Imparatorlugu nun Sosyal ve Ekonomik Tarihi I Istanbul 2000 s 144 Osmanli Imparatorlugu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz